- Tytuł:
- “De heresibusetextirpacionehereticorum in dioecesiplocensi”. Was there an organized Hussite movement in the Mazovian part of the Płockdiocese in the mid-15th century?
- Autorzy:
- Graczyk, Waldemar
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/449988.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
- Tematy:
-
Chapter
diocese of Płock
Hussitism
Paweł Giżycki
Płock - Opis:
-
In Mazovia, in the 1420s, we do not notice any signs of interest in the Hussite movementyet, although it is encountered in Wielkopolska and Kujawy at that time. The first signals about people sympathizing with the Hussite reform appeared at the end of the third decade of the 15th century. Over the course of less than twenty years (1440-1457), several places should be noted (Płock, Ciechanów, Strzegowo, Baboszewo, Bulkowo), where we meet some forms of interest in the teachings of John Hus. For the most part, they were clergymen, pastors of local parishes, and in one case a Płock scriptor, who may have familiarized himself with the reform program proposed by the Prague theologian. Is it possible to talk about the phenomenon of Hussitism in Mazovia on the basis of the above-discussed examples? I do not think so. It was not an organized movement with its leaders and, of course, supporters.These cases rather reflect some priests’ religious sensitivity, which may have been stimulated by the information coming from the world and have found an outlet in such forms of piety as the more frequent practice of exhibiting the Blessed Sacrament in the monstrance to revive the piety of the faithful. Secondly, the shortcomings in the education of the clergy and, therefore, the glaring deficiencies in the knowledge of theological issues, contained traps of falling into religious subjectivism. Probably the bishop's invitation to the suspect, the explanation, and a commitment to abandon unusual religious practices were enough to have the matter settled.The files of meetings of the cathedral chapter do not inform us about the theological debates that took place there, or on attempts to defend one’s own position – as it will happen a hundred years later due to the reform of Martin Luther. In this case, it was enough for Mikołaj of Mirzyniec to elaborate a set of basic principles of the Catholic faith, to acquaintfirst of all, the clergy with them, at the synods summoned by the bishop, and thus the problem was settled.
Na Mazowszu, w latach 20 - tych XV wieku nie zauważamy jeszcze przejawów zainteresowania się ruchem husyckim, choć spotyka go się w tym czasie w Wielkopolsce i na Kujawach.Pierwsze sygnały o osobach sympatyzujących z reformą husycką pojawiły się w końcu trzeciej dekady XV wieku. Na przestrzeni niespełna dwudziestu lat (1440-1457) należy odnotować kilka miejscowości (Płock, Ciechanów, Strzegowo, Baboszewo, Bulkowo), gdzie spotykamy jakieś formy zainteresowania nauką Jana Husa. W większości byli to duchowni, duszpasterze miejscowych parafii, a w jednym przypadku płocki skryptor, który być może tą drogą zaznajomił się z programem reformy proponowanej przez praskiego teologa. Czy na podstawie wyżej omówionych przykładów można mówić o zjawisku husytyzmu na Mazowszu? Sadzę, że nie. Nie był to zorganizowany ruch, mający swoich przywódców i oczywiście zwolenników. Przypadki te bardziej odzwierciedlają religijną wrażliwość niektórych duchownych, która być może pobudzona przez docierające ze świata informacje, znajdowała ujście w takich formach pobożności jak choćby częstsze praktykowanie wystawiania Najświętszego Sakramentu w monstrancji dla ożywienia pobożności wiernych. Po drugie niedostatki w wykształceniu duchownych a tym samym rażące braki w nieznajomości zagadnień teologicznych, zawierały pułapki popadnięcia w religijny subiektywizm. Chyba wystarczyło zaproszenie podejrzanego przez biskupa, złożenie wyjaśnień i zapewne zobowiązanie się do zaniechania nietypowych praktyk religijnych, by sprawę uznać za załatwioną. Akta posiedzeń kapituły katedralnej nie informują o mających miejsce debatach teologicznych, próbach obrony własnego stanowiska – jak będzie to miało miejsce sto lat później za sprawą reformy Marcina Lutra. W tym przypadku wystarczyło opracowanie przez Mikołaja z Mirzyńca zbioru podstawowych zasad wiary katolickiej, zaznajomienie z nim przede wszystkim duchownych na zwoływanych przez biskupa synodach i problem został załatwiony. - Źródło:
-
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2019, 26, 2; 61-70
1232-1575 - Pojawia się w:
- Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł