- Tytuł:
-
„Nieprawidłowe” substytucje głoskowe w substratowej toponimii. Nowe przyczynki do chronologii i przebiegu językowej slawizacji późniejszej Słowiańszczyzny wschodniej
“Irregular” Sound Substitutions in the Substrate Toponymy. New Constribution to the Chronology and Processing of the Linguistic Slavicization of the Historical Slavia Orientalis - Autorzy:
- Babik, Zbigniew
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/52414401.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Polska Akademia Umiejętności
- Tematy:
-
Bałtowie dnieprzańscy
początki Słowiańszczyzny wschodniej
substytucje fonetyczne
toponimia substratowa
slawizacja Wschodniej Europy
Dnieper Balts
beginnings of the Slavia Orientalis
sound substitutions
substrate toponymy
Slavicization of Eastern Europe - Opis:
-
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu nieoczekiwanych sekwencji fonemów spotykanych niekiedy w toponimach wschodniosłowiańskich podejrzanych o przejęcie z wymarłych autochtonicznych przedsłowiańskich języków dorzeczy Prypeci i górnego Dniepru oraz ich okolic, przypuszczalnie spokrewnionych z bałtosłowiańskimi. Przykłady te mogą być traktowane jako naruszające późnoprasłowiańskie prawa głosowe (szumiące kontynuanty ie. palatowelarnych, jak w litewskim, zamiast syczących; druga palatalizacja tylnojęzykowych zamiast oczekiwanej pierwszej; tylnojęzykowe zachowane jako takie przed refleksami wokalizmów *e, *ě czy *ь) sugerując, że przedmiotowe nazwy przejęto do wschodniosłowiańskiego z lokalnych substratów językowych po dokonaniu się odpowiednich zmian słowiańskich. Najbardziej kontrowersyjne są przykłady braku monoftongizacji dyftongów różnych typów (on, oṷ itd. przed spółgłoskami), nastręczające problemy związane z fonotaktyką. Uzyskane wyniki wspierają pogląd części archeologów, zgodnie z którym językowa slawizacja tych terenów (w tym i Wołynia), dawniej uważanych za geograficzny punkt wyjścia słowiańszczyzny nawet przez część językoznawców, była procesem długim i przewlekłym, niezakończonym przed końcem I tys. n.e.
The paper deals with the problem of unexpected phonemic sequences encountered sometimes in East Slavic toponyms suspected of being borrowed from the extinct autochthonous Pre-Slavic languages of the Pripet and Upper Dnieper basins (and their vicinities), supposedly related to Balto-Slavic. These instances can be considered as exceptions to several Late Common Slavic sound laws (hushing spirants continuing IE palatovelars, as in Lithuanian, instead of whistling ones; the second palatalization of velars instead of the expected first one; velars not changed to affricates and / or spirants before the reflexes of the vocalisms *e, *ě or *ь), suggesting that the respective names were borrowed into East Slavic from local linguistic substrates after the sound laws in question had been completed. The most controversial issue are the apparently non-monophthongized diphthongs of various types (on, oṷ etc. occurring before consonants), which do posit certain phonotactic problems. The results obtained in the paper support the view, expressed by some archaeologists, that the linguistic Slavicization of these areas (including Volhynia), earlier considered as the geographical point of departure of Slavic even by some linguists, was a long and continuous process which was not completed before the end of the 1st millennium AD. - Źródło:
-
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2019, XV; 85-131
2451-4985
2543-9561 - Pojawia się w:
- Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł