Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polish" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
Krótkie życie i niespodziewana śmierć młodego magnata. Janusz Paweł ks. Ostrogski i jego testament z 6 sierpnia 1619 roku
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042523.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Książę Janusz Paweł Ostrogski
magnateria polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVII wieku
testamenty staropolskie
edycja źródłowa
Prince Janusz Paweł Ostrogski
Polish magnates
the history of Polish-Lithuanian Commonwealth in 17th century
Old Polish last wills
source edition
Opis:
Artykuł poświęcony jest postaci księcia Janusza Pawła Ostrogskiego (1597–1619). Był on potomkiem jednej z najpotężniejszych rodzin magnackich w Rzeczypospolitej. Po wczesnej śmierci ojca, wojewody wołyńskiego Aleksandra, wychowywany był wraz ze starszym bratem przez matkę. Doprowadziła ona do konwersji synów z prawosławia na katolicyzm. W latach 1611–1615 młodzi Ostrogscy odbyli podróż edukacyjną po Europie. Po powrocie do kraju przejęli z rąk matki ogromne latyfundium. Obaj bracia znani byli z hulaszczego trybu życia i rozwiązłości. Zarazili się kiłą, co było przyczyną ich przedwczesnej śmierci. Po zgonie starszego brata Janusz Paweł stał się jednym z największych właścicieli ziemskich w Rzeczypospolitej. Zamierzał się ożenić. Śmierć zaskoczyła go jednak w drodze do domu przyszłego teścia. Książę sporządził przed śmiercią ciekawy testament, którego krytyczna edycja została zamieszczona jako aneks do tego opracowania.
The article is devoted to prince Janusz Paweł Ostrogski (1597–1619). He was a descendant of one of the most powerful magnate families in the Polish-Lithuanian Commonwealth. After the early death of his father, the Volyn voivode Aleksander, he was brought up, together with older brother, by his mother. She led them to conversion from Orthodoxy to Catholicism. In the years 1611–1615 the young Ostrogski brothers took an educational journey around the Western Europe. After returning to the fatherland they took over a huge latifundium from their mother. Both brothers were known of their rude lifestyle and promiscuity. They were infected with syphilis, which was a cause of their premature death. After the death of his older brother, Janusz Paweł became one of the greatest landowners in the Polish-Lithuanian Commonwealth. He was going to get married. Death however, surprised him on his way to the home of his future father-in-law. The prince made an interesting last will before his death, the critical edition of which was included as an annex to this study.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 1; 215-239
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sienieńscy herbu Dębno (lubelska gałąź rodu) w XVI i XVII wieku
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1550829.pdf
Data publikacji:
2021-08-18
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sienieńscy herbu Dębno
szlachta polska
województwo lubelskie
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
genealogia
Sienieńskis
Dębno coat of arms
Polish nobility
Lublin voivodeship
Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
genealogy
Opis:
Znana, senatorska rodzina Sienieńskich herbu Dębno nie doczekała się dotąd rzetelnego opracowania genealogicznego. Nieliczne próby przedstawienia genealogii tego rodu należy uznać za nieudane, pełno w nich bowiem różnego rodzaju błędów i przekłamań. W artykule, napisanym na podstawie zakrojonych na szeroką skalę badań archiwalnych, przedstawiono genealogię i dzieje najmniej znanej, lubelskiej linii Sienieńskich. Autor zidentyfikował i opisał dzieje życia kilkudziesięciu potomków Wiktoryna Sienieńskiego (zm. p. 1556). Skorygował i uzupełnił dane biograficzne dwóch przedstawicieli tej linii, którzy doczekali się biogramów w Polskim słowniku biograficznym – kasztelana lubelskiego Zbigniewa (zm. 1633) i tytularnego biskupa maronickiego Dominika (zm. 1743). Drobiazgowo prześledził zawierane przez Sienieńskich związki małżeńskie. Przedstawił też ich sytuację majątkową, jak również najważniejsze fakty z życia najbardziej znaczących przedstawicieli tej linii rodu. Zawarł również kilka uwag bardziej ogólnej natury. Zwrócił uwagę na fakt, że apogeum świetności Sienieńskich z Lubelskiego przypadło na pierwszą połowę XVII w. W drugiej połowie tego stulecia nastąpiło zaś gwałtowne załamanie ich znaczenia i pozycji. Podział dóbr między dziewięciu żyjących w tym czasie mężczyzn doprowadził bowiem do ich relatywnego zubożenia. Sienieńscy stopniowo tracili też swoje posiadłości. Pod koniec XVII w. nie byli już właścicielami żadnego majątku w Lubelskiem.
The well-known, senatorial Sienieński family, Dębno coat of arms has not yet received a reliable genealogical study. The few attempts at presenting the genealogy of this family should be considered unsuccessful. They are full of all sorts errors and distortions. The article, written on the basis of extensive archival research, presents the genealogy of the least known Lublin Sienieński line. The author identified and described the lives of several dozen descendants of Wiktoryn Sienieński (died before 1556). He corrected and completed the biographical data of two representatives of this lineage who had biographies in Polski słownik biograficzny – the Lublin castellan Zbigniew (died 1633) and titular Maronite bishop Dominik (died 1743). He meticulously traced the marriages concluded by the members of the Sienieński family. He also presented their material status, as well as the most important facts from the lives of the most significant representatives of this family line. He also made some remarks of a more general nature. He drew attention to the fact that the peak of the splendor of the Sienieński family from Lublin voivodeship fell in the first half of the 17th century. In the second half of this century, their importance and position suddenly collapsed. The distribution of landed property among nine men alive at that time led to their relative impoverishment. The Sienieńskis also gradually lost their possessions. At the end of 17th century, they no longer owned any property in Lublin voivodeship.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 97-158
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krąg rodzinny Katarzyny z Sienna Myszkowskiej (zm. 1619), podczaszyny lubelskiej. Studium genealogiczno-obyczajowe
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042514.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Katarzyna Sienieńska
rodzina Sienieńskich
Mikołaj Ostrowski
Stanisław Myszkowski
genealogia
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku
the Sienieński family
genealogy
Polish nobility
the history of Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Opis:
Katarzyna Sienieńska herbu Dębno była przedstawicielką znanego senatorskiego rodu. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się o nakreślenie zarysu jej biografii. Autor przedstawił koleje jej losu od wczesnej młodości aż do śmierci. W życiorysie Katarzyny z Sienna istotny wydaje się fakt, że aż trzy razy wychodziła ona za mąż. Była kolejno żoną stolnika przemyskiego Jana Biejkowskiego, podsędka przemyskiego Mikołaja Ostrowskiego oraz podczaszego lubelskiego Stanisława Myszkowskiego. Dzięki tym małżeństwom zgromadziła znaczny majątek. Z drugim mężem miała córkę Zuzannę, a z trzecim syna Maurycego i córkę Annę. Dzieje życia Katarzyny z Sienna Myszkowskiej zostały przedstawione na szerokim tle historycznym. Autor opracował genealogię lubelskiej linii Sienieńskich, nieznanej autorom herbarzy, z której pochodziła bohaterka tego opracowania. Przytoczył także wiele faktów z życia rodzin kolejnych mężów Katarzyny. Sporo miejsca poświęcił również sprawom majątkowym Sienieńskich, Biejkowskich, Ostrowskich i Myszkowskich. Przedstawił też dzieje zaciętej walki o spadek po Katarzynie między jej dziećmi a pasierbem, Janem Myszkowskim. Do tekstu artykułu załączono interesującą relację źródłową, gdzie przedstawiono przebieg gwałtownego sporu o gospodę, w której główną rolę odegrała Katarzyna ze swoim mężem Stanisławem Myszkowskim.
Katarzyna Sienieńska Dębno coat of arms was a representative of well-known senatorial family. On the basis of the researched sources, it was possible to try to outline her biography. The author presented her fate from her early youth until her death. In the biography of Katarzyna Sienieńska, it seems important that she got married three times. She was the wife of the pantler (dapifer) of Przemyśl Jan Biejkowski, the sub-judge (subiudex) of Przemyśl Mikołaj Ostrowski, and the cupbearer (pocillator) of Lublin, Stanisław Myszkowski. Thanks to these marriages, she accumulated a considerable fortune. She had a daughter Zuzanna with her second husband, and a son Maurycy and a daughter Anna with the third. The history of life of Katarzyna Myszkowska née Sienieńska was presented against a broad historical background. The author developed the genealogy of Lublin line of Sienieński family, unknown to the authors of armorials, from which the heroine of this study came. He also cited many facts from the lives of the families of Katarzyna’s subsequent husbands. He devoted a lot of space to the property matters of the Sienieński, Biejkowski, Ostrowski and Myszkowski families as well. He also presented the history of the fierce struggle for Katarzyna’s inheritance between her children and her stepson, Jan Myszkowski. An interesting source report is attached to the text of the article, which presents the course of the violent dispute over the lodgings, in which Katarzyna and her husband Stanisław Myszkowski played the main role.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 245-280
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wznowienie stosunków dyplomatycznych polsko-szwedzkich u progu obrad Sejmu Czteroletniego
Renewal of Polish-Swedish Diplomatic Relations at the beginning of the Great Diet
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729125.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
After 1772 Polish-Swedish relations were very neglected. The change in Swedish foreign policy in the eighties (Sweden looked for an ally against Russia) was a reason that Gustavus III turned his attention towards Polish affairs. After a short period of being informed about the events in Poland by K. H. Heyking, a nonleman from Curland who was staying in Warsaw, the Court of Stockholm sent to Poland its own emissary. In January of 1788 Lars von Engeström came to Polish Republic. He was a special legate of Gustavus III and his main task was to observe the political situation in this country. He was a devotee for Swedish-Prussian alliance. Engeström also saw Poland in this (never realized) political agreement. After the beginning of Russo-Swedish war (June-July 1788) Engeström became temporarily persona non grata at Polish Court, but at the same time he came into contact with the leaders of Stanislas Augustus opponents. In August of 1788 Lars von Engeström was appointed to a post of minister resident to Polish king. Next he aimed at sending the Polish envoy to Stockholm. However Stanislas Augustus objected to consolidate relations with the country which fought with Russia (the king was concerned that sending such a mission in such circumstances would be treated as an act of open hostility in St. Petersburg). In spite of this on the tourn of November and December 1788 first demands of sending Polish envoy to Stockholm appeared. The same problem was also discussed on many sessions of the Diet in December 1788, January, February and March 1789. At the beginning of March 1789 Stanislas Augustus was forced to promise a nomination of Polish envoy to Stockholm. But only on 21st of April 1789 the „patriotic” majority of the Diet achieved the nomination for the Stockholm post for the starosta of Tłumacz - Jerzy Michał (George Michael) Potocki, a brother of one of the leaders of the Diet - Ignacy. On 23rd of June a new minister obtained his ministerial instructions from the Deputation of Foreign Affairs of the Diet, but for Stockholm. That was the first step to consolidate Polish-Swedish relations.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 1993, 49; 67-95
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o finansowych aspektach funkcjonowania polskiej służby zagranicznej w latach 1776-1792
Remarks Concerning Financial Matters of Polish Foreign Service in 1776-1792
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18055618.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The article concerns financial matters of Polish foreign service’s activity in times of king Stanisław August Poniatowski, including a period of the Rada Nieustająca (Permanent Council) 1776-1788, as well as, a period of the Sejm Czteroletni (Great Sejm) 1788-1792. Results of research confirmed a view that both rise and drop of expenses for diplomatic service were depended on a scale of foreign activity of Poland. According to the author, total expenses Гог foreign affairs can be estimated on 4262000 zł (1788-1792). It should be noticed, rise of those expenses exceeded total rise of budget expenses in Poland during the Sejm Czteroletni. In conclusion the ways of financial support for Polish diplomatic service are discussed, including an involvment of Polish diplomats in that activity as well as ideas of preparing new staff for Polish foreign service. All these issues seem to be open fields for future research exploration.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 1999, 64; 135-145
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Królewska krew. Polscy potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki w czasach staropolskich
The royal blood. Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka in the old Polish times
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689628.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Zygmunt I Stary
Katarzyna Telniczanka
genealogia
potomkowie nieślubnych córek Zygmunta Starego w XVI–XVIII w.
Sigismund I the Old
genealogy
descendants of Sigismund I the Old’s illegitimate daughters in 16th–18th century
Opis:
The research undertaken by the Author concentrates on Polish descendants of Regina, the elder of two daughters of King Sigismund I the Old and his long time mistress – Katarzyna Telniczanka. Until now, it was assumed that the last descendants of the king were his great-grandsons – Władysław Strasz of Białaczów and his sister Krystyna who lived in the first half of the 17th century. Thanks to the documents found by the Author, it was possible to establish that the mother of the above-mentioned Władysław and Krystyna – Urszula Strasz née Kreza, had a sister – Zofia, who married Baltazar Lutomirski. From her daughter, Zofia née Lutomirski 1st married Stanisław Trembiński (Trębiński), 2nd married Franciszek Szamowski, come all descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka, both historical and living ones. The article presents a list of all the king’s descendants from the beginning of the 16th to the turn of the 18th and 19th century. In total, it was 114 people (58 men and 56 women). It is worth noting that until the end of the first quarter of the 17th century, the descendants of Sigismund I and Katarzyna Telniczanka were Calvinists. They were almost exclusively representatives of wealthy and middle-class nobles. There were no senators among them and only a few were land officers. Yet, the Author’s list of descendants of the penultimate Jagiellon on the Polish throne is by no means complete. In a few cases it was impossible to find a source that would confirm whether a married couple mentioned in the article had children. Many times the Author had to underline that the fate of a certain person is unknown to him. This is a chance for further researchers to fill that gap.
Przedmiotem badań podjętych przez Autora jest zbiorowość polskich potomków Reginy, starszej z dwóch córek króla Zygmunta I Starego i jego długoletniej kochanki – Katarzyny Telniczanki. Do tej pory przyjmowano, że ostatnimi potomkami króla byli żyjący w pierwszej połowie XVII w. jego praprawnukowie – Władysław i Krystyna z Białaczowa Straszowie. Dzięki odnalezionym przez Autora dokumentom udało się jednak ustalić, że matka wspomnianych Władysława i Krystyny Straszów – Urszula z Krezów Straszowa miała siostrę – Zofię, która poślubiła Baltazara Lutomirskiego. Od jej córki, Zofii z Lutomirskich 1o v. Trembińskiej (Trębińskiej) 2o v. Szamowskiej pochodzą wszyscy, tak historyczni, jak i żyjący do dziś potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki. W artykule przedstawiono listę wszystkich descendentów króla żyjących od początku XVI do przełomu XVIII i XIX w. W sumie było to 114 osób (58 mężczyzn i 56 kobiet). Zwraca uwagę to, że do końca pierwszej ćwierci XVII w. potomkowie Zygmunta I i Katarzyny Telniczanki wyznawali kalwinizm. W całym badanym okresie byli to niemal wyłącznie przedstawiciele zamożnej i średniej szlachty. Nie było wśród nich senatorów, a tylko nieliczni pełnili urzędy ziemskie. Autor zwraca też uwagę na to, że sporządzona przez niego lista potomków przedostatniego Jagiellona na polskim tronie nie jest bynajmniej zamknięta. W kilku przypadkach nie udało się bowiem znaleźć źródłowego potwierdzenia na to, czy wspomniana w artykule para małżeńska miała dzieci. Wiele razy Autor musiał zatem poprzestać na stwierdzeniu, że dalsze losy jakiejś osoby są mu nieznane. Otwiera to przed następnymi badaczami szansę na znaczące uzupełnienie jego ustaleń.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The royal blood. Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka in the old Polish times
Królewska krew. Polscy potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki w czasach staropolskich
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689663.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Zygmunt I Stary
Katarzyna Telniczanka
genealogia
potomkowie nieślubnych córek Zygmunta Starego w XVI–XVIII w.
Sigismund I the Old
genealogy
descendants of Sigismund I the Old’s illegitimate daughters in 16th–18th century
Opis:
Przedmiotem badań podjętych przez Autora jest zbiorowość polskich potomków Reginy, starszej z dwóch córek króla Zygmunta I Starego i jego długoletniej kochanki – Katarzyny Telniczanki. Do tej pory przyjmowano, że ostatnimi potomkami króla byli żyjący w pierwszej połowie XVII w. jego praprawnukowie – Władysław i Krystyna z Białaczowa Straszowie. Dzięki odnalezionym przez Autora dokumentom udało się jednak ustalić, że matka wspomnianych Władysława i Krystyny Straszów – Urszula z Krezów Straszowa miała siostrę – Zofię, która poślubiła Baltazara Lutomirskiego. Od jej córki, Zofii z Lutomirskich 1o v. Trembińskiej (Trębińskiej) 2o v. Szamowskiej pochodzą wszyscy, tak historyczni, jak i żyjący do dziś potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki. W artykule przedstawiono listę wszystkich descendentów króla żyjących od początku XVI do przełomu XVIII i XIX w. W sumie było to 113 osób (57 mężczyzn i 56 kobiet). Zwraca uwagę to, że do końca pierwszej ćwierci XVII w. potomkowie Zygmunta I i Katarzyny Telniczanki wyznawali kalwinizm. W całym badanym okresie byli to niemal wyłącznie przedstawiciele zamożnej i średniej szlachty. Nie było wśród nich senatorów, a tylko nieliczni pełnili urzędy ziemskie. Autor zwraca też uwagę na to, że sporządzona przez niego lista potomków przedostatniego Jagiellona na polskim tronie nie jest bynajmniej zamknięta. W kilku przypadkach nie udało się bowiem znaleźć źródłowego potwierdzenia na to, czy wspomniana w artykule para małżeńska miała dzieci. Wiele razy Autor musiał zatem poprzestać na stwierdzeniu, że dalsze losy jakiejś osoby są mu nieznane. Otwiera to przed następnymi badaczami szansę na znaczące uzupełnienie jego ustaleń.
The research undertaken by the Author concentrates on Polish descendants of Regina, the elder of two daughters of King Sigismund I the Old and his long time mistress – Katarzyna Telniczanka. Until now, it was assumed that the last descendants of the king were his great-grandsons – Władysław Strasz of Białaczów and his sister Krystyna who lived in the first half of the 17th century. Thanks to the documents found by the Author, it was possible to establish that the mother of the above-mentioned Władysław and Krystyna – Urszula Strasz née Kreza, had a sister – Zofia, who married Baltazar Lutomirski. From her daughter, Zofia née Lutomirski 1st married Stanisław Trembiński (Trębiński), 2nd married Franciszek Szamowski, come all descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka, both historical and living ones. The article presents a list of all the king’s descendants from the beginning of the 16th to the turn of the 18th and 19th century. In total, it was 114 people (58 men and 56 women). It is worth noting that until the end of the first quarter of the 17thcentury, the descendants of Sigismund I and Katarzyna Telniczanka were Calvinists. They were almost exclusively representatives of wealthy and middle-class nobles. There were no senators among them and only a few were land officers. Yet, the Author’s list of descendants of the penultimate Jagiellon on the Polish throne is by no means complete. In a few cases it was impossible to find a source that would confirm whether a married couple mentioned in the article had children. Many times the Author had to underline that the fate of a certain person is unknown to him. This stands a chance for further researchers to fill that gap.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 3; 29-66
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłopoty pana sekretarza. Przyczynek do dziejów polskiej służby zagranicznej w dobie Sejmu Czteroletniego
The Difficulties of Mister Secretary. A Contribution to the History of the Polish Diplomatic Service during The Great Diet
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18055667.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The article had been written about the activity of Józef Sierakowski, the Secretary of the Polish diplomatic mission in Stockholm 1789-1792. Disclosing the inner history of his nomination to the post of Secretary of the legation, the author at the same time discloses secret conditions, which manage to function of the Polish diplomatic service during The Great Diet. He points out Józef Sierakowski’s personal connections with Stanisław August’s environment and with the eminent members of The Foreign Affairs Deputation (Deputacja Interesów Zagranicznych). The most important part of the author’s narration is the case of long conflict between Sierakowski and the chief of the Polish diplomatic mission in Stockholm, the Starost of Tłumacz - Jerzy Potocki. When we analizę Jerzy Potocki’s correspondence, we could observe growing rows, aversion and acrimonious, which in short period of time changes into great hatred, which made it impossible for the Minister to communicate with Secretary of the legation. Except the conflict with Potocki, Sierakowski had also, in the same time, two more conflicts — with the management of the Swedish diplomatic service and with the majority of members of the Stockholm diplomatic corps. From the early days of June till the middle of December 1791, Józef Sierakowski had acted as chargé d'affaires ad interim, taking missing at this time in Sweden Jerzy Potocki’s place. To speak with conviction it was the most effective period of time in his all carieer an a diplomate. Sending to Warsaw plenty of interesting news, Sierakowski did not manage to avoid the Swedish discontent. He criticized Swedish king Gustavus I l l ’s strokes against the revolutionary France and he published permanent reports from Stockholm (critical in relation to Gustavus III) in the „Gazette de Leyde” . When Potocki had arrived to Stockholm in the middle of December 1791, conflicts between two diplomats rised. During the period of last six months, which Sierakowski had spent in Sweden, Jerzy Potocki persistently managed to dismiss the Secretary from his office. But it was not an easy affair, because Sierakowski was on very good terms with the king (he was a trusted correspondent of the chief of his Cabinet) and with the Minister of Foreign Affairs in the Guard of Laws (Straż Praw) - Joachim Chreptowicz. Disappointed Potocki had been ready to vacate a post of Minister in Stockholm and tried to get permission to leave to Haga. Only in May 1792 the management of the Polish diplomatic service had decided to recall the conflicted and troublesome Secretary from Sweden. 30 June 1792 Józef Sierakowski left Stockholm at last. But the reminiscences of his conflict with Potocki appeared once more in August 1792 (when Sierakowski had decisively left the Polish diplomatic service), when he had calculated his dues from the Treasure of the Republic. Only at that time was ended the conflict, which for nearly two years had ruined the unity of the legation and had influenced the activity of the Polish mission in Stockholm negatively.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2001, 70; 83-109
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lanckorońscy na Jagielnicy. Z dziejów i genealogii podolskiej linii rodziny Lanckorońskich herbu Zadora w XVI i XVII wieku
The Lanckoroński Family in Jagielnica. History and Genealogy of the Podolian Line of the Lanckoroński Family, Zadora Coat of Arms in the 16th and 17th Centuries
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050639.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jagielnica
Podolia
Lanckoroński family
Zadora coat of arms
genealogy
Polish nobility
Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Podole
Lanckorońscy herbu Zadora
genealogia
szlachta polska
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
Opis:
W prezentowanym tu artykule przedstawiono dzieje tej linii znanego rodu Lanckorońskich herbu Zadora, która w połowie XVI w. objęła w posiadanie miasto Jagielnicę z przyległymi dobrami na Podolu. Pierwszym właścicielem Jagielnicy z rodu Lanckorońskich był starosta skalski Hieronim (zm. 1569), który był właściwym protoplastą jagielnickiej gałęzi tej rodziny. Przedmiotem zainteresowania autora były cztery pokolenia Lanckorońskich z tej linii. Omówiono tu pokrótce dzieje życia tak samego Hieronima, jak i jego synów, wnuków i prawnuków. Najwięcej miejsca poświęcono najwybitniejszym potomkom starosty skalskiego – synom Stanisławowi (zm. 1592), kasztelanowi halickiemu i Mikołajowi (zm. 1597), podkomorzemu podolskiemu, wnukowi Stanisławowi (1585–1617), wojewodzie podolskiemu oraz prawnukowi, też Stanisławowi (zm. 1657), wojewodzie ruskiemu i hetmanowi polnemu koronnemu. Autor wprowadził szereg korekt i uzupełnień zarówno do genealogii rodziny Lanckorońskich, jak i do biografii wielu reprezentantów linii jagielnickiej. Sporo uwagi poświęcił też rodzinom, z których pochodziły żony Lanckorońskich. Ustalił pokrewieństwa łączące interesujących go przedstawicieli tej rodziny z ważnymi i wpływowymi osobistościami na scenie politycznej Rzeczypospolitej. Omówił również, na szerszym tle dziejów państwa polsko-litewskiego, szereg nieznanych wcześniej zagadnień natury politycznej, gospodarczej i obyczajowej związanych z historią opisywanej tu rodziny.
The article presented here presents the history of the Podolian Line of the renowned Lanckoroński family, Zadora coat of arms, which in the mid-16th century took into its possession the town of Jagielnica, together with the adjacent estates in Podolia. The first owner of Jagielnica from the Lanckoroński family was Hieronim (d. 1569), starost of Skała, who was the actual ancestor of the Jagielnica branch of this family. The article analyses four generations of the Lanckoroński family from this line. While the history of the life of Hieronim and his sons, grandchildren and great-grandchildren is discussed briefly, most of the text is devoted to the most eminent descendants of the starost of Skała – his sons Stanisław (d. 1592), castellan of Halych and Mikołaj (d. 1597), chamberlain of Podolia, his grandson Stanisław (1585–1617), voivode of Podolia and his great-grandson, also Stanisław (d. 1657), the voivode of Ruthenia and the field hetman of Crown. In this article, the author introduced a number of corrections and additions both to the genealogy of the Lanckoroński family and to the biographies of many representatives of the Jagielnica line. Much attention is devoted to the families from which the Lanckoroński’s wives came. Kinship was established between the particular representatives of this family who and certain important and influential personalities on the political scene of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Keeping in mind the broader background of the history of the Polish-Lithuanian state, the author also discusses a number of previously unknown political, economic and moral issues related to the history of the Lanckoroński family.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 2; 9-40
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina i majątek Stefana (zm. 1629) i Marcjanny z Daniłowiczów (zm. 1646) Koniecpolskich. Studium z dziejów przecławskiej linii rodu Koniecpolskich herbu Pobóg
The Family and Property of Stefan (d. 1629) and Marcjanna Koniecpolski née Daniłowicz (d. 1646). A Study of the History of Przecław Line of the Koniecpolski Family, Pobóg Coat of Arms
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050685.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Koniecpolski family
Pobóg coat of arms
Przecław
Stefan Koniecpolski
Marcjanna Daniłowiczówna
Polish nobility
history of the Polish-Lithuanian Commonwealth
genealogy
Koniecpolscy herbu Pobóg
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
genealogia
Opis:
Artykuł poświęcony jest dziejom przecławskiej gałęzi rodziny Koniecpolskich h. Pobóg w XVI i XVII w. Jej protoplastą był kasztelan rozpierski Mikołaj Przedbór Koniecpolski (zm. 1586). Jednym z jego synów był Andrzej, kasztelan połaniecki. Dzięki małżeństwu z Anną, córką Stefana Ligęzy wszedł on w posiadanie miasta Przecławia. Jego synem był pułkownik Stefan Koniecpolski (zm. 1629), kolejny dziedzic na Przecławiu. W artykule przedstawiono jego działalność na scenie politycznej, dokonania w służbie wojskowej, jak również nieudane zabiegi o rękę Teofili Tarłówny. Skorygowano również kilka informacji dotyczących jego małżeństwa z Marcjanną Daniłowiczówną. Przedstawiono najbliższych krewnych obojga małżonków. Omówiono także stan posiadania Stefana i Marcjanny Koniecpolskich. Sporo uwagi poświęcono również trzem synom Stefana i Marcjanny, Andrzejowi, Aleksandrowi i Stanisławowi, którzy w 1647 r. podzielili duże, ale mocno zadłużone, dobra ziemskie po rodzicach. Dwaj starsi bracia zmarli w młodym wieku bezpotomnie. Najmłodszy syn Stefana i Marcjanny Koniecpolskich – Stanisław, który skupił w swoich rękach prawa do całego rodowego majątku, okazał się człowiekiem nieodpowiedzialnym i lekkomyślnym. Wyzbył się większości swoich dóbr, w tym rodowego Przecławia, a za bigamię został skazany na infamię. Dopiero w 1670 r. udało mu się zakończyć spór sądowy z rodziną jednej z byłych żon i odzyskać dobre imię. Stanisław Koniecpolski zmarł po 1670 r. Jego jedyny syn Leonard Józefat nie odegrał już żadnej roli w dziejach Rzeczypospolitej. Nie są znane nawet daty jego urodzin i śmierci. Zmarł on bezpotomnie jako ostatni męski reprezentant przecławskiej gałęzi rodziny Koniecpolskich.
The article is dedicated to the history of the Przecław branch of the Koniecpolski family, Pobóg coat of arms in the 16th and 17th centuries. Its progenitor was the Rozprza castellan, Mikołaj Przedbór (d. 1586). One of his sons was Andrzej, the castellan of Połaniec. Thanks to his marriage to Anna, the daughter of Stefan Ligęza, he came into the possession of the town Przecław. His son was Colonel Ste fan Koniecpolski (d. 1629), another heir in Przecław. The article presents the latter’s activities on the political scene and his achievements in military service, as well as his unsuccessful attempts to marry Teofila Tarłówna. Some information about his marriage to Marcjanna Daniłowiczówna is corrected in this article, while it also presents the closest relatives of both spouses. The ownership status of Stefan and Marcjanna Koniecpolski is also discussed here. Much attention in this article is also paid to the three sons of Stefan and Marcjanna, namely Andrzej, Aleksander and Stanisław, who in 1647 divided among themselves the large, but heavily in debted estates of their parents. Two older brothers died at young age without issue. The youngest son Stanisław, who concentrated the rights to the entire family estate in his hands, turned out to be an irresponsible and reckless man. He lost most of his possessions, including his family’s property Przecław, and was sentenced to infamy for bigamy. It was only in 1670 that he managed to end the court dispute with the family of one of his former wives and regain his good name. Stanisław Koniecpolski died after 1670. His only son (from third marriage), played no significant role in the history of Polish-Lithuanian Commonwealth. Even the dates of his birth and death remain unknown. He died childless as the last male representative of the Przecław branch of the Koniecpolski family.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 1; 49-78
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy wobec problemów południowo-wschodniego pogranicza Rzeczypospolitej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII wieku
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski towards the problems of South-Eastern borderlands of Polish Republic in second and third decade of 17th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII w.
pogranicze południowo-wschodnie
Jerzy ks. Zbaraski
Krzysztof ks. Zbaraski
Zygmunt III
Turcja
Tatarzy
Kozacy
Polish Republic in the first half of 17th century
South-Eastern borderlands
Jerzy prince Zbaraski
Krzysztof prince Zbaraski
Sigismund III
Turkey
Tatars
Cossacks
Opis:
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski were descendants of the old and very wealthy magnates family. Their education, wealth and mental qualities predestined them to play an important role in the political arena. Reluctance on the part of Sigismund III made, however, that the two brothers found themselves in the ranks of the opposition. As owners of large estates in the South-Eastern borderlands, the princes have to be interested in both the situation in Ukraine, as well as relations with neighboring countries in this region of the Polish Republic. In the middle of the second decade of the seventeenth century, they fell into conflict with the hetman Stanislaw Żółkiewski. They believed that the policy of hetman in borderlands leads to war with Turkey. Zbaraski brothers advocated the maintenance of peace with the Sultan. Their relation to the Ottoman Empire did not change until the end of their lives. Maintaining peaceful relations with Turkey they regarded as one of the priorities of the foreign policy of the Polish Republic. On the issue of relations with the Crimean Khanate the princes Zbaraski looked through the prism of Turkish politics. They regarded rulers of Crimea as performers of the policy of Istanbul and sultan tool to exert pressure on the Polish Republic. They were in favor of not to provoke Tartars. But both of them took an active part in the fight against Tartar s invasions. In the fight against the Tatars they were ready to use the help of the Cossacks. In the years 1624–1628 the Zbaraski brothers supported the idea of intervention in the internal affairs of the Crimean Khanate. They believed that fueling the civil war in the Crimea will be in every way beneficial to the interests of the Polish Republic. Very interesting was also the attitude of Zbaraski brothers to the Cossacks. Both princes believed Cossacks as the rebels, destroyers of internal order and adventurers provoking conflicts with Turkey. They do not accept the policy of tolerance towards Cossacks in the period before Cecora. After Khotyn war they urged Cossacks to stop their trips to the Black Sea. The both brothers quickly recognized the danger posed by an alliance of Orthodox bishops and the Cossacks. They found it as a serious threat to the interests of the Polish Republic in Ukraine. The princes Zbaraski referred to the Cossacks with a sense of superiority and contempt. Appreciated, however, their military force. The Zbaraski brothers advocated a policy of hard hand against the Cossacks. Prince Jerzy has repeatedly stated that the Cossacks do not need any committee, but a sword. However, the princes of Zbaraż feel awe in front of a large and valiant Cossacks army. They feared the destruction of their landed estates. After the conclusion of the Treaty of Kurukove they opted, however, for strict compliance with its terms. Relatively little attention devoted Zbaraski brothers to the situation in the Danubian principalities – Moldavia and Wallachia. But both brothers carefully watched the actions of the ruler of Transylvania – Bethlen Gabor. The paradox seems the fact that after the death of Krzysztof, when he was the most powerful magnate in the South-Eastern borderlands of the Republic, Jerzy Zbaraski was much less interested in the situation in that region. His attention was absorbed at that time by completely different problems. It is in this context to note that even earlier the issue of the problems of the South-Eastern borderlands of Polish Republic were not the main subject of the interest of the Zbaraski brothers. Both princes were politicians who tried to influence the whole, as well internal and foreign policy of the state. Because of that reason they followed and commented all the most important events that have taken place in the Central and Eastern Europe in the second and third decade of the seventeenth century.
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy byli potomkami starej i ogromnie bogatej rodziny magnackiej. Ich wykształcenie, majątek i walory umysłowe predestynowały ich do odgrywania ważnej roli na arenie politycznej. Niechęć ze strony Zygmunta III sprawiła jednak, że obaj bracia znaleźli się w szeregach opozycji. Jako właściciele wielkich majątków na kresach, książęta z natury rzeczy musieli być zainteresowani zarówno sytuacją na Ukrainie, jak i stosunkami z państwami graniczącymi w tym regionie z Rzecząpospolitą. W połowie drugiego dziesięciolecia XVII w. popadli w konflikt z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim. Uważali bowiem, że polityka hetmana na kresach prowadzi do wojny z Turcją. Zbarascy opowiadali się natomiast za utrzymaniem pokoju z sułtanem. Swojego stosunku do państwa Imperium Osmańskiego nie zmienili do końca życia. Utrzymanie pokojowych stosunków z Turcją uważali za  jeden z priorytetów polityki zagranicznej Rzeczypospolitej. Na kwestię stosunków z Chanatem Krymskim książęta Zbarascy patrzyli przez pryzmat polityki tureckiej. Władców Krymu uważali za wykonawców polityki Stambułu i narzędzie służące sułtanom do wywierania nacisku na Rzeczpospolitą. Opowiadali się za tym, by nie prowokować Tatarów. Brali jednak czynny udział w zwalczaniu najazdów tatarskich. W walce z Tatarami gotowi byli wykorzystać pomoc Kozaków. W latach 1624–1628 bracia Zbarascy poparli pomysł interwencji w wewnętrzne sprawy Chanatu Krymskiego. Uważali bowiem, że podsycanie wojny domowej na Krymie będzie pod każdym względem korzystne dla interesów Rzeczypospolitej. Bardzo ciekawy był też stosunek braci Zbaraskich do Kozaczyzny. Obaj książęta uważali Kozaków za buntowników, burzycieli porządku wewnętrznego i awanturników prowokujących konflikty z Turcją. Nie akceptowali polityki pobłażania Kozakom w okresie przed Cecorą. Po Chocimiu nakłaniali Kozaków do zaprzestania wypraw na Morze Czarne. Obaj bracia bardzo szybko dostrzegli niebezpieczeństwo, jakie stanowił sojusz prawosławnych władyków z Kozaczyzną. Uznali go za poważne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej na Ukrainie. Książęta Zbarascy odnosili się do mołojców z poczuciem wyższości i z pogardą. Doceniali jednak siłę wojskową Kozaczyzny. Bracia Zbarascy opowiadali się za polityką twardej ręki wobec Kozaków. Książę Jerzy wielokrotnie powtarzał, że na Kozaków nie trzeba żadnych komisji, tylko szabli. Niemniej książęta ze Zbaraża czuli respekt przed liczną i bitną armią kozacką. Bali się zniszczenia swoich majątków. Po zawarciu ugody kurukowskiej opowiedzieli się jednak za rygorystycznym przestrzeganiem jej warunków. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcali natomiast Zbarascy sytuacji w księstwach naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyźnie. Śledzili zaś poczynania władcy Siedmiogrodu – Bethlena Gabora. Paradoksem wydaje się to, że po śmierci Krzysztofa, kiedy został najpotężniejszym latyfundystą na kresach Rzeczypospolitej, Jerzy ks. Zbaraski w dużo mniejszym stopniu interesował się sytuacją w tamtym regionie. Jego uwagę absorbowały bowiem w tym czasie zupełnie inne problemy. Warto w tym kontekście zaznaczyć, że również wcześniej problematyka pogranicza południowo-wschodniego nie stanowiła bynajmniej głównego przedmiotu zainteresowania braci Zbaraskich. Byli oni bowiem politykami, którzy próbowali wpływać na całokształt tak wewnętrznej, jak i zagranicznej polityki państwa, śledząc i komentując na bieżąco wszystkie najistotniejsze wydarzenia, które rozgrywały się w Europie Środkowo-Wschodniej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII w.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów stosunków polsko-szwedzkich w dobie przedostatniego bezkrólewia w historii Rzeczypospolitej (1733–1735)
From the history of the Polish-Swedish relations in the era of the penultimate interregnum in the history of the Polish Republic (1733–1735)
Aus der Geschichte der polnisch-schwedischen Beziehungen in der Zeit des vorletzten Interregnums in der Geschichte des polnischen Reiches (1733–1735)
De l’histoire des relations polono-suédoises pendant la période de l’avant-dernier interrègne dans lhistoire de Rzeczpospolita (1733–1735)
Из истории польско-шведских отношений во время предпоследнего безкоролевья в истории Речи Посполитой (1733–1735)
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968132.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The aim of the article is to present the Polish–Swedish relations in the era of interregnum after the death of Augustus II. During the Great Northern War (1700–1721) both the Polish Republic and Sweden lost its previous importance in Central and Eastern Europe. The Polish-Lithuanian state for a long time could not overcome the post-war crisis. InSweden, in turn, a profound political changes took place. Since 1719 the Swedish crown became an elective one and the states had taken full governance in the country. Sweden, increasingly depending on Russia, conducted a prudent and peaceful foreign policy. In the first period of ‘the Age of Liberty’ (frihetstiden) a dominant role in the Swedish political life played the President of the Chancellors Office, Count Arvid Bernhard Horn af Ekebyholm. His attitude was decisive in Swedish policy towards events in the Polish Republic during the era of the penultimate Polish interregnum. Since 1725 Stanislaw Leszczyński, father in law of King Louis XV, was the French candidate for the throne of Poland. The neighbors of the Polish Republic (Russia, Austria and Prussia), in turn, did not want the election of both Leszczyński and the son of Augustus II, Fredrick Augustus of Saxony. When in 1733 on February 1st died Augustus II, the head of the Polish Republic became interrex, Primate Teodor Potocki who openly supported the candidacy of Stanislaw Leszczyński. He sent the envoys of the Polish Republic abroad. Antoni Poniński went to Stockholm in April with the task of applying for a military aid and a clear political declaration in favor of Stanislaw Leszczyński. Sweden had decided, however, to remain neutral towards the events in Poland. Its possible assistance for the Stanislaws’ cause was to depend on the degree of involvement of France in the Polish affairs. In May 1733 Antoni Poniński left the capital of Sweden and went to Christiania (Oslo) for a meeting with the King of Denmark, Christian VI. Here the Polish diplomat did not achieve basically nothing as well. Both Scandinavian courts avoided the explicit declaration for Stanislaw Leszczyński. Meanwhile, on September 12th 1733 the election of Stanislaw Leszczyński was held. On October 5th Stanislaws’ opponents chose for the Polish throne the elector of Saxony, Frederick Augustus II, who took the name of Augustus III. Events in Poland had become for France an expected excuse to declare war to the Emperor Charles VI (October 10th 1733). France launched a major offensive on the Rhine and northern Italy. In Versailles, however, no one was thinking about launching major operations in the Polish Republic. Meanwhile, in January 1734 Saxon army occupied Cracow. Here the local bishop, Jan Lipski, crowned the King Augustus III. At about the same time, Arvid Horn allowed Swedish volunteers to participate in the defense of Gdansk. More aid to the cause of Leszczyński, however, was not given because the Swedish Riksdag left the final decision on this issue in hands of Arvid Horn who did not intend to get involved in any Polish affairs. On October 5th 1735 France made a preliminary peace with the Emperor. On January 27th 1736, at the request of the court of Versailles, Stanislaw Leszczyński signed his abdication. The penultimate interregnum in the history of the Polish Republic was over. From Stockholm’s point of view neutrality of Sweden during war of Polish Succession proved to be supremely wise. However, many Swedes were dissatisfied with the Arvid Horn’s policy. In 1738 elections to the Riksdag were won by the opposition party of ‘Hats’. In December 1738 Arvid Horn resigned and was forced to withdraw from the political life. So one can say that the former President of the Chancellors Office had paid, after all those years, a very high price for failing to support the candidate of France during the double Polish election in 1733.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2015, 14, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kasztelana sandomierskiego Mikołaja Spytka Ligęzy (ok. 1563–1637) sprawy rodzinne i majątkowe. Przyczynek do genealogii i dziejów gorzyckiej linii rodziny Ligęzów herbu Półkozic
Family and property matters of Mikołaj Spytek Ligęza (ca. 1563–1637), the castellan of Sandomierz. Contribution to the genealogy and history of the Gorzyce line of the Ligęza family, Półkozic coat of arms
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129965.pdf
Data publikacji:
2022-06-28
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Mikołaj Spytek Ligęza
Półkozic coat of arms
Gorzyce line of the Ligęza family
Polish nobility
land property
Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th century
genealogy
Mikołaj Spytek Ligęza herbu Półkozic
gorzycka linia rodziny Ligęzów
polska szlachta
własność ziemska
Rzeczpospolita w XVI i XVII wieku
genealogia
Opis:
Prezentowany tu artykuł poświęcony jest znanemu z aktywności na wielu polach, szanowanemu przez współczesnych i dobrze ocenianemu przez potomnych, kasztelanowi sandomierskiemu Mikołajowi Spytkowi Ligęzie herbu Półkozic (ok. 1563–1637) oraz jego bliższej i dalszej rodzinie. Autor wprowadził szereg istotnych poprawek i uzupełnień do genealogii gorzyckiej linii rodziny Ligęzów. Przedstawił najważniejsze wydarzenia z biografii rodziców bohatera niniejszego studium. Na podstawie odnalezionych źródeł dokonał analizy powodów, dla których rozpadło się ich małżeństwo i opisał materialne warunki ich rozstania. Przedstawił także losy jedynego brata i dwóch sióstr Mikołaja Spytka oraz ich potomstwa. W kręgu zainteresowań autora znalazła się również dalsza rodzina późniejszego kasztelana sandomierskiego, czyli jego stryjowie, stryjenki oraz siostry jego matki i ich mężowie. Mikołaj Spytek Ligęza stykał się też w swoim długim życiu ze swoim stryjecznym i ciotecznym rodzeństwem. W prezentowanym tu tekście znalazł się zatem i pełen spis takich właśnie krewnych bohatera. Uwzględniono również potomstwo licznych braci i sióstr stryjecznych i ciotecznych kasztelana sandomierskiego. Autor dokonał również kilku ważnych uściśleń w biografii Mikołaja Spytka Ligęzy. Zaproponował przesunięcie daty jego urodzin na początek 1563 r. Przedstawił dzieje jego dwóch małżeństw (funkcjonująca w literaturze przedmiotu informacja o pierwszym małżeństwie Ligęzy z Zofią Rzeszowską herbu Doliwa jest nieprawdziwa). W artykule ustalono ponadto stan posiadania rodziców późniejszego kasztelana sandomierskiego oraz opisano jego własne dokonania na tym polu. Okazało się, że u schyłku życia był on właścicielem nieco mniejszego majątku ziemskiego, niż zwykło się dotąd uważać. Omówiono także dzieje związków małżeńskich dwóch córek Mikołaja Spytka z drugiego małżeństwa – Zofii Pudencjanny, żony Władysława Dominika ks. Ostrogskiego-Zasławskiego oraz Konstancji, wydanej w 1637 r., kilka miesięcy przed śmiercią bohatera tego tekstu, za Jerzego Sebastiana Lubomirskiego. W ostatniej części artykułu przedstawiono pokrótce dalsze losy stworzonego przez Mikołaja Spytka Ligęzę latyfundium, które podzielone między jego córki, w 1653 r. uległo ponownemu scaleniu, trafiając ostatecznie w ręce rodziny Lubomirskich.
Presented article is dedicated to the life and the (closer and a little more distant) family of the castellan of Sandomierz, Mikołaj Spytek Ligęza, Półkozic coat of arms (ca. 1563–1637), who was man of many talents, respected by contemporaries and well assessed by posterity. The author introduces a number of significant corrections and additions to the genealogy of the Gorzyce branch of the Ligęza family. This includes the most important events from the biography of the parents of the protagonist of this study. Based on the discovered sources, the author analyses the reasons as to why their marriage broke up and describes the material conditions of their separation. He presents also the fate of Mikołaj Spytek’s only brother, as well as his two sisters and their offspring. The author focuses also on the broadly understood family of the later castellan of Sandomierz, i.e. brothers and sisters of his father, as well as on his mother’s sisters and their husbands. During his long life, Mikołaj Spytek Ligęza was in touch with the children of his uncles and aunts, and therefore this article includes a full list of such relatives. The children of numerous first cousins of the castellan of Sandomierz are also included. Additionally, the article sheds light on important details in the biography of Mikołaj Spytek Ligęza, such as a proposition to postpone his birth date to early 1563. The history of two marriages of Mikołaj Spytek is analysed, proving that the information on his first marriage with Zofia Rzeszowska, Doliwa coat of arms, which exists in the literature on the subject, is incorrect. Furthermore, the author also establishes the state of landed possessions of the parents of the later castellan of Sandomierz and describes Mikołaj Spytek’s endeavours in this field. At the end of his life, according to the author, castellan of Sandomierz owned a slightly smaller land estate than previously believed. Moreover, the article deals with the history of the marital relationships of two daughters of Mikołaj Spytek Ligęza from his second marriage – Zofia Pudencjanna, wife of Władysław Dominik prince Ostrogski-Zasławski and Konstancja, married to Jerzy Sebastian Lubomirski in 1637. Finally, the author briefly presents the fate of the latifundium created by Mikołaj Spytek Ligęza, which, initially divided between his daughters, was merged again in 1653, eventually falling into the hands of the Lubomirski family.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 1; 73-124
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krezowie herbu Przeginia – genealogia rodu
The Krezas, Przeginia coat of arms – genealogy of the family
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689097.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Krezowie herbu Przeginia
genealogia
szlachta polska
potomkowie króla Zygmunta I Starego
The Krezas Przeginia Coat of Arms
genealogy
Polish nobility in 15th–17th centuries
descendants of King Sigismund I the Old
Opis:
The subject of the research undertaken by the Author is the history of the Krezas family Przeginia coat of arms from the end of the 14th to the 17th century. It was the middle noble family of Minor Poland, which gained the greatest importance in the first half of the 16th century. The fate of the Krezas family attracted the attention of researchers mainly because one of its representatives – Mikołaj, married Anna Szafraniec of Pieskowa Skała, the natural granddaughter of King Sigismund I the Old. So in the veins of the descendants of this pair, royal blood flowed. Despite of this interest, little has been known about the history of this family. The Author focused his attention on the source search, which enabled him to elaborate the full genealogy of the studied family. In the text presented here, almost all issues that remained unknown until now have been resolved. The Author determined who were the wives of the two most active in the public forum of the great-grandchildren of Sigismund I the Old, i.e. Jan and Marcin Kreza. He proved that Urszula, who had been attributed to Jan as his own daughter so far, was in fact his niece. He found sources from which result that the other of the said brothers – Marcin, left five sons and five daughters. He finally corrected a number of his own mistakes, introduced to the scientific circuit in his text dedicated to the Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka.
Przedmiotem badań podjętych przez Autora są dzieje rodu Krezów herbu Przeginia od końca XIV do XVII w. Była to średnioszlachecka rodzina małopolska, która największe znaczenie osiągnęła w pierwszej połowie XVI w. Losy rodu Krezów przyciągały uwagę badaczy głównie z tego powodu, że jeden z jego przedstawicieli – Mikołaj ożenił się z Anną Szafrańcówną z Pieskowej Skały, naturalną wnuczką króla Zygmunta I Starego. W żyłach potomków tej pary płynęła więc królewska krew. Pomimo tego zainteresowania, o dziejach tego rodu wiedziano dotąd niewiele. Autor skupił swoją uwagę na poszukiwaniach źródłowych, które umożliwiły mu opracowanie pełnej genealogii badanego rodu. W prezentowanym tu tekście udało się rozstrzygnąć niemal wszystkie kwestie, które pozostawały dotychczas nieznane. Autor ustalił, kim były żony dwóch najbardziej czynnych na forum publicznym prawnuków Zygmunta Starego, czyli Jana i Marcina Krezów. Udowodnił, że przypisywana dotąd Janowi córka Urszula była w istocie jego bratanicą. Odnalazł źródła, z których wynika, że drugi ze wspomnianych braci – Marcin pozostawił po sobie pięciu synów i pięć córek. Sprostował wreszcie szereg własnych pomyłek, wprowadzonych do obiegu naukowego w jego tekście poświęconym polskim potomkom Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2019, 18, 1; 5-40
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kasztelanowa lubelska Krystyna z Uhruska Sienieńska i jej testament z 2 czerwca 1639 r. Nieznana karta z dziejów i genealogii rodziny Uhrowieckich herbu Suchekomnaty w XVI i XVII wieku
Krystyna from Uhrusk Sienieńska, wife of the castellan of Lublin and her last will of June 2, 1639. Unknown chart from the history and genealogy of Uhrowiecki family, Suchekomnaty coat of arms in 16th and 17th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130037.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Krystyna Uhrowiecka
rodzina Uhrowieckich
rodzina Sienieńskich
Kasper Dembiński
Zbigniew Sienieński
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku
genealogia
testament
edycja źródłowa
Uhrowiecki family
Sienieński family
Polish nobility
history of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
genealogy
last will
source edition
Opis:
Krystyna Uhrowiecka h. Suchekomnaty była przedstawicielką znanej rodziny pochodzenia ruskiego osiadłej w ziemi chełmskiej. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się nie tylko o przedstawienie zarysu jej biografii, lecz także o opracowanie w zasadzie nieznanej heraldykom genealogii rodziny Uhrowieckich w XVI i pierwszej połowie XVII w. Autorowi udało się zidentyfikować rodziców, dziadów i pradziadów bohaterki studium. W artykule przedstawiono krótkie biogramy przodków i krewnych z linii męskiej Krystyny Uhrowieckiej. Jej samej poświęcono drugą część opracowania. Córka starosty chełmskiego Mikołaja, Krystyna dwukrotnie wychodziła za mąż. Po raz pierwszy za podkomorzego mielnickiego Kaspra Dembińskiego, po raz drugi zaś za Zbigniewa Sienieńskiego, kasztelana lubelskiego. Z pierwszym mężem miała córkę Franciszkę Katarzynę. Drugiemu urodziła sześcioro dzieci: synów Mikołaja, Stanisława, Zbigniewa i Tomasza oraz córki Annę i Eufrozynę. Kasztelanowa lubelska okazała się osobą bardzo zaradną i zapobiegliwą. Udało się jej zgromadzić dość znaczny majątek, który przekazała dzieciom. W dniu 2 czerwca 1639 r. sporządziła bardzo ciekawy testament, którego krytyczna edycja została załączona do prezentowanego tu tekstu. Zmarła zapewne wkrótce po podyktowaniu swojej ostatniej woli, a więc jeszcze w 1639 r.
Krystyna Uhrowiecka, Suchekomnaty coat of arms was a representative of a well-known family of Ruthenian origin who settled in the Chełm region. On the basis of researched sources, it was possible not only to present an outline of her biography, but also to develop the genealogy of the Uhrowiecki family in the 16th and first half of the 17th century, unknown in principle to heraldist. The author managed to identify the parents, grandfathers and great-grandfathers of the heroine of this study. The article presents short biographies of ancestors and relatives from the male line of Krystyna Uhrowiecka. The second part of the study was devoted to her. The daughter of Mikołaj, starost of Chełm, Krystyna got married twice. The first time she was a wife of the chamberlain of Mielnik, Kasper Dembiński, and the second time of Zbigniew Sienieński, castellan of Lublin. With her first husband, she had a daughter, Franciszka Katarzyna. To the second one she gave birth to six children – sons Mikołaj, Stanisław, Zbigniew and Tomasz, as well daughters Anna and Eufrozyna. The wife of the castellan of Lublin turned out to be a very resourceful and foresighted person. She managed to accumulate quite significant fortune, which she donated to the children. On June 2, 1639, she made a very interesting will, a critical edition of which was attached to the text presented here. She probably died soon after dictating her last will, i.e. still in 1639.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 2; 169-208
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies