Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "etymology;" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    Dwa kresowe nazwiska – Mickiewicz i Słowacki
    Two Surnames from the Borderland Area – Mickiewicz and Słowacki
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933723.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etymologia nazwiska Mickiewicz
    etymologia nazwiska Słowacki
    antroponimia kresowa polsko-ruska
    antroponimia porównawcza
    etymology of the surname Mickiewicz
    etymology of the surname Słowacki
    Polish-Ruthenian anthroponymy of the Borderlands
    comparative anthroponymy
    Opis:
    In this paper, the author presents a comparison of two surnames of the most outstanding Polish poets of the Romantic era: Mickiewicz and Słowacki. These two names can be analysed in a number of ways: Firstly, Mickiewicz can be interpreted as a patronimicum with the Ruthenian ending -kiewicz, derived from the Belarusan Mic'ka(-o) : Dz'mic'er < D(i)mitrij. Alternatively, this form may have been derived from the Polish Micek : Mikołaj¸ Michał or another Polish word Micek < Miczek. As far as the surname Słowacki is concerned, it can be seen as a variant representing a regular Polish surname pattern ending in –ski, with this ending being added to the natively Polish base Słowak (a Slav or someone who comes from Slovakia). Another interpretation regards this surname as related with the noun słowo (a word). In the light of the poets’ family chronicles, dating back to the late 17th century, the surnames of their ancestors can be interpreted as derived from place names: Mickiewicz as derived from the toponym Mickowce < Belarusan Mickovci, whereas Słowacki as derived from Słowatycze < Ukrainian Słavjatyči (Polish *Sławięcice). Both surnames suggest that the poets’ ancestors belonged to the Polish nobility inhabiting the Borderlands. The anchoring of the two families in the Polish culture manifests itself through retaining a native Polish name-giving tradition and the Polish coats-of-arms used. Finally, it is both poets’ works – indisputably embedded in the Polish culture in its content, form and message – that confirm the Polish identity of the families. Both surnames coined from the Ruthenian toponymic bases display Ruthenian phonological features, even though in the case of the surname Słowacki they are completely concealed on the surface. Both surnames belong to the corpus of the Polish-Ruthenian Borderland anthroponyms.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 6; 57-74
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z metodologii badań onomastycznych na przykładzie wybranych antroponimów
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607922.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    methodology of anthroponymic studies
    naming etymology
    word-formationhomonymity
    metodologia badań antroponimicznych
    etymologia nazewnicza
    homonimiczność nazewnicza
    Opis:
    The aim of the article, which examines issues related to the methodology of anthroponymic research, is the linguistic analysis of personal names of well-known historical and contemporary figures: the ethnonym Lech, the name Dąbrówka, the surnames Mickiewicz, Słowacki, Palikot and Wojtyła. This analysis is intended to verify the existing naming etymologies. In determining the genesis of each analysed personal name, with word-formation homonymity and potential different linguistic origins, the decisive factor may be the source historical data (Dąbrówka) and genealogical data (Mickiewicz, Słowacki, not fully established in relation to Wojtyla), or even detailed information related to determining the creator of a given name (Kadłubek as the author of Polish-Latin neologism Lechita, and its derivative Lech).
    Celem artykułu, który rozpatruje zagadnienia związane z metodologią badań antroponimicznych, jest analiza językowa nazw osobowych powszechnie znanych postaci historycznych i współczesnych: etnonim Lech, imię Dąbrówka, nazwiska Mickiewicz, Słowacki, Palikot oraz Wojtyła. Analiza ta ma służyć weryfikacji dotychczasowych etymologii nazewniczych. W ustaleniu genezy każdej badanej nazwy osobowej przy homonimiczności nazewniczej i potencjalnej różnej genezie językowej czynnikiem rozstrzygającym mogą być źródłowe dane historyczne (Dąbrówka) i genealogiczne (Mickiewicz i Słowacki, nie do końca ustalone w odniesieniu do Wojtyły), czy nawet szczegółowa informacja związana z ustaleniem twórcy danego miana (Wincenty Kadłubek jako autor neologizmu pol.-łac. Lechita, skąd Lech).
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z metodologii badań onomastycznych na materiale toponimii i hydronimii
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607862.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    methodology of toponymic research
    methodology of hydronymic research
    explaining local names
    naming homonymy
    etymology
    metodologia badań toponimicznych
    metodologia badań hydronimicznych
    deszyfryzacja nazw miejscowych
    homonimia nazewnicza
    etymologia
    Opis:
    The subject of the article are toponyms with different morphological structures, with the suffix -ów, such as Szczekarzów > Krasnystaw, Czumów, with the suffix -in, such as Szczebrzeszyn, names with the suffix -cz-, such as Mircze, Matcze, Łowicz, Lubicz > Lubycza or others, such as Bełz, Czerwien, Wołyń, Radecznica, Obrocz, Obsza, Tarzymiechy. These include renewed or derived water names. The main objective of the analysis is to reflect on the methodology of toponymic and hydronymic research. The author attempted to decrypt localised names, to verify their etymology, pointing to the sources of their ambiguity (source shortages, deficiencies in discerning the properties of natural named places, omitting the toponymic context and explaining local names, erroneous reading of the morphological structure of the onyms and its base without considering its historical, often metaphorical meaning, incorrect choice of the initial form of the name on the basis of incomplete source documentation, and erroneous reading of old name entries). In the case of naming homonyms (ambiguous names), the postulate of establishing the hierarchy of the degree of credibility of the proposed etymologies was pointed out, taking into account structural linguistic determinants, name records, its geography, seriality or uniqueness, closer and further naming contexts and preferences in nominations of elements of the perceived world – people and places – by man.
    Przedmiotem artykułu są toponimy o różnej strukturze morfologicznej, z sufiksalnym -ów, takie jak Szczekarzów > Krasnystaw, Czumów, z sufiksalnym -in w rodzaju Szczebrzeszyn, nazwy z sufiksalnym -cz- typu Mircze, Matcze, Łowicz, Lubicz > Lubycza czy jeszcze inne, takie jak Bełz, Czerwien, Wołyń, Radecznica, Obrocz, Obsza, Tarzymiechy. Wśród nich są ponowione nazwy wodne lub od nich derywowane. Nadrzędnym celem prowadzonych analiz jest refleksja nad metodologią badań toponimicznych i hydronimicznych. Autor podjął próbę deszyfryzacji nazw miejscowych zleksykalizowanych, weryfikacji ich etymologii, wskazując na źródła ich dwuznaczności (niedostatki źródłowe, braki w rozeznaniu właściwości naturalnych miejsc nazywanych, pomijanie kontekstu toponimicznego i objaśniania nazw miejscowych, błędne odczytanie struktury morfologicznej onimu oraz jego podstawy bez uwzględnienia jej historycznego, nierzadko metaforycznego znaczenia, niewłaściwy wybór formy wyjściowej nazwy na podstawie „dziurawej” dokumentacji źródłowej, błędne odczytanie starych zapisów nazwy). W wypadku homonimii nazewniczej (nazw dwuznacznych czy wieloznacznych) wskazano na postulat hierarchizowania stopnia wiarygodności proponowanych etymologii, biorąc pod uwagę wyznaczniki strukturalno-językowe, metrykę nazwy, jej geografię, seryjność lub wyjątkowość, bliższe i dalsze konteksty nazewnicze oraz preferencje w nominacjach elementów postrzeganego świata – ludzi i miejsc – przez człowieka.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 2
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Iwan Franko jako onomasta
    Ivan Franko as an Onomast
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945501.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etymologia nazwy Bojko
    Łemko
    antroponimy z psł. *-ęt-
    onomastyka a osadnictwo
    onomastyczne interferencje polsko-ukraińskie
    etymology of the name Boiko
    Lhemko
    antroponyms with *-ęt-
    onomastics and settlement
    onomastic Polish-Ukrainian interference
    Opis:
    The paper discusses three onomastic essays written by Ivan Franko: Uwahy pro pohojdennia nazvi “boiki” (1895); Pritchinki do ukrainskoi onomastiki (1906) and Slidy Rusyniv u Semyhorodi (1911-1912). They define one of the learned, journalistic, and literary trends in this Ukrainian, also Polish, writer and scientist (1856-1916). In the studies under consideration the author showed the accuracy of his etymological analyses of ethnic names (Boiko, Lhemko), personal (of the type Iwanczę, Paraszczęta, and Romanczata) and places of the type Dumbrawa, Moszna, Zlatna from the region of Transylvania in relation with ethnic, historical, and settlement conditions. What deserves a particular merit in these pioneer onomastic studies in the Ukrainian language is the author’s methodological maturity. We can find in the way he noticed linguistic and non-linguistic complexities in the problems under study, and how prudent he was in deciding about more or less detailed research issues.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 6; 59-66
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Palikot jako problem językoznawczy
    Palikot as a linguistic problem
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879562.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etymologia nazwiska Palikot
    nazwiska złożone o strukturze egzocentrycznej i endocentrycznej
    homonimia antroponimiczna
    kryteria hierarchizowania stopnia prawdopodobieństwa nazwisk wieloznacznych
    etymology of the surname Palikot
    complex surname nominals with exo- and endocentric structures
    anthroponymic homonymy
    criteria for a hierarchic organization of the degree of probability in the case of polysemous surnames
    Opis:
    Nazwisko Palikot jest mianem wieloznacznym. Można przytoczyć co najmniej 10 jego etymologii. Palikot to ktoś: 1. który pali(ł) ‘niszczy(ł) ogniem’ koty; 2. który pali(ł) ‘sprawia(ł), że coś płonie’, ‘podpala(ł)’ koty; 3. który pali(ł) ‘strzelał’ do kotów ‘zajęcy’; 4. który wypalił ‘strzelił’ do kota zamiast do zająca; 5. który pali(ł) koty ‘zagrabki po bronowaniu pola’; 6. który pali(ł) się do kota ‘łona kobiecego’; 7. u którego w chacie zapalił się od ogniska kot; 8. który jest niezrównoważony jak podpalony, opalony (zagorzały) kot, a nawet podejrzany o kontakty z siłami nieczystymi; 9. który pali(ł) się ‘pała(ł) żądzą’ jak kot; 10. który poprzez swoją wybuchowość jest/był podobny do *palikota ‘działa armatniego’. Wieloznaczność ta jest przede wszystkim wynikiem dwojakiego sposobu traktowania złożenia Palikot jako struktury egzocentrycznej z nadrzędnym członem czasownikowym Pali- i podrzędnym rzeczownikowym -kot lub jako endocentrycznej z odwrotnym typem zależności między tymi komponentami. Ponadto homonimię tę powoduje niejednoznaczność obu członów badanego złożenia, w którym palić (się) i kot mogą być użyte w swoim znaczeniu podstawowym, jak i wtórnym przenośnym. Ze względu na stopień zgodności formalnej między powierzchniową a głęboką strukturą danej nominacji najbardziej prawdopodobne są dwie pierwsze interpretacje, a ze względu na powszechny proceder podpalania kotów wobec niewątpliwie rzadszego okrutnego ich palenia, pierwszeństwo zyskuje wywód drugi.
    The surname Palikot is a highly polysemous personal name. At least ten related etymologies can be identified. Palikot that is someone: 1. who kills(ed) cats with fire, burns(t) them; 2. whoset(s) fire to animals (particularly cats) and objects; 3. shot(s) hares, 4.who happens(ed) to shot a cat instead of a hare; 5. who burns(t) the remnants after ploughing the field; 6. who is/was attracted by female bosom; 7. whose cat caught fire in his house; 8. who is/was mentally unstable like an agitated cat, and allegedly having to do with unclear forces; 9. who is/was obsessed with passion and lust like a cat; 10. who easily loses (lost) temper, behaving like a type of canon. The ambiguity in question is, first and foremost, owing to two potential ways of analysing the structure of the compound word Palikot. It can either be interpreted as an exocentric compound with the deverbal head pali- [burn] and the nominal argument -kot[cat], or as an endocentric compound with the reversed roles of the components. Moreover, the homonymy in question is also caused by the semantic ambiguity of both compound components, where the verb burn and the noun cat can be used in their basic or metaphorical/metonymic meanings. Taking into account the fact formally speaking, the first two etymologies display the best match between the surface and the deep strucure of the compound, they constitute the best interpretative choices. The violent hooligan practice of setting fire to cats and letting them run – rather than burning them – speaks in favour of the second etymology in particular.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 6; 81-102
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies