Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "prawny" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
KONSTRUOWANIE OBRAZÓW RZECZYWISTOŚCI W AKCIE USTAWODAWCZYM
CREATING IMAGES OF REALITY IN STATUTORY INSTRUMENTS
Autorzy:
LIZISOWA, Maria Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920541.pdf
Data publikacji:
2014-01-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
abstrakcyjny obraz normy prawnej
język prawny
tekst prawny
przepis prawny
termin prawny
określenie prawne
funkcje znaków językowych
obrazy rzeczywistości prawnej
legislative language
statutory instrument
statute
legal term
legal attributes
function of language signs
images of legal reality
abstract imagage of a legal norm
Opis:
Artykuł prezentuje przedmiotowość wytworów semantycznych języka prawnego jako obrazów rzeczywistości w akcie ustawodawczym. W aspekcie semantyczno-pragmatycznym autorka analizuje treść znaczeniową i funkcję komunikacyjną znaków językowych ze względu na technikę wyrażania ich treści w przepisach prawnych. Analiza struktur gramatycznych i stylu tekstu prawnego wykazała, na czym polega sztuczność odniesień terminów, określeń i konstrukcji składniowych służących obrazowaniu przyczyny i skutku w wyrażeniach charakterystycznych dla języka prawnego, rozumianych nie wprost, czyli przekazujących implikowane treści niedosłownie.
The article presents the subjectivity of semantic signs of the legislative language as images of reality in a statutory instrument. The author presents a semantic and pragmatic analysis of the meaning and communicative function of language signs taking into account the techniques of expressing meanings in legal provisions. The analysis of grammatical structures and style of statutory instruments reveals the artificiality of references of terms, attributes and syntactical structures expressing cause and effect relations in expressions typical of the legislative language and conveying connoted messaged in a non-verbatim way.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2014, 17, 1; 11-28
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
JĘZYK PRAWNY W TEKŚCIE USTAWY (NA PRZYKŁADZIE PROJEKTU USTAWY PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM I NAUCE)
LEGAL LANGUAGE IN THE LEGISLATIVE TEXT (THE CASE STUDY OF THE BILL ON HIGHER EDUCATION AND SCIENCE)
Autorzy:
LIZISOWA, Maria Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921273.pdf
Data publikacji:
2019-11-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
projekt ustawy
prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
Opis:
Celem jest ustalenie, czy tekst ustawy jest redagowany tak, by możliwa była jasność prawa w warunkach pewności prawa oraz przewidywalność zachowań obywatela podczas stosowania ustawy. Projekt ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce jest napisany językiem prawnym. We wzorcu gatunkowym tekstu została zachowana procedura normotwórcza, wspólna dla wszystkich porządków prawnych. Tekst jest performatywny, bo jest aktem stanowienia prawa. Jest też normatywny, bo ustanawia generalne normy prawne. W niniejszym artykule autorka przyjmuje, że podstawowym pojęciem prawnym i zarazem pojęciem prawniczym jest stosunek prawny.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2019, 38, 1; 7-47
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
METODY BADANIA JĘZYKA PRAWNEGO WOBEC ONTOLOGICZNEJ NATURY PRAWA
THE METHODS OF STUDYING LEGAL LANGUAGE IN VIEW OF THE ONTOLOGICAL NATURE OF LAW
Autorzy:
LIZISOWA, Maria Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920442.pdf
Data publikacji:
2013-07-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
ontologiczna natura prawa
metodologia badań języka prawnego
legal language
onthological nature of law
methodology of research on legal language
Opis:
Artykuł jest poświęcony metodologii badań języka ustawodawcy w aspekcie teoretycznym. Autorka proponuje interdyscyplinarne badania języka prawnego, biorąc pod uwagę ontologiczną naturę prawa w koncepcji prawa naturalnego oraz przyjmując, że prawo naturalne pełni funkcję walidacyjną wobec prawa pozytywnego. Zakłada, że prawo jako zjawisko, które sprowadza się do obiektów językowych, utożsamia się z tekstami prawnymi (łac. lex), natomiast prawo jako relacja człowieka do rzeczy w aspekcie powinności i należności (łac. debitum) jest prawem podmiotowym(łac. ius), przy czym oba określenia dotyczą tego samego zjawiska, ujmowanego od strony treściowej lub od strony bytowo-egzystencjalnej. Autorka dokonała przeglądu prawniczych i językoznawczych kierunków badań języka komunikacji w dziedzinie prawa i przedstawiła aspekty opisu teorii języka prawnego. W opracowaniu teorii języka prawnego proponuje eklektyzm metodologiczny, do którego usposabia wieloaspektowy status ontologiczny prawa, lingwistyczny status języka prawnego oraz specyficzne odniesienie struktur języka prawnego do struktur rzeczywistości prawnej. Twierdzi, że dotychczasowe badania filozoficzne, teoretyczno-prawne i językoznawcze stworzyły warunki do integracyjnego badania poziomów języka prawnego – semantyki, syntaktyki i pragmatyki – co pozwoli scharakteryzować język prawny jako rejestr języka etnicznego w ujęciu systemowym. Twierdzi też, że teorię języka prawnego można przedstawić tylko w kontekście języka prawniczego zawodowych prawników, obsługującego obrót prawny i naukę prawa, a także w opozycji do innych języków przedmiotowych, z których język prawny czerpie zasoby form językowych do przekazania treści z różnych dziedzin regulacji prawnych, oraz w opozycji do języka ogólnego stanowiącego bazę etniczną dla języka prawnego. Postawa badacza, według autorki, powinna być otwarta na dotychczasowy dorobek badawczy filozofów, prawników i językoznawców.
The article is dedicated to methodology of studying the language of legislature in a theoretical aspect. The author proposes interdisciplinary studies of legal language, with regard to ontological nature of law in the concept of natural law and assumes that natural law serves a validative function vis-à-vis positive law. She believes that law, understood as phenomenon which comes down to linguistic objects, becomes identical with legal texts (Lat. lex), whereas law understood as a relationship between man and object in the aspect of obligation and duty (Lat. debitum) equals the rights (Lat. ius), while both the terms refer to the same phenomenon presented in substantial approach as well as well existential. The article includes a survey of legal and linguistic studies of language of communication with the field of law, and puts forward some aspects of presenting the theory of legal language. In the study of legal language theory the author proposes methodological eclecticism, as a result of multi-aspect ontological status of law, linguistic status of legal language and specific relationship between legal language structures and legal reality structures. She claims that research carried out to date within the fields of philosophy, theory of law and linguistics, brings about the possibilities for integrative study of the levels of legal language – i. e. semantic, syntactic and pragmatic – that would allow to characterise legal language as a register of ethnic language presented a systems approach. The author also states that the theory of legal language could be studied only in the context of legal language, used by professional lawyers who deal with legal practice and legal education, as well as in opposition to the other object languages, from which legal language takes its linguistic forms to communicate the content belonging to various fields of legal regulations, as well as in opposition to general language which constitutes the ethnic basis of legal language. The research approach, according to the author, should be open to the up to date achievements of philosophers, lawyers and linguists.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2013, 14, 1; 21-46
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE METAPHOR OF SWOBODA IN THE TREATIES OF THE EUROPEAN UNION
METAFORA SWOBODY W TRAKTATCH UNII EUROPEJSKIEJ
Autorzy:
LIZISOWA, Maria Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920306.pdf
Data publikacji:
2012-01-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
metafora
swoboda
Traktat o Unii Europejskiej
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
język prawny
metaphor
EU Treaty
Treaty on the Functioning of the EU
legal language
Opis:
The subject of this article is a linguistic analysis of the texts of the EU Treaty of 1992, as well as of the Treaty on the Functioning of the EU of 2010, with an aim to demonstrate that in these legislative acts the meanings of legal and economic terms are communicated through the means of everyday expressions, which in great measure retrace the practical way of human thinking. The author claims that in legal principles regarding the decisions about the stability of the financial market, the metaphor of swoboda (Eng. freedom) enables to understand the abstract sphere of the creating and functioning of the European economy in the image schemas of “obejmowanie i wnoszenie”, typical for material objects. The freedom of establishment is conceptualized as a person, who obejmuje (‘otacza rękami’; Eng.: ‘takes into their arms’) prawo (Eng.: law), zniesienie dyskryminacji (Eng.: abolition of any discrimination), działalność gospodarczą (Eng.: establishment), as well as wnosi (‘umieszcza wraz z sobą w czymś’; Eng.: brings [in], ‘places somewhere together with itself’) korzystny wkład w rozwój produkcji i handlu (Eng.: valuable contribution to the development of production and trade). In the metaphor of swoboda are inscribed the metaphors of the EU market in the image schemas of “przepływ [ruch]” (Eng.: ‘flow’, ‘movement’), “obrót” (Eng.: ‘circulation’) and “sojusz” (Eng.: ‘alliance”). In the Polish translation of the Treaties, economic goods are treated as if they were a liquid [płyn], protected due to their expected profit; and the transfer of money, services and people producing these goods is described as przepływ [flow] of the goods. In the English text of the Treaties inflow refers only to persons, while the transfer of money, goods and services is referred to as movement [ruch]. An alternative metaphorical pattern in both the Polish and English languages is created by obrót [circulation]. These metaphors are linked to the metaphor of the market as a container, in which swoboda [freedom] locates the movement [flow] and the circulation of goods, services, money and persons. In the EU Treatises, the economic cooperation is depicted as a military alliance [sojusz wojenny] in relation to the struggle for the market [walka o rynek], in the economic discourse. The metaphorical patterning depicts the personified swoboda [freedom], sub-dependent to which are the ontological and orienteering metaphors communicating the principles of the functioning of the internal EU market. Summing up, the author concludes that in the Polish translation of the EU Treaties the notions of swoboda and wolność are separated, because the word wolność is used in its literal meaning in the Preamble to the Treatises, so within the axiological principle of law, whereas in the regulations of these legislative acts, the word swoboda, used metaphorically, characterises the aspect of establishment as a principle-norm to which, in the legal regulations of these legislative acts, all the other norms are sub-dependent. In the English version such a strong polarisation of meanings does not occur.
Tematem artykułu jest lingwistyczna analiza tekstów Traktatu o Unii Europejskiej z 1992 roku oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z 2010 roku, aby wykazać, że sensy pojęć prawnych i ekonomicznych są komunikowane w tych aktach ustawodawczych zwrotami potocznymi, które w znacznej mierze odtwarzają sposób praktycznego myślenia człowieka. Autorka twierdzi, że w regułach prawnych zawierających postanowienia o stabilności rynku finansowego metafora swobody (ang. freedom) pozwala rozumieć abstrakcyjną dziedzinę tworzenia i funkcjonowania gospodarki europejskiej w schematach wyobrażeniowych „obejmowania i wnoszenia”, typowych dla rzeczy materialnych. Swoboda przedsiębiorczości jest konceptualizowana jako osoba, która obejmuje (tj. ‘otacza rękami), prawo, zniesienie dyskryminacji, działalność gospodarczą oraz wnosi (tj. ‘umieszcza wraz sobą w czymś’), korzystny wkład w rozwój produkcji i handlu. W metaforę swobody [freedom] wpisują się metafory rynku wspólnoty europejskiej w schematach wyobrażeniowych „przepływu [ruchu]”, „obrotu”, „pojemnika” i „sojuszu”. W polskim przekładzie Traktatów dobra ekonomiczne są jak płyn [liquid] chroniony ze względu na oczekiwany zysk, a przemieszczanie pieniędzy, towarów, usług oraz ludzi wytwarzających te dobra to przepływ [flow] dóbr. Natomiast w angielskim tekście Traktatów inflow (dosł. ‘napływ’) dotyczy tylko ludzi, podczas kiedy przemieszczanie się pieniędzy, towarów i usług określono jako movement [ruch]. Alternatywnym modelem metaforycznym jest w obu językach obrót, ang. circulation. Te metafory są sprzężone z metaforą rynku jako pojemnika (matket as a container), w którym to pojemniku swoboda (ang. freedom) umieszcza przepływ [ruch] [movement/flow]i obrót [circulation] towarów, usług, kapitału i osób. W Traktatach unijnych współpracę ekonomiczną obrazuje się jako sojusz wojenny [military alliance] w relacji do walki o rynek [struggle for the market] w dyskursie gospodarczym. Model metaforyczny przedstawia upersonifikowaną swobodę (ang. freedom), której są podporządkowane metafory ontologiczne i strukturalne komunikujące reguły funkcjonowania rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Podsumowując, autorka wnioskuje, że w polskim przekładzie Traktatów rozdziela się pojęcia swobody i wolności, bowiem słowo wolność zostało użyte w znaczeniu dosłownym w preambule Traktatów, a więc w obrębie aksjologicznej zasady prawa, natomiast w przepisach tych aktów ustawodawczych słowo swoboda w użyciu metaforycznym charakteryzuje aspekt przedsiębiorczości jako zasadę-normę, której w przepisach prawnych tych aktów ustawodawczych są podporządkowane inne normy. W angielskiej wersji nie ma tak wyraźnej polaryzacji znaczeń.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2012, 10, 1; 67-87
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TECHNIKA KOMUNIKOWANIA PRAWA W DECYZJACH I ZARZĄDZENIACH ADMINISTRACYJNYCH
TECHNIQUES OF LAW COMMUNICATION IN ADMINISTRATIVE DECISIONS AND ORDERS
Autorzy:
LIZISOWA, Maria Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920799.pdf
Data publikacji:
2018-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język prawny
wykładnia decyzyjna prawa
język prawniczy
tekst ustawodawczy
tekst urzędowy
komunikacja instytucjonalna
stanowienie prawa
odbiór i dekodowanie tekstu ustawy
legal language
legislative language
text of a legislative act
official text
institutional communication
establishment of law
reception and decoding the text of a legislative act
decisive interpretation of law
Opis:
Artykuł jest wykładem językoznawczym na temat wzajemnych związków między językiem prawnym a językiem prawniczym na płaszczyźnie semantycznej, syntaktycznej, pragmatycznej i stylistycznej. Autorka dokonała analizy decyzji i zarządzeń administracyjnych ze względu na status języka i lingwistyczne rozumienie komunikacji. Stwierdziła, że decyzyjny akt urzędowy jest świadectwem twórczego odczytania macierzystego tekstu ustawy przez urzędnika pełniącego rolę interpretatora i decydenta w stosowaniu prawa. Urzędnik wypełnia obowiązek narzucony mu przez normę kompetencyjną wysłowioną przepisami w aktach prawnych. Posiłkuje się regułami języka według wyuczonych i ustawowo zalecanych reguł wykładni prawa. Poprzez ewokację w odbiorze treści artykułów ustawy w dokumentach administracyjnych znaczenia i konteksty prawne ulegają swoistemu przyswojeniu przez urzędnika-interpretatora. Następnie podlegają adaptacji do odnośnych sytuacji prawnych, a w konsekwencji następuje proces uniwersalizacji wiedzy o prawie stanowionym, ponieważ urzędnik-decydent wpisuje indywidualną znajomość treści ustawodawczych w konkretną rzeczywistość prawną własnej wspólnoty komunikacyjnej.
The article is a linguistic lecture on mutual relations between legal language and legislative language on the semantic, syntactic, pragmatic and stylistic planes. The author analysed decisions and official regulations with regard to the status of language as well as the linguistic understanding of communication. A decisive official act is a testimony of the primary reading of the text of a legislative act by an official, fulfilling the role of an interpreter and a decision maker in applying law. He fulfils a duty imposed on him by the norm of competence, verbalised in principles of legal acts. In the process of organizing a legal text, he makes use of the rules of language, according to both the studied and the statutorily recommended rules of the interpretations of law. Through evoking the content of legal articles in official documents, therefore through concretization of legal norms in the process of reception, the legal meanings and contexts undergo a certain kind of assimilation by an official-interpreter. Later, they become adapted in corresponding legal situations, and finally, as a consequence, a process of universalization of knowledge about the established law takes place, because an official-decision maker inscribes his personal knowledge of the legislative content into a specific legal reality of his own community.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2017, 31, 1; 27-54
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies