- Tytuł:
-
Recepcja barokowej techniki fasady wklęsło-wypukłej na Dolnym Śląsku
The reception of the Baroque technic convex-concave façade (parete ondulata) in Lower Silesia - Autorzy:
- Ludwig, B.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/145714.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
- Tematy:
-
urbanistyka barokowa
architektura barokowa
XVII–XVIII w.
Dolny Śląsk
Baroque town planning
Baroque architecture
17–18th century
Lower Silesia - Opis:
-
Artykuł podejmuje problem analizy rozpowszechnienia szczególnej techniki barokowej stosowanej w projektowaniu fasad budynków monumentalnych na Dolnym Śląsku. Po raz pierwszy metodę tę wykorzystał w swych rzymskich aranżacjach Francesco Borromini. Dlatego nazwa tej techniki pojawia się najczęściej w literaturze pod włoskim określeniem parete ondulata. Ten sposób formowania fasad rozpowszechnił się szybko krajach europejskich, gdzie przyjmowały się formy nieklasycznego baroku, w tym na Dolnym Śląsku. Metoda elewacji wklęsło-wypukłej dawała bowiem duże możliwości w kreowaniu przyciągającej uwagę architektury i umożliwiała wyszukaną aranżację wnętrz urbanistycznych o silnym oddziaływaniu na odbiorcę. Metoda parete ondulata nie została przyswojona w lokalnej architekturze śląskiej. Większość budowli, które prezentują tę formę powstała na podstawie projektów Kiliana Ignaca Dientzenhofera. Poza tym metoda w zredukowanej formie została też zastosowana w kilku przypadkach przez architektów austriackich działających na Śląsku (J. B. Peintner, Ch. Hackner). W ciasnych wnętrzach urbanistycznych technika parete ondulata umożliwiała silniejsze oddziaływanie. Jednak na Śląsku wykorzystano ją tylko w pałacowych fasadach pierzei ulicznych we Wrocławiu - pałac Hatzfeldów i Uniwersytet Wrocławski oraz drobnych formach stosowanych w architekturze w latach 1715-1740, np. w portalach. Pomimo to, tych kilka dzieł architektury monumentalnej wzniesionych na Dolnym Śląsku z użyciem omawianej techniki prezentuje się jako dzieła wybitne w skali ogólnoeuropejskiej o indywidualnych, lokalnych cechach. Ze względu na twórców, wykazują również powinowactwo z kręgiem austriackim i czeskim.
The article aims to analyze the use of the Baroque convex-concave design technique, from the point of view of town-planning and architecture, for the facades of monumental buildings in Lower Silesia. For the first time this method was used in its Roman creations by Francesco Borromini. Hence, most often in the literature it appears under the Italian designation parete ondulata. Relatively quickly this technique became widespread in other European countries, in which non-Classical forms were being adopted, also in Lower Silesia. The convex-concave method of designing facades gave architects the possibility of creating attractive architecture and of designing sophisticated urban interiors that had a strong impact on the recipient. The parete ondulata method was not assimilated into the local Silesian architecture. Most of the buildings that present such forms were built on the basis of designs prepared by Kilian Ignaz Dientzenhofer and, in a reduced form, in several cases by Austrian architects active in Silesia (J. B. Peintner, Ch. Hackner). In cramped urban locations the parete ondulata technique provided the opportunity for making a stronger impression. However, in Silesia it was only applied in the facades of the Hatzfeld Palace and the University in Wrocław and in small architectural forms such as portals built in 1715–1740. Nevertheless, these few works of monumental architecture in Lower Silesia erected with the use of this technique present themselves as an outstanding achievement on the European scale with individual local characteristics. Because of the people who designed them, they also show an affinity with Austrian and Bohemian architecture. - Źródło:
-
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2016, 61, 2; 5-33
0023-5865 - Pojawia się w:
- Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł