Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kościół katolicki" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Recepcja Soboru Watykańskiego II w Polsce w 1972-1978. Pomiędzy bullą «Episcoporum Poloniae coetus» a wyborem Kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1830543.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-20
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    Catholic Church in the People’s Republic of Poland
    Vatican II
    Polish Bishops’ Conference
    liturgical reform
    synodality
    ecumenism
    religious life renewal
    higher catholic education renewal
    lay movements
    Kościół katolicki
    Kościół katolicki w PRL
    Sobór Watykański II
    recepcja Soboru Watykańskiego II w Polsce
    specjalistyczne Komisje Episkopatu Polski
    aplikacja nauczania soborowego w teologii polskiej
    reforma liturgii i pogłębienie studiów biblijnych
    Opis:
    Lata 1972-1978 zamykają fazę wczesną recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele katolickim w Polsce. Teoretyczne i praktyczne wcielanie idei soborowych odbywało się w specyficznych warunkach społeczno-politycznych państwa totalitarnego. Do najważniejszych zjawisk charakteryzujących drugą fazę należały: przemiany polskiej religijności; atomizacja środowisk laikatu; wzrost znaczenia kanałów komunikacji społecznej Kościoła instytucjonalnego z wiernymi; relacje hierarchów Kościoła katolickiego z opozycją demokratyczną; próby uregulowania stosunków dyplomatycznych PRL-Stolica Apostolska. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Do najbardziej zaangażowanych gremiów należały: Komisja Liturgiczna, Komisja do Spraw Ekumenizmu, Komisja Apostolstwa Świeckich, Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, Komisja Duszpasterstwa Ogólnego.  Skromne, ale zasadnicze cele zostały osiągnięte w zakresie aplikacji nauczania soborowego w teologii polskiej. Wśród wielu tytułów na szczególną uwagę zasługuje – opublikowana w 1972 r. – książka U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum IIpióra kardynała Karola Wojtyły. Ważne dla odnowy posoborowej prace wydali również: ks. Stanisław Olejnik (teologia moralna), ks. Wincenty Granat (teologia dogmatyczna), ks. Franciszek Blachnicki (teologia pastoralna i liturgika), o. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (historia ekumenizmu), ks. Feliks Zapłata SVD (misjologia), ks. Eugeniusz Weron SAC (teologia laikatu). Reforma liturgii objęła kilka wymiarów, przy czym wskazać można co najmniej trzy zasadnicze: przygotowania i redakcji nowych ksiąg liturgicznych; praktycznego przystosowania świątyń do nowego rytu mszy św. poprzez zmianę umiejscowienia ołtarza, tabernakulum oraz inne adaptacje architektoniczne; nowej formacji służby liturgicznej. Natomiast pogłębienie studiów biblijnych najpełniej uwidoczniło się poprzez tłumaczenie Pisma św. – tzw. Biblię Poznańską, która ukazała się w 1975 r. Z kolei praktyczna realizacja idei synodalności wyrażała się w kolejnych synodach: III Synodzie Warszawskim; Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej; I Synodzie Katowickim; II Synodzie Gdańskim; II Synodzie Częstochowskim; II Synodzie Lubelskim; II Synodzie Gnieźnieńskim. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było podjęcie działalności przez Komisję Mieszaną Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji do spraw Ekumenizmu Episkopatu Polski. Dla wielu zgromadzeń zakonnych przystosowana odnowa życia wiązała się z powrotem do źródeł i pierwotnego ducha wspólnot. Odnowa katolickiego szkolnictwa wyższego wymagała szczególnego uporządkowania, uregulowania i ujednolicenia kwestii prawno-kanonicznej wydziałów teologicznych oraz ATK, co było przedmiotem szczególnej troski kardynała Karola Wojtyły. Wśród ruchów katolickich przykładem posoborowych przemian był dynamiczny rozwój Ruchu Żywego Kościoła/Ruchu Światło-Życie. W omawianym okresie wyraźny nacisk położono na kształtowanie się struktur oraz dopracowanie założeń koncepcyjnych.
    The period 1972-1978 concludes the early stage of the Vatican II implementation in Poland with its peculiar characteristics, given the socio-political conditions of a totalitarian state. It was marked by such phenomena as the changes in the Polish piety forms, the atomisation of the laity, the growing usage of the mass media by the Church, the ties with the political opposition and the efforts to normalise the Polish - Holy See diplomatic relations. Moreover, some achievements were made when it comes to the post-Vatican II Theology. We should mention here the works of Karol Wojtyla, Stanislaw Olejnik (Moral Theology), Wincenty Granat (Dogmatic Theology), Franciszek Blachnicki (Pastoral Theology and Liturgy), Stanislaw Celestyn Napiorkowski (Ecumenism), Feliks Zaplata (Missiology) and Eugeniusz Waron (Theology of Laity). The liturgical reform was applied with the new books printed, liturgical space alterations made and the lay ministers trained. The new, revised edition of the Scripture called The Poznan Bible was published in 1975. Synods were held in Warsaw, Cracow, Katowice, Gdansk, Czestochowa, Lublin and Gniezno. Some new regulations were introduced to the Catholic university institutions, most notably to the Catholic Theological Academy in Warsaw. There was a growth of the Church movements and associations such as the Light-Life Movement. That time was characterised by the effort to develop the new conceptual framework of the Vatican II renewal in Poland and to establish its institutional applications. 
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2018, 52; 29-80
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polscy ojcowie Soboru Watykańskiego II. Wstęp do badań nad episkopatem Kościoła katolickiego w PRL
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1830448.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-20
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    Sobór Watykański II
    polscy ojcowie soborowi
    episkopat Kościoła katolickiego
    Konferencja Episkopatu Polski
    Kościół katolicki w PRL
    analiza prozopograficzna
    wykształcenie i formacja intelektualna
    doświadczenie pasterskie – pokolenie sakry biskupiej (
    Opis:
    Wśród polskich ojców soborowych – uczestników Soboru Watykańskiego II – wyodrębniono trzy kategorie związane ze sprawowanymi godnościami, urzędami oraz święceniami (biskupi ordynariusze; biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; wyżsi przełożeni zakonni). Analiza prozopograficzna całej zbiorowości przeprowadzona została w oparciu o cztery cechy służące opisowi: wykształcenia i formacji intelektualnej; doświadczenia pasterskiego – pokolenie sakry biskupiej (urzędu wyższego przełożonego zakonnego); udziału w obradach soborowych; aktywności w obradach soborowych. Badania pozwalają na sformułowanie nastę- pujących wniosków końcowych: 1) zdecydowana większość posiadała co najmniej stopień doktora, przy czym lepsze wykształcenie (stopień doktora habilitowanego oraz tytuły profesorskie) było udziałem przede wszystkim biskupów ordynariuszy; 2) ponad 25 proc. polskich ojców soborowych studiowało na uczelniach rzymskich, a blisko 75 proc. posiadało dyplomy uczelni polskich (najczęściej wybierano Katolicki Uniwersytet Lubelski); 3) wśród biskupów ordynariuszy dominowało pokolenie sakry (urzędu wyższego przełożonego zakonnego) 1946–1955, natomiast wśród biskupów i rezydujących w Rzymie pokolenie 1956–1965, a więc hierarchów młodych, często tylko z kilkuletnim doświadczeniem posługi biskupiej; 4) we wszystkich czterech sesjach Soboru Watykańskiego II uczestniczyło tylko 10 spośród wszystkich polskich biskupów; 5) w I sesji soborowej dominowali liczebnie biskupi ordynariusze, w trzech kolejnych biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; 6) najczęściej wystąpienia publiczne w auli soborowej wygłaszali biskupi ordynariusze – prawie 75 proc. wszystkich przemówień polskich ojców soborowych, szczególną rolę spośród nich odegrali Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński oraz arcybiskup krakowski Karol Wojtyła; 7) odmiennie niż w przy- padku wystąpień publicznych, większość animadversiones (pisemne uwagi), składali przede wszystkim biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie (ponad 56 proc.); 8) polscy ojcowie soborowi stanowili największą delegację spośród episkopatów krajów Europy Środkowo-Wschodniej, często pełnili rolę przedstawicieli Kościoła milczenia zza „żelaznej kurtyny”, a ich udział w pracach Soboru Watykańskiego II miał znaczący wpływ na finalny kształt dokumentów soborowych. 
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2019, 53; 33-74
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Głos w przedsoborowej dyskusji o diakonacie stałym Ks. rektor prof. Marian Rechowicz i jego opracowanie z 1961 r.
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038018.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    sobór watykański ii
    kościół katolicki w polsce
    ks. prof. marian rechowicz
    (1910–1983)
    opracowanie dotyczące odnowy diakonatu stałego w polsce
    diakonisy
    ks. prof. marian rechowicz (1910-1983)
    Opis:
    Restoring of the permanent diaconate in the Catholic Church was one of the issues extensively discussed during preparations for the Second Vatican Council. In 1961, Rev. Prof. Marian Rechowicz (1910-1983), at that time the rector of the Catholic University of Lublin, prepared a study on this subject. The document Zagadnienie instytucji diakonatu z punktu widzenia sytuacji i potrzeb Kościoła w Polsce (The Institution of Diaconate in Terms of the Situation and Needs of the Church in Poland) was published in German one year later. To this date, it is not known to a wider audience; therefore, its most important theses are worth recalling. The author notices many problems that would appear, if this kind of ministry was established in the Church in Poland. He indicated a lack of tradition of the permanent diaconate in Poland, a high rate of priestly vocations, and problems of costs of support (of a deacon and his family), taking into account limited financial capabilities of a parish. However, he recommends implementation of a ministry of deaconesses – nuns, whose tasks would include: teach- ing of religion, charity activities, distribution of Holy Communion to ill parishioners, and leading of non-liturgical services. Thus, the recommendation of Rev. Prof. Marian Rechowicz significantly deviates from the doctrinal solutions approved by the Second Vatican Council.
    Przywrócenie diakonatu stałego w Kościele katolickim było jednym z kilku tematów żywo dyskutowanych w okresie przygotowań do Soboru Watykańskiego II. W 1961 r. opracowanie na ten temat przygotował ks. prof. Marian Rechowicz (1910-1983), ówczesny rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dokument „Zagadnienie instytucji diakonatu z punktu widzenia sytuacji i potrzeb Kościoła w Polsce” został rok później opublikowany w języku niemieckim. Do chwili obecnej nie jest znany szerokiemu gronu odbiorców, stąd warto przywołać jego najważniejsze tezy. Autor dostrzega wiele problemów, jakie pojawiłyby się w przypadku ustanowienia tej posługi w Kościele w Polsce. Wskazuje na brak tradycji diakonatu stałego w Polsce, wysoki wskaźnik powołań kapłańskich oraz problem kosztów utrzymania (diakona i jego rodziny), przy ograniczonych możliwościach finansowych parafii. Zaleca natomiast by wprowadzić posługę diakonis – sióstr zakonnych, których zadaniem byłoby: nauczanie religii; prowadzenie działalności charytatywnej; roznoszenie Komunii św. chorym; przewodniczenie w nabożeństwach nieliturgicznych. Tym samym propozycja ks. prof. Mariana Rechowicza odbiega znacząco od rozwiązań doktrynalnych przyjętych przez Sobór Watykański II.
    Źródło:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2018, 52, 2; 375-402
    1234-4214
    Pojawia się w:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opracowanie Księdza Profesora Rektora Mariana Rechowicza na temat diakonatu stałego z 1961 roku
    The Study about the Permanent Diaconate since 1961 by Rev. Professor Rector Marian Rechowicz
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469592.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Sobór Watykański II
    Kościół katolicki w Polsce
    ksiądz profesor Marian Rechowicz (1910–1983)
    opracowanie dotyczące odnowy diakonatu stałego w Polsce
    diakonisy
    Second Vatican Council
    Catholic Church in Poland
    Priest Professor Marian Rechowicz (1910–1983)
    study on the renewal of the permanent diaconate in Poland
    diaconata
    Opis:
    Przywrócenie diakonatu stałego w Kościele katolickim było jednym z kilku tematów żywo dyskutowanych w okresie przygotowań do Soboru Watykańskiego II. W 1961 r. opracowanie na ten temat sporządził ks. prof. Marian Rechowicz (1910–1983), ówczesny rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dokument Zagadnienie instytucji diakonatu z punktu widzenia sytuacji i potrzeb Kościoła w Polsce, został rok później opublikowany w języku niemieckim. Do chwili obecnej nie jest znany szerokiemu gronu odbiorców, stąd warto przywołać jego najważniejsze tezy. Autor dostrzega wiele problemów, jakie pojawiłyby się w przypadku ustanowienia tej posługi w Kościele w Polsce. Wskazuje na brak tradycji diakonatu stałego w Polsce, wysoki wskaźnik powołań kapłańskich oraz problem kosztów utrzymania (diakona i jego rodziny), przy ograniczonych możliwościach finansowych parafii. Zaleca natomiast, by wprowadzić posługę diakonis – sióstr zakonnych, których zadaniem byłoby: nauczanie religii; prowadzenie działalności charytatywnej; roznoszenie Komunii św. chorym; przewodniczenie w nabożeństwach nieliturgicznych. Tym samym propozycja ks. prof. Mariana Rechowicza odbiega znacząco od rozwiązań doktrynalnych, przyjętych przez Sobór Watykański II.
    The restoration of a permanent diaconate in the Catholic Church was one of the issues extensively discussed during the preparations for Vatican II. In 1961, Rev. Prof. Marian Rechowicz (1910–1983), at that time the rector of the Catholic University of Lublin, prepared a study on this subject. The document Zagadnienie instytucji diakonatu z punktu widzenia sytuacji i potrzeb Kościoła w Polsce (The Institution of Diaconate in Terms of the Situation and Needs of the Church in Poland) was published in German one year later. It has been unknown to a wider audience so far; therefore, it is worth recalling the most important theses. The author notices many problems that would appear, if this kind of ministry were established in the Church in Poland. He indicates a lack of tradition of the permanent diaconate in Poland, a high rate of priestly vocations, and the problems of the costs related to a deacon and his family support, taking into account the limited financial capabilities of a parish. However, he recommends implementation of a ministry of deaconesses – nuns, whose tasks would include: teaching of religion, charity activities, distribution of Holy Communion to ill parishioners, and leading of non-liturgical services. Thus, the recommendation of Rev. Prof. Marian Rechowicz significantly differs from the doctrinal solutions approved by Vatican II.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2019, 26; 35-57
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początki odnowy posoborowej w Kosciele katolickim w Polsce (do 1972). Zarys wybranych problemów
    The beginnings of post-council renewal in Roman Catholic Church in Poland (until 1972). An outline of chosen problems
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545192.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Kościół katolicki
    Sobór Watykański II
    recepcja
    posoborowa
    kolegialności
    synody duszpasterskie
    ruchu ekumenicznego
    reforma
    świeccy
    synodalność
    Catholic Church in Poland
    Vatican Council II
    reception
    post-council renewal of liturgy
    collegiality
    pastoral synods
    ecumenical movement
    projects of structural church reforms
    promotion of laity in the Church
    Opis:
    Recepcja Soboru Watykańskiego II to jeden z najważniejszych, żywych procesów eklezjalnych zachodzących w Kościele katolickim począwszy od drugiej połowy lat sześćdziesiątych XX w. Analiza faktograficzna zjawiska pozwala na wyodrębnienie – w historii Kościoła w Polsce – trzech faz recepcji Vaticanum II. Są to kolejno: 1) faza wczesna (lata 1966-1978) z wyraźnie wyodrębnionymi dwoma podokresami: 1966-1972 oraz 1972-1978; 2) faza dojrzała (lata 1978-1989); 3) faza późna (lata 1989-1999). Niebagatelny wpływ na przebieg recepcji w Polsce, jej specyfikę, dynamikę oraz konkretne możliwości aplikacji nauczania w życie wspólnot kościelnych miały uwarunkowania związane z funkcjonowaniem Kościoła w warunkach państwa totalitarnego. W niniejszym artykule przedstawione zostały kolejno: uwarunkowania polityczno-systemowe; uwarunkowania prawno-kanoniczne; uwarunkowania społeczno-religijne. Jako instytucjonalne narzędzia recepcji Soboru Watykańskiego należy postrzegać należy powołane przez Konferencję Episkopatu Polski specjalne komisje, na czele z Komisją Soborową. Dla zobrazowania procesu recepcji Vaticanum II w Polsce – w pierwszej fazie obejmującej podokres lat 1966-1972 – dokonano wyboru kilku charakterystycznych obszarów odnowy posoborowej. Widocznym znakiem wprowadzania posoborowych zmian była odnowa liturgii i studiów biblijnych (zapoczątkowano nową edycję ksiąg liturgicznych w języku polskim oraz wydano nowe krytyczne tłumaczenie ksiąg Pisma św. – „Biblią Tysiąclecia”). Odnowa kolegialności i synodalności polegała na opracowaniu i wejściu w życie Statutu Konferencji Episkopatu Polski (1969 r.); umocnieniu i pogłębieniu charakteru duszpasterskiego instytucji synodów diecezjalnych oraz prowincjonalnych; przywróceniu Rad Kapłańskich. Wiele uczyniono również by nadać nowe, ożywcze impulsy ruchowi ekumenicznemu. Podjęto prace przygotowawcze w celu przeprowadzenia nowoczesnej odnowy struktur kościelnych (projekt opracowany przez zespół arcybiskupa Bolesława Kominka w 1967 r.). Ostatecznie urzeczywistnienie – tego istotnego wymiaru recepcji nauczania soborowego – nastąpiło częściowo poprzez postanowienia bulli Pawła VI „Episcoporum Poloniae coetus” z 1972 r. Sobór Watykański II przyniósł także zasadnicze zmiany w postrzeganiu roli świeckich w Kościele. Nastąpiła rewolucyjna zmiana paradygmatu udziału świeckich w życiu Kościoła (od obecności do zaangażowania). Na polskim gruncie prześledzono ją na przykładzie dwóch odmiennych formacyjnie ruchów katolickich (odgrywającego rolę prekursora idei soborowych środowiska ZNAK oraz stworzonego przez ks. Franciszka Blachnickiego Ruchu Światło-Życie). Przedstawione w ogólnym zarysie przykłady były pewnymi propozycjami i nie wyczerpały bogatych oraz różnorodnych doświadczeń recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele w Polsce.
    The reception of II Vatican Council is one of the most important ecclesial processes occurring in the Catholic Church since the second half of the 1960’s. Factographic analysis of the process allows one to distinguish – in the history of the Church in Poland – three phases of reception of Vaticanum II. These are: 1) the early phase (1966-1978) with two clear stages: 1966-1972 and 1972-1978; 2) the mature phase (1978-1989); 3) the late phase (1989-1999). Conditions connected with the functioning of the Church in totalitarian state had a considerable influence on the reception of the Council in Poland, its specificity, dynamism as well as the actual possibilities of applying the teaching in the life of church communities. The present article presents respectively the political and systemic conditions; legal and canonic conditions; religious and social conditions. Special commissions headed by the Council Commission, set up by the Episcopal Conference of Poland, should be viewed as the institutional tools of the reception of the Vatican Council. To depict the process of the reception of Vaticanum II in Poland – in the first stage of the early phase (1966-1972) – a few characteristic areas of the post-council renewal have been chosen. A visible sign of introducing post-council changes was the renewal of the liturgy and biblical studies (a new edition of liturgical books in Polish was initiated and a new critical translation of the Holy Scripture published – the Millenium Bible). The renewal of collegiality and synodality consisted in drafting and putting into effect the Statute of the Episcopal Conference of Poland (1969); strengthening and deepening the pastoral character of the institution of diocesan and provincial synods; reinstating Presbyteral Councils. Much was done to give the ecumenical movement new reviving impulses. Preparations were made to conduct a modern renewal of church structures (project drafted by Archbishop Bolesław Kominek and his co-workers in 1967). Final accomplishment came partly through the resolutions of the bull of Paul VI Episcoporum Poloniae Coetus from 1972. Vatican Council II also brought considerable changes in the perception of the role of the laity in the Church. There was a revolutionary change of the paradigm of participation of laity in the life of the Church (from presence to involvement). In Poland it was followed through on the example of two formationally different Catholic movements (the precursory milieu of ZNAK and – the originated by Rev. Franciszek Blachnicki - Light-Life Movement). The general outline of examples does not exhaust the rich and diverse experience of the reception of Vatican Council II in the Polish Church.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2017, 128; 229-272
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ojciec i pasterz. Działalność Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego na forum Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski (1949–1953, 1956–1981)
    A father and a shepherd. Activities of Cardinal Stefan Wyszynski, the Primate of Poland, at the polish bishops’ Conference Main Committee
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2077219.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-14
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    Cardinal Stefan Wyszynski
    Primate of Poland
    Polish Bishops Conference
    Main Committee of the Polish Bishops Conference
    Catholic Church in the Polish People's Republic
    Kardynał Stefan Wyszyński
    Prymas Polski
    Episkopat Polski
    Komisja Główna/Rada Główna Episkopatu Polski
    Konferencja Episkopatu Polski
    Kościół katolicki w Polsce
    Opis:
    Kardynał Stefan Wyszyński odegrał kluczową rolę w powojennych dziejach Kościoła katolickiego w Polsce. Po nominacji prymasowskiej, w latach 1949–1953 i 1956–1981 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Stał również na czele Komisji (od 1969 r.) Rady Głównej Episkopatu Polski – gremium będącego prezydium polskiego episkopatu. Do najważniejszych zadań Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski w okresie przewodniczenia kardynała Stefana Wyszyńskiego wskazać należy: 1) opracowywanie projektów, schematów i wytycznych do listów pasterskich i innych publicznych wystąpień Kościoła katolickiego; 2) analizę aktualnej sytuacji Kościoła katolickiego; 3) koordynację prac innych komisji i podkomisji episkopatu. Uwzględniając – wynikające z ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej – podstawowe kierunki pracy polskich hierarchów, określić można zagadnienia pozostające ściśle w gestii samego przewodniczącego Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Kardynał Stefan Wyszyński osobiście odpowiadał za: 1) wyznaczanie głównych kierunków i treści nauczania pasterskiego; 2) kształtowanie stosunków z władzami PRL; 3) prowadzenie polityki personalnej episkopatu w zakresie nominacji biskupich; 4) inspirowanie zmian struktury organizacyjnej, celów, zadań i statusu prawnego Konferencji Episkopatu Polski. Problematyka ta rozwinięta została w dalszej części rozważań, choć podkreślić należy, że nie wyczerpuje ona bogatego katalogu spraw, jakie spoczywały na przewodniczącym Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Poza omawianym obszarem pozostały m.in.: 5) koordynacja kontaktów ze Stolicą Apostolską i zagranicznymi konferencjami episkopatów oraz 6) szczegółowy nadzór nad procesem recepcji oraz wdrażania uchwał Soboru Watykańskiego II. Wkład kardynała Stefana Wyszyńskiego w prace Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski pozostaje wciąż zagadnieniem domagającym się całościowego, pełnego i wnikliwego opracowania. Nie sposób bowiem zrozumieć procesów zachodzących w Kościele katolickim w Polsce oraz w jego relacjach z państwem komunistycznym bez tej fundamentalnej wiedzy.
    Cardinal Stefan Wyszynski played a crucial role in the post-war history of the Catholic Church in Poland. Having been appointed the Primate he was a chairman of the Bishops Conference from 1949 till 1953 and from 1956 till 1981. Since 1969 he also chaired the Main Committee, i.e. the „presidium” of the Bishops Conference. Its tasks included: i) development of projects, drafts and guidelines to pastoral letters and other public addresses of the Catholic Church; ii) analysis of the current situation of the Church; iii) coordination of works of other committees and sub-committee. Taking into account basic the social and the political situation in those times, one must not ignore the issues being sole personal responsibility of the Chairman. Cardinal Stefan Wyszynski managed personally: i) main directions and contents for pastoral teaching; ii) relationships with the authorities of the Polish People’s Republic; iii) episcopal appointments; iv) organisational reforms, structure, objectives, and the legal status of the Bishops Conference. Although these topics are discussed in the paper, it ought to be borne in mind that this list does not include all the issues the Chairman was dealing with. These include: v) foreign relations and vi) reception and implementation of the Vatican II in Poland. Cardinal Stefan Wyszynski’s contribution to the works of the Main Committee still is a question requiring much comprehensive, complete and exhaustive study. However, it is not possible to understand the processes taking place in the Catholic Church in Poland and in its relations with the Communist state without making such inquiries.
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2021, 55; 37-71
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Należy ich otoczyć jakąś opieką nie angażując się w ich kontestacje”. Kardynał Stefan Wyszyński i opozycja demokratyczna (1976–1980)
    “They Should be Surrounded by Care without Engaging in their Contestations”. Cardinal Stefan Wyszyński and the Democratic Opposition (1976–1980)
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559435.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Kościół katolicki w Polsce
    kardynał Stefan Wyszyński
    opozycja demokratyczna w PRL (1976–1980)
    Komitet Obrony Robotników
    Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela
    the Catholic Church in Poland
    Cardinal Stefan Wyszynski
    the democratic opposition in the People’s Republic of Poland (1976-1980)
    the Workers’ Defence Committee (KOR)
    the Movement for Defence of Human and Civic Rights (ROPCiO)
    Opis:
    Głęboki kryzys społeczno-polityczny, jaki dotykał PRL w dekadzie lat 70. XX w., oddziaływał na zmianę relacji państwo-Kościół katolicki. Ekipa Edwarda Gierka, stosując wobec Kościoła katolickiego politykę ustępstw, pragnęła przede wszystkim wzmocnić swoją słabą pozycję społeczną. Jednocześnie dość wcześnie dostrzeżono zagrożenie wynikające z możliwości zawarcia niepisanego sojuszu pomiędzy Kościołem a budzącymi się środowiskami opozycyjnymi. Bezpośredni wpływ na powstanie opozycji demokratycznej w PRL miały propozycje zmian w konstytucji PRL oraz wydarzenia Czerwca ’76. Wywołały one zdecydowany sprzeciw społeczny, wspierany przez prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz cały episkopat, a wyrażony kilkakrotnie w postaci memoriałów, listów i komunikatów. Relacje kardynała Stefana Wyszyńskiego z Komitetem Obrony Robotników poprzedziły wcześniejsze kontakty m.in. z Jackiem Kuroniem oraz Adamem Michnikiem. Podejmowane wielokrotnie przez to środowisko akcje protestacyjne w postaci głodówek organizowanych w kościołach archidiecezji warszawskiej nie spotykały się ze strony prymasa Wyszyńskiego z otwartą krytyką bądź sprzeciwem, ale z dyskretnym, nieformalnym przyzwoleniem. Na stosunki hierarchy ze środowiskiem KOR mocno oddziaływał fakt, że część działaczy ruchu obarczona były marksistowskim rodowodem. Dość bliskie kontakty kardynał Stefan Wyszyński utrzymywał ze współzałożycielem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela Andrzejem Czumą oraz uczestnikiem Towarzystwa Kursów Naukowych Bohdanem Cywińskim. Ogólna ocena działań opozycji demokratycznej skłaniała prymasa do zachowania ostrożności, a nawet powściągliwości w okazywaniu jej sympatii. Postawę przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski – wielokrotnie wyrażaną na forum Rady Głównej Episkopatu Polski oraz na kartach osobistego dziennika „Pro memoria” – charakteryzowały pragnienie zapewnienia ładu, zgody społecznej oraz idea przestrzegania podstawowych praw obywatelskich.
    The deep social and political crisis that affected Poland in the 1970s also produced a change in relations between the state and the Catholic Church. By implementing a policy of concession towards the Catholic Church, the team of Edward Gierek wanted mainly to strengthen its weak social position. At the same time, relatively early they noticed a risk associated with the possibility of an unwritten alliance between the Church and the circles of awakening opposition. The formation of the democratic opposition in PRL was directly influenced by proposed changes in the PRL constitution and by the events of June 1976. These met with strong public resistance, supported by the Primate of Poland, Cardinal Stefan Wyszyński, and the whole episcopate, and expressed several times in official statements, letters and messages. Cardinal’s Stefan Wyszyński relations with Komitet Obrony Robotników (Worker’ Defence Committee - KOR) were preceded by contacts with, for example, Jacek Kuroń and Adam Michnik. Not only did Primate Wyszyński not openly criticise or oppose actions organised many times by this circle in the form of hunger protests held in the churches of Warsaw Archdiocese, but he also discreetly and informally permitted them. The Cardinal’s relations with the KOR circles were strongly affected by the fact that some activists of this movement had a Marxist background. Stefan Wyszyński maintained relatively close relations with Andrzej Czuma, a co-founder of Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (Movement for Defence of Human and Civic Rights), and with Bohdan Cywiński, a participant in Towarzystwo Kursów Naukowych (Scientific Training Association). His general opinion of the democratic opposition’s actions prompted the Primate to remain cautious, or even restrained in showing sympathy towards it. Wyszyński’s attitude – expressed many times at the Presidium of the Polish Episcopal Conference, and in the pages of his personal diary, “Pro memoria” – was always characterised by his desire to ensure order and a societal consensus, and by the idea of adhering to fundamental civil rights.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2018, 43; 215-236
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polscy ojcowie Soboru Watykańskiego II. Wstęp do badań nad episkopatem Kościoła katolickiego w PRL w latach sześćdziesiątych XX wieku
    Polish Fathers of the Second Vatican Council. Introduction to research on Polish Bishops in the Polish People’s Republic in the sixties of the 20th century
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545225.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Sobór Watykański II
    polscy ojcowie soborowi
    episkopat Kościoła katolickiego
    Konferencja Episkopatu Polski
    Kościół katolicki w PRL
    analiza prozopograficzna
    wykształcenie i formacja intelektualna
    doświadczenie paster-skie – pokolenie sakry biskupiej (urzędu wyższego przełożonego zakonnego)
    udział w obradach soborowych
    aktywność w obradach soborowych
    Polish conciliar fathers
    Catholic bishops
    Polish bishops’ conference
    Catholich Church in PPR
    prosopographical analysis
    education and intellectual formation
    participation in conciliar debates
    Opis:
    Wśród polskich ojców soborowych – uczestników Soboru Watykańskiego II – wyodrębniono trzy kategorie związane ze sprawowanymi godnościami, urzędami oraz święceniami (biskupi ordynariusze; biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; wyżsi przełożeni zakonni). Analiza prozopograficzna całej zbiorowości przeprowadzona została w oparciu o cztery cechy służące opisowi: wykształcenia i formacji intelektualnej; doświadczenia pasterskiego – pokolenie sakry biskupiej (urzędu wyższego przełożonego zakonnego); udziału w obradach soborowych; aktywności w obradach soborowych. Badania pozwalają na sformułowanie następujących wniosków końcowych: 1) zdecydowana większość posiadała co najmniej stopień doktora, przy czym lepsze wykształcenie (stopień doktora habilitowanego oraz tytuły profesorskie), było udziałem przede wszystkim biskupów ordynariuszy; 2) ponad 25% polskich ojców soborowych studiowało na uczelniach rzymskich, a blisko 75% posiadało dyplomy uczelni polskich (najczęściej wybierano Katolicki Uniwersytet Lubelski); 3) wśród biskupów ordynariuszy dominowało pokolenie sakry (urzędu wyższego przełożonego zakonnego) 1946-1955, natomiast wśród biskupów i rezydujących w Rzymie pokolenie 1956-1965, a więc hierarchów młodych, często tylko z kilkuletnim doświadczeniem posługi biskupiej; 4) we wszystkich czterech sesjach Soboru Watykańskiego II uczestniczyło tylko 10 spośród wszystkich polskich biskupów; 5) w I sesji soborowej dominowali liczebnie biskupi ordynariusze, w trzech kolejnych biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie; 6) najczęściej wystąpienia publiczne w auli soborowej wygłaszali biskupi ordynariusze – prawie 75% wszystkich przemówień polskich ojców soborowych, szczególną rolę spośród nich odegrali Pry-mas Polski kardynał Stefan Wyszyński oraz arcybiskup krakowski Karol Wojtyła; 7) odmiennie niż w przypadku wystąpień publicznych, większość animadversiones (pisemne uwagi), składali przede wszystkim biskupi sufragani i rezydujący w Rzymie (ponad 56%); 8) polscy ojcowie soborowi stanowili największą delegację spośród episkopatów krajów Europy Środkowo-Wschodniej, często pełnili rolę przedstawicie-li Kościoła milczenia zza „żelaznej kurtyny”, a ich udział w pracach Soboru Watykańskiego II miał znaczący wpływ na finalny kształt dokumentów soborowych.
    Three categories of Polish conciliar fathers – participants of the Second Vatican Council – have been set apart. These categories have to do with their dignities, offices and ordinations (ordinaries, suffragan bishops and residents in Rome, higher superiors in orders). Prosopographical analysis of these people was carried out on the basis of 4 factors: education, intellectual formation, pastoral experience, participation in conciliar debates. Following conclusions have been drawn: 1) Vast majority had a doctoral degree. Mostly ordinaries had habilitation and profes-sorship. 2) Over 25% of Polish conciliar fathers studied at Roman universities and almost 75% had degrees from Polish universities. 3) Among the ordinaries the genera-tion of the office of a higher order’s superior – 1946-1955. Among bishops and resi-dents in Rome dominated the 1956-1965 generation, i.e. the hierarchy of the young. 4) In all four sessions of the Council only 10 bishops took part. 5) In the first session ordinaries were a majority. In the following sessions suffragan bishops and residents in Rome were a majority. 6) Public speeches were held mostly by ordinaries (75% of all speeches by Polish bishops). A special role was played by the president of Polish bishops’ conference – cardinal Stefan Wyszyński and Cracow’s archbishop Karol Wojtyła. 7) Different than in the case of public speeches, most animadver-siones (written remarks) were submitted by suffragan bishops and residents in Rome (over 56%). 8) Polish conciliar fathers were the most numerous delegation among bishops’ conferences from Middle-Eastern Europe. They were representatives of the silent Church behind the Iron Curtain. Their participation in the works of the Council had a decisive impact on the final documents of the Council.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2019, 132; 269-315
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odnowa posoborowa w Kościele katolickim w Polsce w latach 1978-1989. Zarys wybranych problemów
    Post-Council Renewal in the Catholic Church in Poland in the Years 1978-1989. An Outline of Chosen Problems
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545137.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Kościół katolicki
    PRL
    Sobór Watykański II
    recepcja Vaticanum II
    Jan Paweł II
    Konferencja Episkopatu Polski
    Komisje Episkopatu Polski
    nauczanie soborowe
    reforma liturgii
    kolegialność biskupów
    synodalność
    ekumenizm
    odnowa życia zakonnego
    ruchy katolickie
    Catholic Church
    Polish People’s Republic
    Second Vatican Council
    reception of Second Vatican Council
    Commissions of the Polish Episcopate
    application of council teachings
    reform of liturgy
    collegiality of bishops
    idea of synodality
    ecumenical movement
    renewal of monastic life
    Catholic movemens
    Catholic associations
    Opis:
    Lata 1978-1989 to w Kościele katolickim w Polsce faza dojrzała recepcji Soboru Watykańskiego II. Do najważniejszych zjawisk mających wpływ na jej przebieg należały: przemiany polskiej religijności w latach osiemdziesiątych XX w.; nowy model relacji państwo-Kościół katolicki; społeczny wymiar trzech pielgrzymek Papieża-Polaka do Ojczyzny (1979-1983-1987); zmiany personalne i pokoleniowe w Episkopacie Polski. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Aplikacja nauczania soborowego w teologii polskiej zaznaczyła swoją obecność w pracach: ks. Józefa Kudasiewicza (biblistyka), ks. Józefa Tischnera (katolicka nauka społeczna), ks. Adama Ludwika Szafrańskiego (eklezjologia), o. Stanisława Celestyna Napiórkowskiego OFMConv. (mariologia, ekumenizmu), ks. Wacława Hryniewicza OMI (ekumenizm), o. Jana Charytańskiego SJ (katechetyka), ks. Franciszka Blachnickiego (teologia pastoralna i liturgika), ks. Eugeniusza Werona SAC (teologia laikatu), biskupa Wilhelma Pluty (teologia pastoralna), ks. Franciszka Woronowskiego (teologia pastoralna) oraz ks. Tadeusza Dajczera (religioznawstwo i fenomenologia religii). Publikacja czterech tomów „Liturgii Godzin” oraz wydanie w 1986 r. „Mszału Rzymskiego dla Diecezji Polskich” stanowiły zwieńczenie odnowy liturgicznej. Z kolei ukazanie się krytycznego III wydania „Biblii Tysiąclecia” (1980 r.), było realizacją postulatów zgłaszanych już w drugiej połowie lat sześćdziesiątych XX w. Kolegialność biskupów znalazła w pełni odzwierciedlenie w przepisach nowego Statutu Konferencji Episkopatu Polski (1987 r.), a synodalność rozwijała się poprzez synody. W latach 1978-1989 trwały obrady jednego synodu prowincjonalnego i dziewięciu synodów diecezjalnych. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było zainaugurowanie dwustronnych dialogów doktrynalnych (odnośnie ważności chrztu św. oraz małżeństw mieszanych). Przystosowana odnowa życia zakonnego w dekadzie lat osiemdziesiątych XX w. miała przede wszystkim wymiar jurydyczny związany z rewizją prawa zakonnego oraz przyjęciem nowych konstytucji. Aktywność świeckich zaowocowała rozwojem wcześniej działających ruchów i stowarzyszeń oraz narodzinami nowych. Dynamiczny wzrost był udziałem Drogi Neokatechumenalnej, Katolickiej Odnowy w Duchu Świętym, Ruchu Światło-Życie, Ruchu Rodzin Nazaretańskich oraz Wspólnot Życia Chrześcijańskiego.
    The years 1978-1989 in the Catholic Church in Poland constitute a mature stage of the reception of the Second Vatican Council. Among the most important phenomena that influenced the process were: changes in Polish religious life in the 1980’s; new model of state-Church relationship, social aspect of the three pilgrimages of the Polish Pope to Poland (1979-1983-1987); personal and generational changes in Polish Episcopate. An important role was played by the activity of special Commissions of the Polish Episcopate, which gave the whole process an appropriate tempo and determined the main directions of changes. The application of council teachings in Polish theology could be found in the works of: Rev. Józef Kudasiewicz (Bible studies), Rev. Józef Tischner (Catholic Social Teaching), Rev. Adam Ludwik Szafrański (Ecclesiology), Fr. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (Mariology, Ecumenism), Rev. Wacław Hryniewicz OMI (Ecumenism), Fr. Jan Charytański SJ (Catechetics) Rev. Franciszek Blachnicki (Pastoral Theology and Liturgics), Rev. Eugeniusz Weron SAC (Theology of the Laity), Bishop Wilhelm Pluta (Pastoral Theology), Rev. Franciszek Woronowski (Pastoral Theology) and Rev. Tadeusz Dajczer (Religious Studies and Phenomenology of Religion). Publication of four volumes of Liturgy of Hours and Roman Missal for Polish Dioceses (1986) constituted the culmination of liturgical renewal. Publication of critical third edition of the Millennium Bible (1980) was the realization of the postulates set in the second half of the 1960’s. Collegiality of bishops was fully reflected in the regulations of the new Statute of Polish Episcopal Conference (1987), and the synodality developed through synods. In the years 1978-1989 there was one provincial synod assembly and nine diocesan synod assemblies. A considerable achievement of the ecumenical movement was the inauguration of bilateral doctrinal dialogues (about the validity of baptism and mixed marriages). The renewal of monastic life in the 1980’s was predominantly of juridical dimension connected with the revision of monastic law and adopting new constitutions. Activity of the laity resulted in the development of existing movements and associations and the creation of new ones. Neocatechumenal Way, Catholic Charismatic Renewal, Light-Life Movement, Families of Nazareth Movement and Christian Life Communities enjoyed a dynamic growth.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 130; 263-323
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odnowa posoborowa w Kościele katolickim w Polsce w latach 1972-1978. Zarys wybranych problemów
    Post-council renewal in Catholic Church in Poland in the years 1972-1978. A draft of selected problems
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545125.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Kościół katolicki
    PRL
    Sobór Watykański II
    recepcja Vaticanum II
    Komisje Episkopatu Polski
    nauczanie soborowe
    reforma liturgii
    idea synodalności
    ruch ekumeniczny
    odnowa życia zakonnego
    katolickie szkolnictwo wyższe
    aktywność wiernych
    teologia polska
    studia biblijne
    formacja seminaryjna
    ruchy
    movements
    stowarzyszenia
    Catholic Church
    PPR
    Second Vatican Council
    Vatican II reception in Poland
    commissions of Polish Bishops’ Conference
    implementation of council’s ideas
    liturgical reform
    implementation of the idea of synodality
    ecumenical movement’s achievements
    renewal of oders’ and congregations’ life
    renewal of catholic university education
    laity’s activity
    Polish theology
    biblical studies
    formation of seminarians
    societes
    Opis:
    Lata 1972-1978 zamykają fazę wczesną recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele katolickim w Polsce. Teoretyczne i praktyczne wcielanie idei soborowych odbywało się w specyficznych warunkach społeczno-politycznych państwa totalitarnego. Do najważniejszych zjawisk charakteryzujących drugą fazę należały: przemiany polskiej religijności; atomizacja środowisk laikatu; wzrost znaczenia kanałów komunikacji społecznej Kościoła instytucjonalnego z wiernymi; relacje hierarchów Kościoła katolickiego z opozycją demokratyczną; próby uregulowania stosunków dyplomatycznych PRL-Stolica Apostolska. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Do najbardziej zaangażowanych gremiów należały: Komisja Liturgiczna, Komisja do Spraw Ekumenizmu, Komisja Apostolstwa Świeckich, Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, Komisja Duszpasterstwa Ogólnego. Skromne, ale zasadnicze cele zostały osiągnięte w zakresie aplikacji nauczania soborowego w teologii polskiej. Wśród wielu tytułów na szczególną uwagę zasługuje – opublikowana w 1972 r. – książka „U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II” pióra kardynała Karola Wojtyły. Ważne dla odnowy posoborowej prace wydali również: ks. Stanisław Olejnik (teologia moralna), ks. Wincenty Granat (teologia dogmatyczna), ks. Franciszek Blachnicki (teologia pastoralna i liturgika), o. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (historia ekumenizmu), ks. Feliks Zapłata SVD (misjologia), ks. Eugeniusz Weron SAC (teologia laikatu). Reforma liturgii objęła kilka wymiarów, przy czym wskazać można co najmniej trzy zasadnicze: przygotowania i redakcji nowych ksiąg liturgicznych; praktycznego przystosowania świątyń do nowego rytu mszy św. poprzez zmianę umiejscowienia ołtarza, tabernakulum oraz inne adaptacje architektoniczne; nowej formacji służby liturgicznej. Natomiast pogłębienie studiów biblijnych najpełniej uwidoczniło się poprzez tłumaczenie Pisma św. – tzw. Biblię Poznańską, która ukazała się w 1975 r. Z kolei praktyczna realizacja idei synodalności wyrażała się w kolejnych synodach: III Synodzie Warszawskim; Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej; I Synodzie Katowickim; II Synodzie Gdańskim; II Synodzie Częstochowskim; II Synodzie Lubelskim; II Synodzie Gnieźnieńskim. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było podjęcie działalności przez Komisję Mieszaną Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji do spraw Ekumenizmu Episkopatu Polski. Dla wielu zgromadzeń zakonnych przystosowana odnowa życia wiązała się z powrotem do źródeł i pierwotnego ducha wspólnot. Odnowa katolickiego szkolnictwa wyższego wymagała szczególnego uporządkowania, uregulowania i ujednolicenia kwestii prawno-kanonicznej wydziałów teologicznych oraz ATK, co było przedmiotem szczególnej troski kardynała Karola Wojtyły. Wśród ruchów katolickich przykładem posoborowych przemian był dynamiczny rozwój Ruchu Żywego Kościoła/ Ruchu Światło-Życie. W omawianym okresie wyraźny nacisk położono na kształtowanie się struktur oraz dopracowanie założeń koncepcyjnych.
    The years 1972-1978 close the early phase of Vatican II reception in the Catholic Church in Poland. Theoretical and practical implementation of council’s ideas took place in particular socio-political conditions of a totalitarian state. The most important phenomena characteristic for the second phase were: changes in Polish piety, atomization of laity groups, growing importance of social communication channels running joining the institutional Church and laity; relationship between catholic hierarchy and democratic opposition; attempts at regulating diplomatic relations between Polish People’s Republic and the Holy See. An important role was played by commissions of Polish bishops entrusted with special tasks. They made sure that everything happened at a proper speed and controlled the tendencies of transformation. The most engaged groups were: Liturgical Commission, Ecumenical Commission, Commission for the Apostolate of Laity, Commission for Catholic Teaching and Commission of General Pastoral Care. Modest, but most important aims were achieved as far as implementing council’s teaching in Polish theology are concerned. A book by cardinal Karol Wojtyła entitled “At the roots of renewal. A study of Vaticanum II implementation” merits special attention. Works which proved crucial to the post-council renewal were published by fr. Stanisław Olejnik (moral theology), fr. Wincenty Granat (dogmatic theology), fr. Franciszek Blachnicki (pastoral theology and liturgical studies), fr. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv (history of ecumenism), fr. Feliks Zapłata SVD (mission studies), fr. Eugeniusz Weron SAC (theology of laity). The liturgical reform had several dimensions. Three major ones need to be underscored: preparation and editing of new liturgical books; practical adaptation of churches to the new rite of the Mass by relocation of the altar, tabernacle and other architectonical adaptations; new formation of altar boys. Deeper interest in biblical studies was manifest in publishing the translation of the Bible, the so called Poznań Bible in 1975. Practical implementation of the idea of synodality was expressed in following synods: III Warsaw Synod, Pastoral Synod of the Archdiocese of Cracow, I Synod in Katowice; II Synod in Gdańsk; II Synod in Częstochowa; II Synod in Lublin; II Synod in Gniezno. A major success of the ecumenical movement was the activity of Mixed Commission of Polish Ecumenical Council and Commission for Ecumenism of Polish Bishops’ Conference. For many congregations and orders this renewal had to do with returning to the sources and reawakening the founders’ spirit. The renewal of catholic university education called for exceptional ordering, regulating and unifying canon-law-related matters of theological departments and Academies of Catholic Theology. Cardinal Wojtyła paid special attention this necessity. Among catholic movements an example of the changes in question was dynamic development of the Movement of Living Church/Light-Life Movement. Emphasis was also put on creating institutional structures and perfecting concepts and assumptions.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 129; 387-446
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies