Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Health" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Chemical incidents resulted in hazardous substances releases in the context of human health hazards
    Autorzy:
    Pałaszewska-Tkacz, Anna
    Czerczak, Sławomir
    Konieczko, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2161933.pdf
    Data publikacji:
    2017-02-21
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    environmental health
    public health implications
    health risk assessment
    Chemical Hazards
    chemical incidents
    hazardous chemical releases
    Opis:
    Objectives The research purpose was to analyze data concerning chemical incidents in Poland collected in 1999–2009 in terms of health hazards. Material and Methods The data was obtained, using multimodal information technology (IT) system, from chemical incidents reports prepared by rescuers at the scene. The final analysis covered sudden events associated with uncontrolled release of hazardous chemical substances or mixtures, which may potentially lead to human exposure. Releases of unidentified substances where emergency services took action to protect human health or environment were also included. Results The number of analyzed chemical incidents in 1999–2009 was 2930 with more than 200 different substances released. The substances were classified into 13 groups of substances and mixtures posing analogous risks. Most common releases were connected with non-flammable corrosive liquids, including: hydrochloric acid (199 cases), sulfuric(VI) acid (131 cases), sodium and potassium hydroxides (69 cases), ammonia solution (52 cases) and butyric acid (32 cases). The next group were gases hazardous only due to physico-chemical properties, including: extremely flammable propane-butane (249 cases) and methane (79 cases). There was no statistically significant trend associated with the total number of incidents. Only with the number of incidents with flammable corrosive, toxic and/or harmful liquids, the regression analysis revealed a statistically significant downward trend. The number of victims reported was 1997, including 1092 children and 18 fatalities. Conclusions The number of people injured, number of incidents and the high 9th place of Poland in terms of the number of Seveso establishments, and 4 times higher number of hazardous industrial establishments not covered by the Seveso Directive justify the need for systematic analysis of hazards and their proper identification. It is advisable enhance health risk assessment, both qualitative and quantitative, by slight modification of the data collection system so as to enable the determination of released chemical concentration and exposed populations. Int J Occup Med Environ Health 2017;30(1):95–110
    Źródło:
    International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health; 2017, 30, 1; 95-110
    1232-1087
    1896-494X
    Pojawia się w:
    International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Are platinum nanoparticles safe to human health?
    Autorzy:
    Czubacka, Ewelina
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162781.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-16
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    occupational health
    nanoparticles
    toxicology
    platinum
    health effects
    occupational exposure
    Opis:
    Platinum nanoparticles (PtNPs) have been widely used not only in industry, but above all in medicine and diagnostics. However, there are disturbing reports related to the toxic effects of nanoplatinum, which is the main reason why the authors of this study have decided to review and analyze literature data related to its toxicity and impact on human health. While PtNPs may be absorbed by the respiratory and digestive tract, and can penetrate through the epidermis, there is no evidence concerning their absorption through the skin. Platinum nanoparticles accumulate mainly in the liver and spleen although they also reach other internal organs, such as lungs, kidneys or heart. Toxicokinetics of platinum nanoparticles depends strongly on the particle size. Only few studies regarding platinum nanoparticles toxicity have been conducted. Animals intratracheally exposed to platinum nanoparticles have demonstrated an increased level of proinflammatory cytokines in bronchoalveolar lavage which confirms inflammatory response in the lungs. Oral administration of PtNPs can cause inflammatory response and induce oxidative stress. Nanoplatinum has been found to induce hepatotoxicity and nephrotoxicity via the intravenous route. It can cause DNA damage and cellular apoptosis without significant cytotoxicity. There are no research studies on its carcinogenicity. Fetal or maternal toxicity has not been observed, but an increased mortality and a decreased growth of the offspring have been demonstrated. Platinum nanoparticles may permeate the skin barrier but there is no evidence for their absorption. Due to the insufficient number of tests that have been carried out to date, it is not possible to clearly determine the occupational exposure limit value; however, caution is recommended to employees exposed to their effects. Med Pr. 2019;70(4):487–95
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2019, 70, 4; 487-495
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    2-naphthylamine toxicity
    Autorzy:
    Czubacka, Ewelina
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085462.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-30
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    bladder cancer
    occupational health
    carcinogen
    toxicology
    health effects
    2-naphthylamine
    Opis:
    In the past, 2-naphthylamine (2-NA) was used for the production of azo dyes, as an antioxidant in the cable industry and in the rubber industry. Despite the fact that 2-NA is not produced on an industrial scale, it is still used in small quantities as a model bladder carcinogen in laboratories, and also for sewage control, water analysis and oxytocinase assays. In addition, it is detected in the air in coke ovens, where it is formed as one of the pyrolysis products. The main aim of this work is to provide an actual literature review for health risk assessments related to 2-NA which is still used in laboratories. Occupational exposure to 2-NA is important for the respiratory tract, mucous membranes and the skin, and, to a lesser extent, for absorption from the gastrointestinal tract. It is absorbed into the body through the skin and by inhalation, and then undergoes metabolic changes. Most of the absorbed 2-NA dose is excreted in the urine, in the form of metabolites, metabolites conjugated to acids, and even in an unchanged form. Based on literature data, the effects of 2-NA toxicity in sub-chronic and chronic exposure include contact dermatitis, chronic cystitis and bladder cancer. The authors have concluded that it is recommended to determine the occupational exposure limit which will allow preparing the exposure assessment of people at work. Med Pr. 2020;71(2):205–20
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2020, 71, 2; 205-220
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Occupational risk resulting from exposure to mineral wool when installing insulation in buildings
    Autorzy:
    Kupczewska-Dobecka, Małgorzata
    Konieczko, Katarzyna
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116490.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-20
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    mineral wool
    insulation
    fibers
    health effects
    toxicity
    labeling
    Opis:
    Mineral wool is widely used for thermal and sound insulation. The subject of the study is to identify hazards for employees resulting from exposure to mineral wool, when it is used to insulate buildings, and to assess the risk arising from this exposure. When installing mineral wool insulation, respirable mineral fibers, dust, and volatile organic compounds may pose a hazard at workplaces. Based on the results of concentration measurements, it was assessed that the probability of adverse health effects related to the work of insulation installers, resulting from exposure to mineral wool fibers, is low, but for dust associated with exposure, an average health risk was estimated. An additional threat may be the sensitizing effect of substances used as binders and additives improving the utility properties of mineral wool, for example, phenol formaldehyde resins. The paper also contains some information on the labeling of mineral wool; this is very important because the label allows downstream users to recognize mineral wools, the composition and properties of which cause that they are not classified as carcinogens.
    Źródło:
    International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health; 2020, 33, 6; 757-769
    1232-1087
    1896-494X
    Pojawia się w:
    International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aspekty higieniczne i prawne oceny narażenia zawodowego na cytostatyki
    Hygiene and legal aspects of occupational exposure assessment to cytostatics
    Autorzy:
    Kupczewska-Dobecka, Małgorzata
    Pałaszewska-Tkacz, Anna
    Czerczak, Sławomir
    Konieczko, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162583.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-05
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    narażenie zawodowe
    czynnik rakotwórczy
    czynnik mutagenny
    zdrowie pracowników
    skutki zdrowotne
    cytostatyk
    occupational exposure
    carcinogen
    mutagen
    occupational health
    health effects
    cytostatic
    Opis:
    W publikacji przeanalizowano obowiązki pracodawców w zakresie oceny narażenia zawodowego na cytostatyki w miejscu pracy w świetle obowiązujących regulacji prawnych. Leki cytostatyczne mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia pracowników sprawujących opiekę nad chorym onkologicznym (tj. farmaceutów, lekarzy, pielęgniarek i pozostałego personelu pomocniczego) oraz pracowników lecznic weterynaryjnych. Dużą skalę narażenia zawodowego na cytostatyki w Polsce potwierdzają dane gromadzone w Centralnym Rejestrze Danych o Narażeniu na Substancje Chemiczne, Ich Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym, prowadzonym przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Problem oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na cytostatyki budzi wiele wątpliwości. Przepisy regulujące w Polsce kwestie ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na leki cytostatyczne wywodzą się z różnych obszarów prawa i nie są jednoznaczne ani spójne (szczególnie w kwestii klasyfikacji cytostatyków pod kątem stwarzanych zagrożeń, ich oznakowania i sporządzania dla nich kart charakterystyki). Nie są ustalone prawnie wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń substancji czynnych leków przeciwnowotworowych w środowisku pracy oraz brakuje metod ich monitorowania w strefie oddychania pracownika i w materiale biologicznym. Uniemożliwia to przeprowadzanie prawidłowej oceny narażenia zawodowego, której wyniki są podstawą do podejmowania przez pracodawcę odpowiednich działań profilaktycznych. W pracy omówiono skutki nowelizacji prawa europejskiego w obszarze chemikaliów dla pracodawców, którzy odpowiadają za właściwą ochronę zdrowia i życia pracowników zatrudnionych w narażeniu na leki cytostatyczne. Przedstawiono także propozycje zmian w prawie zmierzające do lepszej ochrony pracowników narażonych na oddziaływanie cytostatyków w środowisku pracy. Med. Pr. 2018;69(1):77–92
    The employers responsibilities for the assessment of occupational exposure to cytostatics in the workplace were analyzed in the light of existing legal regulations. Cytostatics may pose a threat to health and life of workers taking care of patients treated oncologically, i.e., pharmacists, physicians, nurses and other personnel. The significant scale of occupational exposure to cytostatics in Poland is confirmed by the data collected in the Central Register of Data on Exposure to Carcinogenic or Mutagenic Substances, Mixtures, Agents or Technological Processes, maintained by the Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland. The issue of occupational risk assessment of exposure to cytostatics gives raise to numerous concerns. Polish regulations concerning health protection of employees occupationally exposed to cytostatics are not unequivocal, as they are derived from different areas of the law, especially those applying to hazard classification, labeling and preparation of safety data sheets for cytostatics. There are neither binding occupational exposure limits legally set for active compounds of antineoplastic drugs nor methods for monitoring of these substances concentrations in a worker’s breathing zone and biological material. This prevents the employer to carry out the correct assessment of occupational exposure, the results of which are the basis for preparing the proper preventive strategy. In this article the consequences of amendments to the European chemical legislation for employers responsible for adequate protection of health and life of employees exposed to cytostatics, were discussed, as well as some legal changes aimed at a better health and life protection of workers exposed to cytostatics in a workplace were proposed. Med Pr 2018;69(1):77–92
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2018, 69, 1; 77-92
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1-Naftyloamina i jej sole – w przeliczeniu na 1-naftyloaminę : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    1-Naphtylamine and its salts – as 1-naphtylamine : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Michalak, Ewa
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1845102.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    1-naftyloamina
    narażenie zawodowe
    toksyczność
    NDS
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    1-naphthylamine
    occupational exposure
    toxicity
    MAC
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    1-Naftyloamina występuje w postaci białych kryształów o charakterystycznym zapachu, które po wystawieniu na działanie powietrza, światła i wilgoci stają się czerwone. Jest stosowana do syntezy barwników i pigmentów, leków, antyoksydantów, herbicydów. Liczba zatrudnionych na stanowiskach, gdzie występowało narażenie zawodowe na 1-naftyloaminę i jej sole w Polsce nie jest znana. W wyniku ostrego zatrucia inhalacyjnego 1-naftyloaminą u ludzi obserwowano: sinienie ust, paznokci i skóry, dezorientację, zawroty i ból głowy, duszność oraz osłabienie. Działanie przewlekłe na zwierzęta 1-naftyloaminy po podaniu drogą pokarmową prowadziło do uszkodzenia wątroby (dystrofia komórek wątrobowych, stłuszczenie wątroby, nagromadzenie lipofuscyny), a przewlekłe narażenie inhalacyjne do zmian parametrów hematologicznych, złuszczającego śródmiąższowego zapalenia płuc, schorzeń płuc i przewlekłego zapalenia nerek i pęcherza moczowego, częściowo związanego z krwiomoczem i albuminurią. Wyniki badań mutagenności i genotoksyczności 1-naf¬tyloaminy nie są jednoznaczne. IARC w 1987 r. zaliczyła 1-naftyloaminę do grupy 3. W porównaniu do 2-naftyloaminy ulegającej w dużym stopniu N-hydroksylacji, 1-naftyloamina nie jest w znaczący sposób N-hydroksylowana. Dlatego brak działania rakotwórczego u zwierząt doświadczalnych może wynikać z braku skutecznej aktywacji metabolicznej. Wartość normatywu higienicznego ustalono na podstawie wartości NOEL, wynoszącej 15 mg/kg mc./dzień, uzyskanej z badań na psach narażanych drogą pokarmową na 1-naftyloaminę przez 9 lub 10 lat. W tych eksperymentach podawanie czystej 1-naftyloaminy, bez zanieczyszczeń izomerem 2-naftyloaminy, nie powodowało zwiększenia częstości zachorowań na raka pęcherza moczowego u psów. Zaproponowano wartość NDS dla 1-naftyloaminy i jej soli na poziomie 3,5 mg/m³. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    1-Naphthylamine forms white crystals with a characteristic odor that turn red when exposed to air, light and moisture. It is used as an intermediate in the synthesis of dyes, antioxidants, herbicides, drugs and other chemicals. The number of employees exposed to 1-naphthylamine and its salts in Poland has not been studied. The results of acute poisoning by inhalation with 1-naphthylamine by human are blue lips, fingernails and skin, confusion, dizziness, headache, shortness of breath and weakness. Chronic effect on animals of 1-naphthylamine after oral administration leads to liver damage (hepatic cell dystrophy, hepatic steatosis, accumulation of lipofuscin). Chronic inhalation leads to changes in hematological parameters, desquamative interstitial pneumonia, lung disease, and chronic nephritis and bladder inflammation, partly associated with haematuria and albuminuria. The results of the mutagenicity and genotoxicity tests on 1-naphthylamine are inconclusive. In 1987 IARC included 1-naphthylamine in Group 3. Compared to highly N-hydroxylated 2-naphthylamine, 1-naphthylamine is not significantly N-hydroxylated. Therefore, the lack of a carcinogenic effect in experimental animals may be due to the lack of effective metabolic activation. The value of the hygiene standard was derived based on the NOEL value of 15 mg/kg bw/day, obtained from studies on dogs exposed by the oral route for 9 or 10 years. In these experiments, administration of pure 1-naphthylamine, without isomer 2 contamination, did not increase the incidence of bladder cancer in dogs. The maximum acceptable concentration (MAC) value was proposed for 1-naphthylamine and its salt of 3.5 mg/m³ . This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2021, 3 (109); 5-27
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fosforan trifenylu. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Triphenyl phosphate. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Szparaga, Mateusz
    Czerczak, Sławomir
    Kupczewska-Dobecka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23352088.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    fosforan trifenylu
    TPP
    toksyczność
    NDS
    środek przeciwzapalny
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    triphenyl phosphate
    TLV
    toxicity
    flame retardant
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    Fosforan trifenylu (TPP) jest bezbarwnym ciałem stałym o zapachu przypominającym fenol. Znajduje zastosowanie jako plastyfikator do produkcji: żywic, wosków, klejów, oprawek okularów i kosmetyków. Fosforan trifenylu charakteryzuje się małą toksycznością ostrą po narażeniu drogą: pokarmową, inhalacyjną, skórną. Wchłanianie z przewodu pokarmowego i z miejsca wstrzyknięcia jest powolne. W badaniach na zwierzętach fosforan trifenylu nie wykazywał działania drażniącego na skórę, ale powodował podrażnienie oczu u królików. Nie wykazywał działania mutagennego oraz nie wywoływał nowotworów u zwierząt (u ludzi brak danych). Fosforan trifenylu działa ogólnoustrojowo. W 13-tygodniowym badaniu toksyczności na szczurach Wistar przerost komórek wątrobowych i zmiany morfologiczne w tarczycy obserwowano przy dawce fosforanu trifenylu 105 mg/kg mc./dzień. Za wartość NOEL dla działania ogólnonarządowego i neurotoksycznego przyjęto dawkę 20 mg/kg mc./dzień. W badaniu NTP (2018) wyznaczono dolną granicę przedziału ufności dawki referencyjnej BMDL na poziomie 39 mg/kg mc. dla skutków ogólnoustrojowych, manifestujących się zmniejszeniem poziomu wolnej tyroksyny i cholesterolu HDL. We wszystkich badanych dawkach związku, tj. >55 mg/kg mc., stwierdzono zmniejszenie aktywności cholinesterazy w surowicy o 35 ÷ 70% – nie obliczono dawki referencyjnej BMD dla tego skutku. Po dawce 200 mg/kg mc./dzień u królików wystąpił zwiększony odsetek płodów bez dodatkowych płatów płuc. Za wartość NOAEL dla toksyczności rozwojowej przyjęto dawkę 80 mg/kg mc./dzień. Przyjmując wartość NOEL, obliczono wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla fosforanu trifenylu na poziomie 10 mg/m³ . Brak podstaw do ustalenia wartości chwilowej (NDSCh) oraz dopuszczalnej w materiale biologicznym (DSB). Substancja nie spełnia kryteriów klasyfikacji pod kątem wchłaniania przez skórę. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    Triphenyl phosphate (TPP) is a colorless solid with a phenol-like odor. It is used as a plasticizer in the production of resins, waxes, adhesives, spectacle frames, cosmetics. Triphenyl phosphate is characterized by low acute toxicity after oral, inhalation and dermal exposure. Absorption from the gastrointestinal tract and the injection site is slow. In animal studies, it was not irritating to the skin, caused eye irritation in rabbits. Did not show mutagenic and carcinogenic effects in animals (no data in humans). Triphenyl phosphate has a systemic effect. In a 13-week toxicity study in Wistar rats, hepatic cell hyperplasia and thyroid morphological changes were observed at a dose of 105 mg/kg bw/day. The dose of 20 mg/kg bw/day was assumed as the NOEL value (the highest level of no effect) for the organ and neurotoxic effects. In the NTP study (2018), the lower confidence limit of the BMDL reference dose was set at 39 mg/kg bw. for systemic effects, as manifested by a reduction in the level of free thyroxine and HDL cholesterol. At higher doses of the compound (>55 mg/kg), serum cholinesterase activity was inhibited by 35–70% (the BMD reference dose for this effect was not calculated). At 200 mg/kg bw/day, rabbits had an increased percentage of fetuses without additional lung lobes. The dose of 80 mg/kg bw/day was assumed as the NOAEL for developmental toxicity. Assuming the NOEL value, the value of the highest allowable concentration (NDS) for TPP was calculated at the level of 10 mg/m³ . There are no grounds to establish the instantaneous value (NDSCh) and the limit value for biological material (DSB). The substance does not meet the criteria for classification for skin absorption. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2023, 1 (115); 91--113
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagrożenia zdrowotne wynikające z narażenia na cynk i jego związki nieorganiczne w przemyśle
    Health hazards resulting from exposure to zinc and its inorganic compounds in industry
    Autorzy:
    Pakulska, Daria
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164002.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-17
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    cynk
    zagrożenia zdrowotne
    zastosowanie
    związki cynku
    odległe skutki narażenia
    wartości dopuszczalnych stężeń
    zinc
    health hazards
    application
    zinc compounds
    remote exposure effects
    occupation exposure levels
    Opis:
    W artykule omówiono zagrożenia zdrowotne wynikające z narażenia na cynk i jego związki nieorganiczne w przemyśle. Głównymi źródłami narażenia na cynk są dymy powstające w procesach termicznych i chemicznych, głównie dymy tlenku cynku uwalniane w wyniku natychmiastowego utleniania par metalicznego cynku podczas procesów wysokotemperaturowych. W mniejszym stopniu źródłem narażenia jest emisja pyłów powstających podczas mechanicznej obróbki galwanizowanej stali, jak również podczas produkcji i procesów przemysłowych z użyciem binarnych stopów cynku. Uznaje się, że za skutki zdrowotne narażenia na pył cynkowy oraz pyły i/lub dymy większości związków cynku odpowiedzialny jest cynk, a ich szkodliwość jest uzależniona m.in. od stopnia rozdrobnienia cząstek zawieszonych w powietrzu. Ponieważ skutki narażenia zależą od rozmiaru cząstek, wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego zaczęto ustalać oddzielnie dla frakcji respirabilnej i wdychalnej. Uznano, że skutkiem krytycznym narażenia zawodowego na frakcję respirabilną cynku i jego związków nieorganicznych jest „gorączka metaliczna”, która występuje głównie jako skutek ostrego narażenia i nie pozostawia następstw długotrwałych, a w narażeniu przewlekłym występuje jako efekt związany z nawrotami objawów zatrucia ostrego. Za skutki krytyczne narażenia na frakcję wdychalną uważa się zaburzenia czynnościowe płuc i objawy astmatyczne. W przypadku związków o działaniu żrącym (np. dichlorku cynku) zagrożenia zdrowotne wynikają głównie z działania żrącego. Ze względu na ograniczoną wartość dostępnych danych nie jest możliwa ocena rakotwórczości, wpływu na rozrodczość i działania teratogennego cynku i jego związków nieorganicznych. Celem artykułu była analiza najważniejszych zagrożeń zdrowotnych wynikających z zawodowego narażenia na cynk i jego związki nieorganiczne w kontekście ich właściwości fizykochemicznych, szerokiego spektrum zastosowań oraz danych dotyczących narażenia zawodowego. Med. Pr. 2017;68(6):779–794
    This article deals with health risks resulting from exposure to zinc and its inorganic compounds in industry. The main source of zinc exposure are fumes generated during thermal and chemical processes, mainly zinc oxide fume formed by immediate oxidation of metallic zinc vapor formed during high-temperature processes, as well as dust generated during the mechanical processing of zinc-containing materials. It is recognized that zinc ions are responsible for health effects of exposure to dust/fumes of the majority of zinc compounds, and the final effect of exposure depends on the degree of dispersion of dusts/fumes suspended in the air. Since the effects of exposure depends on the particle size, occupational exposure limits have began to be established separately for respirable and inhalable fractions. A critical effect of acute exposure to respirable fraction is a “fume fever” which in chronic exposure occurs as an effect associated with recurrent symptoms of acute poisoning. Impaired lung function and asthma symptoms are considered to be the main effects of exposure to inhalable fraction. Due to the limited number of the available data it is not possible to assess carcinogenicity, reproductive toxicity and teratogenicity of zinc and its compounds. The aim of the study was to analyze the major health hazards resulting from occupational exposure to zinc and its inorganic compounds in the context of their physico-chemical properties, a wide range of applications and occupational exposure data. Med Pr 2017;68(6):779–794
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2017, 68, 6; 779-794
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trichlorek fosforylu : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Phosphoryl trichloride : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Konieczko, Katarzyna
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138284.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    trichlorek fosforylu
    toksyczność
    środowisko pracy
    narażenie zawodowe
    NDS
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    phosphoryl trichloride
    toxicity
    working environment
    occupational exposure
    OEL
    MAC
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    Trichlorek fosforylujest przezroczystą, bezbarwną lub żółtawą cieczą o nieprzyjemnym, ostrym zapachu. W kontakcie z wodą lub z parą wodną gwałtownie hydrolizuje, wydzielając chlorowodór i kwas fosforowy(V). Związek jest stosowany w przemyśle, przede wszystkim do produkcji alkilowych i arylowych triestrów kwasu fosforowego(V). Trichlorek fosforylu znalazł również zastosowanie w produkcji: plastyfikatorów, środków opóźniających palenie, cieczy hydraulicznych, insektycydów, farmaceutyków, dodatków do produktów naftowych oraz półproduktów do otrzymywania barwników. Jest stosowany także jako: czynnik chlorujący, regulator pH, katalizator, rozpuszczalnik w krioskopii, domieszka donorowa w półprzewodnikach krzemowych, a także jako odczynnik w laboratoriach. Trichlorek fosforylu jest zaklasyfikowany (ze względu na toksyczność ostrą) do kategorii zagrożenia 2. przy narażeniu drogą oddechową (wdychanie grozi śmiercią) oraz do kategorii zagrożenia 4. po połknięciu (działa szkodliwie po połknięciu). Ponadto związek jest sklasyfikowany do kategorii zagrożenia 1A jako substancja żrąca (powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu) oraz do kategorii zagrożenia 1. jako substancja działająca toksycznie na narządy docelowe w wyniku narażenia powtarzanego (powoduje uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie). Zarówno w przypadkach ostrych, jak i przewlekłych zatruć inhalacyjnych trichlorkiem fosforylu podstawowym skutkiem było działanie drażniące na drogi oddechowe i oczy: pieczenie oczu i gardła, uczucie duszności, łzawienie, kaszel, skurcz oskrzeli, ból za mostkiem, zapalenie opłucnej. U narażonych obserwowano pogorszenie parametrów spirometrycznych płuc, a późnymi skutkami narażenia były problemy astmatyczne i obturacyjna choroba układu oddechowego. Dostępne wyniki badań na zwierzętach są słabo udokumentowane. Trichlorek fosforylu nie wykazuje działania mutagennego. W piśmiennictwie nie znaleziono informacji ani o rakotwórczym działaniu tej substancji, ani o jej działaniu embriotoksycznym lub teratogennym. Skutkiem krytycznym działania związku jest silne działanie drażniące na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Stężenie 0,48 mg/m3, stanowiące próg działania toksycznego trichlorku fosforylu w badaniach na szczurach i świnkach morskich, przyjęto jako wartość LOAEC. Po zastosowaniu współczynników niepewności obliczona na tej podstawie wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) trichlorku fosforylu wynosi 0,06 mg/m3. Proponuje się przyjęcie wartości NDS zgodnej z rekomendacją SCOEL i ACSH, tj. 0,064 mg/m3. Trichlorek fosforylu jest substancją działającą silnie drażniąco. W celu zapobiegania pikowym stężeniom substancji proponuje się ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) na poziomie 0,13 mg/m3 (2 razy wartość NDS). Nie ma merytorycznych podstaw do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) trichlorku fosforylu. Ze względu na działanie żrące trichlorku fosforylu proponuje się oznaczenie normatywu literą „C” – substancja żrąca. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    Phosphoryl trichloride is a clear, colorless or yellowish liquid with an unpleasant, pungent odor. In contact with water or steam, it rapidly hydrolyses by releasing hydrogen chloride and phosphoric(V) acid. Phosphoryl trichloride is used in industry primarily for the production of alkyl and aryl triesters of phosphoric(V) acid. It is also used in the production of plasticizers, flame retardants, hydraulic fluids, insecticides, pharmaceuticals, gasoline additives and dye intermediates. Phosphoryl trichloride is also used as chlorinating agent, pH regulator, catalyst, solvent in cryoscopy, dopant for semiconductor grade silicon, and as reagent in laboratories. Phosphoryl trichloride is classified for acute toxicity as category 2 with inhalation (inhalation may lead to death) and as category 4 if swallowed (harmful if swallowed). In addition, it is classified as corrosive category 1A (causes severe skin burns and eye damage) and toxic to target organs due to repeated exposure, category 1 (causes damage to organs through prolonged or repeated exposure). Both in acute and chronic cases of inhalation exposure, the primary effect was irritating to the respiratory tract and eyes (burning eyes and throat, feeling of breathlessness, tearing, coughing, bronchospasm, pain behind the sternum, pleurisy). In exposed workers, deterioration of pulmonary spirometric parameters was observed. The late effects of exposure were asthmatic problems and obstructive respiratory disease. Available animal studies are poorly documented. Phosphoryl trichloride did not show any mutagenic effects. There is no information on the carcinogenic, embryotoxic or teratogenic effects of this substance in the available literature. The critical effect of the action of phosphoryl trichloride is a strong irritation on the mucous membranes of the eyes and upper respiratory tract. A concentration of 0.48 mg/m³ constituting the threshold for toxic effects of phosphoryl trichloride in studies in rats and guinea pigs was taken as the LOAEC value. After applying the uncertainty coefficients, the MAC value of phosphoryl trichloride calculated on this basis is 0.06 mg/m³ . It is proposed to adopt the MAC value in accordance with the SCOEL and ACSH recommendation, i.e., 0.064 mg/m³ . Phosphoryl trichloride is a strongly irritating substance, in order to prevent peak concentrations of this substance it is proposed to set the maximum allowable short-term concentration (MAC-STEL) at level 2 x MAC value, i.e., 0.13 mg/m³ . There are no substantive foundations to determine the permissible biological exposure indices to phosphoryl trichloride (DSB). Due to the corrosive effect of phosphoryl chloride, it is proposed to label it with the letter “C” (a substance with a corrosive effect). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2019, 3 (101); 121-137
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    3-Metylobutan-1-ol : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    3-Methylbutan-1-ol : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Pakulska, Daria
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138552.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    3-metylobutan-1-ol
    alkohol izoamylowy
    narażenie zawodowe
    NDS
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    3-methylbutan-1-ol
    isoamyl alcohol
    occupational exposure
    MAC
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    3-Metylobutan-1-ol (nazwa zwyczajowa: alkohol izoamylowy lub izopentanol) jest pierwszorzędowym izomerem pentanolu. Związek jest bezbarwną, oleistą cieczą o charakterystycznym zapachu. Powstaje jako produkt uboczny w trakcie fermentacji alkoholowej. Jest jednym z głównych składników oleju fuzlowego. 3-Metylobutan-1-ol znalazł wiele zastosowań dzięki właściwościom rozpuszczania: tłuszczów, alkaloidów, żywic, wosków, olejków zapachowych, kauczuku syntetycznego, farb i lakierów. Używany jest do produkcji środków zapachowych stosowanych w: kosmetykach, detergentach i produktach spożywczych. Według danych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy w latach 2016-2017 nie zgłaszano narażenia pracowników na stężenia 3-metylobutan-1-olu przekraczające obowiązujące wartości, tj. NDS – 200 mg/m3 i NDSCh – 400 mg/m3. 3-Metylobutan-1-ol wykazuje niewielką toksyczność ostrą. U ludzi i zwierząt związek wykazuje działanie drażniące na oczy i błony śluzowe jamy nosowej oraz słabe działanie drażniące na skórę. U ludzi i zwierząt w narażeniu ostrym związek działał depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Badania w warunkach in vitron ie wykazały działania mutagennego związku zarówno w warunkach aktywacji metabolicznej, jak i bez aktywacji. W warunkach in vivo ednorazowe podanie szczurom związku drogą pokarmową spowodowało niewielki wzrost częstości występowania aberracji chromosomowych w komórkach szpiku kostnego. Substancja nie była oceniana przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC). W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono działania embriotoksycznego, fetotoksycznego ani teratogennego. Na podstawie wyników badań z udziałem ochotników i badań na zwierzętach doświadczalnych wykazano, że krytycznym skutkiem narażenia na 3-metylobutan-1-ol jest działanie drażniące. Eksperci SCOEL zaproponowali wartość OEL 3-metylobutan-1-olu znacznie mniejszą (OEL − 18 mg/m3, STEL − 37 mg/m3) od wartości ustalonej w większości państw. Wartości te znalazły się w projekcie dyrektywy ustanawiającej 5. wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą 98/24/WE. Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych za podstawę ustalenia wartości NDS 3-metylobuta-1-olu przyjął wartość RD50 (stężenie przy którym częstość oddechów spadła o 50%) wyznaczoną w badaniach na myszach (2 639 mg/m3). Przyjmuje się, że dla związków o działaniu drażniącym wartość NDS powinna wynosić od 1/10 do 1/100 RD50. Z uwagi na niepewność dostępnych danych zaproponowano przyjęcie wartości 1/100 RD50 do ustalenia wartości NDS − 26 mg/m3. Ze względu na działanie drażniące związku zaproponowano przyjęcie wartości NDSCh na poziomie 52 mg/m3 (2 NDS). Nie ma podstaw merytorycznych do ustalenia dla 3-metylobutan-1-olu wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Normatyw oznakowano literą „I” − substancja o działaniu drażniącym. Na 91. posiedzeniu Międzyresortowej Komisji do spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy, dostosowano wartość NDS 3-metylobutan-1-olu do wartości ujętej w projekcie dyrektywy ustalającej 5. wykaz wskaźnikowych wartości narażenia zawodowego, tj. NDS na poziomie 18 mg/m3 i NDSCh na poziomie 37 mg/m3. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych powinny zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym 3-metylobutan-1-olu na oczy i błony śluzowe górnych dróg oddechowych, a z uwagi na to, że skutki układowe obserwowano przy narażeniu na znacznie większe stężenia/dawki, także przed działaniem układowym. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    3-Methylbutan-1-ol (isoamyl alcohol, isopentanol) is the primary isomer of pentanol. The compound is a colorless, oily liquid with a characteristic odor. It is formed as a by-product during alcoholic fermentation. Is one of the main components of fusel oil. The compound has found many applications thanks to its dissolution properties: fats, alkaloids, resins, waxes, fragrance oils, synthetic rubber, paints and varnishes. According to the data of the Sanitary and Epidemiological Station in Bydgoszcz, in the years 2016-2017 no worker exposure was reported for concentrations above the MACTWA (maximum allowable concentration, eight-hour time weighted average) of 200 mg/m3 or above STEL (short-term exposure limit value) 400 mg/m³. 3-Methylbutan-1-ol has low acute toxicity. In humans and animals, it is irritating to the eyes and mucous membranes of the nasal cavity and has a slight irritating effect on the skin, and in acute exposure it depresses the central nervous system. In vitro studies did not show a mutagenic effect of the compound both under and without metabolic activation. In vivo, single oral administration of the compound to rats caused a slight increase in the incidence of chromosomal aberrations in bone marrow cells. The substance has not been evaluated by the International Agency for Research on Cancer. Animal studies did not show embryotoxic, fetotoxic or teratogenic effects. Based on the results of studies involving volunteers and studies on experimental animals, it was shown that the critical effect of exposure to 3-methylbutan-1-ol is irritation. SCOEL experts proposed OEL and STEL values of 3-methylbutan-1-ol on a much lower level (8-hour TWA: 18 mg/m³ , STEL: 37 mg/m³ ) than the MAC (maximum allowable concentration) values set in most countries.. The proposed values are included in the draft European Commission Directive establishing a 5th list of Indicative Occupational Exposure Limit values at European Community level under the Chemical Agents Directive (98/24/EC). Assuming the irritating effects as a critical effect of exposure to this compound, the Group of Experts of Chemical Agents proposed the MAC-TWA value of 3-methylbutan-1-ol based on the RD50 value determined in mouse studies (2639 mg/m³ ). It is assumed that for compounds with an irritating effect, the MAC-TWA value should be between 1/10 and 1/100 RD50. Due to the uncertainty of the available data, it was proposed to adopt the value 1/100 RD50 to determine the MAC-TWA value of 3-methylbutan-1-ol, i.e., 26 mg/m³ . Due to the irritating effect of the compound, it was proposed to adopt a STEL value of 52 mg/m³ (2 OEL-TWA). The Expert Group for Chemical Agents considered there was no substantive basis to determine the biological exposure index value (BAI). Because of the irritating effects, it has been suggested to label the substance as “I” – irritant. Following a discussion at the 91st meeting of the Interdepartmental Commission for MAC and MAI, TWA and STEL values of 18 mg/m³ and 37 mg/m³ , respectively, were adopted. They were set at the level of indicative values included in the Draft European Commission Directive establishing a 5th list of Indicative Occupational Exposure Limit values at European Community level. The proposed values of hygienic standards should protect employees against irritant effects 3-methylbutan-1-ol on the eyes and mucous membranes of the upper respiratory tract, and due to the fact that systemic effects were observed at exposure to significantly higher concentrations/doses, also against systemic effects. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2019, 3 (101); 39-63
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1-Etylo-2-pirolidon. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    1-Ethylpyrrolidin-2-one. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Klimecka, Agnieszka
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23352082.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    1-etylo-2-pirolidon
    NEP
    narażenie zawodowe
    NDS
    środowisko pracy
    toksyczność
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    1-ethylpyrrolidin-2-one
    occupational exposure
    MAC
    OEL
    working environment
    toxicity
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    1-Etylo-2-pirolidon (NEP) jest cieczą bezbarwną do lekko żółtawej o zapachu zbliżonym do amoniaku. Związek jest stosowany jako zamiennik 1-metylo-2-pirolidonu (NMP), głównie jako rozpuszczalnik przemysłowy. Dla 1-etylo-2-pirolidonu dotychczas nie opracowano w Polsce dokumentacji i nie ustalono wartości normatywnych w powietrzu środowiska pracy. Zaproponowano przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-etylo-2-pirolidonu na poziomie 30 mg/m³ . Za wartość NOAEC przyjęto stężenie 62,6 mg/m³ na podstawie wyników badań na szczurach, u których narażenie na związek nie spowodowało działania toksycznego na nabłonek węchowy. Ze względu na działanie drażniące związku zaproponowano przyjąć wartość chwilową na poziomie 60 mg/m³ . Obliczone na podstawie wartości NOAEL dla toksyczności prenatalnej u zwierząt równoważniki stężeń w powietrzu środowiska pracy wynoszą 87,5 i 175 mg/m³ , zatem zaproponowana wartość NDS na poziomie 30 mg/m³ powinna zabezpieczyć pracowników również przed szkodliwym działaniem na potomstwo. Biorąc pod uwagę działanie drażniące 1-etylo-2-pirolidonu, jego wchłanianie przez skórę oraz możliwe działanie toksyczne na płód, zaproponowano następujące oznakowanie związku: „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową, „Ft” – substancja o działaniu szkodliwym na płód oraz „I” – substancja o działaniu drażniącym. Zaproponowano ustalenie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) związku na poziomie 45 mg 2-hydroksy-N-etylosukcynoimidu (2-HESI)/g kreatyniny. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    1-Ethylpyrrolidin-2-one (NEP) is a colorless or yellowish liquid with ammonia-like odor. It is used as 1-methylpyrrolidin2-one (NMP) substitute, mostly as industrial solvent. So far, no normative values in the air of the working environment have been defined in Poland for 1-ethyl-2-pyrrolidone. The MAC value of 30 mg/m3 and STEL value of 60 mg/m³ have been proposed. The basis for calculating the MAC value was the NOAEC value of 62.6 mg/m³ for the olfactory epithelium degeneration in rats. The equivalent concentrations in the air of the working environment, calculated on the basis of the NOAEL value for prenatal toxicity in rats and rabbits, are 87.5 mg/m³ and 175 mg/m³ , respectively, therefore the MAC value of 30 mg/m³ should protect workers from harmful effects on the offspring. Taking into account the irritating effect of 1-ethyl-2-pyrrolidone, its absorption through the skin and possible toxic effects on the fetus, the following notations have been proposed: “skin” – skin absorption of the substance may be just as important as for inhalation exposure, “Ft” – substance toxic to the fetus and “I” – irritating substance. It is proposed to set Biological Exposure Index (BEI) value of 45 mg 2-hydroxy-N-ethylsuccinimide (2-HESI)/g creatinine. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2022, 3 (113); 119--151
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    2-Naftyloamina i jej sole – w przeliczeniu na 2-naftyloaminę : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    2-Naphthylamine and its salts – calculated as 2-naphthylamine : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
    Autorzy:
    Czubacka, Ewelina
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137270.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    2-naftyloamina
    NDS
    dopuszczalny poziom narażenia zawodowego
    toksyczność
    narażenie zawodowe
    kancerogen
    rak pęcherza moczowego
    nauki o zdrowiu
    inżynieria środowiska
    2-naphthylamine
    OEL
    MAC
    toxicity
    occupational exposure
    carcinogen
    bladder cancer
    health sciences
    environmental engineering
    Opis:
    2-Naftyloamina (2-NA) występuje w postaci bezbarwnych kryształów o słabym, aromatycznym zapachu, które różowieją pod wpływem światła. Substancja nie występuje naturalnie w przyrodzie. Obecnie produkcja 2-naftyloaminy dla zastosowań przemysłowych jest prawnie zakazana w państwach Unii Europejskiej. W przeszłości substancję wykorzystywano do wytwarzania barwników azowych, jako przeciwutleniacz w przemyśle gumowym oraz w wytwórniach kabli. Obecnie jest stosowana w niewielkich ilościach głównie w laboratoriach badawczych. Narażonych na 2-naftyloaminę i jej sole w zakładach pracy w Polsce w 2017 r. według Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje Chemiczne, ich Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym było 208 osób, przy czym były to praktycznie tylko osoby pracujące w: laboratoriach wyższych uczelni, instytutach, inspekcjach, urzędach kontrolnych, jak również w laboratoriach zakładów farmaceutycznych i zakładu produkującego farby. Zgodnie z załącznikiem XVII do rozporządzenia REACH stosowanie 2-naftyloaminy podlega następującym ograniczeniom: nie może być ona wprowadzana do obrotu ani stosowana jako substancja lub w mieszaninach o stężeniach większych niż 0,1% masowo. Przy narażeniu zawodowym na 2-naftyloaminę i jej sole większe znaczenie ma oddziaływanie na drogi oddechowe oraz skórę niż wchłanianie z przewodu pokarmowego. Większość wchłoniętej dawki 2-naftyloaminy jest wydalana głównie z moczem. Mediany dawek lub stężeń śmiertelnych 2-naftyloaminy, które uzyskano w badaniach na zwierzętach doświadczalnych, wskazują, że jest to substancja szkodliwa po połknięciu. Główne objawy zatrucia ostrego to zaczerwienienie spojówek, łzawienie oczu, sinoniebieskie zabarwienie błon śluzowych, paznokci i skóry, ból i zawroty głowy oraz duszności. Na podstawie wyników badań dostępnych w piśmiennictwie do skutków działania toksycznego 2-naftyloaminy w warunkach narażenia podprzewlekłego i przewlekłego można zaliczyć kontaktowe zapalenie skóry, przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego oraz raki pęcherza moczowego. 2-Naftyloamina i jej sole to przede wszystkim związki o potwierdzonym działaniu rakotwórczym na ludzi. W 1974 r. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) uznała 2-naftyloaminę za czynnik rakotwórczy dla ludzi (grupa 1.) na podstawie wystarczających dowodów działania rakotwórczego na ludzi. Zgodnie z rozporządzeniem CLP 2-naftyloaminę i jej sole klasyfikuje się jako substancje rakotwórcze kategorii zagrożenia 1A z przypisanym kodem zwrotu wskazującym rodzaj zagrożenia H350 (Może powodować raka) oraz jako substancje o toksyczności ostrej kategorii zagrożenia 4 z przypisanym kodem zwrotu wskazującym rodzaj zagrożenia H302 (Działa szkodliwie po połknięciu). W Polsce wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla 2-naftyloaminy ustalono na poziomie 0 mg/m³ . Spośród pozostałych państw Unii Europejskiej jedynie Francja ma wyznaczoną wartość dopuszczalną na poziomie 0,005 mg/m³ , a Węgry i Włochy wartość chwilową na poziomie odpowiednio 0,005 mg/m³ i 0,001 mg/m³ . Przyjmując współczynnik Slope Factor (współczynnik kierunkowy prostej dawka-odpowiedź) dla człowieka opublikowany przez California EPA i biorąc pod uwagę wartość akceptowanego ryzyka 10-4 dla wystąpienia dodatkowych przypadków raka pęcherza moczowego, zaproponowano wartość NDS dla 2-naftyloaminy i jej soli na poziomie 0,003 mg/m³ . Zaleca się oznakowanie substancji jako „Carc. 1A”, co oznacza substancję rakotwórczą kategorii zagrożenia 1A (substancja wykazuje potencjalne działanie rakotwórcze na ludzi). Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
    2-Naphthylamine (2-NA) occurs in a form of colourless crystals with a weak, aromatic odour, which turn pink under the influence of light. The substance does not occur naturally in nature. The production of the 2-naphthylamine on an industrial scale is now banned in the UE. In the past this substance was used in the production of azo dyes, as an antioxidant in the rubber industry and in cable factories. 2-Naphthylamine is used in small amounts mainly in research laboratories. According to the data from the Polish Registry on Exposure to Chemicals, Their Mixtures, Factors or Technological Processes on Carcinogenic or Mutagenic Effects, 208 workers working in university laboratories, institutes, inspections, control offices as well as in laboratories of pharmaceutical and paint production plant were exposed to 2-NA and its salts in Poland in 2017. According to Annex XVII of REACH Regulation, 2-naphthylamine and its salts shall not be placed on the market, or used, as substances or in mixtures in concentrations greater than 0,1 % by weight. In occupational exposure to 2-naphthylamine and its salts, respiratory tract and skin are more important than gastrointestinal absorption. Most of the absorbed dose of 2-naphthylamine is mainly excreted in the urine. Median doses or lethal concentrations of 2-naphthylamine that were obtained in experimental animal studies indicate that it is harmful if swallowed. The main symptoms of acute intoxication are conjunctival redness, watery eyes, blue mucosa, nails, skin, pain and dizziness, shortness of breath. Based on the results of studies available in the literature, the effects of 2-naphthylamine under subchronic and chronic exposure may include contact dermatitis, chronic cystitis and bladder cancers. 2-Naphthylamine and its salts are compounds with proven carcinogenic humans. In 1974, The International Agency for Research on Cancer recognized 2-naphthylamine as a human carcinogen (group 1) based on sufficient evidence of a carcinogenic effect on humans. According to the CLP Regulation, 2-naphthylamine and its salts are classified as carcinogenic category 1A substances with the assigned hazard code H350 (May cause cancer) and as acute toxicity category 4 with the hazard code H302 assigned (Harmful if swallowed). In Poland, MAC (Maximum Admissible Concentration) value for 2-naphthylamine was set at 0 mg/m³ . In other EU countries, only France has set a MAC value of 0.005 mg/m³ while Hungary and Italy have a short-term value of 0.005 mg/m³ and 0.001 mg/m³ , respectively. Taking the Slope Factor for humans published by the California EPA and taking into account the accepted risk value of 10-4 for the occurrence of additional cases for bladder cancer, the MAC value for 2-naphthylamine and its salts is proposed to be 0.003 mg/m³ . The letters “Carc. 1A” should be used – the substance has carcinogenic potential for humans. This article discussess the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 2 (104); 5-38
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies