Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "FORMATION" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    Synonimia słowotwórcza przymiotników w gwarach – wybrane problemy interpretacyjne
    Formative synonymia of adjectives in dialects – selected interpretative issue.
    Autorzy:
    Jaros, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1854202.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialectology
    word formation
    synonymia
    adjective
    dialektologia
    słowotwórstwo
    synonimia
    przymiotnik
    Opis:
    Autor prezentuje wybrane problemy analizy odprzymiotnikowych derywatów, które wchodzą w relacje synonimii słowotwórczej. Na przykładzie występujących w gwarach Polski centralnej przymiotników ekspresywnych oraz oznaczających intensyfikację cechy lub jej osłabienie omawia trudności związane z interpretacją znaczenia derywatów oraz funkcji formantów, które je tworzą. Przymiotniki oznaczające wysoki stopień natężenia danej cechy tworzą szeregi synonimów bliskoznacznych, których formanty, pełnią różną funkcję – ekspresywną (np. -uchny, -uśki, -utki, -usi, -usieńki) oraz wzmacniającą i wyolbrzymiającą nazywaną cechę (np. -chny, -achny, -alachny, -aśny, -aśki). Szczególną uwagę zwraca się na kontekst, który odgrywa podstawową rolę w prawidłowym odczytaniu znaczenia przymiotników o znaczeniu cechy niepełnej. Jest on podstawowym narzędziem selekcji materiału, w którym te same formanty (np. -awy, przy-, przy-/-awy) tworzą derywaty wskazujące na osłabienie cechy podstawowej oraz jej nadmiar.
    The author presents selected issues of an analysis of adjectival derivatives which are parts of formative synonymia. She discusses difficulties with the interpretation of the meaning of derivatives and the function of the formants that create them. The analysis is based on expressive adjectives that indicate intensification and weakening of a feature. These adjectives occur in the dialects of central Poland. The adjectives indicating a high degree of intensity of a given feature result in a number of synonyms whose formants fulfil different functions: expressive (e.g. -uchny, -uśki, -utki, -usi, -usieńki), strengthening and exaggerating (e.g. -chny, -achny, -alachny, -aśny, -aśki). Special attention has been paid to the context that plays a primary role in the understanding of adjectives of an incomplete feature. It is a major tool of selecting the material in which the same formants (e.g. -awy, przy-, przy-/-awy) create derivatives indicating the weakening or excess of the primary feature.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2021, 14; 95-104
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pograniczach słowotwórstwa i leksykologii – na wybranych przykładach form gwarowych
    About the Borderline Between Word Formation and Lexicology – Based on Selected Examples of Vernacular Forms
    Autorzy:
    Jaros, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831384.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    językoznawstwo
    dialektologia
    słowotwórstwo
    leksykologia
    linguistics
    dialectology
    word formation
    lexicology
    Opis:
    Autorka omawia zjawiska językowe sytuujące się na pograniczu słowotwórstwa i leksykologii, przede wszystkim semantyki i etymologii, na podstawie derywatów funkcjonujących w polskich gwarach. Prezentowane są przykłady homonimii, polisemii i synonimii derywatów, których interpretacja słowotwórcza i kategorialna musi uwzględniać ich znaczenie leksykalne. Przedmiotem omówienia są również rezultaty semantycznych przesunięć kategorialnych (np. nazwy czynności, które stały się nazwami środków czynności: palenie, regulacja) oraz nazwy, dla których określenie typu derywacji – semantycznej czy morfologicznej – wymaga arbitralnych rozstrzygnięć (np. nazwy środków czynności typu łapka, koziołek). Na pograniczu słowotwórstwa i leksykologii znajdują się także derywaty, których analiza wymaga poszukiwań o charakterze etymologicznym. Są to wyrazy o aktualnie nieczytelnej strukturze, dla których wyrazy motywujące można wskazać na podstawie dociekań etymologicznych, opartych na zbiorach leksykograficznych. W analizie derywatów gwarowych zmuszeni jesteśmy do wykorzystywania narzędzi semantyczno-leksykalnych i etymologicznych, a niekiedy nawet do wyjścia poza system językowy w poszukiwaniu czynników nazwotwórczych.
    The author describes linguistic phenomena on the borderline of word formation and lexicology, mostly semantics and etymology, based on the examples of derivatives functioning in Polish dialects. The article presents examples of homonymy, polysemy and synonymy of derivatives whose both derivational and categorical interpretation must take their lexical meaning into consideration. The subject matter of this paper also includes the results of semantic categorial movements (e.g. names of actions which became names of manners of action: palenie, regulacja) as well as names in case of which the establishment of their derivation type, whether it is semantic or morphological, requires arbitrary decisions (e.g. names of manners of action such as łapka, koziołek). Moreover, derivatives whose analysis requires etymological search are also located on the borderline of word formation and lexicology. They include words with currently vague structure whose motivating words can be indicated through etymological inquiry based on lexicographical collections. While analysing dialect derivatives we are forced to use semantic-lexical and etymological tools and at times even go beyond the language system in search of name-forming factors.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 75-87
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Różne oblicza tautologii słowotwórczej w polskich gwarach
    Various forms of derivational tautology in Polish dialects
    Autorzy:
    Jaros, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/973208.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dialectology
    word formation
    tautological derivatives
    noun
    adjective
    dialektologia
    słowotwórstwo
    derywaty tautologiczne
    rzeczownik
    przymiotnik
    Opis:
    The author examined the issue of a derivational tautology of nouns and adjectives on examples from the dialects of Central Poland. Various causes of this phenomenon of a grammatical (derivational and flectional) character were indicated. Some of them were connected with shaping of semantic function of individual formants (e.g. those forming names of places and activity instruments), other with their productivity (e.g. adjective suffix -ny) and also with their influence on more distinct categorial function of derivatives (cf. bornik, gonciarka, kopydło). Some changes were observed in recognizing originally tautological derivatives that are connected with the modification of meaning of words formed with their help (e.g. gąsiątko – gąsię).
    W oparciu o materiał językowy, pochodzący z gwar Polski centralnej, zostało omówione zagadnienie tautologii słowotwórczej występujące wśród rzeczowników i przymiotników. Wskazano różne przyczyny tego zjawiska o charakterze gramatycznym (słowotwórcze i fleksyjne), związane z kształtowaniem się funkcji semantycznej poszczególnych formantów (np. tworzących nazwy miejsc i środków czynności), ich produktywnością (np. przymiotnikowy sufiks -ny), oraz wpływem na bardziej wyraźną funkcję kategorialną derywatów (por. bornik, gonciarka, kopydło). Zauważono zmiany w zakresie pojmowania prymarnie tautologicznych derywatów, które wiążą się z modyfikacją znaczenia tworzonych za jego pomocą formacji (np. gąsiątko – gąsię).
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 87-101
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o zmianach znaczenia strukturalnego formacji słowotwórczych w gwarach
    Remarks on changes of structural meaning of derivational forms in dialects
    Autorzy:
    Jaros, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594141.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    słowotwórstwo
    gwary Polski centralnej
    leksykalizacja
    wtórne znaczenie słowotwórcze
    word formation
    central Poland dialects
    lexicalization
    delexicalization
    Opis:
    Na podstawie przykładów formacji należących do dwu kategorii słowotwórczych – nazw osobowych wykonawców czynności oraz nazw środków czynności, pochodzących z terenu Polski centralnej, zostały zaprezentowane dwa procesy – leksykalizacji i wtórnego nabywania podzielności słowotwórczej przez wyrazy, w których doszło do zmian o charakterze słowotwórczym i semantycznym. Zerwanie związków motywacyjnych między derywatem a podstawą słowotwórczą zachodzi m.in. z powodu zaniku przestarzałych, archaicznych form, które były podstawą ich kreacji, funkcjonowania wyrazów o nieproduktywnych dzisiaj formantach lub pogłębiającego się rozziewu między znaczeniem podstawy a znaczeniem derywatu. Zjawisko nabywania znaczenia strukturalnego przez wyrazy zleksykalizowane lub genetycznie niepodzielne słowotwórczo spowodowana jest m.in. znanym z historii języka polskiego zjawiskiem ciążenia nazw o charakterze czynnościowym w kierunku motywacji czasownikowej.
    On the basis of examples of forms coming from central Poland and belonging to two derivational categories, personal names of action performers and names of manners of action, two processes have been presented namely lexicalization and the process of re-acquiring derivational divisibility by lexemes which were subjected to morphological and semantic changes. The break of motivational relations between a derivative and a root word happens i.a. due to the extinction of outdated archaic forms, which provided the basis for their creation, the functioning of words with presently unproductive formatives or the widening gap between the meaning of a root word and the meaning of a derivative. The phenomenon of gaining structural meaning by lexicalized words or words which are genetically simplex is caused i.a. by the inclination of personal names of action performers and names of manners of action towards verbal motivation as known from the history the Polish language.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 29-41
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O synonimii słowotwórczej przymiotników temporalnych w gwarach Polski centralnej
    On word-forming synonymy of temporal adjectives in dialects from Central Poland
    Autorzy:
    Jaros, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/683918.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    słowotwórstwo
    synonimia
    przymiotniki temporalne
    gwary Polski centralnej
    word formation
    synonymy
    temporal adjectives
    Central Poland dialects
    Opis:
    The subject of this analysis is the phenomenon of word-forming synonymy of temporal adjectives occurring in Central Poland dialects. The author presents types of derivatives coming into close or equal relation with their equivalents created from the same base with the help of other affixes on the examples of derivatives from all parts of Poland: letni - latowy, wiosenny - wiosnowy, tagroczny - tagroczni, ranny - rańszy, południowy - południejszy, teraźniejszy - terajszy etc. The causes of occurrence of series of synonymic adjectives in presented dialects were stressed. They were explained by the slower rate of changes in dialects than in literary Polish language and also by the influence of nationwide Polish.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 2; 129-139
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies