- Tytuł:
-
Znaczenie torfowisk dla wnioskowania o reaktywacji zmarzliny w młodszym dryasie
Significance of peatlands for the reactivation of permafrost in the Younger Dryas - Autorzy:
-
Dzieduszyńska, Danuta
Petera-Zganiacz, Joanna - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/578306.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Łódzkie Towarzystwo Naukowe
- Tematy:
-
torf
uwarunkowania litologiczne
inwolucje
nieciągła zmarzlina
region łódzki
peat
lithological conditions
involutions
discontinuous permafrost
Łódź Region - Opis:
-
Artykuł prezentuje dane geologiczne zachowane w osadach rozległego torfowiska, które rozwinęło się w pó źnym
vistulianie w dnie doliny środkowej Warty. W spągu osadów organiczno-mineralnych, datowanych metodą radiowęglową
na schyłek allerödu i młodszy dryas, powszechnie wykształciły się struktury deformacyjne reprezentowane przez
inwolucje oraz pojedyncze struktury szczelinowe kontrakcji termicznej, których cechy dają podstawy do twierdzenia o reaktywacji
permafrostu. Powrót zmarzliny, na skutek ochłodzenia w młodszym dryasie, był uwarunkowany nie tylko termicznie,
ale także w znacznym stopniu litologicznie, o czym zdecydowały różnice w przewodności cieplnej torfu zależne od temperatury
i stopnia nawodnienia osadu. Dopuszczane do podłoża niskie temperatury w zimie oraz izolacja od wpływu wysokich
temperatur w lecie skutkowało głębszym zamarzaniem w zimie niż odmarzaniem w lecie. Opierając się na prawidłowościach
ewolucji środowiska przyrodniczego regionu łódzkiego, wskazano potencjalne miejsca reaktywacji permafrostu, co pozwala
na wnioskowanie o rozmieszczeniu stref nieciągłej zmarzliny w młodszym dryasie.
The article presents geological records preserved in deposits of the extensive peatbog developed in the Late Vistulian in the valley floor of the middle Warta River. At the bottom of the organic-mineral series, radiocarbon dated at the Alleröd decline and the Younger Dryas, deformation structures commonly were formed, represented by involutions and some frost fissures which characteristics provide basis to infer the permafrost reactivation. In the study area, the return of permafrost in response to the Younger Dryas cooling was determined not only thermally but to a large extend lithologically, controlled by differences in thermal conductivity of peat, depending on temperature conditions and material saturation. The cold easily penetrating deep during winters and isulation from heat during summers result in a deeper freezing in winters than thawing in summers. Based on the regularities of the evolution of the natural environment of the Łódź Region potential localities of permafrost reactivation were indicated, which allow to conclude about distribution of discontinuous permafrost during the Younger Dryas. - Źródło:
-
Acta Geographica Lodziensia; 2016, 105; 81-91
0065-1249 - Pojawia się w:
- Acta Geographica Lodziensia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł