- Tytuł:
-
Przetrwanie za ostatnią cenę. Kobiety „ziemi przechodów” w powieściach o wschodnim pograniczu („Judasz” Włodzimierza Pawluczuka, „Przewóz” Andrzeja Stasiuka)
The Final Price of Survival: Women from “the Land of Passages” in the Novels about Eastern Borderland (Włodzimierz Pawluczuk’s “Judasz” and Andrzej Stasiuk’s “Przewóz”) - Autorzy:
- Dąbrowicz, Elżbieta
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2119985.pdf
- Data publikacji:
- 2022-07-15
- Wydawca:
- Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
- Tematy:
-
polska powieść współczesna
granice
naród
konflikt
męskość
kobiecość
Polish contemporary novel
borders
nation
conflict
masculinity
feminity - Opis:
-
W artykule zestawiono dwie powieści opublikowane w dwóch granicznych momentach najnowszej historii Polski: Judasz Włodzimierza Pawluczuka ukazał się w roku jej akcesji do UE (2004), Przewóz Andrzeja Stasiuka – w atmosferze wykluwającego się już konfliktu za polską (i unijną) wschodnią granicą (2021). Obie powieści odnoszą się do tego samego fenomenu społeczno-kulturowego, który można określić (za Maurycym Mochnackim) jako „ziemia przechodów”. Oznaczony w ten sposób kompleks problemowy i wyobrażeniowy wiąże się z powracających na terenach mieszczących się dawniej w granicach I Rzeczypospolitej doświadczeniem „przechodu” obcych armii, rozpadu struktur państwowych i społecznych (w tym naruszenia modelu patriarchalnego), konieczności walki o przetrwanie na elementarnym poziomie. Wyzwanie, jakie stawia przed bohaterami męskimi i żeńskimi „ziemia przechodów”, okazuje się dewastujące zwłaszcza dla tradycyjnie pojętej męskości, obligującej do obrony rodziny, narodu, granic państwowych i świata jako znaczącej całości w sytuacji zagrożenia. Kobiety, tradycyjnie przypisane do troski o podtrzymywanie życia w sensie biologicznym, nie ponoszą uszczerbku na swojej płciowej identyfikacji, nie tracą bowiem pola do zachowań zaradczych, zgodnych z kulturowym wyobrażeniem kobiecości w jej archetypalnym wymiarze.
This article compares two novels published at two crucial moments in Poland's recent history: Włodzimierz Pawluczuk’s Judasz appeared in the year of Poland’s joining the EU (2004), Andrzej Stasiuk's Przewóz was published in the atmosphere of the emerging conflict over the Polish (and EU) eastern border (2021). Both novels, separated by almost two decades, refer to the same socio-cultural phenomenon which can be defined (to use a phrase borrowed from Maurice Mochnacki) as “the land of passages”. The problematic and imaginary complex marked in this way is connected with the recurring experience of the crossing of foreign armies, the disintegration of state and social structures (including the violation of the patriarchal model), and the necessity to fight for survival on a basic level. The challenge posed to the male and female protagonists by “the land of passages” proves devastating especially for the traditionally understood masculinity, which obligates one to defend the family, the nation, national borders, and the world as a meaningful whole in a situation of danger. Women, traditionally assigned to the care of sustaining life in the biological sense, do not suffer a loss of their gender identity, for they do not lose the field of remedial behavior, consistent with the cultural image of femininity in its archetype. - Źródło:
-
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2022, 20; 23-45
2082-9701
2720-0078 - Pojawia się w:
- Białostockie Studia Literaturoznawcze
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł