- Tytuł:
-
Spadkobiercy Pana Podstolego – rzecz o wspólnej genezie Pana Tadeusza i Pana Sędziego Delutego. Przyczynek do analizy zagadnienia
Heirs of Lord Steward – the thing about genesis of Sir Thaddeus and Sir Judge Deluty. A contribution to the case study - Autorzy:
- Grabias-Banaszewska, Katarzyna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1400625.pdf
- Data publikacji:
- 2016-12-19
- Wydawca:
- Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
- Tematy:
-
Lord Steward
Sir Thaddeus
Sir Judge Deluty
Ignacy Krasicki
Adam Mickiewicz
Adam Jerzy Czartoryski
Pan Podstoli
Pan Tadeusz
Pan Sędzia Deluty - Opis:
-
W artykule poddano analizie teksty, które powstały niemal w tym samym czasie. Czartoryski zapoznał się z treścią epopei już po napisaniu Pana Sędziego Delutego. Istnieją małe szanse, aby Mickiewicz znał powieść księcia. W tej sytuacji nie można zakładać wpływu któregoś z utworów na genezę drugiego. Nasuwa się jedynie przypuszczenie, że powstanie Pana Tadeusza mogło się przyczynić do zaniechania przez Czartoryskiego dalszych prac nad powieścią. Najistotniejsze jest jednak to, że teksty powstały w tym samym czasie i są zbieżne na wielu płaszczyznach. Powstaje zatem pytanie o powody tej zbieżności. Czy jest to jedynie przypadek, czy może pisarze mieli wspólną inspirację? Utworem, który mógł taką inspirację stanowić, jest Pan Podstoli Ignacego Krasickiego. Analogii pomiędzy trzema tekstami jest bardzo dużo. Niemal na każdej płaszczyźnie utworu, czy to przy konstruowaniu osobowości postaci głównych, czy bohaterów pobocznych. Wiele obrazów życia w Soplicowie i Celejowie, a także rozmaitych scen z obu utworów wykazuje pokrewieństwo ze scenami powieści Krasickiego. Zagadnienie to wymaga więc szczegółowych analiz, których wyniki pozwolą na umiejscowienie zapomnianej powieści Czartoryskiego w obrębie historii literatury. Mogą również przyczynić się do nowego oglądu Pana Tadeusza.
Both texts were written nearly at the same time. Czartoryski read the Mickiewicz’s epic after he had written his Sir Judge Deluty [Pan Sędzia Deluty]. There is rather no chance that Mickiewicz knew the Prince’s novel. In such circumstances we cannot assume mutual influences that affected the two writings. The only presumption that may be taken into consideration is that the issuing of Sir Thaddeus [Pan Tadeusz] could have been a reason for Czartoryski to abandon works on his own novel. Nevertheless, the most significant is the fact that the two texts were created in the same time and, furthermore, they are similar in many areas. Therefore, we may ask questions what had caused such a convergence. Was it only a coincidence or did the writers have the same inspiration? Such a common source could have been Lord Steward [Pan Podstoli] by Ignacy Krasicki. There are a lot of analogies between the three mentioned texts on almost all layers of the writings: in the construction of the main characters’ personalities as well as in the group of side figures. Many pictures of life in Soplicowo and Celejowo or plenty of scenes recorded in the books reveal quite clear relevance to the prose by Krasicki. All the matters of Lord Steward concerning ethics, religion, nation or society may be found in later books by Czartoryski and Mickiewicz – they are shown in a very similar manner. The problem needs more thorough analysis which will possibly allow placing the forgotten Czartoryski’s novel within the history of Polish literature and, maybe, finally bring a new view of Sir Thaddeus. - Źródło:
-
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2016, 2; 99-107
2450-3584 - Pojawia się w:
- Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł