Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jerzy, Bartmiński," wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
Dunaje i szczedriłki. O polskich i ukraińskich tradycjach kolędniczych. Z Jerzym Bartmińskim rozmawia Maria Baliszewska
Dunaje and szczedriłki. On Polish and Ukrainian carolling customs: A conversation between Jerzy Bartmiński and Maria Baliszewska
Autorzy:
Baliszewska, Maria
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106385.pdf
Data publikacji:
2022-09-13
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk customs
caroling
Christmas
folksongs
Jerzy Bartmiński
zwyczaje ludowe
kolędowanie
Boże Narodzenie
pieśni ludowe
Opis:
JERZY BARTMIŃSKI (1939–2022) – wybitny polski polski językoznawca, etnolingwista, folklorysta i slawista. Twórca lubelskiej szkoły etnolingwistyki i wieloletni wykładowca Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Autor i redaktor wielu książek, m.in O języku folkloru (1973), Folklor – język – poetyka (1990), Polskie kolędy ludowe (2002), Jazykovoj obraz mira: Očerki po etnolingvistike (Moskwa 2005), Językowe podstawy obrazu świata (2006), Stereotypy mieszkają w języku (2007), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics (Londyn 2009), Tekstologia (2009), Jezyk – slika – svet (Belgrad 2011). Autor koncepcji i redaktor Słownika stereotypów i symboli ludowych oraz tomu Lubelskie w serii „Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały“ (t. 4, 2011). Założyciel i wieloletni redaktor naczelny czasopisma „Etnolingwistyka“.
Jerzy Bartmiński (1939–2022) – distinguished Polish ethnolinguist and folklorist, professor at Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. He was the author and editor of numerous monographs and volumes, including O języku folkloru (1973), Folklor – język – poetyka (1990), Polskie kolędy ludowe (2002), Jazykovoj obraz mira: Očerki po etnolingvistike (Moskwa 2005), Językowe podstawy obrazu świata (2006), Stereotypy mieszkają w języku (2007), Aspects of Cognitive Ethnolinguistics (London 2009), Tekstologia (2009), Jezyk – slika – svet (Belgrad 2011). He conceptualized and edited Słownik stereotypów i symboli ludowych as well as the volume Lubelskie in the series Polska Pieśń i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały (vol. 4, 2011). He also started the journal Etnolingwistyka and worked as the Chief Editor for many years.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 66, 1; 89-93
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polski stereotyp matki
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510969.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2008, 1(1); 33-53
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Etnolingwistyka” na jubileusz Profesor Anny Wierzbickiej
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611313.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzydzieści lat minęło. Komunikat ustępującego redaktora naczelnego „Etnolingwistyki”
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611606.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O rytualnej funkcji powtórzenia w folklorze. Przyczynek do poetyki sacrum
On the Ritual Function of Repetition in Folklore
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1965872.pdf
Data publikacji:
1980
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 1980, 28, 1; 257-266
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der Begriff des sprachlichen Weltbildes und die Methoden seiner Operationalisierung
The concept of the linguistic picture of the world and its operationalisations
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474085.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
ethnolinguistic
linguistic picture of the world
Opis:
The aim of this paper is to reflect on the concept of the linguistic picture of the world (LPoW) and methods of its reconstruction. The Author presents the historical overview and complex genesis of this concept, also in the context of the ethnolinguistic research tradition in Lublin. He defines the linguistic picture of the world as the interpretation of reality contained in language, which can be seen as a set of judgments about the world, people, things and events, originating from the subjective perception and conceptualisation of reality by those who speak the language. When reflecting on linguistic facts which can provide input for a description of the LPoW, the Author argues that such analysis should include three types of linguistic data: vocabulary (systemic linguistic data), texts (textual linguistic data) and surveys (elicited data).
Celem artykułu jest refleksja nad pojęciem językowego obrazu świata (JOS) oraz jego metody jego rekonstrukcji. Autor przedstawia wieloletnią historię i złożony rodowód tego pojęcia, również w kontekście badań etnolingwistyki lubelskiej. Językowy obraz świata definiuję jako zawartą w języku interpretacją rzeczywistości dającą się ująć w postaci zespołu sądów o świecie, o ludziach, rzeczach, zdarzeniach, powstającą w wyniku subiektywnej percepcji i konceptualizacji rzeczywistości przez mówiących danym językiem. Na pytanie, jakie fakty językowe mogą stanowić podstawę opisu JOS, autor odpowiada, że do analizy JOS włączyć należy trzy typy danych językowych: słownictwo (dane językowo-systemowe), teksty (dane językowo-tekstowe) oraz badania ankietowe (dane wywoływane).
Źródło:
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2012, 5; 261-289
1899-0983
Pojawia się w:
tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O aktualnych zadaniach etnolingwistyki
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611559.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cultural linguistics
culture in language
Etnolingwistyka
EUROJOS
Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours
cultural concepts
lingwistyka kulturowa
kultura w języku
„Etnolingwistyka”
Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów
koncepty kulturowe
Opis:
This article is the voice of Etnolingwityka’s editor-in-chief on the current tasks of ethnolinguistics as a scholarly subdiscipline, as well as of the journal. According to the author, of the two foundations of Slavic ethnolinguistics mentioned by Nikita Tolstoy (i.e., its pan-Slavic character and the unity of language and culture) it is mainly the latter that has preserved its topicality: language is the source of knowledge about people and human communities, as well as the basis for building one’s identity (individual, national, regional, professional). The agenda of cultural linguistics has been followed by the contributors to the present journal and its editorial team with a focus on various genres of folkore, the problems of the linguistic worldview, and in recent issues with studies on the semantics of selected cultural concepts (family, democracy, equality, otvetstvennost’, etc.). Ethnolinguistic research of this sort, seeking “culture in language” (i.e. in the semantic layer of linguistic forms), render ethnolinguistics (especially in its cognitive variant) close to Western cultural or anthropological linguistics. When Slavic ethnolinguistics, being treated as a cultural linguistics, focuses on the semantics of value terms, it stands a good chance of engaging in a dialogue with Western anthropological linguistics and contributing original insights to the common body of research on values. A specific proposal in this direction is the international project EUROJOS.
O aktualnych zadaniach etnolingwistyki jako subdyscypliny badawczej i rocznika o tej nazwie  („Etnolingwistyka”  1988–2015) wypowiada się  redaktor naczelny pisma. Uważa, że z dwóch zasad,  które u podstaw etnolingwistyki słowiańskiej stawiał Nikita Tołstoj – wymiar ogólnosłowiański i jedność języka i kultury – aktualność  zachowała głównie ta druga zasada, tj. traktowanie języka jako źródła wiedzy o człowieku i społeczności  i podstawy budowania własnej tożsamości  (indywidualnej, narodowej, regionalnej, zawodowej). Program  lingwistyki kulturowej był realizowany przez redakcję rocznika i autorów piszących na jego łamach w latach 1988–2015 z nastawieniem na różne gatunki folkloru, na problemy językowego obrazu świata, w ostatnich numerach pisma – na studia szczegółowe dotyczące semantyki wybranych  konceptów kulturowych (rodzina, demokracja, równość, otvetstvennost’ itp.). Tak uprawiane badania etnoligwistyczne – szukające „kultury w języku”, w semantycznej warstwie  form językowych – zbliżają etnolingwistykę  (zwłaszcza w jej wariancie kognitywnym)  do zachodniej lingwistyki kulturowej. Etnolingwistyka słowiańska traktowana jako lingwistyka kulturowa, obierając za wyróżniony  przedmiot swoich zainteresowań  semantykę nazw wartości, ma szanse wejść w partnerski dialog z zachodnią lingwistyką antropologiczną i wnieść do wspólnych badań nad wartościami swój oryginalny wkład. Propozycją ram dla takiego dialogu jest międzynarodowe konwersatorium etnolingwistyczne  EUROJOS.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myślenie metaforyczne czy mitologiczne: Joanna Jurewicz, Fire and Cognition in the Rigveda, Warszawa Dom Wydawniczy Elipsa, 2010, 485 s.; Fire, Death and Philosophy. A History of Ancient Indian Thinking, Warszawa Dom Wydawniczy Elipsa, 2016, 717 s.
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611616.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycja i pamięć językowa uśpiona, pielęgnowana i ożywiana. Pytania o źródła polskiej tożsamości kulturowej
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611750.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
tradition in language
memory
linguacultural spheres
lexical and conceptual system of Poles
tradycja w języku
pamięć
kręgi językowo-kulturowe
system leksykalno-pojęciowy Polaków
Opis:
Tradition is understood here in the cultural sense (following Kazimierz Dobrowolski) as “the heritage that older generations pass on to younger ones”, regardless of whether the process is conscious or not and to what extent. By confronting data from contemporary Polish with data from its earlier stages (excerpted from the work of Lehr-Spławiński, Gamkrelidze and Ivanov, Gołąb, RzetelskaFeleszko and others), the author identifies various linguistic and cultural spheres, sources of the cultural heritage, linked to the lexical and conceptual system of contemporary Poles in a variety of ways. Those include: the Slavic sphere, the Indo-European sphere (the weakest in terms of memory), the Ancient Greek-Roman and Judeo-Christian spheres, the Western-European sphere, which modified and enriched the Ancient and Christian traditions. The Polish of the 20th c. also draws from the tradition of the landed gentry and from folk tradition (including peasantry). Links with specific spheres are documented with lexical examples, both common and proper nouns (given names, family names). This kind of “stratigraphic” approach reveals layers of contemporary Polish and the multiplicity of stages in the development of Polish national culture.
Autor przyjmuje kulturowe rozumienie tradycji (zgodne z definicją Kazimierza Dobrowolskiego) jako „wszelkiej spuścizny, którą ustępujące generacje przekazują pokoleniom wchodzącym w życie”, niezależnie od tego, w jakim stopniu jest to dziedziczenie świadome, w jakim nieświadome. Konfrontując dane dotyczące współczesnego języka polskiego z opracowaniami historyczno-językowymi (LehraSpławińskiego, Gamkrelidzego i Iwanowa, Gołąba, Rzetelskiej-Feleszko i innych), autor wyróżnia kręgi językowokulturowe, z których to dziedzictwo się wywodzi i z którymi wciąż system leksykalnopojęciowy współczesnych Polaków pozostaje w bliższych lub dalszych związkach. Omawia kręgi następujące: krąg słowiański i najsłabiej pamiętany, starszy indoeuropejski; krąg antyczny (greckorzymski) i judeochrześcijański; krąg zachodnioeuropejski, który zmodyfikował i wzbogacił tradycję antyczną i chrześcijańską; a jeśli idzie o XX-wieczny język ogólnopolski – dziedzictwo szlacheckie i ludowe (w tym chłopskie). Przynależność do poszczególnych kręgów jest dokumentowana wybranymi przykładami leksykalnymi, czerpanymi zarówno z pola nazw pospolitych, jak własnych (imiona, nazwiska Polaków). Takie podejście (określone jako „stratygraficzne”) pozwala mówić o wielowarstwowości współczesnej polszczyzny i polistadialności polskiej kultury narodowej.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The world of humans in the mirror of language: A new volume with the work of Svetlana Tolstaya
Człowiek w zwierciadle języka – nowy tom prac Swietłany Tołstojowej
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084472.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Moscow ethnolinguistic school
Polish‑Russian scientific cooperation
cultural semantics
mir
sud’ba
*svojъ
Opis:
This volume, a collection of articles by Svetlana Tolstaya, is representative of the Moscow ethnolinguistic school, whose main goal (as was the intention of its founder, Nikita I. Tolstoy) is to reconstruct the spiritual ancestry of Slavs from both historical data and contemporary dialectological and ethnographic records. The rich and varied achievements of the Moscow ethnolinguistic school and specifically Svetlana Tolstaya are reviewed here, along with her contribution to building Polish‑Russian scholarly cooperation. The examples of mir, sud'ba, *svojь are used to illustrate the advantages of the analytical method employed by the author, i.e. semantic reconstruction within semantic microfields.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 179-188
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska dola – rosyjska sud’ba
THE POLISH DOLA AND THE RUSSIAN SUD’BA
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611310.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish los [fate]
Russian sud’ba
Anna Wierzbicka
conceptual sphere
linguistic concepts
‘common man's’ perception
national character
polski los
rosyjska sud’ba
konceptosfera
koncepty językowe
optyka „prostego człowieka”
charakter narodowy
Opis:
Ostry kontrast między semantyką polskiego losu i rosyjskiej sud’by, jaki zarysowała Anna Wierzbicka w szkicu Język i naród. Polski „los” i rosyjska „sud’ba” (w: Semantics, Culture and Cognition) wymaga zdaniem autora reinterpretacji pod dwoma względami: po pierwsze, w płaszczyźnie językowej, uwzględnienia innych ważnych pojęć, które funkcjonują także w polszczyźnie w ramach szerszej konceptosfery dla oznaczania egzystencjalnej sytuacji człowieka, przede wszystkim koncepcji doli, po drugie, w sferze socjokulturowych i historycznych korelatów konceptów językowych, brania pod uwagę raczej czynników społecznych niż mitycznego charakteru narodowego. Polska koncepcja losu, bliska łac. fortunie, ma konotacje szlachecko-romantyczne, wiąże się z grą, z losowaniem, szczęśliwym przypadkiem, z niewiadomą i odwagą ryzykowania. Dola, która od XIX wieku przyjmuje w połączeniach polska dola, chłopska dola konotacje negatywne – przedłuża semantykę łac. fatum, oznacza sytuację egzystencjalną daną z góry, z łaski Boga, trudną do zmiany. O ile polski los jest istotnie kontrastowy wobec ros. sud’by, o tyle polska dola, współcześnie wiązana w optyką „prostego człowieka”, nie partycypującego w profitach transformacji ustrojowej, jest z ros. pojęciem sud’by w dużym stopniu zgodna. Rozróżnienie losu i doli opiera się na ogólnokulturowym przeciwieństwie przypadku i konieczności, daru i przeznaczenia – przeciwieństwie obecnym w różnych kulturach.
The sharp contrast between the semantics of the Polish los and Russian sud’ba, drawn by Anna Wierzbicka in Język i naród. Polski „los” i rosyjska „sud’ba”, as well as in Semantics, Culture and Cognition, must be reinterpreted in two respects. First, on the linguistic plane, other important concepts, such as dola, must be taken into account, which function in a wider conceptual universe to refer to people’s existential situation. Second, in the sphere of sociocultural and historical correlates of linguistic concepts, social factors rather than a mythical national spirit should be placed in focus. The Polish idea of los, close to Latin fortuna, has noble-romantic connotations: it is associated with playing, drawing lots, good luck, the unknown and the courage of taking risks. Dola, which since the 19th c. has had negative connotations in expressions polska dola ‘the Polish fate’, or chłopska dola ‘the peasant fate’, is a continuation of the semantics of the Latin fatum and as such refers to a God-given situation, difficult to change. If the Polish los does indeed contrast with the Russian sud’ba, the Polish dola, now associated with „the simple people” who do not benefit from the political and economic transformation, is largely convergent with the Russian concept. The distinction between los and dola rests on a general cultural opposition of coincidence and inevitability, a gift and destiny, an opposition present in both cultures.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 25-37
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies