Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "administration of justice" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Polityka karna w Anglii i Walii (1970–2005)
    Penal Policy in England and Wales (1970–2005)
    Autorzy:
    Adamski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/698724.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    polityka karna
    Anglia
    Walia
    wymiar sprawiedliwości
    penal policy
    England
    Wales
    administration of justice
    Źródło:
    Archiwum Kryminologii; 2008, XXIX-XXX; 447-458
    0066-6890
    2719-4280
    Pojawia się w:
    Archiwum Kryminologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sądy i sędziowie w nauczaniu papieża Franciszka
    Courts and judges in the teaching of Pope Francis
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1395740.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    papież Franciszek
    sądy
    sędziowie
    wymiar sprawiedliwości
    pope Francis
    courts
    judges
    administration of justice
    Opis:
    W artykule przybliżono i poddano analizie poglądy papieża Franciszka na temat świeckiego wymiaru sprawiedliwości. Przedstawiono wskazania, postulaty czy oczekiwania papieża odnośnie do sędziów i procesu orzeczniczego. Wskazano również te zjawiska i praktyki, które w nauczaniu papieskim zostały uznane za sprzeniewierzające się etosowi sędziego i roli judykatywy. Omówiono podnoszone przez Franciszka wyzwania, przed jakimi stoją współcześnie sądy, w szczególności problem aktywizmu sędziowskiego oraz zagrożeń dla niezależności trzeciej władzy i jej reprezentantów. Ponadto porównawczo nawiązano do zapatrywań poprzedników Franciszka na kwestię sądownictwa. W ocenie autora papieskie nauczanie stanowi źródło wartościowych uwag w przedmiocie sądów i sędziów, zasługując na szerszy rezonans w środowisku prawniczym w ramach tzw. zewnętrznej integracji prawoznawstwa.  
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2021, 2; 133-152
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Military Courts as Bodies of Administration of Justice
    Autorzy:
    Dunaj, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618505.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    military courts
    administration of justice
    Constitution of Republic of Poland
    judicial power
    sądy wojskowe
    wymiar sprawiedliwości
    Konstytucja RP
    władza sądownicza
    Opis:
    The article is devoted to position of military courts in Poland – in the light of Constitution of 1997 – as bodies of administration of justice. The author has identified the place of military courts in the system of judicial power. She has indicated they exercise justice in a similar way as the ordinary courts and administrative courts. Constitutional conditions governing the position of other courts also refer to military courts. It is guaranteed in particular the principle of independence of military courts and judges adjudicating in them. Hereafter the author explained the essence of the concept of administration of justice. Referring to the discussion on this topic the author recognized the objective and subjective aspect of administrative of justice may be found in the light of the Constitution of Republic of Poland. The author discussed the specifics of the administration of justice by military courts against this background.
    Artykuł poświęcony jest pozycji ustrojowej sądów wojskowych w Polsce – na tle Konstytucji z 1997 roku – jako organów sprawujących wymiar sprawiedliwości. Autorka określiła miejsce sądów wojskowych w systemie władzy sądowniczej. Wskazała, że sprawują one wymiar sprawiedliwości na podobnej zasadzie jak sądy powszechne i sądy administracyjne. Odnoszą się do nich konstytucyjne uwarunkowania regulujące pozycję innych sądów. Zapewniona jest zwłaszcza zasada niezależności sądów wojskowych i niezawisłości orzekających w nich sędziów. W dalszej części opracowania została przybliżona istota pojęcia „wymiar sprawiedliwości”. Odnosząc się do dyskusji na ten temat, autorka uznała, że na tle Konstytucji RP można mówić o przedmiotowym i podmiotowym aspekcie wymiaru sprawiedliwości. Na tym tle omówiła też specyfikę sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy wojskowe.  
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie legitymizacji na przykładzie statusu sędziego w polskim prawie konstytucyjnym
    The Concept of Legitimacy on the Example of the Status of a Judge in Polish Constitutional Law
    Autorzy:
    Nowotko, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6567738.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    władza sądownicza
    pozycja ustrojowa
    wymiar sprawiedliwości
    sędzia
    definicja legitymizacji
    judge
    administration of justice
    judicial power
    definition of legitimacy
    systemic position
    Opis:
    Przedmiotem analizy jest definicja legitymizacji statusu ustrojowego sędziego. Autor dokonał wcześniej rekonstrukcji dwóch leksykalnych rozumień terminu „legitymizacja”, które określił odpowiednio jako „stan” i „proces”. Teza, że sposób definiowania terminu „legitymizacja” jako „procesu” jest adekwatny do analizy legitymizacji pozycji ustrojowej sędziego, stanowi asumpt do prowadzenia dalszych badań. Autor sformułował własną definicję legitymizacji, odnosząca się do statusu ustrojowego sędziego. Jest to szczególnie doniosłe zadanie z uwagi na złożoność konstruktu legitymizacji, a także panujący w doktrynie chaos terminologiczny. Problem legitymizacji w odniesieniu do sędziów jest kluczowy nie tylko pod względem uprawomocnienia ich pozycji ustrojowej, ale również pod względem ewentualnego stwierdzenia braku legitymizacji, z uwagi na konsekwencje takiego stanu rzeczy.
    The subject of the analysis is the definition of legitimacy of the systemic status of a judge. The author has previously reconstructed two lexical understandings of the term “legitimacy”, which he defined as “state” and “process,” respectively. The thesis, that the way of defining the term “legitimacy” as “process” is adequate for analyzing the legitimacy of a judge’s constitutional position is the apex for further research. The author has formulated his own definition of legitimacy, referring to the judge’s systemic status. This is a particularly momentous task given the complexity of the construct of legitimacy, as well as the prevailing terminological confusion in the doctrine. The problem of legitimacy with regard to judges is crucial not only in terms of the legitimacy of their constitutional position, but also in terms of a possible finding of lack of legitimacy, given the consequences of this.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 25-36
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Constitutional Status of the Amicable Judiciary (Arbitration) and the Right to a Trial in the Context of the Concept of “Administration of Justice” in the Constitution of the Republic of Poland of 1997. Selected Aspects of the Definition and Doctrine
    Konstytucyjne umocowanie sądownictwa polubownego (arbitrażowego) a prawo do sądu w kontekście pojęcia „wymiar sprawiedliwości” w Konstytucji RP z 1997 r. Wybrane aspekty definicyjno-doktrynalne
    Autorzy:
    Mroczyński-Szmaj, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927763.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    arbitration
    administration of justice
    right to a trial
    alternative dispute resolution methods
    arbitraż
    wymiar sprawiedliwości
    prawo do sądu
    alternatywne metody rozwiązywania sporów
    Opis:
    The study discusses amicable dispute resolution in the light of the constitutional principle of the right to a trial and the constitutional concept of the “administration of justice”. In the paper, the author outlines the definitions and doctrinal approaches present in the ongoing debate in the Polish literature on the status of forms of amicable dispute resolution in the Constitution of the Republic of Poland of 1997. De lege ferenda, the author considers it practical and socially justified to amend the Constitution of the Republic of Poland by explicitly specifying the place of arbitration dispute resolution in the hierarchical system of the Basic Law, hence, as the principle of the right to a trial in its broad meaning, i.e., as the right to an effective means of dispute resolution, as well as by defining relevant relations with the conceptual scope of the “administration of justice”.
    Przedmiotowe opracowanie stanowi próbę odniesienia się do zjawiska polubownego rozwiązywania sporów w świetle konstytucyjnej zasady prawa do sądu oraz konstytucyjnego ujmowania pojęcia „wymiaru sprawiedliwości”. W pracy autor przedstawia aspekty definicyjne oraz ujęcia doktrynalne w toczącej się w literaturze polskiej debacie nad umocowaniem form polubownego rozwiązywania sporów w Konstytucji RP z 1997 r. De lege ferenda autor uznaje za praktyczne i społecznie zasadną zmianę Konstytucji RP precyzującą wprost miejsce polubownego rozwiązywania sporów w systematyce ustawy zasadniczej jako urzeczywistnienie szeroko rozumianej zasady prawa do sądu - tj. jako prawa do efektywnego środka zakończenia sporu jak również określającą w tym względzie relacje z zakresem pojęciowym „wymiaru sprawiedliwości”.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 63-77
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski wymiar sprawiedliwości z punktu widzenia ekonomii instytucjonalnej
    Polish administration of justice from the point of view of institutional economy
    Autorzy:
    Balcerowicz, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692972.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    administration of justice
    regime
    institutional changes
    ownership right
    right to property
    offences
    regulations
    courts
    wymiar sprawiedliwości
    ustrój
    zmiany instytucjonalne
    prawo własności
    przestępstwa
    regulacje
    sądy
    Opis:
    This paper contains general characteristics of a regime (being an institutional system) and a discussion on the specificity of socialism as a type of regime and its repressiveness. It also presents the type of institutional changes implemented after socialism and, in particular, in the wording of the laws and the system of types of organisation. Against this background, institutional factors fundamental for economy are analysed, and two main aspects of law enforcement and administration of justice: the (in)effectiveness and (in)justice are discussed with a special focus on Poland’s reality.
    Artykuł zawiera ogólną charakterystykę ustroju (systemu instytucjonalnego), a następnie omawia specyfikę socjalizmu jako ustroju, podkreślając jego represyjność. Kolejnym tematem są typy zmian instytucjonalnych po socjalizmie, zwłaszcza w treści praw oraz w systemie typów organizacji. Na tym tle analizowane są te czynniki instytucjonalne, które mają szczególne znaczenie dla gospodarki. Omawiane są dwa fundamentalne aspekty aparatu ścigania i wymiaru sprawiedliwości – generalnie i ze szczególnym uwzględnieniem Polski: (nie)efektywność i (nie)sprawiedliwość.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 175-190
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Right to a court in a democratic state ruled by law
    Autorzy:
    Kwiatkowski, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1360656.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Constitution
    democratic state ruled by law
    administration of justice
    courts
    autonomous
    independent and impartial court
    Konstytucja
    demokratyczne państwo prawne
    wymiar sprawiedliwości
    sądy
    niezawisły
    niezależny i bezstronny sąd
    Opis:
    The article discusses the issue of the right to a court in a democratic state ruled by law, which constitutes a guarantee of judicial protection of a person’s rights against their infringement by public authorities. It plays two functions: firstly, it protects a person’s subjective right and binds all public authorities to act in compliance with the Constitution; secondly, it creates a characteristic system of relations between a person’s individual status and an objective legal order, and thus it is at present treated as a component of a democratic state ruled by law. The constitutional approach to the right to a court may be analysed within two meanings: (1) as a principle of constitutional law; (2) as a person’s subjective right. Within the former, the principle constitutes a directive on enacting law and an interpretational directive, and within the latter, it means that the right to a court is shaped as an individual subjective right constituting an elementary component of the constitutional status of a person. It functions as one of personal rights, as a human right guaranteeing a person’s dignity and free status, the sense of security and the typical feeling of being protected by law, which is safeguarded by courts. The right to a court, within the substantive meaning, is regulated in Article 45 para. 1 of the Constitution of the Republic of Poland, in accordance with which “Everyone shall have the right to a fair and public hearing of his case, without undue delay, before a competent, impartial and independent court”. The quoted provision is supplemented by the content of Article 77 para. 2 of the Constitution, which is a guarantee stipulating that: “Statutes shall not bar the recourse by any person to the courts in pursuit of claims alleging infringement of freedoms or rights”. The right to a court constituting one of the most important means of safeguarding human rights and freedoms, laid down de lege lata in Article 77 para. 2 and Article 78 of the Constitution of the Republic of Poland, meets the requirements for a democratic state ruled by law and international standards laid down in Article 6 para. 1 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and in Article 14 paras. 1 and 3(c) of the International Covenant on Civil and Political Rights.
    W artykule omówiono prawo do sądu w demokratycznym państwie prawnym, które stanowi gwarancję sądowej ochrony praw człowieka przed ich naruszeniem przez organy władzy publicznej. Spełnia ono dwie funkcje: po pierwsze, chroni podmiotowe prawo jednostki i wiąże wszystkie władze publiczne w zakresie ich działania w podporządkowaniu Konstytucji; po drugie, tworzy charakterystyczny system powiązania indywidualnego statusu jednostki i obiektywnego porządku prawnego, wobec tego jest współcześnie traktowane jako składnik demokratycznego państwa prawnego. Konstytucyjne ujęcie prawa do sądu może być rozpatrywane w dwóch znaczeniach: 1) jako zasada prawa konstytucyjnego; 2) jako prawo podmiotowe jednostki. W pierwszym znaczeniu zasada ta stanowi dyrektywę tworzenia prawa i dyrektywę interpretacyjną, zaś w drugim znaczeniu oznacza, iż prawo do sądu zostało ukształtowane jako indywidualne prawo podmiotowe, stanowiące elementarny składnik konstytucyjnego statusu jednostki. Występuje jako jedno z praw osobistych, jako prawo człowieka, gwarantujące jego godność, wolnościowy status, poczucie bezpieczeństwa i stwarzające swoiste odczucie przebywania pod opieką prawa, na straży którego stoją sądy. Prawo do sądu, w znaczeniu materialnym, jest uregulowane w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, według którego „Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”. Dopełnienie regulacji ujętej w cytowanym przepisie zawiera przepis art. 77 ust. 2 Konstytucji RP, mający charakter gwarancyjny, który stanowi, że: „Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw”. Prawo do sądu stanowiące jedno z najważniejszych środków ochrony praw i wolności człowieka, ujęte de lege lata w art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji RP odpowiada wymogom demokratycznego państwa prawnego i standardom międzynarodowym, przewidzianym w art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz w art. 14 ust. 1 i 3c Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.
    Źródło:
    Ius Novum; 2019, 13, 2; 33-50
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Separate and Dissenting Judicial Opinions and Their Significance for a Democratic Society. Reflections Against the Background of Polish Law
    Sędziowskie zadanie odrębne i jego znaczenie w społeczeństwie demokratycznym. Refleksje na tle prawa polskiego
    Autorzy:
    Misztal-Konecka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11046213.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    dissenting opinion
    democratic society
    administration of justice
    authority of judicial decisions
    justification of the acts of applying the law
    zdanie odrębne
    społeczeństwo demokratyczne
    wymiar sprawiedliwości
    autorytet orzeczeń sądowych
    uzasadnienie aktów stosowania prawa
    Opis:
    In most legal systems, the administration of justice in complex and difficult cases is, entrusted to panels composed of multiple judges. In practice, rarely does it happen that this designated group of judges is required to reach a unanimous decision. The subject under scrutiny in the article is the issue of the possibility and significance of disclosing the fact that the judgment was not reached unanimously, along with the rationale that the judge(s) pursued in opposing the majority position. The analysis of this issue requires reaching not only for the legal dogmatic method, but also the legal comparative and axiological methods. The presented research leads to the conclusion that legislators (although not in all countries and not in all international organizations) are increasingly open to allow for the disclosure to the parties and the public of the fact that not all judges voted for a particular decision, along with the reasons for the dissenting position. Despite several objections to the institution of dissenting opinion (votum separatum) connected with undermining the authority of the court and the judgment issued, it turns out that democratic society, which values transparency and the power of substantive arguments, approves of this institution. Dissenting opinion safeguards the judge’s right to express their view, as well as the right of the parties and the public to know the reasons for an alternative solution, including their creative use for the benefit of the judiciary and legal science. Consequently, one can claim that dissenting opinions and the reasons for them constitute a crucial factor in shaping the perceptions of justice.
    Wymierzanie sprawiedliwości w poważniejszych i trudniejszych sprawach powierzane bywa w większości systemów prawnych kompletom sędziowskim złożonym z kilku, kilkunastu, a czasem nawet kilkudziesięciu osób. W praktyce przy tym nie zdarza się, by wymagano od wskazanej grupy sędziów jednomyślności przy wydawaniu rozstrzygnięcia. Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest zagadnienie możliwości i znaczenia ujawnienia faktu, że orzeczenie zapadło niejednomyślnie, a także tego, jakimi racjami kierował się sędzia lub sędziowie sprzeciwiający się zdaniu większości. Analiza tego zagadnienia wymaga sięgnięcia nie tylko do metody dogmatycznoprawnej, ale także prawnoporównawczej i aksjologicznej. Przeprowadzone badania prowadzą do wniosku, że prawodawcy (choć nie we wszystkich państwach i nie we wszystkich organizacjach międzynarodowych) w coraz szerszym zakresie dopuszczają podanie do wiadomości stron i publiczności tego, że nie wszyscy sędziowie głosowali za określonym rozstrzygnięciem oraz powodów zajętego przez nich stanowiska. Mimo podnoszenia szeregu zastrzeżeń wobec instytucji zdania odrębnego (votum separatum) związanych z podważeniem autorytetu sądu i wydanego orzeczenia, okazuje się, że społeczeństwo demokratyczne, ceniące transparentność oraz wagę argumentów merytorycznych, z aprobatą podchodzi do tej instytucji. Zabezpiecza ona bowiem prawo sędziego do wyrażenia własnego stanowiska, jak też prawo stron i społeczeństwa do poznania racji przemawiających za odmiennym rozstrzygnięciem, w tym do ich twórczego spożytkowania dla dobra sądownictwa i nauki prawa. Oznacza to, że zdania odrębne i ich uzasadnienia stają się istotnym czynnikiem kształtowania postrzegania wymiaru sprawiedliwości.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 35, 2; 43-52
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wytyczne Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dziecku
    Autorzy:
    Mazowiecka, Lidia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1392318.pdf
    Data publikacji:
    2016-09-30
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    child
    administration of justice
    child’s welfare
    protection
    guardian ad litem
    interrogation
    hearing
    court proceeding
    notification
    rights
    safety
    parents
    training
    dziecko
    wymiar sprawiedliwości
    dobro dziecka
    ochrona
    kurator procesowy
    przesłuchanie
    wysłuchanie
    postępowanie sądowe
    informowanie
    uprawnienia
    bezpieczeństwo
    rodzice
    szkolenie
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są Wytyczne Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dzieciom przyjęte przez Komitet Ministrów Rady Europy w dniu 17 listopada 2010 r. Przegląd zaleceń zawartych w wytycznych prowadzi do wniosku, że polskie regulacje prawne dotyczące dzieci powinny zostać poddane głębokiej analizie i w wielu miejscach dostosowane do standardów międzynarodowych.
    The article discusses the Guidelines of the Committee of Ministers of the Council of Europe on child-friendly justice adopted by the Committee of Ministers of the Council of Europe on 17 November 2010. The overview of the recommendations included in the Guidelines leads to a conclusion that Polish legal regulations regarding children should be thoroughly analysed and adjusted to international standards.
    Źródło:
    Ius Novum; 2016, 10, 3; 228-253
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The First Amendment to the President’s Ordinance of 6 Feb. 1928. The Statute on the Structure of Common Courts of Law as a Subject of the Sejm Debate in 1928. Selected Problems
    Autorzy:
    Malec, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619217.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    administration of justice
    Statute on the Structure of Common Courts of Law
    law codification
    Sejm of the second term of office
    Second Republic of Poland
    inter-war Poland
    constitutional improvement referred to as Sanation (Sanacja)
    wymiar sprawiedliwości
    prawo o ustroju sądów powszechnych
    kodyfikacja prawa
    Sejm II kadencji
    II Rzeczpospolita
    okres międzywojenny w Polsce
    sanacja
    zasada nieusuwalności sędziów
    niezawisłość sędziowska
    Opis:
    The first all-Poland Statute on the Structure of the Common Courts of Law was initially being elaborated in the Second Republic’s Codification Commission but eventually it assumed a final form of Ordinance issued by the Republic’s President on 6 Feb. 1928. The Ordinance was equipped with the force of law. When compared with the provisions of the March Constitution of 1921, the regulations of the Ordinance diminished in particular the scope of the principle of irremovability of judges from their office. This gave rise to the dissatisfaction of the milieu of lawyers, and particularly the judges. The works on the amendment to the Ordinance were started prior to the Ordinance coming into force, and namely they started when there were filed with the Sejm the amendment projects drafted by the clubs of deputes, and specifically inter alia by the Parliamentary Association of Polish Socialists, by the National Club, by the Polish Peasant Party “Liberation” and the Party of Peasants. Also the Ministry of Justice emphasized the need for amending the Ordinance. In view of the fact that the calendar of Sejm debates did not foster the work of the Juristical Commission (the Sejm session being adjourned in June 1928), the National Club decided, in November 1928, to file the Bill on the postponing (by one year) the coming into force of the enactment of common courts of law structure. In the Sejm, the Bill was subjected to the debate during three sessions and eventually the lower house passed the law on the postponing (until 30 January 1930) the coming into force of the new provisions. However, this enactment failed to come under consideration of the Republic’s Senate. As a result, despite the alleged victory of the Sejm in its struggle with the executive power, the Ministry of Justice implemented its own image of the new organization of the administration of justice and, while exploiting the temporary suspension of the principle of irremovability of judges, got rid of those of them whose views did not comply with the political line promoted by the Sanation (Sanacja)  Camp. Among those who were dismissed there was the First President of the Supreme Court W. Seyda and other Supreme Court judge A. Mogilnicki, known for his critical attitude toward the new provisions. The dismissal of W. Seyda caused a considerable critical reaction of the public and even induced the National Democratic Party members to try to pass the vote-of no confidence vis-à-vis Minister of Justice S. Car who was responsible for the introduction of the 6 Feb. 1928 Ordinance and for making staff changes in the judicature. In February 1929, the question of amendment was again subjected to the debate of the parliament which finally adopted, on 4 March 1929, the Statute that liberalized a series of contested principles. Yet despite this, the hopes for further changes in the system of administration of justice were shattered by next alterations that were introduced, and particularly those of August 1932, which laid out the tendency to further interfering by the Ministry with the independence of judiciary. It was, inter alia, W. Makowski who, during the December debate on the administration of justice, expressed his criticism to the principle of the separation of powers and the concept of preserving balance between them. These last ideas were reflected in the ever more energetic works that tended toward the drafting of a new Constitution. When the latter was in fact adopted, it rejected the principle of separation and the balancing of powers.
    Pierwsze w II Rzeczypospolitej ogólnopolskie prawo o ustroju sądów powszechnych, choć było przedmiotem prac prowadzonych w Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, to przybrało ostateczną postać rozporządzenia Prezydenta RP z mocą ustawy z dnia 6 lutego 1928 r. Jego treść, a w szczególności zmniejszenie w porównaniu z Konstytucją marcową z 1921 r. zakresu nieusuwalności sędziowskiej, od razu wzbudziła niezadowolenie środowiska prawników, w tym zwłaszcza sędziów. Prace nad nowelizacją rozporządzenia rozpoczęły się jeszcze przed jego wejściem w życie, gdy do Sejmu II kadencji trafiły projekty klubów poselskich, miedzy innymi Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów, Klubu Narodowego, PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Chłopskiego. Na potrzebę korekty przepisów zwracało uwagę także Ministerstwo Sprawiedliwości. Wobec niesprzyjającego dla sejmowej Komisji Prawniczej kalendarza obrad (przerwanie sesji sejmowej w czerwcu 1928 r.) w listopadzie 1928 r. zdecydowano o zgłoszeniu (Klub Narodowy) projektu ustawy o odroczeniu o jeden rok wejścia w życie prawa o ustroju sądów powszechnych. Debacie nad tym projektem Sejm poświęcił trzy posiedzenia, by ostatecznie 18 grudnia 1928 r. uchwalić ustawę odraczającą wejście w życie nowych przepisów do 1 stycznia 1930 r. Ustawą nie zdążył jednak zająć się Senat RP. W rezultacie, mimo pozornego zwycięstwa Sejmu w toczonej w parlamencie II kadencji walki z władzą wykonawczą, Ministerstwo Sprawiedliwości zrealizowało swoją wizję nowej organizacji wymiaru sprawiedliwości i pozbyło się, korzystając z czasowego zawieszenia zasady nieusuwalności sędziów, osób nieodpowiadających linii politycznej obozu sanacyjnego, w tym między innymi sędziów Sądu Najwyższego (wśród nich I Prezesa SN W. Seydy i krytyka nowych przepisów A. Mogilnickiego). Dymisja W. Seydy wywołała duży rezonas, a nawet skłoniła ugrupowania endeckie do podjęcia próby przeforsowania votum nieufności dla odpowiedzialnego za wprowadzenie rozporządzenia z dnia 6 lutego 1928 r. i zmiany kadrowe w sądownictwie, dotyczące zwłaszcza zwolenników endecji, ministra sprawiedliwości S. Cara. Choć w lutym 1929 r. sprawa nowelizacji wróciła pod obrady parlamentu, który ostatecznie uchwalił 4 marca 1929 r. ustawę liberalizującą wiele zasad, to nadzieje na dalszą zmianę systemu wymiaru sprawiedliwości przekreśliły kolejne zmiany, w tym zwłaszcza przeprowadzona w sierpniu 1932 r., wytyczająca między innymi kierunek dalszego ingerowania w zasadę niezawisłości sędziowskiej. Krytyka podziału i równowagi władz, wyrażona podczas grudniowej debaty nad systemem wymiaru sprawiedliwości między innymi przez W. Makowskiego, znajdowała swoje odzwierciedlenie w coraz bardziej aktywnych pracach nad nową konstytucją, ostatecznie zasadę tę odrzucającą.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies