Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Kamiński, M. M." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Nowe metodyki oznaczania dodatków do paliw z zastosowaniem rozdzielania wielowymiarowego
New procedures for fuel additives determination by multidimensional separation systems
Autorzy:
Boczkaj, G.
Jaszczołt, M.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92265.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
chromatografia cieczowa (HPLC)
chromatografia gazowa (GC)
przepływ zwrotny EBF
analityka naftowa
kontrola jakości
dodatki do paliw
liquid chromatography (HPLC)
gas chromatography
eluent back-flush EBF
petroleum
analytics
quality control
fuel additives
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań nad opracowaniem metodyki oznaczania wybranych dodatków „myjących” w paliwie diesla. Porównano metodyki jednoetapowe z wykorzystaniem chromatografii gazowej z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (GC-FID) lub spektrometrem mas (GC-MS) oraz wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detektorem UV z matrycą fotodiodową (HPLC-UV-DAD), z metodykami dwuetapowymi, w których do wstępnej izolacji składników dodatku zastosowano wysokosprawną chromatografię cieczową w układzie faz normalnych (NP-HPLC). Frakcjędodatku zbierano z wykorzystaniem elucji normalnej, albo z zastosowaniem przepływu zwrotnego eluentu w kolumnie (eluent back-flush, EBF). Oznaczeń końcowych dokonywano z zastosowaniem techniki GC-FID oraz GC-MS. Badania wykazały, że nie ma możliwości oznaczania wybranych do badań typów dodatków z zastosowaniem metodyk jednoetapowych – tj. z zastosowaniem wyłącznie HPLC lub GC. Zastosowanie dwuetapowej procedury pozwala natomiast na uzyskiwanie powtarzalnych wyników oznaczeń a wartości granicy oznaczalności (LOQ) wynoszą, w zależności od sposobu zbierania frakcji techniką HPLC, od 1,4 - 2,2 ppm (GC-MS w trybie SIM) oraz 9,6-24,0 ppm (GC-FID). W pracy porównano precyzję oraz dokładność, a także przedyskutowano możliwe błędy oznaczeń i niedoskonałości opracowanych metodyk.
The paper presents a results of the research in the form of developed procedures for determination of selected “cleaning” additives in diesel fuel. A comparison of one-step procedures, in which the gas chromatography with flame ionization detector (GC-FID) or mass spectrometry (GC-MS) or high performance liquid chromatography with UV diode array detector (HPLC-UV-DAD) is used, to two-step procedures, in which for preliminary isolation of the target compounds of the additives a normal phase high performance liquid chromatography (NPHPLC) is used. The additive fraction separated by HPLC was collected during normal elution or with the use of eluent back-flush (EBF). A GC-FID or GC-MS technique was used for the quantitative analysis. The research revealed, that quantitative determination of the additives is impossible with the use of one-step procedures i.e. HPLC or GC. The use of two-step procedures results in repeatable quantitative results. The limit of quantitation (LOQ) is, depending on the fraction collection method by HPLC, from 1,4 to 2,2 ppm (m/m) (GC-MS in SIM mode) and from 9,6 to 24,0 ppm (GC-FID). A comparison of precision and accuracy, as well as the discussion of predictible errors of quantitative determination and imperfections of developed procedures are described in details.
Źródło:
Camera Separatoria; 2011, 3, 1; 115-127
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania emisji lotnych związków organicznych z asfaltów drogowych z wykorzystaniem techniki dynamicznej analizy fazy nadpowierzchniowej i chromatografii gazowej sprężonej ze spektrometrią mas (DHS GC MS)
A research on emission of volatile organic comopunds (VOC) from road bitumen by dynamic headspace gas chromatography mass spectrometry (DHS GC MS)
Autorzy:
Boczkaj, G.
Jaszczołt, M.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92279.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
asfalt
lotne związki organiczne (LZO)
analiza fazy nadpowierzchniowej
chromatografia gazowa
spektrometria mas
bitumen
asphalt
volatile organic compounds (VOCs)
headspace analysis
gas chromatography
mass spectrometry
Opis:
Asfalty drogowe pochodzenia naftowego są wytwarzane z pozostałości z destylacji próżniowej ropy naftowej. Ze względu na częściowy kraking termiczny mający miejsce na etapie destylacji próżniowej oraz jej utleniania (oksydacji) prowadzącego do powstania finalnego produktu, w gotowej masie bitumicznej występują lotne związki organiczne. Podczas dalszego wykorzystania asfaltu, na etapie jego ekspedycji oraz budowy dróg, z gorącej masy bitumicznej ma miejsce częściowe uwalnianie rozpuszczonych w niej LZO. Od wielu lat prowadzone są badania nad oceną oddziaływania budowy dróg asfaltowych na środowisko, w tym głównie na zdrowie ludzi pracujących podczas budowy. Głównie badany jest skład mgły asfaltowej, z ukierunkowaniem na wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). W mniejszym stopniu analizuje się skład powietrza na zawartość LZO. Ze względu na wysoką złowonność emitowanych składników, a także ich toksyczność , konieczne jest opracowanie standardowych procedur dedykowanych oznaczaniu wielkości emisji LZO oraz kluczowych grup związków tj. związki z grupy BTEX, pirydyna i jej pochodne. W pracy przedstawiono wyniki badań nad składem fazy lotnej asfaltów drogowych. Porównano zawartość zidentyfikowanych związków w fazie nadpowierzchniowej czterech próbek mas bitumicznych pozostałości próżniowej oraz trzech asfaltów utlenionych o równym stopniu przetworzenia. Wyniki badań wykazały znaczne różnice w składzie oraz zawartości LZO.
The petroleum based road bitumen is produced from the residuum of the crude oil vacuum distillation. A volatile organic compounds are present in the road bitumen regarding to the thermal cracking which takes place during the vacuum distillation and especially in the oxidation reactors. While later use of the bitumen i.e. the expedition stage as well as road paving stage, a partial emission of VOC from hot bituminous material takes place. For many years a results of the researches on the environmental impact of the bitumen road paving processes are published. Most of the studies relates to the impact of such processes on human health, especially on the exposure of the workers, which are employed during road paving. The most part of the researches relates to the composition of the bitumen fumes, in which the polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are the target group of compounds. The minor issue is the evaluation of VOC emitted during the use of hot bitumen. Regarding to the high malodourness and toxicity of some groups of VOC i.e. BTEX, pyridine and its derivatives, the development of standardized procedures for VOC determination is an important challenge. The paper presents a results of the research on composition of volatile phase of road bitumen. The content of identified compounds in the headspace phase was compared for four samples of bitumen vacuum residuum and three oxidized road bitumen of different rate of oxidation. The results of the research revealed a difference of composition and content of VOC.
Źródło:
Camera Separatoria; 2011, 3, 2; 273-282
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demulgowanie jako efektywna technika rozdzielania stosowana w procesach oczyszczania ścieków przemysłowych
Demulsification - an effective separation technique in the industrial sewage treatment processes
Autorzy:
Boczkaj, G.
Jaszczołt, M.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92308.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
oczyszczanie ścieków
demulgowanie
analityka procesowa
chromatografia gazowa
wastewater treatment
demulsification
process control
gas chromatography
Opis:
Oczyszczanie ścieków przemysłowych ma na celu, z reguły kilku-etapową, redukcję ładunku zanieczyszczeń na drodze procesów fizycznych, chemicznych i biologicznych. W przypadku odprowadzania strumienia ścieków poza zakład, parametry ścieków muszą spełniać normy określające dopuszczalny poziom zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych w ściekach. Duże znaczenie w bilansie ekonomicznym oczyszczania ścieków ma dobór procesów wstępnego oczyszczania pozwalających na znaczną redukcję zanieczyszczeń w prosty i niedrogi sposób. W pracy opisano technologię wstępnego oczyszczania ścieków zawierających zemulgowaną fazę organiczną na drodze demulgowania z dodatkiem flokulanta kationowego w postaci polielektrolitu. Wysoka efektywność dobranych warunków demulgowania pozwala na całkowite wydzielenie fazy organicznej ze ścieków w czasie nieprzekraczającym kilkunastu minut. Kontrolę efektywności poszczególnych operacji technologicznych badano z zastosowaniem parametrów sumarycznych (ChZT, BZT) oraz technik chromatograficznych (RP- HPLC, GC-MS, GC-FID). Zbadano również bio-toksyczność ścieków.
Treatment of industrial wastewaters designed to reduce, usually in several-steps, a pollution load by physical, chemical and biological methods. In the case of sewage stream discharge out of the plant, the parameters of wastewater must meet standards defining the acceptable levels of organic and inorganic pollutants in wastewater. Great importance in the economic balance of wastewater treatment process plays the selection of pre-treatment methods allowing a significant reduction of pollutants load by simple and inexpensive way. The paper describes the technology of pre-treatment of the effluents containing an emulsified organic phase by the addition of a cationic polyelectrolyte. The high efficiency of selected conditions of demulsification allows for complete separation of the organic phase from water in less than a few minutes. Efficiency of the operation has been studied using a parameters such as COD and BOD as well by chromatographic techniques (RP-HPLC, GC-MS, GC-FID). The bio-toxicity of the effluents has been studied as well.
Źródło:
Camera Separatoria; 2012, 4, 2; 123-134
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania wpływu demulgacji i doboru optymalnego demulgatora na skład fazy gazowej i ciekłej ścieków pooksydacyjnych
Effective demulgation process of postoxidative effluents as crucial step for reduction of its ecotoxicity
Autorzy:
Boczkaj, G.
Jaszczołt, M.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/127172.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
LZO
VOC
oczyszczanie ścieków
demulgacja
GC
HPLC
gas chromatography
asphalt
bitumen
odours
volatile organic compounds (VOCs)
headspace
analysis
thermal desorption
Opis:
Oczyszczanie ścieków pooksydacyjnych, pochodzących z oksydacji pozostałości z destylacji próżniowej ropy naftowej i produkcji tzw. asfaltów utlenianych, szczególnie drogowych, a także przemysłowych, stanowi duży problem technologiczny i środowiskowy. Wynika to z obecności w ściekach różnych grup związków organicznych, w tym m.in. organicznych związków siarki, tlenu i azotu. Pewna ich część jest zaabsorbowana w wodzie i częściowo zdysocjowana, a znaczna część stanowi organiczną fazę zemulgowaną z wodą. W ściekach występują związki o charakterze toksycznym, a w wielu przypadkach ładunek zanieczyszczeń jest na tyle duży, że ścieki pooksydacyjne powodują pogorszenie aktywności osadu czynnego biologicznej oczyszczalni ścieków. Duża zawartość lotnych związków organicznych w ściekach, o wysokim poziomie złowonności, stanowi dodatkowo problem społeczny związany z możliwością pogorszenia warunków aerosanitarnych w rejonie oczyszczalni ścieków. Celowe wydaje się zastosowanie preoczyszczania ścieków pooksydacyjnych przed wprowadzeniem ich do właściwego cyklu oczyszczania. Etap preoczyszczania powinien, w pierwszym etapie, zapewniać całkowite usunięcie fazy organicznej ze ścieków poprzez zastosowanie skutecznej demulgacji. W pracy przedstawiono metodykę kontroli procesowej efektywności demulgacji ścieków pooksydacyjnych oraz wykonano badania demulgowania z zastosowaniem kilku przemysłowo dostępnych demulgatorów. Przedstawiono sposób przygotowania próbki do analizy oraz jakościowe i ilościowe metody kontroli zmian zawartości poszczególnych grup związków oraz zawartości sumarycznej związków organicznych w fazie „wodnej” ścieków. W badaniach lotnych składników próbki wykorzystano technikę kapilarnej chromatografii gazowej (GC) z uniwersalną i selektywną detekcją, a do oceny zmian zawartości głównych grup składników oraz zmian zawartości sumarycznej zastosowano technikę wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) z przepływem zwrotnym eluentu w kolumnie (Backflush) i detektorami refraktometrycznym (RID) i UV z matrycą fotodiodową (DAD), a także technikę cienkowarstwowej chromatografii cieczowej na kwarcowych pręcikach z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (FID).
Treatment of post-oxidative effluents from bitumen oxidation is a serious technological and environmental issue. It follows from the presence in the sewages of various groups of organic compounds, including sulfur, nitrogen and oxygen organic compounds. Certain quantities of compounds are dissolved in water phase and partly dissociated. A considerable part of organic compounds is the organic phase emulgated in water phase. This type of effluents causes serious problems for refinery wastewater treatment plants. The main difficulty is total high content of organic matter and its high bio-toxicity towards the activated sludge as well as its malodorousness (bad smelling). Additionally, in the beginning of the treatment, strong foaming is often observed. The second problem is emission of volatile organic compounds (VOCs), especially malodorous, from effluents. This involves both primary ecotoxicity of the emitted VOCs as well as their further conversions resulting in formation of environmentally hazardous compounds. High emission of VOCs, especially volatile sulfur compounds, makes a refinery very bothersome to the neighborhood. Thus, an effective step for pre-treatment is necessary. The pre-treatment stage should totally remove the organic phase by effective demulgation processes. In the presented work, methods of evaluation the demulgation effectivness of postoxidative effluents are described. A procedure of sample preparation for qualitative and quantitative analysis of group of compounds, composition and the total content of organic compounds is presented. A capillary gas chromatography (CGC) with universal and selective detection was used for determination of volatile organic compounds present in the effluents samples. A high performance liquid chromatography (HPLC) with eluent back flush system and refractive index detector (RID) and UV-DAD detector, as well as thin layer chromatography with flame ionization detector (FID) were used to quantitatively evaluate the changes of major groups of compounds present in the effluents and for determination of total content of organic compounds. A research on selection of optimal demulgation agent is also summarized.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 2; 499-504
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena przydatności i optymalizacja warunków rozdzielania w chromatografii gazowej bez oddziaływań sorpcyjnych (EC-GC)
Evaluation of the usefulness and optimization of the separation conditions in Empty Column Gas Chromatography (EC-GC)
Autorzy:
Boczkaj, G.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92226.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
rozdzielanie chromatograficzne
chromatografia gazowa
GC
destylacja symulowana
SIMDIS
EC-GC
chromatographic separation
gas chromatography
simulated distillation
Opis:
Dotychczasowe badania wykazały, że możliwe jest rozdzielanie wysokowrzących mieszanin techniką chromatografii gazowej z zastosowaniem pustej rurki kapilarnej z topionej krzemionki, zamiast kolumn zawierających fazę stacjonarną. Operacja rozdzielania chromatograficznego ma miejsce jedynie na zasadzie różnicy temperatur wrzenia rozdzielanych substancji. Wysoki stopień podobieństwa warunków rozdzielania, osiąganych w ten sposób, z klasyczną destylacją okazuje się być korzystny, w przypadku zastosowania chromatografii gazowej do destylacji symulowanej. W pracy przedstawiono wyniki badań nad charakterystyką rozdzielczą pustej rurki z topionej krzemionki. Zbadano sprawność układu chromatograficznego w warunkach braku oddziaływań sorpcyjnych, a także przydatność takich warunków rozdzielania do destylacji symulowanej tj. do wyznaczania temperatury wrzenia wybranych substancji chemicznych na podstawie ich retencji względem substancji wzorcowych. W pracy porównano rezultaty uzyskane z zastosowaniem badanej metodyki z rezultatami otrzymanymi dla klasycznych kolumn do destylacji symulowanej. Badania wykazały większą zgodność wyznaczanych wartości temperatury wrzenia z wartościami rzeczywistymi w porównaniu z metodyką normowaną destylacji symulowanej.
Previous studies revealed that it is possible to separate a high-boiling mixtures by gas chromatography using an empty fused silica capillary tubing instead of column containing stationary phase. Chromatographic separation takes place only on the basis of differences in boiling point values of separated substances. The high degree of similarity in terms of separation achieved in this way, with a classic distillation, appears to be advantageous when gas chromatography is used for simulated distillation. The paper presents results of research on the separation properties of the empty fused silica tubing. The efficiency of such chromatographic system has been examined as well as usefulness of such conditions for simulated distillation i.e. to determine the boiling point of the selected chemicals based on their retention in respect to the reference substances. The results obtained using the empty column gas chromatography (ECGC) conditions and with the use of classical simulated distillation columns are compared in the paper. Studies have shown more accurate determination of the boiling point values comparing with simulated distillation standard method.
Źródło:
Camera Separatoria; 2013, 5, 1; 5-10
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie chromatografii gazowej z detektorami selektywnymi w analityce lotnych związków siarki i azotu
Gas chromatography with selective detection in analytics of sulfur and nitrogen volatile compounds
Autorzy:
Boczkaj, G.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92287.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
chromatografia gazowa (GC)
selektywna detekcja
lotne związki siarki (LZS)
lotne związki azotu (LZA)
gas chromatography
selective detection
volatile sulfur compounds(VSC)
volatile nitrogen compounds (VNC)
Opis:
Techniki chromatograficzne odgrywają ważąną rolę we wspóóczesnej chemii analitycznej. W celu zapewnienia miarodajnych informacji uzyskiwanych w wyniku analizy konkretnej próbki, konieczne jest stosowanie metod pozwalających na uzyskanie możliwie kompleksowej informacji, w odniesieniu do kluczowych zagadnień stanowiących obszar zainteresowania analityka, korzystnie w jak najkrótszym czasie. Szczególnym problemem w analizie próbek różnego typu, tak środowiskowych, jak również procesowych analizowanych w ramach zakładowej kontroli jakości jest analityka związków występujących na śladowym poziomie, a mających znaczący wpyw na właściwości analizowanego medium, szczególnie gdy ich dopuszczalna zawartość jest limitowana. Do tej grupy analitów zaliczają się lotne związki siarki (LZS) i azotu (LZA). W pracy przedstawiono przegląd metod analizy lotnych związków siarki i azotu z wykorzystaniem techniki chromatografii gazowej. Scharakteryzowano zasadę działnia stosowanych detektorów oraz opisano istotę ich wysokiej selektywności.
The chromatographic techniques perform an important role in modern analytical chemistry. In order for reliable analytical information achieved during analysis of specific sample, the applied methods should result in possibly comprehensive data regarding to key values of interests of the analyst, preferably as fast as it is possible. A specific issue in the analysis of the samples of different kind, i.e. environmental or used for quality control in the industry, states the analytics of the compounds at trace level of content, which influence the properties of analyzed substance, especially when the maximal content of the compounds is limited i.e. the content of volatile sulfur (VSC) or nitrogen compounds (VNC). The paper presents a review of methods of the analysis of volatile sulfur and nitrogen compounds with the use of gas chromatography. The principle of operation and the essence of its selectivity is described in details.
Źródło:
Camera Separatoria; 2011, 3, 1; 52-67
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie chromatografii gazowej do destylacji symulowanej (SIMDIS). Aktualny stan wiedzy i nowe perspektywy
Autorzy:
Boczkaj, G.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92328.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
SIMDIS
chromatografia gazowa
GC
destylacja symulowana
rozkład temperatury destylacji
analityka produktów naftowych
Opis:
Chromatografia gazowa (GC) zajmuje szczególne miejsce w analityce przemysłu rafineryjnego i petrochemicznego. Początki chromatografii gazowej i jej dalszy rozwój wielokrotnie podyktowane były potrzebami w zakresie analityki naftowej. Jednym z ważnych zastosowań GC jest możliwość wykonywania destylacji symulowanej (SIMDIS, ang. Simulated Distillation). Na podstawie wartości czasu retencji mieszaniny wzorcowych n-parafin o znanej temperaturze wrzenia, wyznacza się na podstawie chromatogramu analizowanej próbki jej rozkład temperatury destylacji. Stosowane w metodzie SIMDIS kolumny chromatograficzne (pakowane i kapilarne) nie zapewniają, pomimo zastosowania niskopolarnej fazy stacjonarnej, pełnej zgodności kolejności elucji dla bardziej polarnych składników próbki. Problem stanowi również niewystarczająca stabilność fazy stacjonarnej w końcowej temperaturze elucji i związany z tym wzrost sygnału detektora. Przedstawiono możliwość zastąpienia dotychczas stosowanych kolumn do SIMDIS pustą rurką z topionej krzemionki (z ang. Fused silica) o dezaktywowanej powierzchni wewnętrznej. Porównano krzywe destylacji uzyskane badaną metodą oraz metodą SIMDIS dla frakcji z destylacji próżniowej ropy naftowej. Wykazano stosunkowo dużą zbieżność wyników. Porównano wartości temperatury elucji dla niektórych n-parafin uzyskiwane obiema metodami.
Źródło:
Camera Separatoria; 2010, 2, (monographs No. 122); 89-99
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania korelacji retencji z właściwościami fizykochemicznymi wybranych grup organicznych związków siarki w podziałowej chromatografii gazowej
Autorzy:
Boczkaj, G.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92369.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
związki siarki
podziałowa chromatografia gazowa
chromatografia gazowa
metoda symulowanej destylacji
Opis:
Zastosowanie podziałowej chromatografii gazowej z niepolarną ciekłą fazą stacjonarną pozwala na elucję analitów zgodnie z ich temperaturą wrzenia. Na tej podstawie powstała metoda symulowanej destylacji, w której wykorzystuje się chromatografię gazów i wzorce temperatury wrzenia w postaci n-parafin do wyznaczania krzywych destylacji produktów naftowych. Zależności korelacyjne wynikające z możliwości przewidzenia oddziaływania, a zatem retencji analitów dla określonej grupy związków wykorzystano w budowie modeli obliczenia retencji na podstawie budowy i właściwości fizykochemicznych wielu grup związków. W niniejszej pracy zbadano możliwość wyznaczenia wzorów korelacyjnych dla obliczania wartości czasu retencji lotnych i średnio lotnych zwiąków siarki (tioli, siarczków, disiarczków, alkilo-tiofenów) na podstawie ich podstawowych własności fizykochemicznych. Zbadano korelację wartości czasu retencji z temperaturą wrzenia oraz masą cząsteczkową analizowanych grup związków siarki. Analizę przeprowadzono dla dwóch programów temperatury. Stwierdzono wysoką liniową korelację dla n-tioli, siarczków, disiarczków oraz tiofenu i alkilo-tiofenów. Dla zależności wartości czasu retencji od masy cząsteczkowej (R2 = 0,9992-0,9181) oraz od temperatury wrzenia (R2 = 1,0-0,9658). Znaczne odchylenia retencji wykazywały natomiast di-tiole, dla których, korelacja wartości czasu elucji z temperatur wrzenia nie wykazują zgodności względem innych analizowanych związków oraz wykazują wyższą korelację wartości czasu retencji względem masy cząsteczkowej niż temperatury wrzenia.
Źródło:
Camera Separatoria; 2010, 2, (monographs No. 122); 31-40
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania emisji lotnych związków organicznych podczas nalewu asfaltu do autocystern oraz budowy dróg asfaltowych
Emission of volatile organic compounds from road bitumen during tank filling and road paving
Autorzy:
Boczkaj, G.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126496.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
asfalt
lotne związki organiczne
złowonność
chromatografia gazowa
analiza fazy nadpowierzchniowej
termiczna desorpcja
gas chromatography
asphalt
bitumen
odours
volatile organic compounds
VOC
headspace analysis
thermal desorption
Opis:
Ostatnio ma miejsce dyskusja poświęcona emisji lotnych związków organicznych towarzyszącej „niehermetycznemu” nalewowi asfaltów oraz budowie dróg asfaltowych. Asfalt naftowy wytwarzany jest poprzez utlenianie pozostałości z destylacji próżniowej. Zarówno na etapie destylacji próżniowej ropy naftowej, jak również w reaktorach utleniania asfaltu może dochodzić do przegrzewania wsadu na elementach grzejnych instalacji, a w wyniku zachodzi kraking termiczny i powstają związki o charakterze nienasyconym (głównie olefin i związków aromatycznych). Dalsze reakcje, głównie utleniania, prowadzą do powstawania szerokiego spektrum lotnych związków organicznych, często złowonnych, a niekiedy toksycznych. Znaczna część powstałych związków jest odprowadzana z reaktora w gazach odlotowych, oczyszczanych w skruberach, a następnie spalanych. Część lotnych związków pozostaje jednak rozpuszczona w asfalcie i może być uwalniana podczas nalewu asfaltu do autocystern lub w trakcie budowy dróg, gdzie asfalt jest podgrzewany i stosowany jako lepiszcze. W pracy przedstawiono wyniki badań porównawczych emisji lotnych związków organicznych, w tym m.in. lotnych związków siarki, w warunkach rzeczywistych podczas nalewu asfaltu do autocystern oraz z wykorzystaniem techniki analizy fazy nadpowierzchniowej. Badania prowadzono z wykorzystaniem desorpcji termicznej oraz chromatografii gazowej (GC) z detektorami płomieniowo-jonizacyjnym (FID) oraz pulsacyjnym detektorem płomieniowo-fotometrycznym (PFPD). Zbadano korelację wyników ilościowych i jakościowych uzyskanych w obu warunkach prowadzenia analiz. Wykazano możliwość stosunkowo dokładnego oszacowania emisji podczas nalewu asfaltu za pomocą techniki analizy fazy nadpowierzchniowej próbek asfaltów. Otrzymane rezultaty porównano z wynikami badań emisji lotnych związków organicznych (LZO-VOC) podczas budowy dróg. Otrzymane wyniki mogą być podstawą do oceny przez toksykologów i ekotoksykologów stopnia toksyczności powietrza podczas niehermetycznego nalewu asfaltu, a także podczas budowy dróg asfaltowych.
Problems with emission of volatile organic compounds (VOC) during asphalt expedition and asphalt road paving are recently widely discussed. Petroleum bitumen is produced by oxidation of vacuum distillation residuum. In both processes - vacuum distillation of crude oil and the bitumen oxidation, some overheating of the primary material on the surface of heating elements is observed. A partial thermal cracking takes place, which results in formation of unsaturated hydrocarbons - olefins and aromatic compounds at first. Further conversions of olefins includes oxidation, condensation and addition to double bonds reactions, which results in wide variety of volatile organic compounds - many of them have unpleasant smell and some of them are toxic. Most of volatile compounds formed in this stage is removed from the bitumen with waste gases. The off-gas from reactor is injected to scrubber, where most of the compounds is removed from gas, and secondly waste gases are burned. However, some part of volatiles remains dissolved in bitumen, and can be emitted to atmosphere during asphalt expedition using trucks filled in hermetic or close to hermetic conditions, otherwise during a road paving process, where bitumen is heated before its using. In the work, results of comparative research of emission of volatile organic compounds, including volatile sulfur compounds, are presented. Investigations were performed during a real-time bitumen tank-up to trucks and for the same bitumen samples with utilization of the headspace analysis technique. A thermal desorption system and capillary gas chromatography with flame ionization detector (FID) and pulsed flame photometric detector (PFPD) were used. Dependences between qualitative and quantitative results for both conditions were examined, and a good correlation and precision of emission prediction using the headspace analysis technique were achieved. Quantitative results of VOC emission during real-time bitumen expedition were compared with emission profiles of VOC during road paving.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 1; 183-189
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd rodzajów chiralnych faz stacjonarnych oraz możliwości ich zastosowań w chromatografii cieczowej
Types of chiral stationary phases and its applications to liquid chromatography (LC) – a mini review
Autorzy:
Śliwka-Kaszyńska, M.
Momotko, M.
Szarmańska, J.
Boczkaj, G.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92336.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
chiralne rozdzielenie
chiralne fazy stacjonarne (CSP)
chromatografia cieczowa(LC)
chiral separation
Chiral Stationary Phases (CSP)
Liquid Chromatography (LC)
Opis:
Chromatograficzne rozdzielanie związków optycznie czynnych ma ogromne znaczenie nie tylko w przemyśle farmaceutycznym, ale i agrochemicznym, a także w badaniach naukowych różnego rodzaju. W niniejszym opracowaniu scharakteryzowano komercyjnie dostępne chiralne fazy stacjonarne na bazie, cyklodekstryn, polisacharydów, makrocyklicznych antybiotyków, eterów koronowych, a także fazy proteinowe, ligandowymienne, jonowymienne oraz fazy typu Pirkle’a. Omówiono podstawowe właściwości fizyczne i chemiczne w/w faz stacjonarnych, przedstawiono przykładowe ich struktury, mechanizmy chiralnego rozpoznania oraz podstawowe zastosowania. Opisano również warunki chromatograficznego rozdzielania chiralnego dla wybranych farmaceutyków i pestycydów.
Importance of chromatographic enantioseparations in the pharmaceutical and agrochemical industries is still increasing. In this paper the chiral stationary phases, including cyclodextrins, polysaccharides, macrocyclic antibiotics, crown ethers, proteins, ligand-exchange, Pirkle-type and ion exchange phases is discussed. For all types of chiral stationary phases, the basic physical and chemical properties are discussed, as well as the structure and the possible chiral recognition mechanisms. The basic applications of this phases are also described. Chromatographic conditions for chiral separation of selected active pharmaceutical ingredients and pesticides are reviewed.
Źródło:
Camera Separatoria; 2015, 7, 2; 99-128
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowania chromatografii wykluczania (SEC) w analityce technicznej i preparatyce - część l-sza
Applications of Size Exclusion Chromatography (SEC) in technical analytics and preparative scalę separations - l-st part
Autorzy:
Boczkaj, G.
Fokt, A.
Momotko, M.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92271.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
chromatografia wykluczania
chromatografia żelowa
zastosowanie chromatografii
asfalteny
rozkład masy cząsteczkowej
size exclusion chromatography
gel permeation chromatography
application of chromatography
asphaltene
molecular weight distribution
Opis:
W pracy scharakteryzowano założenia teoretyczne oraz mechanizm rozdzielania w warunkach chromatografii wykluczania (SEC). Przeanalizowano wady i zalety tej techniki rozdzielania. Przedstawiono przegląd zastosowań obejmujący wykorzystanie SEC w analityce technicznej oraz w preparatyce. SEC w warunkach liofilowych znajduje zastosowanie do rozdzielania mieszanin polimerów t.j. polistyren, polibutadien, poliizopren, poli(dimetylosiloksan), poliamidy(np. nylon 6), poliakrylonitryl, poliolefiny, polialkohol winylowy), polichlorek winylu. W warunkach niewodnych rozdzieleniu ulegają także substancje nisko-, średnio- i wysokocząsteczkowe, takie ropa naftowa, oleje, asfalty, smoły, żywice. Główne zastosowania dla mieszanin substancji niskocząsteczkowych to rozdzielanie sacharydów, tłuszczów (grupowo na TAG, DAG, MAG i WKT), środków powierzchniowo czynnych, dodatków w polimerach, antybiotyków, węglowodorów aromatycznych. W warunkach hydrofilowych rozdzielaniu ulegają bardzo polarne polimery, biopolimery polisacharydy, białka, nukleotydy, czasami także w połączeniach z substancjami chemicznymi o niższej polarności, rozpuszczalnymi w wodzie. W drugiej części pracy opisane zostaną specyficzne zastosowania SEC w rozdzielaniu wielowymiarowym oraz preparatyce.
The paper describe the theoretical basis and the separation mechanism in size exclusion chromatography (SEC). Advantages and disadvantages of the process are highlighted. This work contain a review of applications in technical analytics and preparative separations. SEC in lipophilic conditions is used for separation of polymer mixtures including polystyrene, polybutadiene, polyisoprene, poły (dimethylsiloxane), polyamides (eg. nylon 6), polyacrylonitrile, polyolefins, poły (winyl alcohol), polywinyl chloride. In non-aqueous conditions also other mixtures can be separated including Iow-, medium- and high-molecular components such as crude oil, olls, bitumen, tar, resins. Main applications regarding to low-molecular substances include separations of saccharides, fats (group-type separation as TAG, DAG, MAG and FFA), surfactants, polymer additiwes, antibiotics, aromatic hydrocarbons. In hydrophilic SEC conditions a mixtures containing polar polymers, biopolymers as polysaccharides, proteins, nucleotides sometimes also with connection with other Iow polarlty chemical substances soluble in water. The second part of this paper will include a specific applications of SEC in multidimentional and preparatiwe separations.
Źródło:
Camera Separatoria; 2014, 6, 2; 87-105
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Immunochromatografia: przegląd i charakterystyka immunosorbentów oraz metod immobilizacji
Immunochromatography: a review and characterization of immunosorbents and methods of immobilization
Autorzy:
Jaszczołt, M.
Boczkaj, G.
Grygoryshyn, K.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92275.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
chromatografia immunopowinowactwa
przeciwciała monoklonalne
przeciwciała poliklonalne
immobilizacja
immunoaffinity chromatography
IAC
monoclonal antibodies
polyclonal antibodies
immobilization
Opis:
Chromatografia immunopowinowactwa (ang. ImmunoAffinity Chromatography, IAC) jest techniką rozdzielania stosowanń do różnorodnych klas zwiąków chemicznych, a także jako dodatkowe narzędzie w badaniach z zakresu biochemii. Kluczowym elementem odpowiedzialnym za wysoce selektywne oddziaływania w IAC jest przeciwciało (ang. antibody, Ab) produkowane przez organizmy żywe w wyniku odpowiedzi immunologicznej i wykazujące specyficzność oraz powinowactwo wobec substancji rozpoznawanych, jako obce, określanych jako antygeny. W celu przeprowadzenia procesu immunochromatograficznego przeciwciała immobilizuje się na nożnikach, które wcześniej muszą zostać zaktywowane. Jako matryce stosuje się naturalne oraz syntetyczne polimery: agarozę, celulozę, dekstran, poliakrylamidy, polimetakrylaty, a także żel krzemionkowy oraz szkło porowate. Aktywacja złóż ma za zadanie przygotować matrycę do immobilizacji poprzez wprowadzenie grup funkcyjnych oddziałujących z elementami przeciwciała. W tym celu stosuje się różnorodne aktywatory rozpuszczalne oraz sieciujące czynniki bifunkcyjne. Istnieje także szeroki wachlarz dostępnych metod ukierunkowane i nieukierunkowane (losowe). W trakcie przygotowania immunosorbentu należy uwzględnić właściwości matrycy, a także warunki prowadzenia procesu aktywacji oraz immobilizacji, co bezpośrednio wpływa na sprawność kolumny wypełnionej tego typu złożem, a w konsekwencji na efektywnoś procesu chromatograficznego.
Immunoaffinity Chromatography (IAC) is a technique used for separation of different classes of chemical compounds, as well as an additional tool in biochemistry. The key element in the IAC is an antibody (Ab) produced by living organisms as a result of activation of the immune response, which shows the specificity and affinity with the substances recognized as foreign, known as antigens. In order to carry out the immunochromatographic process, antibodies are immobilized on the carrier, which must be firstly activated. There are carriers made of natural and synthetic polymers: agarose, cellulose, dextran, polyacrylamides, polimethacrylates, as well as silica gel and porous glass. The main task of activation is to prepare the carrierx for the immobilization by the introduction of functional groups interacting with the elements of the antibody. For this purpose, the various activators like soluble and bifunctional crosslinking agents are used. There are many methods of immobilization, which, depending on the antibody-matrix interactions, are divided into physical and chemical immobilization, and depending on the orientation - random and site-directed. During the preparation of immunosorbent one should take into account the characteristics of the matrix, as well as the conditions of the activation and immobilization, which directly affect the efficiency of the bed, and consequently the performance of the chromatographic process.
Źródło:
Camera Separatoria; 2011, 3, 1; 69-85
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identyfikacja lotnych składników cieków z instalacji oksydacji asfaltów z wykorzystaniem chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS)
Autorzy:
Boczkaj, G.
Gołębiowski, M.
Kamiński, M.
Stepnowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92365.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
ścieki
lotne związki organiczne
LZO
VOC
chromatografia gazowa
spektrometria mas
asfalt
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań nad identyfikacją lotnych związków organicznych występujących w ciekach z instalacji oksydacji asfaltów. cieki poddano deemulgacji, w celu usunięcia fazy organicznej, a następnie ekstrakcji dichlorometanem, w celu wyizolowania pozostałych w ciekach związków organicznych. Zidentyfikowano 30 związków organicznych oraz szereg n-alkanów, które pozostały w ciekach pomimo zastosowanej deemulgacji. W ciekach zidentyfikowano głównie związki aromatyczne oraz ketony, aldehydy oraz węglowodory nienasycone. W celu potwierdzenia identyfikacji związków aromatycznych wykonano analizy GC-MS w trybie SIM.
Źródło:
Camera Separatoria; 2010, 2, (monographs No. 122); 131-138
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie wysokosprawnej chromatografii cieczowej w normalnym układzie faz (NP-HPLC) do badania przecieku w instalacji reformingu
Process control of leakages in refinery reforming plant by means of Normal Phase High Performance Liquid Chromatography (HPLC)
Autorzy:
Boczkaj, G.
Zalewski, S.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92316.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
wysokosprawna chromatografia cieczowa w normalnych układach faz (NP-HPLC)
reforming katalityczny benzyn
reformaty
wsady
m-krezol
analityka śladowa
oznaczanie
normal phase high performance liquid chromatography (NP-HPLC)
catalytic reforming process of naphtha
reformate
batch streams
m-cresol
trace analysis
quantitative analysis
Opis:
Praca dotyczy zbadania możliwości, opracowania nowej procedury badawczej oraz dokonania oznaczeń - m-k rezolu w strumieniu produktu z procesu reformingu katalitycznego techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej w układzie faz normalnych, z detektorem spektrofotometrycznym typu DAD (NP -HPLC-UV-VIS/DAD). Opracowana procedura stanowi alternatywę dla innych procedur wykorzystujących klasyczne techniki analityczne, albo wykorzystanie znaczonego promieniotwórczo "trasera". Aplikacja znajduje zastosowanie w kontroli przecieków na linii wsad-produkt w instalacjach reformingu ze zintegrowaną wymianą ciepła . Jako marker nieszczelności stosuje się m -krezol dodawany do strumienia wsadu. Badania niniejszej pracy pokazują, że zastosowanie „markera nieszczelności” wykazującego znaczne różnice polarności względem składu strumieni wsadu oraz produk tu warunki NP -HPLC umożliwiają uzyskanie zadawalającego rozdzielnie m-krezolu od składników reformingu katalitycznego, a także od składników wsadu do instalacji reformingu benzyn oraz wykonanie dokładnego oznaczenia m -krezolu na poziomie LOQ ok. 0.1 ppm w reformacie, w czasie znacznie krótszym, niż w przypadku zastosowania "klasycznych" technik i metod analitycznych. W przypadku kalibracji metody należy uwzględnić konieczność stosowania metodyki dodatku wzorca w przypadku badania z awartości krezolu w reformacie oraz możliwość wystąpienia znaczących różnic wartości współczynnika odpowiedz i "markera" względem wsadu. Bardzo korzystne jest także wykorzystywanie w tych badaniach technik i przepływu zwrotnego eluentu w kolumnie HPLC (EBF).
The paper concerns the possibility of m-cresol quantification in the product stream of catalytic reforming process by normal phase high performance liquid chromatography with UV-VIS diode array detector (NP-HPLC-UVVIS/ DAD). The developed procedure provides an alternative to other procedures that uses classical analytical techniques or a radioactive tracer. The application is used to control leakage on the product-batch line in reforming systems with an integrated heat exchange. As a leak marker a meta-cresol added to the feed stream was used. Studies of this paper shows that the use of " leakage marker " which exhibits significant differences in polarity with respect to the composition of the feed and product streams allows to use a NP-HPLC to perform precise quantitative analysis at a 0,1 ppm LOQ level with much shorter time than with the use of classical analytical methods. In the case of the method calibration the possibility of significant differences in response factors of the marker with respect to the batch and product matrices should be taken into account. In the case of such differences correct determination of the leakage degree can be difficult. The use of eluent backflush (EBF) in the HPLC column is very preferred in the procedure.
Źródło:
Camera Separatoria; 2013, 5, 2; 48-54
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opracowanie optymalnych warunków rozdzielania i identyfikacji metabolitów ro lin z rodzaju droseraceae, z zastosowaniem wysokosprawnej kolumnowej chromatografii cieczowej
A research on the composition of eluent for separation of plant metabolites by column reversed phase liquid chromatography
Autorzy:
Jaszczołt, M.
Boczkaj, G.
Lewandowski, A.
Skrzypczak, A.
Królicka, A.
Kamiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92298.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
plumbagina
ramentaceon
chloroplumbagina
droseron
mirycetyna
kwercetyna
HPLC
plumbagin
ramentaceone
chloroplumbagin
droserone
myricetin
quercetin
Opis:
Od kilku lat na świecie trwają badania składników roślin owadożernych wykazujących atrakcyjne właściwości biologicznie czynne, tj. działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybowe, antyoksydacyjne, a być może, także, przeciwnowotworowe. Pozyskiwanie substancji biologicznie aktywnych z materiału naturalnego, na drodze hodowli in vitro a następnie ekstrakcji i rozdzielania jest bardziej korzystne pod względem ekonomicznym, niż ich wytwarzanie metodami syntezy chemicznej, która w wielu przypadkach składa się z wielu etapów, a wypadkowa efektywności jest często niezadowalajca. W pracy zaprezentowano wyniki badań dotyczących opracowania najkorzystniejszych warunków rozdzielania oraz identyfikacji składników ekstraktów roślin owadożernych z czterech roślin rodziny Droseraceae, tzn., Drosera binata, Drosera capensis, Drosera aliciae oraz Dionea muscipula. Badania polegały na zaprojektowaniu optymalnego układu chromatograficznego oraz optymalnych warunków rozdzielania pozwalających w sposób możliwie jak najbardziej selektywny rozdzielić składniki z grupy naftochinonów oraz flawonoidów. Wykorzystano techniki kolumnowej wysokosprawnej chromatografii cieczowej, w odwróconych układach faz (RPHPLC), Porównano wyniki badań uzyskane z zastosowaniem elucji gradientowej. Za każdym razem stosowano przepływ zwrotny eluentu w kolumnie. Stosowanie elucji gradientowej jest celowe w badaniach składu metabolicznego roślin, identyfikacji oraz oznaczania zawartości składników w ekstraktach, a także w kontroli jakości i standaryzacji materiału zielarskiego.
For several years have been carried out researches of chemical compounds with attractive biological activity (antimicrobial, antifungal, antioxidant and anticancer activity) founded in insectivorous plants. Production of plant metabolites from in vitro cultures by procedures consisting of the extraction methods and separation techniques is economically more advantageous, than classic methods of chemical synthesis, which are consisted of many steps, which final efficiency is unsatisfactory. A developed most favorable conditions for separation and identification of the components of extracts of four plants from Droseraceae: Drosera aliciae, Dionea muscipula, Drosera binata and Drosera capensis are presented in the paper. The optimal conditions of the chromatographic system provide a selective separation of naphthoquinones and flavonoids from the samples of plant extracts. Column chromatography techniques in reversed phase conditions were used in the researches. The paper presents a comparison of separations made in different chromatographic systems with gradient elution. After every separation the direction of the eluent flow in the column was inversed. Application of gradient elution is significant in researches for identification of the compounds and quantitative determination of plant metabolites, as well as for the quality control and standardization of natural herbal materials
Źródło:
Camera Separatoria; 2011, 3, 2; 283-296
2083-6392
2299-6265
Pojawia się w:
Camera Separatoria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies