- Tytuł:
- Rozdział 11. Jednostki samorządu terytorialnego wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju i zielonej gospodarki
- Autorzy:
-
Alińska, Agnieszka
Filipiak, Beata Zofia - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/chapters/19322434.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
- Opis:
- Zapewnianie zrównoważonego rozwoju stanowi jedno z kluczowych wyzwań dla naszej cywilizacji. Współczesna gospodarka wymaga od wszystkich uczestników rynku, w tym przede wszystkim od gospodarstw domowych, przedsiębiorstw oraz władz państwowych i samorządowych, aktywnej postawy i zaangażowania się w realizację przyjętych celów, które są istotne nie tylko z perspektywy czasów, w których żyjemy, ale także pozwolą na zachowanie dóbr i zasobów naturalnych dla przyszłych pokoleń. Zagadnienia z zakresu zrównoważonego rozwoju stanowią podstawę kolejnego etapu prac koncepcyjnych związanych z implementacją rozwiązań przewidzianych dla tzw. zielonej gospodarki. Podkreślić jednak należy, że zielona gospodarka nie ma zastąpić zrównoważonego rozwoju, ale ma służyć jako instrument do osiągania trzech zasadniczych celów tj. środowiskowych, gospodarczych i społecznych. W gospodarce opartej na zrównoważonym rozwoju coraz większą wagę przywiązuje się do zagadnień związanych z ochroną środowiska, neutralnością klimatyczną czy ograniczeniem działań, które negatywnie wpływają na nasze otoczenie, warunki życia czy ochronę zdrowia. Są to priorytety, w realizację których aktywnie włączają się jednostki samorządu terytorialnego. Zarówno aktualnie, jak i w przyszłości powinny one mieć strategiczne znaczenie w działalności władz samorządowych. Wyzwania związane z zieloną gospodarką są bardzo złożone, gdyż dotyczą wielu dziedzin życia społeczno-gospodarczego lokalnej społeczności. Przy tym realizacja przyjętych celów wymagać będzie dodatkowych nakładów finansowych i zmian w strukturze wydatków zarówno tych samorządowych, jak i w budżetach gospodarstw domowych. Jednym z największych wyzwań jest redukcja emisji gazów cieplarnianych, które przyczyniają się do zmian klimatu. Emisja CO2 jest wynikiem nie tylko naturalnych procesów, lecz przede wszystkim jest efektem różnych działań i aktywności człowieka oraz wysokoemisyjnej działalności przedsiębiorstw, głównie tych z sektora przemysłu, transportu i budownictwa. Dlatego w ramach zielonej gospodarki główna uwaga koncentruje się na szeroko ujętych działaniach w zakresie konieczności modernizacji i rozwoju energetyki opartej na źródłach odnawialnych, a to wymaga zmian w postawach i preferencjach przedsiębiorstw czy zachowaniu się społeczeństwa oraz w mentalności osób. O znaczeniu tego przedsięwzięcia świadczy chociażby fakt, że w 2021 roku, jedynie 15,6% konsumowanej w Polsce energii pochodziło ze źródeł odnawialnych. W wielu obszarach życia społeczno-gospodarczego, w tym także tych dotyczących ograniczania emisji CO2 jednostki samorządu terytorialnego (JST) odgrywają kluczową rolę. Samorządy przy realizacji szeregu zadań związanych z potrzebami lokalnej społeczności w zakresie ochrony środowiska, transportu publicznego, gospodarki odpadami czy też w zakresie modernizacji terenów wiejskich oraz gospodarki wodnej mają podstawy i możliwości oddziaływania na ograniczenie gazów cieplarnianych. Ponadto samorządy dysponują przy tym szerokim spektrum różnych narzędzi i instrumentów, które pozwalają im na realizację przyjętych celów w tym zakresie. Największe znaczenie przypisać należy instrumentom finansowym, czego przejawem jest możliwość wyboru kierunku i skali wydatkowania środków publicznych. Ponadto wskazać można na uprawnienia w zakresie opracowywania planów zagospodarowania przestrzennego czy stosowania procedur w zakresie zamówień publicznych. Jako podmioty lokalne i regionalne realizujące zadania publiczne, samorządy powinny włączyć się w wypracowywanie optymalnych rozwiązań krajowych i koncepcji opartych na ESG, a następnie podjąć wysiłek ich wdrażania tak, aby osiągnąć cele istotne dla lokalnej społeczności oparte na wymogach środowiskowych, społecznych i zarządczych (gospodarczych). W niniejszym opracowaniu przedstawione zostaną koncepcje i wyzwania oraz aktywności, jakie pojawiają się w działalności JST, związane z transformacją w kierunku zielonej gospodarki opartej na założeniach pakietu „Fit for 55” w zakresie organizacyjnym, legislacyjnym, inwestycyjnym i finansowym.
- Źródło:
-
Finanse samorządowe; 205-218
9788366847514 - Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł