Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polish" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 20
Tytuł:
Leksem 'apopleksja' w historii polszczyzny
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678655.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish language
Polish medical terminology
lexeme 'apopleksja' in the history of Polish
Opis:
The lexeme apopleksja in the history of PolishApopleksja ‘apoplexy’ is a word of Latin origin which was used for the first time as a medical term probably in 1534 in a herbarium by Stefan Falimirz. Since then it has been continuously included in dictionaries. Over the period of its presence in Polish, it has been considered to be a medical term, which has been numerously evidenced in medical texts of various epochs and also by the fact that it was referenced in two medical lexicons which are important in the history of the Polish medical terminology: one of 1881, the other of 1905. However, these lexicons show that the term apopleksja had competition. Most probably, the lexeme apopleksja was used for the last time as a strictly medical term before the Second World War. Today it belongs to a group of archaisms in the medical terminology and has been replaced by the following terms: udar (udar mózgu, udar mózgowy) ‘stroke (brain stroke, cerebral stroke).’ Leksem apopleksja w historii polszczyznyApopleksja to wyraz pochodzenia łacińskiego użyty po raz pierwszy prawdopodobnie w 1534 r. w zielniku Stefana Falimirza w funkcji ówczesnego terminu medycznego. Od tego momentu do dziś jest nieprzerwanie notowany przez słowniki. W ciągu swej bytności w polszczyźnie traktowany jest jako termin medyczny, o czym świadczą jego liczne poświadczenia w tekstach medycznych różnych epok oraz fakt odnotowania go w dwóch ważnych dla historii polskiej terminologii medycznej leksykonach medycznych: z 1881 r. i z 1905 r. Jednak już w tych leksykonach widać, że termin apopleksja miał konkurencję. Prawdopodobnie leksem apopleksja ostatni raz został użyty jako termin ściśle medyczny przed drugą wojną światową. Dziś należy do grupy archaizmów w terminologii medycznej, a jego miejsce zajęły terminy: udar (udar mózgu, udar mózgowy).
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kryteriach wyodrębniania terminów z XVI-wiecznych tekstów
On the Criteria for Extracting Terms from Sixteenth-century Texts
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044237.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish language
Polish 16th-century terminology
Polish 16th-century terms
Opis:
The article aims to present a method for identifying and extracting terms from sixteenth- century texts based on four criteria: a) textual – assuming that if a semantic unit’s meaning is confirmed only in texts characteristic of a specific field of science or knowledge, then it is a term of that period; b) linguistic – based on the information about the semantic unit originating from prestigious languages (Latin or/and Greek)and provided by the author; c) disciplinary – based on the information about the semantic unit being used by a specific professional group and provided by the author; d) linguistic and disciplinary (which combines criteria 2 and 3).
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 2; 33-52
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nazwach padaczki w polszczyźnie XIX wieku
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2152129.pdf
Data publikacji:
2021-10
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
Polish language
Polish medical terminology of the 19th century
synonyms of padaczka (epilepsy)
Opis:
This paper characterises 18 synonyms of padaczka (epilepsy) certifi ed in 19thcentury texts. The source basis was the medical dictionaries of those days, titles of articles in medical press, selected medical guides and dictionaries including the Polish language (monolingual and multilingual; general and dialectal ones). This served as the basis for establishing the reach of the characterised synonyms in the 19th c., which was the time of intensive works on organising the Polish medical terminology. The analysis permitted the conclusion that padaczka and epilepsya were the two terms that were used most frequently and broadly (at all terminological levels of the language of the discussed century) at that time.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2021, 787, 8; 84-101
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja idealnego terminu w świetle Słownika terminologii lekarskiej polskiej z 1881 roku
The Concept of an Ideal Term in the Light of Słownik terminologii lekarskiej polskiej (“Dictionary of Polish Medical Terminology”) from 1881
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045316.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish language
terminology
Polish medical terminology
Opis:
The paper demonstrates attributes of an ideal term on the grounds of nineteenth century Polish medical terminology (names of disorders) from a Dictionary of Polish Medical Terminology by S. Janikowski, J. Oettinger and A. Kremer (Kraków 1881). In the first part of this dictionary, approximately 20 thousand foreign language entries are gathered (Latin, German, French, English) together with their Polish equivalents – from one to several records. The sequence of Polish terms assigned to the entries is not random: from the most to the less recommended. It means that the best terms (I call them ideal terms) come first in the synonymic line. And they are (totally 940) the subject of analysis in this paper. It results from the analysis that ideal terms are mostly: 1) native (98.4%); 2) of simple structure (comprising two elements at most – 89.3%); 3) syntactical derivatives (55.1%); 4) of non-specified origin; 5) sometimes having many meanings (12.2%); 6) relatively long-lasting, that means they generally last in the scientific terminology (74.9%) and - a little bit more rarely (more than 58%) – they keep their position of the ideal term; 7) compared to other terms in a synonymic line, in terms of the structure - frequently (65.5%) identical, that is comprising the same number of elements; 8) most frequently (41.7%) of common root – compared to other terms (all of them or just some of them) in a synonymic line.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 1; 81-90
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o polskiej terminologii chemicznej 2. połowy XIX wieku
A Few Notes about the Polish Chemical Terminology of the Second Half of the 19th Century
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045022.pdf
Data publikacji:
2016-12-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish Chemical Terminology
Opis:
The purpose of this article is to present a source that has so far remained unused in the historical research of the Polish chemical terminology of the second half of the 19th century – Słownik terminologii lekarskiej polskiej [English: Polish Medical Terminology Dictionary] of 1881. This dictionary is a result of the efforts which the Polish medical doctors undertook to organise the Polish medical terminology in the 19th century. It also contains chemical terms. What is important, the dictionary demonstrates a phase of competition between two terminology schools: the Cracow school and the Warsaw school, juxtaposing various terms (mainly in synonymic strings) proposed by these schools.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2016, 23, 2; 53-68
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowniczek wyrazów weterynarskich wobec polskiej terminologii weterynaryjnej w Słowniku terminologii lekarskiej polskiej
Słowniczek wyrazów weterynarskich (Mini Dictionary of Veterinary Terms) compared with Polish veterinary terminology in Słownik terminologii lekarskiej polskiej (Dictionary of Polish Medical Terminology)
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39785127.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of the Polish language
Polish veterinary terminology of the 19th century
Słowniczek wyrazów weterynarskich
Słownik terminologii lekarskiej polskiej
Opis:
The aim of the article is to compare materials from two 19th-century dictionaries that comprise Polish veterinary terminology: Słowniczek wyrazów weterynarskich of 1876 and Słownik terminologii lekarskiej polskiej of 1881. In the dictionary of 1881 there are 284 entries out of 297 contained in the lexicon of 1876. Of these, only 258 entries are full entries. The comparison of their editing in both dictionaries shows that in the lexicon of 1881, 3 foreign headwords had fewer Polish equivalents, 21 had more Polishterms, and 228 had the same number of Polish equivalents. The quantitative changes in the last two groups were accompanied by qualitative changes, involving the replacement of Polish terms. The analysis of Polish veterinary terminology has also shown its strong connections with Polish medical terminology of the time.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2023, 80/1; 55-65
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcja słownictwa medycznego w twórczości Stefana Żeromskiego (uwagi wstępne)
The role of medical vocabulary in Stefan Żeromski’s works (preliminary comments)
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045177.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish language
Stefan Żeromski’s idiolect
Polish medical terminology
Opis:
Stefan Żeromski was an expert in medical vocabulary. This was a result of his interest in medicine. He used medical vocabulary in his output in its basic function, that is in order to characterize the health of his characters, and in a secondary function. The secondary function involved using medical vocabulary (not only Polish) to describe various phenomena and situations. Among others, he used it to describe the emotional situations of characters; their behaviour and actions, social and political situation, as well as nature, space, objects, literature and art.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 2; 37-53
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hasło LUTER w słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy 1532 i 1544
Entry LUTER in dictionaries by Bartlomiej of Bydgoszcz of 1532 and 1544
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044629.pdf
Data publikacji:
2019-04-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
16th century Polish language
lexicography
Polish religious vocabulary (the Reformation)
Opis:
This paper discusses the first 3 mentions of the entry LUTER, as a common word, in the Polish language. They were recorded by Bartlomiej of Bydgoszcz in his dictionaries dated 1532 and 1544. According to the analysis made in the article, these are the examples of extremely quick registration of a new word in the Polish language, and most probably the only confirmations of this lexeme in dictionaries in 16th century and two subsequent centuries. The detailed write-up of the location of the entry LUTER in both dictionaries by Bartlomiej allowed the recollection of the lexicographic method applied by the monk and – in comparison with other religious Polish vocabulary – emphasizing the uniqueness of recording the entry LUTER as a common word, only a dozen years after the Reformation.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 2; 61-76
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie słownictwo medyczne w drugiej połowie XIX wieku oraz na przełomie XIX i XX wieku
Condition of the Polish medical vocabulary in the second half of 19th century and in the turn of the 19th and 20th century
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595778.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
polish language
terminology
polish medical terminology
język polski
terminologia
polska terminologia medyczna
Opis:
The paper pays attention to the presently omitted period of Polish medical terminology. Examination of a sample of 2 medical vocabulary dictionaries issued in those days (dated 1881 and 1905) indicated a few properties: 1) it poses a system, 2) it is characterized by a variety of single-and-multi word phrases, 3) it did not cope with the synonymy and the polysemy, 4) it is diverse in terms of chronology, genetics and stylistics.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2011, 10; 97-109
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowa synonimów głównych w polskiej terminologii medycznej drugiej połowy XIX wieku
The structure of primary synonyms in Polish medical terminology of the second half of the 19th century
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592154.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
vocabulary of the 19th century
Polish medical terminology
synonyms
słownictwo XIX wieku
polska terminologia medyczna
synonimy
Opis:
The article describes the structure of 940 medical terms (names of diseases) fromthe “Dictionary of Polish Medical Terminology” (Słownik terminologii lekarskiej polskiej)of 1881, that have been recognised as the most accurate, i.e. primary synonyms.From their analysis in the context of synonymic chains in which they occur, it was concludedthat the structure of a term recognised as ideal is of no great significance (in the case of 80% of terms) for the establishment of the term as the primary synonym. This isone of the reasons for which primary synonyms often have a structure identical to otherterms in its synonymic chain.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2015, 14; 367-390
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trwałość synonimii w polskiej terminologii medycznej przełomu XIX i XX wieku
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678653.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nineteenth-century vocabulary
Polish medical terminology
synonyms
Opis:
Persistence of Synonymy in Polish Medical Terminology at the Turn of the Nineteenth and Twentieth CenturiesThis article presents the results of an analysis of 940 synonymic strings excerpted from two translated medical dictionaries: Słownik terminologii lekarskiej polskiej [A Dictionary of Polish Medical Terminology], published in 1881, and Słownik lekarski polski [A Polish Medical Dictionary], published in 1905. The analysis of quantitative and qualitative changes in those strings indicates a significant persistence (703 preserved strings) and stability of synonymy (320 strings with the same number of terms and the same composition of synonyms).Trwałość synonimii w polskiej terminologii medycznej przełomu XIX i XX wiekuArtykuł przedstawia wyniki analizy 940 ciągów synonimicznych wyekscerpowanych ze Słownika terminologii lekarskiej polskiej, wydanego w 1881 roku, i Słownika lekarskiego polskiego, wydanego w 1905 roku; obydwa słowniki to leksykony przekładowe. Analiza ilościowych i jakościowych zmian tych ciągów wykazała znaczną trwałość i stabilność synonimii (703 zachowane ciągi, 320 ciągów o niezmienionej liczbie terminów i niezmienionym składzie synonimów).
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z historii kwalifikatorów w polskiej leksykografii. Kwalifikatory w Słowniku synonimów polskich Adama Stanisława Krasińskiego z 1885 roku
From history of qualifiers in history of Polish lexicography qualifiers in Słownik synonimów polskich by Adam Stanisław Krasiński dated 1885
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595635.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Polish language
the lexicography
qualifiers
język polski XIX wieku
leksykografi a
kwalifi katory
Opis:
The goal of the paper is presentation of very wide range of defi nitions (singular words and word combinations) which may be recognized as qualifi ers in the fi rst Slavic dictionary of synonyms. The author described different structures which are the following types of qualifi ers: chronological, attendance, normative, stylistic, expressive, specialist and etymological.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2013, 12; 55-72
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział medycznych terminów zapożyczonych w XIX-wiecznych synonimach głównych (na materiale nazw chorób ze Słownika terminologii lekarskiej polskiej)
Share of Borrowed Medical Terms in the 19th Century Main Synonyms (on the base of the names of diseases from the Dictionary of Polish Medical Terminology)
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568098.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
terminology
Polish medical terminology of the 19th century
synonymy
borrowings
Opis:
The ordering of the Polish medical terminology in the 19th century resulted in the release of the Dictionary of Polish Medical Terminology (Polish: Słownik terminologii lekarskiej polskiej) in 1881. The publication collected, among other things, synonymic series of Polish medical terms following the rule that the best term was listed as the first one, which in this paper, is referred to as the main synonym. The aim of the article is to present the frequency of instances when the main synonym is a borrowing. The analysis of 940 synonymic series concerning the names of diseases reveals that borrowings are rare in the analysed material (only 57 out of the 2,469 terms in the synonymic series). A borrowing (mainly from Greek and Latin) constitutes the main synonym only 15 times. The authors of the Dictionary preferred native terms despite the fact that foreign ones are usually more "economical" (e.g. with regard to their structure).
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2014, 11; 159-167
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przypomnienie słowników Bartłomieja z Bydgoszczy z lat 1532 i 1544
The reminder of the dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy from 1532 and 1544
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591803.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
16th century Polish language
16th century Latin-Polish lexicography
dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy
język polski XVI wieku
leksykografia łacińsko-polska XVI wieku
słowniki Bartłomieja z Bydgoszczy
Opis:
Celem artykułu jest przypomnienie XVI-wiecznych łacińsko-polskich słowników Bartłomieja z Bydgoszczy. Nasilenie zainteresowania leksykonami nastąpiło w latach 70. XX wieku, kiedy odnaleziono (uznany po drugiej wojnie światowej za zaginiony) rękopis z 1532 roku i niespodziewanie odkryto słownik z 1544 roku. W artykule kolejno opisano sylwetkę zakonnika, losy jego dzieł, jak również ich budowę i zawartość. Ponadto omówiono dotychczasowe wydania słowników Bartłomieja (B. Erzepkiego oraz nową, łączną, edycję w wersji polsko-łacińskiej). Kolejną kwestią zaprezentowaną w artykule są działania w XX i XXI wieku na rzecz upowszechnienia materiału leksykalnego słowników.
The purpose of the article is reminding the readers of the 16th century Latin-Polish dictionaries by Bartłomiej z Bydgoszczy. The interest in the lexicons increased in the 1970s, when the manuscript from 1532, believed to be lost after the World War II, was found, and unexpectedly the dictionary from 1544 was discovered. The article briefly portraits the monk, outlines the fortunes of his works, and presents their construction and content. Moreover, the editions of the dictionaries published to date are described (Bolesław Erzepki’s edition and the new, joint edition in the Polish-Latin version). The attempts are also discussed undertaken in the 20th and 21th centuries to propagate the lexical material of the dictionaries.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2017, 16; 107-133
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksykografia Andrzeja Calagiusa. Uwagi wstępne
The Lexicography of Andrzej Calagius. Introductory Remarks
Autorzy:
Jankowiak, Lucyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035338.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish language of the 16th century
lexicography of the 16th century
lexicography of Andrzej Calagius
Opis:
The aim of this article is to review the lexicography of Andrzej Calagius, to present a list of his dictionaries of synonyms and to correct the misinformation about his dictionaries. The article describes three German-Polish-Latin editions (1579, 1595, 1602), one German-Latin edition (1597), and two Latin editions (1592 and 1594). It also proves that these multilingual editions are not revised versions of the 1579 edition but independent dictionaries.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 2; 43-73
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 20

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies