- Tytuł:
-
Czy Solidarność 1980-1981 była ruchem rewolucyjnym?
Was Solidarity 1980-1981 a Revolutionary Movement? - Autorzy:
- Chodak, Jarosław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/14743874.pdf
- Data publikacji:
- 2022-12-20
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
- Tematy:
-
Solidarity
revolution
social movement
revolutionary social movement
reformative social movement
Solidarność
rewolucja
ruch społeczny
rewolucyjny ruch społeczny
reformatorski ruch społeczny - Opis:
-
Celem artykułu jest analiza Solidarności 1980-1981 jako „ruchu rewolucyjnego” lub „rewolucji”. Terminy te były niemal od początku stosowane zarówno w kręgu działaczy ruchu, jak też wśród badaczy z obszaru nauk humanistycznych i społecznych. Często przywoływana jest wymyślona przez Jacka Kuronia i spopularyzowana przez Jadwigę Staniszkis fraza „samoograniczająca się rewolucja”. Niektórzy autorzy łączą rewolucyjność Solidarności z pozbawionym przemocy repertuarem kontestacji ruchu, co wyraża się w takich pojęciach jak „rewolucja bez przemocy”, „rewolucja pokojowa” czy „polska bezkrwawa rewolucja”. Fraza „rewolucja” pojawia się również ze stosownym przymiotnikiem, akcentującym podstawę klasową czy wartości ruchu. W tej konwencji Solidarność jest np. rewolucją „robotniczą” lub „republikańską”. Pomimo częstej praktyki nazywania Solidarności rewolucją, tylko nieliczni badacze podejmowali się próby uzasadnienia „rewolucyjności” ruchu. Większość z nich ignorowała w tym kontekście długą tradycję refleksji teoretycznej nad rewolucją w ramach socjologii historycznej. Autor dokonuje przeglądu literatury przedmiotu w której Solidarność jest traktowana jako rewolucja. Wskazuje na główne sposoby definiowania rewolucji i cechy sine qua non tego zjawiska. Argumentuje, że stosowanie w odniesieniu do Solidarności terminu „rewolucja” jest nadużyciem i nie znajduje uzasadnienia w świetle teorii rewolucji.
The aim of this article is to analyse Solidarity 1980–1981 as a “revolutionary movement” or “revolution”. These terms were used almost from the beginning, both among the movement’s activists and among researchers in the humanities and social sciences. The phrase “self-limiting revolution”, coined by Jacek Kuroń and popularised by Jadwiga Staniszkis, is often quoted. Some authors link the revolutionary nature of Solidarity with the movement’s non-violent repertoire of contestation, which is expressed in terms of “non-violent revolution”, “peaceful revolution” or “Polish bloodless revolution”. The word “revolution” also appears with an appropriate adjective, emphasising the movement’s class basis or values. In this convention, Solidarity is, for example, a “workers”’ or “republican” revolution. Despite the frequent practice of calling Solidarity a revolution, few researchers have attempted to substantiate the “revolutionary” nature of the movement. Most of them have ignored the long tradition of theoretical reflection on revolution within historical sociology in this context. The author reviews the literature in which Solidarity is treated as a revolution. He points out the main ways of defining revolution and the sine qua non features of this phenomenon. He argues that the use of the term “revolution” in reference to Solidarity is a misuse and is not justified in the light of the theory of revolution. - Źródło:
-
Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 4; 209-233
2300-195X - Pojawia się w:
- Kultura i Społeczeństwo
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł