- Tytuł:
-
Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej
The Union of Lublin of 1569 and other unions in Central and Eastern Europe - Autorzy:
-
Krochmal, Jacek
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta
Tymosz, Anna Maria - Data publikacji:
- 2020-12-31
- Wydawca:
- Archiwum Główne Akt Dawnych
- Opis:
- Unia Lubelska była aktem kończącym szereg porozumień zapoczątkowanych w 1385 r. w Krewie i stopniowo scalających dwa sąsiednie państwa władane przez Jagiellonów. Przez długi proces „dojrzewania unii” musieli przejść zarówno kolejni władcy, jak i ich poddani z Korony i Litwy. Początkowo układy te były uniami dynastycznymi określającymi zasady obsady tronu królewskiego w Polsce i wielkoksiążęcego na Litwie. W odróżnieniu od nich Unia Lubelska była unią realną łączącą dwa państwa w federację nazwaną Rzeczpospolitą. Porozumienie zawarte na sejmie lubelskim było wielkim osiągnięciem kultury politycznej szlachty polskiej, litewskiej i ruskiej. Dowiodło, że możliwe jest zawieranie umów i łączenie państw na zasadach równouprawnienia i samostanowienia. Unia Lubelska była triumfem demokracji. Polacy pokazali, że dominująca większość potrafi dla dobra wspólnego powściągnąć swe żądania i respektować prawa słabszych partnerów, Litwini udowodnili, że w imię zachowania wolności są skłonni do ograniczenia suwerenności i odrębności państwowej na rzecz federacji z Królestwem Polskim, a rozdzieleni wewnętrzną granicą Rzeczypospolitej Rusini dowiedli jak można wytrwale i skutecznie budować nową tożsamość kształtujących się narodów białoruskiego i ukraińskiego. Unia Lubelska to przełomowe wydarzenie w dziejach Europy – punkt zwrotny w stosunkach polsko-litewskich i kamień milowy w historii narodów tworzących Rzeczpospolitą: polskiego i litewskiego, a później też białoruskiego i ukraińskiego. W 450. rocznicą sejmu lubelskiego i zawartej tam unii rok 2019 uchwałą Sejmu RP ustanowiono Rokiem Unii Lubelskiej. W upamiętnienie rocznicy włączyło się Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, w którym przechowywany jest dokument Unii Lubelskiej wpisany na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Książka zawiera materiały z konferencji „Unia Lubelska 1569 roku – Unie w Europie środkowej” zorganizowanej przez AGAD w 2019 r.
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki