- Tytuł:
-
Geologiczna wędrówka przez Orkady i Szetlandy
Geological tour through the Orkney and the Shetland islands - Autorzy:
- Latocha, A.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/344549.pdf
- Data publikacji:
- 2010
- Wydawca:
- Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica
- Tematy:
-
Orkady
Szetlandy
kaledonidy
tektonika płyt
wulkanizm
abrazja morska
wybrzeża klifowe
Orkney
Shetland
Caledonian mountains
plate tectonics
volcanism
marine abrasion
cliffed coastline - Opis:
-
W artykule przedstawiono główne rysy krajobrazu archipelagów Orkadów i Szetlandów w kontekście ich budowy geologicznej i rozwoju rzeźby. Wskazano miejsca, gdzie na powierzchni można obserwować skały i formy będące świadectwami kolejnych etapów złożonych dziejów geologicznych wysp, m. in. jedne z najstarszych skał na kontynencie europejskim (pozostałości kaledonidów), skały dawnego dna oceanicznego, intruzje granitowe i ślady dawnej aktywności wulkanicznej oraz formy rzeźby związane z tektoniką i działalnością lodowców. Omówiono także współczesne procesy rzeźbotwórcze, zachodzące w dynamicznie rozwijających się wybrzeżach klifowych, gdzie duże zróżnicowanie litologiczne osadów skutkuje bogactwem form rzeźby. Podkreślono także związek zróżnicowanej budowy geologicznej z rozwojem kulturowym i gospodarczym wysp (m. in. surowce skalne budujące zabytki neolityczne, eksploatacja ropy naftowej i kruszyw) oraz z przyrodą ożywioną (rezerwaty i ostoje ptasie w obrębie klifów).
The main features of the landscape of the Orkney and the Shetland islands are presented in the article in the context of their geological and geomorphic development. The paper describes sites where rocks and landforms reflecting various stages of geological development appear at the surface. These include, among others, the oldest rocks on the European continent (remnants of the Caledonian orogen), rocks of an ancient ocean floor, granite intrusions, traces of former volcanic activity, landforms resulting from tectonics and glacial modelling. Also contemporary processes shaping the dynamic, rocky coastline are discussed, with attention paid to the influence of lithofacial variety of sediments on diversity of landforms within the cliffs and shore zone. The relationships between diversified geology, cultural and economic development of the islands and animate nature are mentioned, as well (eg., rocks used in the Neolithic buildings, oil and aggregate exploitation, nature resources and bird sanctuaries on the cliffs). - Źródło:
-
Geoturystyka; 2010, 1; 31-40
1731-0830 - Pojawia się w:
- Geoturystyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł