Autor: Łukasiuk, Magdalena - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Socjologia zamieszkiwania. Zarys perspektywy
Autorzy:: Łukasiuk, Magdalena
Jewdokimow, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/books/1365688.zip
https://bibliotekanauki.pl/books/1365688.pdf
https://bibliotekanauki.pl/books/1365688.mobi
https://bibliotekanauki.pl/books/1365688.epub
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa
Opis:: Artykuł stanowi próbę konstrukcji zarysu perspektywy teoretycznej, którą określamy jako socjologia zamieszkiwania. Nie jest ona równoznaczna z socjologią mieszkania, odróżnia się także programowo od socjologii mieszkalnictwa. Autorzy porządkują słownik pojęć i specyfikę perspektyw związanych z badaniami nad zamieszkiwaniem prowadzonymi w Polsce przed 1989 rokiem i po nim, odwołują się również do zagranicznych rozróżnień pojęciowych. Starają się także zdiagnozować najważniejsze wyznaczniki współczesnych polskich badań nad fenomenem zamieszkiwania. Bazując na tekstach zamieszczonych w niniejszym tomie oraz na stanie współczesnych badań, polskich i światowych, proponują ramy teoretyczne ujmujące interesujące ich podejście, nazywając je socjologią zamieszkiwania i wskazując na jego najistotniejsze cechy dystynktywne. The article seeks to outline a theoretical approach that we entitle dwelling sociology. This approach is not equivalent to sociology of housing or housing studies. We try to catalogue vocabulary and depict specificity related to studies of dwelling in Poland before 1989 and after, with reference to foreign approaches, focusing on current Polish sociological dwelling studies. Basing on texts collected in this volume and general diagnosis of Polish and foreign studies of this area we introduce and outline theoretical framework – a dwelling sociology. W artykule ukazuję, że socjologia mieszkalnictwa posługuje się jednocześnie dwoma paradygmatami: rodzinnym i indywidualistycznym. Na podstawie analizy tekstów wypowiedzi internautów formułuję tezę o znaczącej przewadze indywidualistycznej ramy doświadczenia, jaką posługują się jednostki w swoich codziennych definicjach. Ramą tą obejmowana jest także fizyczna przestrzeń. Podmiotowe definicje domu ukazują się jako płynne, konstruowane za pomocą włączania i wykluczania innych przez przypisanie im kulturowo oznaczonych ról. Jedynie związek emocjonalny z inną osobą uzasadnia dzielenie z nią przestrzeni. Konieczność współzamieszkiwania z innymi odczuwana jest jako dyskomfort. Odczucie to uprawomocniać ma inicjowanie praktyk mikrokontroli i eskalacji konfliktu. Ekskluzywność przestrzennej lokalizacji „ja” ukazana została w kontekście historycznych przeobrażeń relacji prywatne/publiczne. Podjęta została też próba ekstrapolacji tendencji w kształtowaniu doświadczenia zamieszkiwania w przyszłości. In the paper, I say that sociology of housing uses two paradigms simultaneously: the one of family and the one of individuals. My thesis states that people use individualistic frame to articulate their everyday experiences more frequently; I illustrate this with expressions of Internet users presented on blogs and websites. The individualistic frame covers physical space. Agents construe their definitions of home smoothly including and excluding other people and attributing culturally specified roles to them. Emotional relation with other persons seems to be the only legitimate reason to share living space with him/her. An agent feels discomfort when s/he needs to share a living space with other people without emotional ties. In their eyes, such a feeling legitimates micro-controlling practices and leads to escalation of conflict. Exclusive character of space location of ‘I' has been shown in the context of historical changes in relations between public and private spheres. An attempt to extrapolation of future tendencies in shaping experience of dwelling was made here, as well. Współzamieszkiwanie synowych i teściowych nie jest zjawiskiem częstym we współczesnej Polsce, chociaż nadal niektóre z nich mieszkają pod jednym dachem, zarówno na wsiach, jak i w środowisku wielkomiejskim. Na podstawie przeprowadzonych badań własnych (ankiety i wywiady) w artykule opisane zostały różne przypadki wspólnego zamieszkiwania synowych i teściowych. Analizie poddana została również gotowość obu kobiet wobec sytuacji, aby zamieszkać razem. Część kobiet w żadnym wypadku nie chciałaby zamieszkać ze swoją synową/ teściową, inne dopuszczają taką ewentualność w wyjątkowych sytuacjach życiowych, a niektóre były skłonne zamieszkać razem. Daughters-in-law and mothersin-law living together is not a frequent phenomenon in contemporary Poland, but still it happens that they live under the same roof, both in villages and in the urban environment. Baseing on the conducted research (surveys and interviews with daughters-in-law and mothers-in law) the article describes different cases of living together. The willingness of both women to live together was also analysed. Some women, in any case, wouldn't want to live with their daughters-inlaw / mothers-in-law, others allow for the possibility in exceptional situations, and some are willing to live together. Jednym z czynników wpływających na zmianę „statusu” pary, rozumianego jako odczytywana przez innych informacja o stopniu integracji pary (Kaufmann 1995) albo o zaangażowaniu w związek, jest wspólne zamieszkanie. Niniejszy artykuł poświęcony jest kwestii znaczenia tego faktu dla pary. Zmiany obyczajowe odnoszące się do złamania tabu współżycia przed ślubem, których jesteśmy świadkami, przyczyniły się do zamazania granicy pomiędzy byciem a niebyciem w związku. Trudno jest zrozumieć zasadę, według której pary określają swój początek i liczą dni, miesiące, lata wspólnego „bycia razem”. W badaniu nad podziałem obowiązków domowych, przeprowadzonym przez autorkę artykułu, wykorzystano metodę wywiadu łączonego. W 2009 i 2010 roku wybrane zostały w sposób celowy i przebadane 23 pary, u których „powinna się pojawić” idea partnerstwa, czyli, jak wynika z badań CBOS (Szczepańska 2006), pary podwójnej kariery, posiadające wyższe wykształcenie, będące w wieku 30–35 lat i zamieszkujące duże miasta. Biografie par pokazały, że zamieszkanie było bardzo ważnym wydarzeniem w ich życiu. Niektóre pary zamieszkały ze sobą po ślubie, ulegając presji rodziny i otoczenia: „najpierw ślub, a potem zamieszkanie”. Dla innych samo zamieszkanie stanowiło inicjację nowego etapu w związku i odgrywało rolę aktu zaślubin. W obydwu przypadkach zamieszkanie razem wywoływało minikonflikty, negocjacje i renegocjacje podziału obowiązków domowych i ról obciążonych stereotypami płci. Sprawiło, że para zaczęła żyć razem naprawdę. Living together shifts a status of a couple and informs others about the integration process (Kaufmann 1995) or the engagement in the relationship. This article analyses the role of the fact of living together for the couple’s dynamics. Generally speaking, social and moral changes we witness today lead to vanishing of the taboo of sex life before a marriage. It results in difficulties in distinguishing between being together and apart. Moreover, it is not clear how today couples mark the beginning of their relationship and how they count days, weeks and months of being together. The research conducted by the author took qualitative joint interview method to analyse domestic duties division. In 2009–2011 23 couples participated in the study. The pole was constructed from couples of double career model, with high education degree, living in a big city, in their early thirties. These characteristics give couples the opportunity to create partnership model (Szczepańska 2006). The study highlights the importance of the fact of living together. Some couples could live together only when married due to family and environment pressure. For some it is as important for establishing a relationship as a marriage. In both cases living together raises mini-conflicts, negotiations and renegotiations of gender roles and domestic duties division. It made couples live ‘real’. Pokój dziecięcy jest przestrzenią, w której realizowane są różne projekty tożsamości, a badanie sposobu urządzania tych pokoi może wskazać, jakie projekty dzieci uznają za ważne. W artykule omówione zostaną sposoby, w jaki nastoletnie dziewczęta prezentują swój pokój na portalach społecznościowych (YouTube). Analizowano zarówno stan wyposażenia pokoju, jak również sposób jego pokazywania oraz komentarze widzów. Prezentacja własnego pokoju jest jednocześnie prezentacją siebie i sypialnię można także rozpatrywać jako dramaturgiczną scenę wypełnioną rekwizytami, na której jednostka tworzy i podtrzymuje własny wizerunek. A child’s room is space where different identity projects are being implemented. A research on ways in which a room is furnished may show which projects are important for a child. The article shows how teenage girls present their rooms in virtual social space (YouTube). It analyzes types of furnishings and equipment but also ways of presentations and viewers’ comments on the rooms. Moreover, because these ways of on-line presentations are also strategies of self-presentation one may scrutinize a room as a dramaturgical stage where an individual creates and maintains her own image. Tematem artykułu jest obyczaj przyjmowania gości w przestrzeni domu; w szczególności zaś relacja między gościnnością jako mocno zakorzenioną w polskiej kulturze wartością, która wciąż jest istotnym elementem autodefinicji Polaków, a przekonaniem o prawie do prywatności – relatywnie nowym konceptem. Uwzględniona została odmienność w podejściu do przyjmowania gości w domu, jaka charakteryzuje różne środowiska społeczne czy grupy wiekowe. Przeanalizowano też dominujące dyskursy na temat gościnności oraz ich zmienność i zróżnicowanie, zwłaszcza zaś to, jak wartości i przekonania wchodzą w konflikt z głęboko przyswojonymi wzorami zachowań. The paper focuses on the custom of receiving guests at home, particularly on the relation between hospitality as a value that is deeply rooted in the Polish culture and as an important element of the Polish selfidentity and the right to privacy as a relatively new concept. Differences between social milieus and age groups in their attitude to hospitality are also considered. The author analyses dominant discourses on hospitality and their changing character, particularly the problem of how values and opinions clash with deeply internalized patterns of behaviour. Artykuł podejmuje problem tworzenia się i realizacji ideału podmiejskiego zamieszkiwania w warunkach polskiej suburbanizacji, którą wywołują raczej czynniki ekonomiczne i wynikające z dostępności i stanu substancji mieszkaniowej w miastach niż związane z zakorzenionym w kulturze ideałem życia pod miastem i utrwalonymi aspiracjami przedstawicieli wybranych warstw społecznych. Główne pytanie badawcze stawiane w tekście brzmi: jeżeli nie istnieje gotowy ideał podmiejskiego zamieszkiwania w Polsce, to jak przebiega proces oswajania przestrzeni i zamieszkiwania domów przez nowych migrantów intensywnie przepływających w ostatnich latach z miast na obszary podmiejskie? W warstwie teoretycznej opracowania zanalizowano specyfikę polskiej suburbanizacji i znaczenie podmiejskiego domu i dokonano rozdziału na ideał zamieszkiwania (rozumiany jako wyobrażenia i oczekiwania związane z zamieszkiwaniem domu jednorodzinnego, kształtowane przez przekazy kulturowe na temat domu) (por. Sies 1987, 1998; Kajdanek 2009) oraz praktyki zamieszkiwania (podejmowane w sytuacji, gdy ideał domu jest konfrontowany z rzeczywistością podmiejską, w której jest lokowany). W części empirycznej ukazane są kolejno składniki ideału zamieszkiwania w domu bez ideału podmiejskości zrekonstruowane na podstawie: deklarowanych przez respondentów powodów przenosin, przebiegu procesu decyzyjnego o przeprowadzce i oczekiwań z nią związanych. Następnie zostały zrekonstruowane praktyki i strategie „wrastania” w przestrzeń podmiejską. Warstwę empiryczną opracowania stanowią wyniki dwóch projektów badawczych finansowanych przez ówczesny KBN, prowadzonych w latach 2007–2008 i 2010–2011 na terenie Dolnego Śląska z zastosowaniem metod ilościowych i jakościowych na próbach celowych nowych mieszkańców wybranych pasm zabudowy podmiejskiej. The aim of the article is to discuss how the ideal of suburban living is constructed and put into everyday practice in selected suburban areas in Poland. Suburbanization in Poland, a relatively new phenomenon, is a result of the economic constraints and is driven by rejection of low-quality housing in cities rather than by any deeply rooted ideal of suburban living or social aspirations of upper-middle or upper classes. Therefore the main research question is: since there is no well established Polish ideal of suburban living how do newcomers, who have been recently intensely flowing into the suburban zone, inhabit and domesticate their living space? The theoretical aim of the paper is to analyze the specificity of conditions shaping Polish suburbanization and uncover the meanings ascribed to (suburban) home. The empirical aim of the paper is to present the components of the ideal of living in a detached house (deprived of ideal of suburban living) reconstructed from informants’ declarations on reasons to move home, the decision process on the move and expectations of it. Furthermore, the strategies of building the sense of belonging and strategies of domesticating the home have been reconstructed. The paper is based on empirical material obtained from two research projects carries out in 2007–2008 and 2010–2011 in the area of Lower Silesia region. Both qualitative and quantitative methods were used to collect materials from informants purposely chosen based on the criterion of time of dwelling (not more than 5 years) in the suburban zones which noted the highest migration rate between 2005 and 2010. Tekst dotyczy roli mieszkań w procesie marginalnej gentryfikacji. Proces ten, co staram się pokazać na przykładzie badań własnych prowadzonych w starej części Nowej Huty, wiąże się silnie z symbolicznymi i materialnymi przekształceniami dostrzeganymi nie tyle nawet w przestrzeni publicznej, co właśnie w skali domu i bezpośredniego sąsiedztwa. To przestrzeń mieszkania stanowi – dosłownie i w przenośni – punkt wyjścia do procesu marginalnej gentryfikacji dzielnicy. W tekście tym analizuję namacalne zmiany materialne i realizowane w mikroskali praktyki ilustrujące proces kolonizacji przestrzeni i kreowanie dystynkcji przez grupę określaną jako pionierzy gentryfikacji. The paper refers to the role of apartments in the process of marginal gentrification. As my research in old part of Nowa Huta district shows the process of marginal gentrification is related strongly to the symbolic and material transformations taking place in the private space. This space becomes – literally and figuratively – the starting point for the process of marginal gentrification of the neighbourhood. I analyse tangible changes in material structures and individual micropractices that illustrate process of colonization of space and creation of distinction by a group known as pioneers of gentrification. Osiedla grodzone są coraz bardziej popularną formą zamieszkiwania polskich miast, szczególnie Warszawy. Autor wprowadza typ osiedli pilnie strzeżonych, aby wyróżnić szczególną grupę kompleksów mieszkalnych – grodzoną oraz strzeżoną z pomocą personelu obsługującego urządzenia technologiczne. Artykuł streszcza wyniki analizy społecznej (podlegały jej osiedlowe regulaminy i wypowiedzi mieszkańców) i przestrzennej (autoetnografia i socjologia architektury) wybranego przypadku. Celem analizy była rekonstrukcja uniwersum estetycznego osiedla i odczytanie wpływu architektury na zachowania społeczne mieszkańców. Zastosowane metody pomogły również uchwycić naturę relacji mieszkańców i nie-mieszkańców oraz odnieść się do szeroko omawianego w literaturze dezintegracyjnego wpływu osiedli strzeżonych na tkankę społeczną miasta. Gated communities have been very popular places for living in Polish cities, especially in Warsaw. In this paper the author scrutinized a “highly protected” type of this residential space, gated and protected by a personnel equipped with technology. The article is based on author's BA thesis and discusses the results of an analysis of inhabitants' posts on selected web-sties, community statutes and autoetnographical experiences. The purpose of the analysis was to reconstruct an aesthetic universe of a selected community and to read architecture's influence on inhabitants' social behaviors. Applied methods allowed to conduct observations on inhabitants and non-inhabitants relations as well as widely described disintegrating impact that gated communities have on the cities' social structures. Artykuł stanowi analizę procesu i efektów urządzania wnętrza z pomocą ekspertów zgromadzonych na internetowym forum tematycznym Wnętrza mieszkań. Forum skupia użytkowników zainteresowanych wystrojem wnętrz własnych mieszkań, wymieniających uwagi na temat zamieszczanych przez siebie fotografii. W procesie urządzania wnętrz uczestnicy negocjują wizję własnych mieszkań zarówno z innymi uczestnikami forum, pełniącymi rolę ekspertów, jak również z innymi osobami zamieszkującymi wnętrze, głównie z partnerem. Dyskusja prowadzona przez uczestników forum odniesiona jest do koncepcji refleksyjnego projektu tożsamości. W efekcie procesu dyskusji o wnętrzach mieszkań, uczestnicy forum wytwarzają definicję „dobrego wnętrza”, która została zrekonstruowana za pomocą analizy treści fotografii przedstawianych przez uczestników. „Dobre” wnętrze to wyraz indywidualności użytkownika, potwierdzenie jego dobrego gustu oraz znajomości kodów obowiązujących w wystroju wnętrz. Uczestnicy definiują dobre wnętrze, posługując się wyrażeniami: „ciekawe”, „spójne”, „nietypowe”, „inne niż wszystkie”. Wnętrza „nie-dobre” określane są wyrażeniem „katalogowe”, które oznacza poprawność, masowość, brak własnego wkładu osoby urządzającej wnętrze. Nieumiejętność stworzenia wnętrza wyróżniającego, indywidualizującego właściciela, oceniana jest negatywnie. Dobre wnętrza to takie, które stanowią wynik refleksyjnego namysłu oraz umiejętności poddania się reżimowi systemów eksperckich, natomiast wnętrze nie-dobre powstaje w wyniku bezrefleksyjnego odwzorowywania szablonów lub nieumiejętności skorzystania ze wskazówek ekspertów. The article is an analysis of a process and effects of interior design facilitated by experts, basing on posts from an online forum entitled Interiors. Forum brings together users interested in interior design of their apartments, exchanging comments on the photographs taken by themselves. In the process of interior design participants negotiate a vision of their own interiors, either with other participants in the forum, acting as experts, or with their cohabitants, especially with a partner. The discussion between participants is referred to the concept of a reflexive project of identity. The discussion on interior design leads to the definition of a “good interior”, which was reconstructed by analyzing the content of photographs provided by participants. “Good interior” is an expression of an individual, a confirmation of his/her good taste and ability to apply conventions in interior design. Participants define a good interior using following words: “interesting”, “consistent”, “unusual”, “different”. Interiors “not-good” are being described as “catalogue-like”, which means correctness, mass-appeal, the lack of personal contribution to interior's arrangement. Inability to create a distinctive interior, individualizing the owner, is also assessed negatively. Good interiors are those that are the result of reflective acting and the ability to align to regime of expert systems, while a not- good interior results from coping templates or from inability to benefit from expert guidance. Od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku obserwować można w Polsce stały wzrost migracji zewnętrznych, w tym w dużej mierze migracji przymusowych. Prowadzą one do powstania nowego modelu zamieszkiwania – domu migracyjnego. Ze względu na nieliczną literaturę dotyczącą tej tematyki, celem poniższego artykułu było opisanie tego nowego zjawiska oraz analiza funkcji adaptacyjnych i integracyjnych domu migracyjnego. W pierwszej części zdefiniowane zostało pojęcie domu oraz przedstawiona typologia pełnionych przez niego funkcji. Następnie po krótkim rysie prawnym i socjologicznym uchodźstwa w Polsce omówione zostały modele zamieszkiwania uchodźców, w szczególności model niedomu. Artykuł ten został oparty na badaniach eksploracyjnych, w którym uczestniczyli Czeczeni mieszkający w Warszawie. From the early 90’s, external migration to Poland became increasingly widespread. Such migration generates a new model of residency – the migration home. Due to the lack of literature concerning the subject, this article’s goal is to depict this new phenomenon and analyze the adaptive and integrative functions of migration home. The first part of the text provides a definition of a home and a typology of functions it provides. Following a short legal and sociological summary of an exile in Poland, the article describes residency models of refugees, particularly a non-home model. This article is based on exploratory research in which Warsaw-based Chechens respondents participated. Celem artykułu jest analiza przestrzeni mieszkań i sposobów gospodarowania nimi osób doświadczających ubóstwa – klientów pomocy społecznej. Tekst stanowi próbę odpowiedzi na pytania: jak mieszkają osoby nienależące do klasy średniej, posiadające najczęściej podstawowe wykształcenie, znajdujące się w trudnej materialnej, a często również osobistej sytuacji? Jakie relacje łączą je z zamieszkiwaną przestrzenią (mieszkaniem, sąsiedztwem, okolicą, miastem)? Ponieważ mieszkania, sposób ich użytkowania i gospodarowania nimi demonstrowany przez klientów pomocy społecznej, szczególnie zaś przez doświadczających biedy mieszkańców najsilniej spauperyzowanych obszarów miasta, gdzie ubóstwo staje się chroniczne, dziedziczne i towarzyszy mu wielowymiarowe wykluczenie społeczne, różnią się od popularnych wzorów zamieszkiwania współczesnej klasy średniej, w artykule wykorzystano nie tylko koncepcję domu, ale i niedomu, mogącą zdaniem jej autorów znaleźć zastosowanie w analizie mieszkaniowych „kulturowych stanów alternatywnych”. Podstawowa teza artykułu głosi, że mieszkania osób doświadczających ubóstwa stanowią zaprzeczenie modelowej domowości, realizując założenia idei niedomu. Za podstawę empiryczną artykułu posłużą jakościowe badania zrealizowane z udziałem nastoletnich rodziców, zamieszkujących łódzkie enklawy biedy. The aim of the article is to analyze houses and ways in which they are being managed by individuals and families who experience poverty, namely social welfare clients. The text attempts to answer to the following questions: what are the places where people who are not middle-class, low-educated, and in difficult financial and often personal situation live like? What are their relations with space they live in (their apartments, neighborhoods, surroundings, a city)? Because apartments of social welfare clients, and especially of inhabitants of the poorest city areas where poverty becomes chronic, transmitted between generations and related to multidimensional social exclusion, are very different to middle-class apartments, not only the idea of a ‘home', but also the concept of ‘non-home' has been applied. The main argument in the article is that apartments of social welfare clients are more a ‘non-home' rather than a ‘home'. An empirical basis of the text are qualitative interviews with teenage parents from Lodz poverty enclaves. „Rozpatrywane w poszczególnych artykułach problemy z zakresu socjologii zamieszkiwania nie są wyraźnie obecne w polskiej socjologii, co wydaje się, należałoby zmienić i redaktorzy tomu oraz osoby w nim piszące właśnie w tym kierunku zdążają. (…) Przedstawiona do recenzji książka jest jedną z nielicznych publikacji w polskiej socjologii, która porusza problem społecznych praktyk zamieszkiwania. Z tej perspektywy jest to praca potrzebna i winna znaleźć się na polskim rynku wydawniczym”. (z recenzji prof. nadzw. dr hab. Anny Śliz) „Ze względu na mającą obecnie miejsce częściową zmianę podejść badawczych w polu zamieszkiwania, jak również zawężający charakter terminu socjologia mieszkania, proponujemy, aby podejmowane obecnie badania empiryczne i koncepcyjne nazwać socjologią zamieszkiwania. Trzeba bowiem otworzyć – zamknięte przez socjologię mieszkania – drzwi badań nad zamieszkiwaniem, nie po to jednak, aby rozmyć obszar badawczy, ale aby uchwycić jego zmieniającą się charakterystykę oraz uwzględnić nowe ustalenia badawcze. Dlatego właśnie zdecydowaliśmy się podejmowane obecnie w Polsce badania nad zamieszkiwaniem określić terminem socjologia zamieszkiwania, który nie łączy praktyk zamieszkiwania wyłącznie z przestrzenią mieszkania, a w domyśle domu, ale otwiera się na śledzenie różnych, pozai niedomowych praktyk i form zamieszkiwania, jak również oddziela – w naszym zamyśle – zamieszkiwanie od idei domu”. (z rozdziału Socjologia zamieszkiwania. Zarys perspektywy)
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Książka

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Łukasiuk, Magdalena" wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Rok wydania

Wydawca

Autor

Typ dokumentu

Język