- Tytuł:
-
Badania rumowiska dennego w wybranych przekrojach rzeki Przemszy i jej głównych dopływów
Studies of riverbed sediment in selected gauging stations of Przemsza river and its main tributaries - Autorzy:
-
Lapuszek, M.
Lenar-Matyas, A. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/59575.pdf
- Data publikacji:
- 2015
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
- Tematy:
-
rzeki
rzeka Przemsza
doplywy
koryta rzeczne
rumowiska denne
sklad granulometryczny
rownowaga hydrodynamiczna - Opis:
-
W artykule przedstawiono ocenę zmienności granulacji rumowiska
rzecznego na długości rzeki Przemszy i jej głównych dopływów w powiązaniu
z zaobserwowanymi w niej zakłóceniami wywołanymi działalnością
hydrotechniczną w korycie cieku. Skład granulometryczny rumowiska
rzecznego zależy od stanu równowagi hydrodynamicznej i od wielkości
przepływu wody w korycie. W korytach z dnem stabilnym wielkość ziaren
rumowiska regularnie maleje z biegiem cieku licząc od źródła do ujścia.
W ciekach, na których występują odcinki zmienione antropogenicznie,
przebieg zmienności składu uziarnienia rumowiska może być nieregularny
na długości. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów i obliczeń
jakie wykonano w profilach wodowskazowych: Łysa Góra, Będzin, Sosnowiec,
Jęzor, Chełmek na Przemszy, w profilach Golczowice, Okradzionów,
Sławków, Maczki, Niwka na Białej Przemszy oraz w profilach Brynica,
Kozłowa Góra (w cofce zbiornika Kozłowa Góra i poniżej zapory),
Szambelnia na Brynicy. Wyniki badań wykazały, że we wszystkich profilach
badawczych Przemszy i jej dopływów zmienność średnic charakterystycznych
d10 jest znikoma, natomiast średnice d50 oraz d90 charakteryzuje
znaczne zróżnicowanie na długości badanych cieków. Na Brynicy,
gdzie zlokalizowany jest zbiornik zaporowy Kozłowa Góra obserwuje się
zakłócenie naturalnego procesu stopniowego zmniejszania się ziaren na długości rzeki. Na odcinkach badanych rzek (Przemsza, Biała Przemsza),
w których ma miejsce dostawa rumowiska niesionego przez ich dopływy,
obserwuje się wzrost wielkości średnic charakterystycznych na długości.
The article presents an assessment of the variability of riverbed sediment throughout the Przemsza river course and its main tributaries in relation with the observed disturbances of grain size changes caused by hydro-engineering activity in the channel. Sediment grain size composition in the river channel depends on the hydrodynamic balance and the water flow. In the stable river channel sediment grain size decreases regularly with the river course from the source to the mouth. In the channel where there are sections of anthropogenically modifications, the variation of sediment grain size composition may be irregular in the river course. The article presents the results of measurements and calculations which were made in the following gauging stations: Łysa Góra, Będzin, Sosnowiec, Jęzor, Chełmek non Przemsza river, in Golczowice, Okradzionów, Sławków, Maczki, Niwka on Biała Przemsza river and in Brynica, Kozłowa Góra (above the back of the reservoir Kozłowa Góra and downstream the dam), Szambelnia on Brynica river. The results of studies showes that variability of characteristic diameter of d10 is minimal, while the diameters of d50 and d90 is characterized by significant differences in all the tested gauging stations of Przemsza river and its tributaries. In Brynica river where Kozłowa Góra reservoir is located disturbances of natural process of grain size gradual decrease upstream and downstream the dam is observed. In the river course of Przemsza river and Biała Przemsza downstream their tributaries characteristic diameters of sediment have been increasing. - Źródło:
-
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, I/1
1732-5587 - Pojawia się w:
- Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł