Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "prawa," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 70
Tytuł:
Konsekwencje normatywnoprawne przyjęcia nowej definicji muzeum ICOM
Autorzy:
Zeidler, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27727665.pdf
Data publikacji:
2023-09-12
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
ICOM
definicja muzeum
prawo muzeów
tworzenie prawa
wykładnia prawa
Opis:
Podczas 26. Konferencji Generalnej ICOM w Pradze w 2022 r. została przyjęta nowa definicja muzeum. Jednak dyskusje nad nią są znacznie starsze, a sięgając tylko do poprzedniej, 25. Konferencji Generalnej ICOM, która odbyła się w 2019 r. w Kioto, warto przypomnieć, że właśnie tam doszło do nieudanej próby wprowadzenia nowej definicji muzeum, znacznie różniącej się od dotychczasowych. Artykuł dotyczy konsekwencji normatywnoprawnych przyjęcia nowej definicji muzeum przez ICOM. Możliwe jest bowiem implementowanie dorobku normatywnego ICOM do prawa krajowego. W tekście zawarto wnioski i spostrzeżenia tego dotyczące, choć finalnie prowadzą one do konkluzji, że aż tak wielkiego znaczenia nie ma literalne brzmienie samej definicji muzeum. Jeśli zaś wskazać tendencję, to jest nią poszerzanie zakresu nazwy, ale nie w sposób całkiem spontaniczny i dowolny.
Źródło:
Muzealnictwo; 2023, 64; 106-109
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawiedliwość wykładni prawa
Justice in legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595949.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
justice
legal interpretation
theory of law
theory of legal interpretation
philosophy of law
sprawiedliwość
wykładnia prawa
teoria prawa
teoria wykładni prawa
filozofia prawa
Opis:
Czy można mówić o sprawiedliwości wykładni prawa? Celem artykułu jest uzasadnienie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie oraz bliższa eksplikacja znaczenia (a raczej znaczeń) takiej pozytywnej odpowiedzi. Cel ten jest realizowany metodą analizy pojęciowej – analizy głównych pojęć związanych ze sprawiedliwością i wykładnią prawa. Na podstawie analizy sformułowano kilka podstawowych twierdzeń. Po pierwsze, sprawiedliwość prawa i sprawiedliwość wykładni prawa są dwoma różnymi zagadnieniami. Jeżeli chcemy mówić o sprawiedliwości przy wykładni prawa, to będzie to przede wszystkim sprawiedliwość proceduralna. W przypadku procesu wykładni mamy do czynienia z niedoskonałą sprawiedliwością proceduralną. Można jednak zauważyć również pewne cechy czystej sprawiedliwości proceduralnej. Proceduralna sprawiedliwość w przypadku wykładni prawa oznacza niearbitralność przy stosowaniu reguł wykładni, co w konsekwencji pozwala na rozstrzyganie między różnymi wariantami interpretacyjnymi reprezentującymi różne materialne koncepcje sprawiedliwości. Tym więcej jest sprawiedliwości proceduralnej przy wykładni prawa, im bardziej rozbudowany jest zespół reguł dotyczących jej dokonywania. Mimo że realizowanie tak rozumianej sprawiedliwości jest warunkiem koniecznym uzyskania materialnie sprawiedliwego wyniku, nie może go jednak gwarantować, a w szczególności nie może gwarantować pełnej etycznej słuszności wyniku.
Can we talk about justice in the interpretation of law? The aim of the article is to justify positive answer to this question and closer explication of the meaning (or rather meanings) of this answer. This aim is implemented by method of conceptual analysis – analysis of the main concepts related to justice and legal interpretation. Several statements have been made on the basis of the analysis. First of all, the justice of law and the justice of legal interpretation are two separate issues. If we are talking about justice in the process of legal interpretation, we mean, above all, procedural justice. In the case of legal interpretation, there is an imperfect procedural justice, which, however, shows a significant resemblance to pure procedural justice. Procedural justice in the interpretation of law means non-arbitrariness in judging between different interpretive variants representing different substantial concepts of justice. The more procedural justice there is in interpreting the law, the more exhaustive the set of rules for making it. Although the implementation of justice understood in this way is a prerequisite for achieving a substantially just result, it can not guarantee it, and in particular can not guarantee a full ethical rightness of the result.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2019, 26, 2; 7-22
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrumentalizacja prawa i instrumentalne użycie prawa a jego wykładnia
Autorzy:
Kotowski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788170.pdf
Data publikacji:
2016-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
instrumentalizacja prawa
wykładnia prawa
stosowanie prawa
instrumentalisation of the law
interpretation of the law
administration of the law
Opis:
The paper analyses notions traditionally related to ideologisation of the law in the context of statutory interpretation. Adopting a non-judgemental, positivist scientific approach, the author describes instrumentalisation of the law and instrumental “use” of the law in the view of theoretical concepts pertaining to law interpretation, developed under Polish jurisprudence. Hence the paper aims to outline basic problems with the development of semantics from the perspective of political authority’s “claim” to apply the statutory interpretation that involves certain assumptions resulting from a philosophy of the law and/or philosophy of politics which are treated as the appropriate ones (based on non-juridical criteria). In this respect, it seems crucial to analyse possible configurations of the stages of interpretation process (established and labeled by H. Rabault) as a pre- and overdetermination of the semantics which is the basis for law application decisions.
Źródło:
Studia Prawnicze; 2016, 4 (208); 39-67
0039-3312
2719-4302
Pojawia się w:
Studia Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Argument from Precedent in Legal Interpretation of Texts of Legal Acts from the Perspective of a Derivative Concept of Legal Interpretation
Precedens jako argument w interpretacji prawniczej z perspektywy derywacyjnej koncepcji wykładni prawa
Autorzy:
Choduń, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140858.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
precedens
wykładnia prawa
role wykładni prawa
precedent
legal interpretation
roles of interpretation
Opis:
The aim of this article is to ascertain whether in the Polish legal culture in which precedent is not a legislative fact, it can become an argument in the process of judicial interpretation. The article posits that an analysis of precedent as an argument in judicial interpretation must be carried out in relation to a particular concept (or theory) of legal interpretation. Hence, it adopts the Maciej Zieliński’s (derivative) concept of legal interpretation as a point of reference for understanding “legal interpretation”. The choice is based on the following reasons: 1) this concept offers a complex approach to legal interpretation (which assumes that interpretation can be concluded if three directives have been applied by an interpreter: linguistic, systemic and functional); 2) this concept considers the realistic elements of legal interpretation in the form of directives linked to the interpretative findings achieved in judicial practice; 3) this concept stipulates that legal interpretation has certain roles, which allow establishing whether the outcome of legal reasoning is within the scope of the interpretation or whether it constitutes a “normative novelty”. As a result of this analysis, it can be concluded that depending on the content of the directives of interpretation adopted in a given legal culture, the proceedings of the entity applying a law will have either an interpretative or a legislative character and will consequently determine how invoking earlier court judgments in legal interpretation will be classified.
Celem artykułu jest ustalenie, czy w polskiej kulturze prawnej, w której precedens nie jest faktem prawotwórczym, może być on argumentem w procesie interpretacji prawniczej. W artykule przyjęto, że ustalenia na temat precedensu jako argumentu w interpretacji prawniczej należy zrelatywizować do konkretnej koncepcji wykładni prawa. Dlatego jako punkt odniesienia dla pojmowania „wykładni prawa” przyjęto derywacyjną koncepcję wykładni prawa. Wybór ten podyktowany był tym, że jest to: 1) koncepcja prezentująca kompleksowe podejście do wykładni prawa (zakładającej, że wykładnia kończy się po zastosowaniu trzech typów dyrektyw interpretacyjnych: językowych, systemowych i funkcjonalnych); 2) uwzgledniająca elementy realistyczne wykładni w postaci dyrektyw związanych wprost z ustaleniami interpretacyjnymi sądowej praktyki prawniczej; 3) przyjmująca, że wykładnia odgrywa określone role, ze względu na które można ustalić czy wynik przeprowadzonego rozumowania prawniczego mieści się w zakresie wykładni, czy też stanowi „nowość normatywną”. W wyniku przeprowadzonych rozważań ustalono, że w zależności od treści dyrektyw interpretacyjnych przyjętych w danej kulturze prawnej zależy, czy postępowanie organu stosującego prawo będzie miało charakter interpretacji czy prawotwórstwa, a w konsekwencji przesądzi o tym, jak kwalifikowane będzie powołanie się w procesie wykładni na wcześniejsze orzeczenia sądowe.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 3(32); 19-33
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria wykładni prawa jerzego wróblewskiego a dyrektywalna koncepcja znaczenia kazimierza ajdukiewicza
La théorie de l’interprétation du droit de Jerzy Wróblewski et la conception directivale du sens de Kazimierz Ajdukiewicz
Autorzy:
Tomza, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596596.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Teoria prawa
wykładnia prawa
Jerzy Wróblewski
Kazimierz Ajdukiewicz
Legal theory
Legal interpretation
Opis:
Actuellement la théorie du droit s’occupe du problème de l’interprétation du droit convenable. A partir du changement de l’objet de la philosophie, la langue et le sens sont les objets des recherches. Jerzy Wróblewski crée la théorie de l’interprétation du droit qui concerne le problème en question. Donc, il utilise dans sa théorie la conception du sens de Kazimierz Ajdukiewicz, celle-ci ayant le caractère philosophique. Ajdukiewicz est d’avis qu’ on peut connaître la réalité seulement avec la langue. D’après la conception d’Ajdukiewicz il faut utiliser des directives du sens pour constater le sens au niveau logique. A la base de cette conception, Wróblewski crée des directives normatives pour constater le sens de la réglementation.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2010, LXXXII (82); 193-206
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LEGISLATIVE HISTORY AS AN INTERPRETATIVE TOOL IN UNI- AND MULTINLINGUAL LEGAL SYSTEMS (BASED ON THE EXAMPLE OF POLAND AND THE UE)
„HISTORIA LEGISLACYJNA” JAKO NARZĘDZIE WYKŁADNI JEDNO I WIELOJĘZYKOWYCH SYSTEMÓW PRAWNYCH (NA PRZYKŁADZIE POLSKI I EU)
Autorzy:
PALUSZEK, Karolina
BIELSKA-BRODZIAK, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921140.pdf
Data publikacji:
2019-01-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
historia legislacyjna
wykładnia prawa
wielojęzyczność prawa
legislative history
legal interpretation
multilingual law
Opis:
The paper aims to analyse and compare the interpretative function of legislative history in the judicial activity of the European Court of Justice and Polish courts. The authors have analysed judgments of the respective courts, focusing on the role of legislative history in their argumentation. In the Polish and European doctrine, the usefulness of travaux preparatoires has been underestimated. Nevertheless, legislative history may provide arguments important in judicial reasoning both in uni- and multilingual legal systems. However, its importance and functions in Polish and European cases examined herein are different. The research conducted enables a better understanding of the interpretative value of legislative history in legal interpretation and can result in more frequent use of this tool in the judicial activity of national and European courts.
Celem pracy jest analiza i porównanie interpretacyjnego znaczenia historii legislacyjnej w działalności orzeczniczej Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i sądów polskich.Autorki analizują orzeczenia sądów, koncentrując się na roli historii legislacyjnej w używanej przez sądy argumentacji. W doktrynie polskiej i europejskiej użyteczność travaux preparatoires nie jest dostatecznie doceniana. Niemniej jednak historia legislacyjna może dostarczyć w procesie wykładni tekstu prawnego istotnych argumentów i to zarówno w jednojęzycznych, jak i wielojęzycznych systemach prawnych. Jednak jej znaczenie i funkcje w obu badanych jurysdykcjach są odmienne. Przeprowadzone badania pozwalają na lepsze zrozumienie wartości interpretacyjnej materiałów legislacyjnych w interpretacji prawniczej i mogą przyczynić się do zwiększenia użyć tego narzędzia w działalności sądowej sądów krajowych i europejskich.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2018, 34, 1; 7-32
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O różnych ujęciach pojęcia jasności prawa
On various aspects of the legal clarity
Autorzy:
Ceranek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499593.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
jasność prawa
wykładnia prawa
przepis prawny
legal clarity
interpretation of law
legal provision
Opis:
W artykule przedstawiono sposoby rozumienia pojęcia jasności prawa w koncepcjach Zygmunta Ziembińskiego i Chaïma Perelmana. Autor analizuje podobieństwa i różnice między koncepcjami. Zasadniczym rysem obu koncepcji jest przedstawienie malejącego przekonania o jasności przepisów prawa.
The paper presents the ways of understanding the term of legal clarity in the concepts of Zygmunt Ziembiński and Chaïm Perelman. The author analyzes similarities and differences between presented concepts. Their main feature is to provide a declining conviction of clarity of the provisions of law.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2013, 3; 19-26
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O NIEKTÓRYCH KONSEKWENCJACH STOSOWANIA ZASADY ŻYCZLIWEJ INTERPRETACJI PRZEPISÓW – REFLEKSJE NA TLE ART. 7A KODEKSU POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO
SOME OF THE CONSEQUENCES OF APPLYING THE PRINCIPLE OF FAVORABLE INTERPRETATION OF THE LEGAL RULES - REFLECTIONS BASED ON ART. 7A OF THE CODE OF ADMINISTRATIVE PROCEDURE
Autorzy:
Strzępek, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/443617.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
wykładnia prawa
zasady prawa
życzliwa wykładnia
law interpretation
rules of law
favourable interpretation
Opis:
Niniejsze opracowanie dotyczy zagadnień związanych z wykładnią prawa, a konkretnie procesowego prawa administracyjnego – Kodeksu postępowania administracyjnego. Obszerna nowelizacja tej ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. w istotny sposób zmodyfikowała reguły, jakimi powinien kierować się organ przy prowadzeniu postępowania. Szczególnie istotne miejsce zajmuje wśród nich tzw. reguła życzliwej wykładni – art. 7a kodeksu. Przedłożony tekst, ze względu na złożoność materii, porusza jedynie niektóre aspekty wprowadzenia tej regulacji do Kodeksu postępowania administracyjnego, koncentrując się przede wszystkim na przesłankach zastosowania tego przepisu oraz potencjalnych problemach dotyczących korzystania z poszczególnych metod wykładni.
This very study is focused on some issues related to interpertation of administrative procedural law. The latest lenghty amendment of Code of Administrative Procedure significantly changed general principles of course of procedural action. One of the most important changes is the newest rule – principle of favorable interpretation – art. 7a. This study concentrates on some aspects of this problem, especially on prerequisites of this regulations and some of the potential results of various methods of interpretation.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2018, 2, XVIII; 185-198
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komunikatywność tekstu prawnego a derywacyjna koncepcja wykładni prawa (aspekt rozumienia normy sankcjonowanej)
Communicativity of legal texts vs. the derivate concept of the interpretation of law (the aspect of understanding the norms sanctioned)
Autorzy:
Siwek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693590.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
comprehensibility of legal text
legal clarity
legal certainty
interpretation of the law
knowledge of the law
criminal law
komunikatywność tekstu prawnego
jasność prawa
pewność prawa
wykładnia prawa
znajomość prawa
prawo karne
Opis:
The aim of the article is to confront the postulate of the comprehensibility of legal texts with the derivative concept of the interpretation of law by Maciej Zieliński. The point of reference are provisions of penal legislation (norms or criminal law and their understanding) and how they are understood by persons with vocational, secondary and post-secondary education, who constitute the majority of the Polish population. Using the protective function of the penal law, an attempt has been made to question the thesis that provisions of criminal law are comprehensible and understood by their interpreters who are the above individuals. The assumptions of the derivative concept of interpretation require that the interpreter has an extraordinary legal knowledge. Therefore the area where the traditional formula of ignorantia legis non excusat is used should be considerably limited.
Przedmiotem artykułu jest konfrontacja postulatu komunikatywności tekstu prawnego z derywacyjną koncepcją wykładni prawa Macieja Zielińskiego. Przedmiotem odniesienia uczyniono normę sankcjonowaną z perspektywy osoby o wykształceniu zawodowym, średnim i policealnym, a więc dominującym wśród polskiej populacji. Wykorzystując ochronną funkcję prawa karnego, autor podjął próbę zakwestionowania tezy, że przepisy karnoprawne są komunikatywne dla tak określonego interpretatora. Zastosowanie założeń derywacyjnej koncepcji wykładni uświadamia, że zarówno zjawisko rozczłonkowania (na poziomie syntaktycznym oraz treściowym) oraz wykorzystanie dyrektywy języka prawniczego (literatury i orzecznictwa), które – ponieważ stanowią powszechnie obowiązujący materiał interpretacyjny na równi z wykładnią autentyczną i mają w działaniu interpretacyjnym pierwszeństwo przed językiem ogólnym – wymagają od interpretatora nieprzeciętnej wiedzy prawniczej oraz prowadzenia żmudnych poszukiwań, co czyni prawo karne niezrozumiałym. W konsekwencji istotnemu praktycznemu ograniczeniu powinna podlegać sfera stosowania tradycyjnej formuły ignorantia legis non excusat.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 69-79
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys inkluzywnego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce
Crisis of inclusive development of civil society in Poland
Autorzy:
Piszko, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595943.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
inclusive development
interpretation of law
application of law
spontaneous creation of law
custom
rozwój inkluzywny
wykładnia prawa
stosowanie prawa
spontaniczne powstawanie prawa
zwyczaj
Opis:
Celem artykułu jest próba wykazania, że przyczyną kryzysu inkluzywnego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce jest to, że w ramach tych samych przepisów mogą zapadać odmienne decyzje przesądzające o nierówności wobec prawa i prowadzące do naruszenia standardów i praw człowieka, utrudnienia udziału w życiu społecznym, gospodarczym. W naukach prawnych niemal nie podejmuje się problematyki wypracowania kryteriów rozstrzygania wątpliwości dotyczących treści prawa, a nie są one przedmiotem regulacji prawnej i mogą powstać jako prawo tylko spontanicznie. W odniesieniu do spontanicznego powstawania prawa praktycznie nie są realizowane badania naukowe, co utrudnia ustalenie, jakie dokładnie obowiązują reguły, zasady, wskazówki wykładni i stosowania prawa. Nie są więc w ten sposób gwarantowane podstawowe warunki rozwoju inkluzywnego. Wyjaśnienie tego problemu jest swoistą nowością z punktu widzenia przyczyn kryzysu danego rozwoju i przyczyn kryzysu systemu prawnego. W artykule wykorzystano metodę analizy lingwistycznej i ekonomicznej analizy prawa.
This article is trying to show that the cause of the crisis of inclusive development of civil society in Poland is that there are different decisions being rendered based on the same regulations, which prejudge inequality before the law, lead to violation of human rights and standards, and impede participation in social and economic life. In legal sciences, the issue of elaborating criteria for resolving doubts about the content of the law is almost never undertaken, and they are not subject to legal regulation and can only be established spontaneously as a law. With regard to the spontaneous creation of law, scientific research is practically not carried out, which makes it difficult to determine exactly what rules, principles, guidelines for interpretation and application of law apply. Because of the foregoing, the basic conditions for inclusive development are not guaranteed. The explanation of this problem is a novelty from the point of view of the causes of the crisis of a given development and causes of the crisis of the legal system. The article uses the method of linguistic analysis and economic analysis of law.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2019, 26, 2; 95-108
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oryginalizm Antonina Scalii jako teoria wykładni prawa
Autorzy:
Maroń, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525277.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Scalia
koncepcja ,,żyjącej konstytucji"
wykładnia prawa
Opis:
W artykule omówiono jedną z współczesnych amerykańskich teorii wykładni prawa, tj. oryginalizm zwykłego znaczenia (plain meaning originalism). Propagatorem i współtwórcą tej teorii jest sędzia Sądu Najwyższego USA Antonin Scalia. Scaliowski oryginalizm sprowadza wykładnię prawa do zespołu czynności intelektualnych ukierunkowanych na ustalenie zwykłego językowego znaczenia tekstu aktu normatywnego z momentu jego ogłoszenia. Można określić go zatem tekstualizmem bazującym na kompetencjach językowych pierwotnego prawodawcy i pierwotnych adresatów. Oryginalizm korzysta z dyrektyw interpretacyjnych językowych, a pomocniczo systemowych. Generalnie odrzuca natomiast sięganie do dyrektyw wykładni celowościowej i funkcjonalnej. Wyznacznikiem znaczenia prawa nie może być zamiar czy cel prawodawcy, lecz tekst prawny i tradycja. W ocenie Scalii prawo nie zmienia się samoczynnie, tj. pozalegislacyjnie, wraz ze zmianą społecznych potrzeb i oczekiwań. Krytykuje więc koncepcję „żyjącej konstytucji”, upatrując w niej źródło sędziowskiej dyskrecjonalności. Demokratycznie wybrani przez naród parlamentarzyści, a nie sędziowie powinni aktualizować prawo.
This article discusses one of the contemporary American theories on interpretation, i.e. plain meaning originalism. The propagator and co-author of this theory is Antonin Scalia – Associate Justice of the Supreme Court of the United State. Scalia’s originalism is a doctrine about how judges ought to interpret statutes and constitution according to their original meaning. Therefore we can define it with textualism based on language competence of the primary legislator and primary addressees. Originalism uses interpretative, language and system directives. In general it refuses using function and purposefulness. What determines the meaning of law is legal codes and tradition. According to Scalia law does not change automatically together with changes of social needs and expectations. He criticizes the concept of “living constitution” regarding it as a source of judicial discretionality. Members of parliament, elected in a democratic voting, should update the law, not judges.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2010, 4 (4); 23-52
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niejednolita wykładnia przepisów dotyczących cywilnoprawnych roszczeń twórców oraz innych podmiotów autorsko – uprawnionych
Autorzy:
Głódkowska, Małgorzata
Rasmus, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833999.pdf
Data publikacji:
2019-08-02
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
roszczenia cywilnoprawne
prawo autorskie
wykładnia prawa
Opis:
Niejednolita wykładnia przepisów dotyczących cywilnoprawnych roszczeń twórców oraz innych podmiotów autorsko uprawnionych stanowi zagadnienie, które od lat budzi kontrowersje zarówno w orzecznictwie sądów powszechnych, jak i Sądu Najwyższego. Na przestrzeni lat judykatura wypracowała przynajmniej kilka wiodących poglądów, odnośnie sposobu, w jaki należy rozumieć dyspozycję wydania korzyści, przewidzianej w treści art. 79 ustawy prawo autorskie. Wykładnia tego przepisu ewoluowała wraz z ze zmieniającym się obrazem prawno-gospodarczej rzeczywistości, w tym zwłaszcza rosnącej rentowności wydawnictw. Pierwotnie orzecznictwo skłaniało się ku koncepcji, zgodnie z którą roszczenie autora przeciwko naruszycielowi stanowi kwotę odpowiadającą równowartości wynagrodzenia, jakie przysługiwałoby mu, gdyby doszło do zawarcia umowy. Później jednak na znaczeniu zyskał pogląd zgoła odmienny, utożsamiający rzeczone korzyści z przyrostem w majątku naruszyciela, pozostawiając jednak autorowi możliwość alternatywnego dochodzenia kwoty jego hipotetycznego wynagrodzenia. Pogląd ten rozwinął się następnie w kierunku całkowitej rezygnacji z odniesienia do potencjalnego wynagrodzenia autora, w pełni koncentrując się na zysku naruszyciela. Co ciekawe, najnowszy i współcześnie wiodący pogląd wraca do wykładni przepisu, która utożsamia korzyści z potencjalnym wynagrodzeniem autora, a konkretniej jego wielokrotnością.
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2019, 9; 147-158
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada nullum crimen sine lege jako źródło poszukiwania językowej granicy wykładni prawa karnego?
The Principle of Nullum Crimen Sine Lege as a Source for Search for the Limits of Linguistic Interpretation in Criminal Law?
Autorzy:
Tkacz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531369.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
nullum crimen sine lege
granice wykładni prawa
wykładnia prawa
prawo karne
teoria prawa
limits of legal interpretation
legal interpretation
criminal law
theory of law
Opis:
Zasada nullum crimen sine lege uznawana jest współcześnie za standard państwa prawnego. Doktryna wiąże z nią postulat zakazu stosowania analogii i wykładni rozszerzającej przepisów prawa na niekorzyść sprawcy. Punktem wyjścia prowadzonych rozważań jest wskazanie, że teksty przepisów karnych mają różny charakter. Z uwagi na to należy postawić pytanie o charakter wymienionych postulatów w odniesieniu do rozmaitych przepisów. Odrębny problem stanowi kwestii rozróżnienia sytuacji wnioskowania w drodze analogii oraz wykładni prawa. Prowadzone rozważania mają na celu odpowiedzieć na pytanie o to, czy zasada nullum crimen sine lege pozwala na ustalenie językowej granicy wykładni prawa karnego. Jeżeli tak jest, to jakie zakresy aktywności interpretacyjnej są w jej ramach dopuszczalne. Prowadzone analizy ilustrują przykłady z zakresu orzecznictwa karnoprawnego. Artykuł ma skłonić do refleksji nad dopuszczalnymi granicami wykładni prawa karnego, o ile takie granice można określić. Prowadzone rozważania kończą konkluzje o charakterze ogólnym.
The principle of nullum crimen sine lege is nowadays recognized as the standard of the rule of law. This doctrine prohibits the use of analogies and extensive interpretation of legal provisions to the disadvantage of the perpetrator. The starting point of these considerations is that texts of criminal provisions vary in nature. Therefore a question should be asked about the nature of these prohibitions in relation to various provisions. A separate problem is to distinguish inference by analogy from legal interpretation. The presented considerations are aimed at answering the question whether the nullum crimen sine lege principle allows determining the linguistic limits for the interpretation of criminal law. The analyses are illustrated by examples from the field of criminal case law. The article aims to provide reflection on the acceptable limits of interpretation of criminal law, if such limits can be defined. The considerations end with general conclusions.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 81-95
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi w przedmiocie paradygmatu nauk prawnych
Selected problems of the paradigm of jurisprudence
Autorzy:
Ciepły, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046957.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
wykładnia prawa
aksjologia prawa
filozofia prawa
paradygmat nauk prawnych
postmodernizm
interpretation of the law
axiology of law
philosophy of law
legal science paradigm
postmodernism
Opis:
Autor artykułu zwraca uwagę na trudności prowadzenia badań normatywnych wynikające z silnego wpływu na poziomie ogólnej metodologii nauk postmodernistycznej kontestacji założeń klasycznej logiki i etyki, oświeceniowego racjonalizmu i utylitaryzmu oraz aksjomatów pozytywistycznych, uznanych dotychczas za podstawowe składniki paradygmatu nauk prawnych. Autor w szczególności wskazuje na nieprzychylne otoczenie dla prowadzenia badań w zakresie aksjologii prawa w poszczególnych dogmatykach prawniczych, w szczególności w nauce prawa karnego. Podkreśla przy tym, że hermeneutyka aktów normatywnych musi być zakotwiczona semantycznie w kulturze, która wykreowała system prawny i właściwym jej systemie wartości. W wykładni prawa należy zwrócić szczególną uwagę na kryjącą się za językiem prawnym tzw. meta-narrację aksjologiczną, a więc konkretny kontekst antropologiczny, etyczny, społeczny i kulturowy, stanowiący pierwotne, relewantne dla treści norm prawnych tło aksjologicznych i normatywnych rozstrzygnięć prawodawcy.
The author draws attention to the postmodern critique of basic assumptions of the paradigm of jurisprudence, i.e., classical logic and ethics, rationalism and utilitarianism of the Enlightenment, and also positivism and naturalism. In particular, the author points out the contemporary neglect of profound research in the field of axiology of law, especially criminal law. He also emphasizes that the hermeneutics of the language of law semantically must be associated with a certain culture and its value system. The interpretation of law should pay attention to the meta-narrative context of the law, including original and relevant anthropological, ethical, social and cultural background of legislative decisions.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2017, 2; 27-37
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Precedent as the transposition of a normative act
PRECEDENS JAKO TRANSPOZYCJA AKTU NORMATYWNEGO
Autorzy:
Kotowski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1389993.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
precedent
language/linguistics
law interpretation
theory of law
precedens
język/lingwistyka
wykładnia prawa
teoria prawa
Opis:
Artykuł porusza problematykę orzeczeń precedensowych w porządku prawa stanowionego. Autor wychodzi z założenia, że z istoty specyfiki i przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych kontynentalnej kultury prawnej nie można twierdzić, że w systemach prawa stanowionego występują orzeczenia typu precedensowego w tożsamy sposób względem tej instytucji znanej prawu anglosaskiemu. Z istoty rzeczy, w porządku prawa stanowionego orzeczenie sądu nie przynależy do katalogu źródeł prawa. W artykule podjęto natomiast refleksję, poprzedzoną syntetycznym sprawozdaniem z dotychczasowego dorobku doktryny w tym zakresie, nad pewnymi mechanizmami działania organu sądowego, które odpowiadają cechom precedensu. Autor poszukuje w tej kwestii analogii do mechanizmu transpozycji semantyki i przedstawia formułę precedensu wzorowaną na badaniach z dziedziny nauk o języku. W tym znaczeniu tekst stanowi przedstawienie zarysu, wstępnych założeń koncepcji precedensu odwołującej się do powielania przez sądy znaczenia prawa pod określonymi kryteriami, które przedstawione zostają w tym opracowaniu. W ramach podsumowania, autor dokonuje zestawienia zalet i wad proponowanej koncepcji.
This paper deals with precedents in civil law. The author’s assumption is that the specificity and constructs of the legal culture developed in continental Europe do not give grounds for claiming that precedents in the civil law systems occur in the same way as they do in the Anglo-Saxon system. In the civil law systems, a court decision is intrinsically not a source of law. Following a brief summary of relevant views of legal academics and commentators, this paper reflects upon certain mechanisms of a judicial authority’s action, which fulfils the criteria of a precedent. Parallels are sought between the semantic transposition mechanisms and the precedent formula modelled on research in linguistics is presented. Thus, the article outlines preliminary assumptions for the concept of a “precedent”, which builds on the courts’ practice to duplicate the meaning of law based on specific criteria set forth in this paper. Finally, pros and cons of the concept are summarized.
Źródło:
Ius Novum; 2017, 11, 4; 24-46
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 70

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies