- Tytuł:
-
«Nowy Donkiszot» albo Pornografia nowoczesności: O zapomnianym dramacie Jerzego Żuławskiego
«New Don Quixote» or the Pornography of Modernity: On the Forgotten Drama of Jerzy Żuławski - Autorzy:
- Dudek, Michał
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/36126485.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
Jerzy Żuławski
Don Kichot
Cervantes
rewolucja 1905
modernizm
wstyd
pornografia
nowoczesność
Don Quixote
revolution of 1905
modernism
shame
pornography
modernity - Opis:
-
Artykuł jest próbą interpretacji Nowego Donkiszota Jerzego Żuławskiego, nieukończonego dramatu, który nigdy nie był przedmiotem badań. Na płaszczyźnie formalnej utwór stanowi najodważniejszy być może eksperyment Żuławskiego jako dramatopisarza, lokujący się w sąsiedztwie projektów teatralnych Stanisława Wyspiańskiego i Tadeusza Micińskiego. Ale Nowy Donkiszot to przede wszystkim arcyciekawy sąd epoki nad nowoczesnością, który przez reinterpretację obecnej w literaturze polskiej figury błędnego rycerza, a także w dialogu z Weselem Wyspiańskiego, diagnozuje impotencję współczesnej Żuławskiemu inteligencji w obliczu rewolucji 1905 i obnaża usypiający charakter rodzącego się przemysłu kulturalnego. Nowoczesny Don Kichot przechodzi w dramacie ewolucję od idealisty, utopijnego fantasty i rewolucyjnego bojownika, poprzez poszukiwacza szczęścia w iluzji i rolę „hamletycznego” hedonisty, aż po krytycznego pornografa nowoczesności. Kod pornograficzny, podniesiony do rangi zasady konstrukcyjnej dramatu, stanowi literacką strategię pozwalającą dramatopisarzowi krytycznie prześwietlić rzeczywistość, której metonimią uczynił rzymski lokal rozrywkowy.
This article interprets Jerzy Żuławski’s Nowy Donkiszot (The New Don Quixote), an unfinished drama that has never been studied to date. On the formal level, the text may well be Żuławski’s boldest experiment as a playwright; it can be situated in the vicinity of Stanisław Wyspiański’s and Tadeusz Miciński’s theatre projects. But Nowy Donkiszot is above all an extremely interesting judgment of modernity: through a reinterpretation of the figure of the knight errant present in Polish literature, and in dialogue with Wyspiański’s The Wedding, Żuławski diagnoses the impotence of his contemporary intelligentsia in the face of the Revolution of 1905 and exposes the soporific effect of the nascent cultural industry. In the play, the modern Don Quixote undergoes an evolution: from an idealist, a utopian fantasist and revolutionary fighter, through a search for happiness in illusion and the role of a “Hamletic” hedonist, to a critical pornographer of modernity. The pornographic code, elevated to the rank of the construction principle of the play, is a literary strategy allowing the playwright to critically penetrate reality, here metonymically represented by an entertainment establishment in Rome. - Źródło:
-
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 1; 163-184
0031-0522
2658-2899 - Pojawia się w:
- Pamiętnik Teatralny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł