- Tytuł:
-
Pamiętniki i listy zesłańców postyczniowych w zbiorach archiwów rosyjskich (centralnych i syberyjskich)
Diaries and letters of the exiles (after the January Uprising of 1863) in the Russian archives (Central and Siberian) - Autorzy:
- Caban, Wiesław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/471968.pdf
- Data publikacji:
- 2017-12-30
- Wydawca:
- Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
- Tematy:
-
pamiętniki
listy
zesłańcy postyczniowi
Rosja
Syberia
XIX wiek
diaries
letters
Russia
Siberia
19th century
exiles after January Uprising - Opis:
-
Po upadku powstania styczniowego ok. 20 000 Polaków znalazło się na zesłaniu syberyjskim. Poważną część tej grupy stanowili Polacy z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina). Zesłańcy z tego obszaru w zdecydowanej mierze wywodzili się ze zdeklasowanej szlachty. Na Syberię trafiły także kobiety. W przypadku niektórych była to kara za działalność polityczną w latach 1863-1864, inne dobrowolnie podążyły za mężami lub narzeczonymi. Polscy zesłańcy na Syberii starali się żyć w swoich grupach, zwanymi niejednokrotnie „ogółami”. Podlegały one szczególnemu nadzorowi władz carskich. Z dużą częstotliwością posądzano je o przygotowywanie zbrojnego spisku. Gdy tylko zrodziły się podejrzenia, następowały aresztowania, rekwirowano też wszelką korespondencję z rodziną, pamiętniki i różnego rodzaju zapiski z pobytu na Syberii. Wszelka spuścizna piśmiennicza zesłańców trafiała do sekretnego archiwum III Oddziału Szefa Żandarmerii i jest przechowywana w Państwowym Archiwum Rosyjskiej Federacji w Moskwie. Część zapisków została natomiast odnaleziona w Omsku, Tomsku i Krasnojarsku. Na podstawie tej spuścizny możemy z jednej strony odtworzyć życie codzienne polskich zesłańców, z drugiej – sytuację materialną rodzin polskich mieszkających na Ziemiach Zabranych. Listy pisane przez krewnych, zwłaszcza z Wileńszczyzny, są też ciekawym zabytkiem kultury języka polskiego. Pamiętać trzeba bowiem, że wychodziły one spod ręki drobnej szlachty, słabo wykształconej.
After the fall of the January 1863 Uprising, about 20 thousand Poles found themselves in the Siberian exile. A significant part of this group were Poles who lived in the Taken Lands (Lithuania, Belarus, Ukraine), the area unofficially known as the Western Krai. The exiles from this area came mainly from the impoverished gentry. There were also women in exile. Some of them went there because of their political activity in the years 1863-1864, and others voluntarily followed their husbands or fiancées. The Polish exiles in Siberia tried to live in their groups, sometimes called „Ogół”, which were under the special supervision of the tsarist authorities. They were systematically suspected of preparing an armed conspiracy. Whenever such suspicions arose, they were quickly followed by arrests and all correspondence with the family, memoirs, and various documents were confiscated. All of that written legacy was sent to the secret archive of the 3rd Department of the Gendarmerie and is now stored in the State Archive of the Russian Federation ( IPFS) in Moscow. However, some of it was found in Omsk, Tomsk and Krasnoyarsk. On the basis of this legacy we can recreate the everyday life of Polish exiles. It also sheds light on the material situation of Polish families living in the Taken Lands. Letters written by relatives, especially from Vilnius, are also an interesting monument of the Polish culture. It must be remembered that these letters were written by a poorly educated gentry. - Źródło:
-
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 287-294
1897-0788
2544-8730 - Pojawia się w:
- Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł