- Tytuł:
-
„Nie zatwardzajcie serc waszych...”. Problem sklerokardii w twórczości Wacława Potockiego (na podstawie Nowego zaciągu… i Dyjalogu o zmartwychwstaniu Pańskim). Część pierwsza: Retoryczne aspekty sklerokardii
“Do not harden your hearts...”. The problem of sclerocardia in the works of Waclaw Potocki (based on Nowy Zaciąg... and Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim). Part 1: Rhetorical aspects of sclerocardia - Autorzy:
- Dziemian, Olga
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/32083854.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
- Tematy:
-
Wacław Potocki
Nowy zaciąg
Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim
sklerokardia
serce
zatwardziałość serca
retoryka
obrazowanie
barok
literatura religijna
epika
dramat
dialog
mesjada
zmysłowość
cielesność
biologia
motywy biblijne
okrucieństwo
cierpienie
XVII w.
animalizm
grzech
grzech przeciwko Duchowi Świętemu
choroba
słowo
Waclaw Potocki
Nowy Zaciąg
Dyjalog o zmartwychwstaniu
Pańskim
sclerocardia
heart
hardening of the heart
rhetoric
imagery
baroque
religious literature
epic
drama
dialogue
mesiad
sensuality
carnality. biology
biblical motifs
cruelty
suffering
17th century
animalism
sin
disease
word
sin against the Holy Spirit - Opis:
-
This article is the first of two parts of a study devoted to the biblical issue of hardness of heart, present in two works by Waclaw Potocki – Nowy Zaciąg... (1698) and Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim (1676). The discourse of this sketch focuses primarily on rhetorical issues, on showing the strategies of imagery and the ways of presenting the characters affected by the title sclerocardia (Judas, Annas and Caiaphas, the chief priests and the Jews as collectives demanding the killing of Jesus, the Jewish and Roman executioners), as well as points out the differences and points of convergence in the indicated areas, occurring in the genre-different works. Indicated are the most expressive elements and aspects of the linguistic fabric of the works, which Potocki used to show the essence of the problem, as well as rhetorical techniques and tricks, which were used by the author to build numerous expressive descriptions that strongly affect the senses of the recipient (e.g.: comparisons, amplifications, poetics of contrast, privileging detail and concrete). The multifaceted and artistic construction of descriptions was created by the poet from Łużna using phraseology and lexis from various thematic areas (mainly biology, medicine and the natural world). Animalistic aspects of sclerocardia - the most dominant- together with elements of biologism, naturalism,
physiology and anatomy, both prove Potocki’s high sensitivity to stimuli coming from the sensual and material world, as well as testify to the poet’s fascination with the spheres of corporeality and sensuality; this, in turn, is a characteristic element of his poetic imagination. The vision of characters and reality affected by sclerocardia, present in the pages of Nowy Zaciąg... and Dyjalog..., is dominated by falsehood, hypocrisy and lies, marked by extreme brutality, ruthlessness, violence and cruelty. It has no room for pity or any scruples.
Artykuł jest pierwszą z dwóch części studium poświęconego biblijnej problematyce zatwardziałości serca obecnej w dwóch dziełach Wacława Potockiego – mesjadzie Nowy zaciąg… (1698) oraz Dyjalogu o zmartwychwstaniu Pańskim (1676). Dyskurs niniejszego szkicu koncentruje się przede wszystkim na zagadnieniach retorycznych, na ukazaniu strategii obrazowania oraz sposobach prezentacji bohaterów dotkniętych tytułową sklerokardią (Judasz, Annasz i Kajfasz, arcykapłani i Żydzi jako zbiorowości domagające się zabicia Jezusa, żydowscy i rzymscy oprawcy), jak też wskazuje różnice i punkty zbieżne we wskazanych obszarach, występujących w odmiennych gatunkowo utworach. Wskazano najbardziej wyraziste elementy i aspekty językowej tkanki utworów, które Potocki wykorzystał w celu ukazania istoty problemu, a także techniki i chwyty retoryczne, które posłużyły autorowi do zbudowania licznych ekspresyjnych, silnie oddziałujących na zmysły odbiorcy opisów (np. porównania, amplifikacje, poetyka kontrastu, uprzywilejowanie szczegółu i konkretu). Wieloaspektową i plastyczną konstrukcję opisów poeta z Łużnej stworzył za pomocą frazeologii i leksyki pochodzących z różnorakich obszarów tematycznych (głównie z zakresu biologii, medycyny i świata natury). Animalistyczne aspekty sklerokardii – najbardziej dominujące – wespół z elementami biologizmu, naturalizmu, fizjologii i anatomii, dowodzą wysokiej wrażliwości Potockiego na pochodzące ze świata zmysłowego i materialnego bodźce oraz są świadectwem fascynacji poety sferami cielesności i zmysłowości; to zaś stanowi charakterystyczny element jego poetyckiej wyobraźni. Wizja bohaterów i rzeczywistości dotkniętych sklerokardią, obecna na kartach Nowego zaciągu… i Dyjalogu…, jest zdominowana przez fałsz, hipokryzję i kłamstwo, naznaczona skrajną brutalnością, bezwzględnością, przemocą i okrucieństwem. Brak w niej miejsca na litość czy jakiekolwiek skrupuły. - Źródło:
-
Język - Szkoła - Religia; 2023, 18; 44-62
2080-3400 - Pojawia się w:
- Język - Szkoła - Religia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł