- Tytuł:
-
Activities of Branch No. 2 of Division II of the Chief of Staff HR of the Polish Army against the Masurian population in the 1930s
Działalność Ekspozytury nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego przeciw ludności mazurskiej w latach 30. XX wieku - Autorzy:
-
Gołębiowski, Artur
Łapińska, Agnieszka - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1811319.pdf
- Data publikacji:
- 2019-12-10
- Wydawca:
- Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
- Tematy:
-
intelligence service
diversion
Second Polish Republic
Masurians
wywiad wojskowy
dywersja
Mazurzy
II Rzeczpospolita - Opis:
-
Formed in the year 1930, Branch No. 2 of Division II of the Chief of Staff HR of the Polish Army located in Warsaw, unlike other branches, did not function as a country branch of Division II but it was engaged in organizing subversion and sabotage in the event of the war in the neighbouring countries. A very important part of its activity constituted the area of East Prussia. At the end of 1930 there appeared a working plan of Branch No. 2 in Masuria which was developing in the two following directions: a) awakening and organizing Polish and Philolopolish element, b) building technical subversive centres based on the organized Polish element. In order to regulate issue of Polish minority being used by the Branch no. 2, in April 1934 an agreement with the Ministry of Foreign Affairs was reached. It was established that political directives related to all sociopolitical issues of Polish minority abroad would be dealt by the MFA. In return for the agreement to use Polish minority in its activities, Branch no. 2 pledged to provide the MFA an access to possessed contacts in order to perform political actions. A Subsection A of the Branch No. 2 created the working plan concerning Masuria (providing close cooperation with agendas of the MFA) divided into legal and illegal part. By supporting gromadkarstwo Polish consulates in East Prussia intended to restrain German influence, whereas military authorities attempted to organize subversive centres having the use of conditions enabling open actions. However, after Germany had gained power in the National Socialist German Workers Party, in the lapse of time, Polish range in East Prussia, as well as the range of activities of the Branch No. 2 were dwindling increasingly. On the day of the outbreak of the Second World War Polish people had no subversive centre. For this reason, as the preparation for the war, in May 1939 Division II began organizing subversive groups belonging to Polish districts adjacent to Germany.
Utworzona w 1930 r. Ekspozytura nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego WP z siedzibą w Warszawie, w odróżnieniu od innych ekspozytur, nie funkcjonowała jako organ terenowy Oddziału II, lecz zajmowała się organizacją dywersji i sabotażu na wypadek wojny na terenie państw ościennych. Bardzo ważnym odcinkiem jej działalności stał się teren Prus Wschodnich. W końcu 1930 r. powstał plan działania Ekspozytury nr 2 na Mazurach, który rozwijał się w dwóch następujących kierunkach: a)budzenia i organizowania elementu polskiego i filopolskiego, b) 2) budowy technicznych ośrodków dywersyjnych bazujących na zorganizowanym elemencie polskim. W celu uregulowania sprawy wykorzystania mniejszości polskiej za granicą przez Ekspozyturę nr 2 w kwietniu 1934 r. doszło do porozumienia z MSZ. Ustalono, iż dyrektywy polityczne w odniesieniu do wszelkich zagadnień społeczno-politycznych mniejszości polskiej za granicą będą należały do MSZ. Ekspozytura nr 2 w zamian za zgodę na wykorzystanie do swej działalności polskiej mniejszości zobowiązywała się udostępniać na rzecz MSZ posiadane kontakty dla przeprowadzania akcji politycznych. Podreferat A Oddziału II opracował program pracy na Mazurach (przewidujący ścisłą współpracę z agendami MSZ) podzielony na część legalną i nielegalną. Dzięki wspieraniu gromadkarstwa konsulaty polskie w Prusach Wschodnich zamierzały hamować postępy niemczyzny, natomiast władze wojskowe próbowały zorganizować ośrodki dywersyjne korzystające z warunków, które umożliwiłyby działania jawne. Jednak po dojściu w Niemczech do władzy NSDAP, w miarę upływu czasu, zasięg polskości w Prusach Wschodnich, jak również możliwości działania Ekspozytury nr 2 kurczyły się coraz bardziej. W dniu wybuchu drugiej wojny światowej Polacy nie posiadali tam jakiegokolwiek ośrodka dywersyjnego. Z tego powodu w ramach przygotowań do wojny Oddział II rozpoczął w maju 1939 r. organizowanie grup dywersyjnych w należących do Polski powiatach graniczących z Niemcami. - Źródło:
-
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2017, 14, 14; 85-111
1730-0274 - Pojawia się w:
- DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł