Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "interpretation of law;" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 41
Tytuł:
Kilka uwag o wykładni celowościowej w prawie ochrony środowiska
A few words on teleological interpretation in environmental law
Autorzy:
Łazor, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037215.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
environmental law
interpretation of law
values
teleological interpretation
prawo ochrony środowiska
wykładnia prawa
wartości
wykładnia celowościowa
Opis:
Prawo ochrony środowiska to jedna z niewielu gałęzi prawa, w których rośnie obecnie rola wykładni celowościowej. System wartości oddziaływujący na ten proces podlega dynamicznym przekształceniom zarówno ze względu na rodzaj, jak i skalę pojawiających się zagrożeń środowiskowych. Błędna identyfikacja celów, czy też w ogóle ich pominięcie przy pojawiających się wątpliwościach interpretacyjnych, co do kształtu normy prawnej, może zaburzać, czy nawet paraliżować funkcjonowanie określonych instytucji prawnych. W praktyce przekłada się to na zwiększenie stopnia występujących zagrożeń środowiskowych. Doniosłość kontekstu aksjologicznego przesadza o tym, że celem artykułu jest nie tylko dążenie do wyeksponowania rangi wykładni celowościowej w tym obszarze, ale także zwrócenie uwagi na przydatność określonego schematu postępowania interpretacyjnego. Tłem dla poczynionych w niniejszym opracowaniu rozważań jest ogólna analiza systemu wartości oraz celów występujących w prawie ochrony środowiska oraz ich odniesienie do stosownych poglądów i koncepcji ugruntowanych w teorii prawa. Zastosowana metoda badawcza opiera się w głównej mierze na przeglądzie głównych założeń celowościowych występujących w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa Macieja Zielińskiego oraz próbie ich zestawienia z twierdzeniami doktryny prawa ochrony środowiska odnoszącymi się do celu normy prawnej. Przyjęta konstrukcja ma za zadanie uwodnić tezę, że derywacyjna koncepcja wykładni prawa Macieja Zielińskiego może być najbardziej adekwatnym narzędziem do interpretacji norm prawa ochrony środowiska. Jej struktura teoretycznoprawna, odnosząca się zwłaszcza do odtwarzania celów i innych wartości z tekstu prawnego, potwierdza wskazane założenie badawcze.
Environmental law is one of the few branches of law in which we can currently observe the increasing role of teleological interpretation. The system of values that affects this process has been changing dynamically, due to the type and scales of existing environmental hazards. Erroneous goal identification, or ignoring the goals altogether, while analysing grey areas of interpretation concerning legal standards, may interfere with, or even paralyse, the functioning of certain legal institutions. In practice, this translates to an increased level of environmental hazards. The significance of the axiological context means that the aim of this paper is not only to highlight the importance of teleological interpretation in this area but also to draw attention to the applicability of a particular interpretation scheme. The background of this study is a general analysis of the system of values and objectives present in environmental law and their reference to the relevant views and concepts established in the theory of law. The applied research method is based mainly on a review of the main teleological assumptions in Maciej Zieliński’s derivative conception of legal interpretation and an attempt to juxtapose them with the statements of the environmental law doctrine relating to the purpose of a legal norm. The adopted construction aims to substantiate the thesis that Zieliński’s derivative concept of legal interpretation may be the most accurate tool for interpreting environmental law norms. Its theoretical-legal structure, referring in particular to the reconstruction of objectives and other values from the legal text, confirms the indicated research assumption.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2021, 83, 4; 31-48
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O różnych ujęciach pojęcia jasności prawa
On various aspects of the legal clarity
Autorzy:
Ceranek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499593.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
jasność prawa
wykładnia prawa
przepis prawny
legal clarity
interpretation of law
legal provision
Opis:
W artykule przedstawiono sposoby rozumienia pojęcia jasności prawa w koncepcjach Zygmunta Ziembińskiego i Chaïma Perelmana. Autor analizuje podobieństwa i różnice między koncepcjami. Zasadniczym rysem obu koncepcji jest przedstawienie malejącego przekonania o jasności przepisów prawa.
The paper presents the ways of understanding the term of legal clarity in the concepts of Zygmunt Ziembiński and Chaïm Perelman. The author analyzes similarities and differences between presented concepts. Their main feature is to provide a declining conviction of clarity of the provisions of law.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2013, 3; 19-26
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty odtwarzania celów w prawie gospodarki odpadami (cz. I)
Selected aspects of reconstruction of purposes in waste management law (p. I)
Autorzy:
Łazor, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032663.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
interpretation of law
purposes of law
values
waste management
environmental protection
wykładnia prawa
cele prawa
wartości
gospodarka odpadami
ochrona środowiska
Opis:
Cele – w prawie gospodarki odpadami – choć są różnie ujmowane w treści samych przepisów prawnych, odgrywają dość ważną funkcję przy rekonstrukcji normy prawnej. Przesądzają z reguły o wyborze sposobu zagospodarowania danego strumienia odpadów i determinują formę podejmowanych działań ochronnych. W przypadku odpadów, sklasyfikowanych zwłaszcza jako niebezpieczne, nieprawidłowe odtworzenie celów danej regulacji prawnej może powodować wymiernie negatywne konsekwencje nie tylko dla środowiska, ale przede wszystkim dla życia i zdrowia ludzi. Instytucje prawne regulujące postępowanie z odpadami, które występują w krajowym porządku prawnym, dość często odwołują się do celów i innych wartości umiejscowionych w sferze prawa unijnego. W ten sposób stają się one równocześnie elementem szerszego europejskiego mechanizmu ochrony środowiska. Doniosłość wartości i w wielu przypadkach ponadpaństwowy charakter stawianych celów, umacnia pozycję dyrektyw pozajęzykowych w procesie interpretacji przepisów prawa gospodarki odpadami. Istotne zmiany systemowe zachodzących obecnie w tej właśnie dziedzinie prawa, opierające się na całkowitym przewartościowaniu zasad postępowania z odpadami poprzez budowę systemu gospodarki o obiegu zamkniętym, również ugruntowują wskazaną tendencje. W tej intensywnie zmieniającej się sferze prawodawczej, derywacyjna koncepcja wykładni prawa, której autorem jest Maciej Zieliński, ze względu na swoje specyficzne cechy interpretacyjne, może uchodzić za kluczowe narzędzie w procesie odtwarzania celu normy prawnej. Inspiracją do omówienia wskazanego w tytule artykułu zagadnienia, jest podnoszony od pewnego czasu przez przedstawicieli dogmatyki prawa postulat, o jak najczęstszym łączeniu refleksji teoretycznoprawnej z problematyką szczegółowych nauk prawnych.
Although presented in many different ways in legal regulations themselves, waste management law purposes play a significant role in a legal norm reconstruction. They usually determine the choice of the management method assigned to a given waste stream and the form of protective measures to take. In the case of waste, one classified as hazardous in particular, incorrect reconstruction of the objectives of a given legal regulation may have measurably negative consequences, not only for the environment but above all for human life and health. The legal institutions regulating waste management that exist in the domestic legal system recurrently refer to the objectives and other values of the EU law. Thus they become an element of a broader European mechanism of environmental protection. The importance of values and, in many cases, the over-national character of the objectives strengthens the position of extra-linguistic directives in the process of interpreting the provisions of waste management law. This trend gets also reinforced by significant systemic changes currently taking place in this particular area of law, which is based on a complete re-evaluation of the principles of waste management through the construction of a closed-cycle economy system. The derivational concept of law interpretation, authored by Maciej Zieliński, due to its specific interpretative features, may be regarded as a crucial tool in the process of reconstructing the purpose of a legal norm in this intensely changing legislative area. The inspiration to discuss the issue brought up in the article is the demand, which has been raised for some time by legal dogmatics, to combine the theoretical-legal reflection with the problems of exact legal sciences as often as possible.
Źródło:
Studia Administracyjne; 2021, 14, 2; 45-61
2080-5209
2353-284X
Pojawia się w:
Studia Administracyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o granice wykładni definicji legalnych: dyrektywy wykładni oparte na tezie słabszego formalizmu interpretacyjnego
Dispute about limitations in interpreting legal definitions: directives of interpreting based on weaker formalism
Autorzy:
Zajęcki, Maurycy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231732.pdf
Data publikacji:
2022-05-12
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
definicje legalne
wykładnia prawa
formalizm interpretacyjny
holizm interpretacyjny
theory of law
legal definitions
interpretation of law
interpretative formalism
interpretative holism
Opis:
CEL NAUKOWY: W tekście autor wykorzystuje ideę analizowania treści definicji legalnych (rekonstruowania ich architektoniki konotacji) do zaproponowania korekt w dyrektywach wykładni definicji legalnych koncepcji derywacyjnej M. Zielińskiego. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Polskie ius interpretandi nie daje jednej odpowiedzi na pytanie o granice wykładni definicji legalnych. Ścierają się stanowiska formalizmu i holizmu interpretacyjnego. W tekście autor stosuje metody analitycznej teorii prawa do sformułowania tezy umiarkowanego formalizmu w interpretacji definicji legalnych. PROCES WYWODU: Analiza rozpoczyna się od przywołania dyrektyw redagowania definicji legalnych w polskich Zasadach techniki prawodawczej. Na tej bazie proponowane są korekty do dyrektyw wykładni definicji legalnych w koncepcji derywacyjnej. Korekty te ujawniają wielość praktycznych problemów, z jakimi może zetknąć się interpretator. Problemy te zostały pogrupowane na podstawie badań M. Zeiferta nad gramatyką polskiego tekstu prawnego. Ilustracją wywodu jest analiza orzecznictwa dotyczącego definicji „osoby najbliższej” w kodeksie karnym (art. 115 § 11). WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przy założeniu tezy umiarkowanego formalizmu w interpretacji definicji legalnych udało się skorygować dyrektywy wykładni w koncepcji derywacyjnej. Korekty te respektują wszystkie główne założenia tej koncepcji, a jednocześnie uwzględniają praktyczne problemy, z jakimi stykają się interpretatorzy. Zmodyfikowane dyrektywy wyznaczają precyzyjnie a zarazem elastycznie granicę dla wykładni definicji legalnych. Zaproponowane modyfikacje dyrektyw uwzględniają zarówno spojrzenie legislatora, jak i interpretatora na funkcje definicji legalnych. Użycie definicji legalnej umożliwia precyzyjne i adekwatne oddanie w tekście prawnym zamysłu prawodawcy. W przypadku popełniania błędów redakcyjnych pojawia się jednak ryzyko istotnego wypaczenia sensu regulacji. Użycie definicji legalnej wzmacnia szansę na jednolitość wykładni, wiąże się jednak z ryzykiem uniemożliwienia interpretatorowi naprawienia wadliwego językowo tekstu prawnego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Analizy w tekście pokazały, że koncepcja derywacyjna przywiązuje dużą wagę do rozróżniania definicji treściowych i zakresowych. Praktyka redagowania definicji legalnych jest jednak zbyt chwiejna, by to rozróżnienie było przydatne. Dlatego warto postulować doprecyzowanie Zasad techniki prawodawczej i pogłębianie u legislatorów wiedzy logiczno-gramatycznej o definicjach legalnych.
RESEARCH OBJECTIVE: In the paper the author employs the idea of analyzing the content of legal definitions (i.e. reconstructing the architecture of their connotations) to propose emendations in directives of legal interpretation in M. Zieliński’s derivational theory of legal interpretation. THE RESEARCH PROBLEM AND SCIENTIFIC METHODS: Polish ius interpretandi does not give unanimous answer to the question about limits in interpreting legal definitions. There are two competing approaches: formalism and holism. In the text the author employs tools of analytical theory of law to formulate weaker thesis of formalism in interpreting legal definitions. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The argumentation begins with quotes from Polish Principles of legislative technique (Zasady techniki prawodawczej) about legal definitions. On this basis several proposals of emendations in directives of legal interpretation in derivational theory are proposed. These emendations show problems which an interpreter must face in practice. These problems were grouped on the basis of researches done by M. Zeifert on the grammar of Polish legal text. RESEARCH RESULTS: After establishing weaker thesis of formalism in interpreting legal definitions, several emendations in directives of legal interpretation were proposed. These emendations are in conformity with fundamental assumptions of M. Zieliński’s derivational theory, and they also encompass practical problems which are met by interpreters. Modified directives show precisely the limits in interpreting legal definitions, yet they are also flexible. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: Analyses in the paper showed that derivational theory strongly emphasizes difference between connotation-based definitions and denotation-based definitions. Practice of rendering legal definitions is – in this respect – too shaky, and such differentiation is of limited practical value. Therefore it is important to postulate emendations in Polish Principles of legislative technique and promotion of knowledge about logic and grammar of legal definitions among legislators.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2022, 13, 43; 73-94
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys inkluzywnego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce
Crisis of inclusive development of civil society in Poland
Autorzy:
Piszko, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595943.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
inclusive development
interpretation of law
application of law
spontaneous creation of law
custom
rozwój inkluzywny
wykładnia prawa
stosowanie prawa
spontaniczne powstawanie prawa
zwyczaj
Opis:
Celem artykułu jest próba wykazania, że przyczyną kryzysu inkluzywnego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce jest to, że w ramach tych samych przepisów mogą zapadać odmienne decyzje przesądzające o nierówności wobec prawa i prowadzące do naruszenia standardów i praw człowieka, utrudnienia udziału w życiu społecznym, gospodarczym. W naukach prawnych niemal nie podejmuje się problematyki wypracowania kryteriów rozstrzygania wątpliwości dotyczących treści prawa, a nie są one przedmiotem regulacji prawnej i mogą powstać jako prawo tylko spontanicznie. W odniesieniu do spontanicznego powstawania prawa praktycznie nie są realizowane badania naukowe, co utrudnia ustalenie, jakie dokładnie obowiązują reguły, zasady, wskazówki wykładni i stosowania prawa. Nie są więc w ten sposób gwarantowane podstawowe warunki rozwoju inkluzywnego. Wyjaśnienie tego problemu jest swoistą nowością z punktu widzenia przyczyn kryzysu danego rozwoju i przyczyn kryzysu systemu prawnego. W artykule wykorzystano metodę analizy lingwistycznej i ekonomicznej analizy prawa.
This article is trying to show that the cause of the crisis of inclusive development of civil society in Poland is that there are different decisions being rendered based on the same regulations, which prejudge inequality before the law, lead to violation of human rights and standards, and impede participation in social and economic life. In legal sciences, the issue of elaborating criteria for resolving doubts about the content of the law is almost never undertaken, and they are not subject to legal regulation and can only be established spontaneously as a law. With regard to the spontaneous creation of law, scientific research is practically not carried out, which makes it difficult to determine exactly what rules, principles, guidelines for interpretation and application of law apply. Because of the foregoing, the basic conditions for inclusive development are not guaranteed. The explanation of this problem is a novelty from the point of view of the causes of the crisis of a given development and causes of the crisis of the legal system. The article uses the method of linguistic analysis and economic analysis of law.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2019, 26, 2; 95-108
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwag kilka o sformalizowanych instrumentach wykładni prawa administracyjnego w działalności sądów administracyjnych
A few remarks on the formalized instruments of judicial interpretation of administrative law by administrative courts
Autorzy:
Tykwińska-Rutkowska, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940832.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wykładnia prawa
wykładnia prawa administracyjnego sformalizowane instrumenty wykładni prawa
wyroki sądów administracyjnych uchwały NSA
ocena prawna
wskazania co do dalszego postępowania
interpretation of law
administrative law interpretation formalized instruments of law interpretation
administrative courts’ judgments resolutions of the Supreme Administrative Court
legal appraisal
guidelines on court proceedings
Opis:
Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie wybranych uwag o niektórych sformalizowanych instrumentach wykładni prawa administracyjnego w działalności sądów administracyjnych. Sądy te bez wątpienia uczestniczą w ustalaniu znaczenia określonych przepisów prawa lub ich fragmentów, dokonując tzw. wykładni operatywnej (decyzyjnej) w toku rozpatrywania konkretnej sprawy sądowoadministracyjnej. Ponadto udział sądów administracyjnych w procesie wykładni prawa administracyjnego należy łączyć z uchwałodawczą działalnością Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten najważniejszy obszar działalności pozaorzeczniczej sądu bezpośrednio wpływa na orzecznictwo sądowoadministracyjne, a w szerszej perspektywie także na orzecznictwo administracyjne. Bez względu na to, który z analizowanych instrumentów wykładni wykorzystują sądy administracyjne, dokonywana z ich wykorzystaniem wykładnia istotnie przyczynia się do rozwoju nieskodyfikowanego prawa administracyjnego i jego nauki.
The main purpose of this article is to present some of the formalized instruments of judicial interpretation of administrative law by administrative courts. There are no doubts that administrative courts take part in the process of interpretation of administrative law by using different means. The most popular instrument is a court judgment – court interprets law for the purpose of issuing a decision. The administrative courts’ participation in the interpretation of law should be also linked to the Supreme Administrative Court’s resolutions. No matter which of the described formalized instruments of the interpretation of law is used by administrative courts, the outcome of the interpretation process contributes to the development of non-codified administrative law and its science.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 2 (36); 107-131
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Right to reimbursement of excise duty versus tightening of tax system through interpretation of law
Prawo do zwrotu podatku akcyzowego a zapewnienie szczelności systemu podatkowego w drodze wykładni prawa
Autorzy:
Drozdek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1359776.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
zwrot podatku akcyzowego
szczelność systemu podatkowego
wykładnia prawa
reimbursement of excise duty
tightness of the tax system
interpretation of law
Opis:
Reimbursement of excise duty is an essential element of this tax recovery process. Tax authorities refuse to comply with the obligation to reimburse excise duty on an intra-Community supply (export) of excise goods within a statutory period, although the obligation is binding on them. When ensuring the tightness of the tax system, the tax authority should first compare the content of the transposed provision of Directive 2008/118/EC and the Excise Duty Act. In the event that the EU rules conflict with the wording of the national provision and the taxpayer requests that the EU rule be applied in the manner specified in the Directive, the tax authority should refuse to apply the rule of national law resulting from the Excise Duty Act, and make it possible for the taxpayer to benefit from the EU regulation. It should be borne in mind that the tax authority is under the obligation to interpret national law in compliance with the purpose of the Directive and such interpretation should be preceded by determination of that purpose. A method of interpretation must ensure that the purpose of the Directive is determined. The objective of the analysis offered herein is to explore issues pertaining to interpretation of the Directive concerning general arrangements for excise duty. Due to improper implementation, the arrangements ensured the tightness of the tax system through legal interpretation. Nevertheless, it is claimed that grounds for proper implementation of the Directive are provided by the obligation to follow a pro-EU interpretation that should be preceded with reconstruction of the purpose of the regulation as defined in the recitals, as far as possible in order to achieve the effect specified in the Directive 2008/118/EC.
Instytucja określenia zwrotu podatku akcyzowego stanowi istotny element odzyskania tego świadczenia. Organy podatkowe, pomimo istnienia obowiązku zwrotu podatku akcyzowego z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy (eksportu) wyrobów akcyzowych w ustawowym terminie, odmawiają podatnikom prawa do zwrotu podatku akcyzowego. Organ podatkowy, zapewniając szczelność systemu podatkowego, w pierwszej kolejności powinien porównać treść transponowanego przepisu dyrektywy 2008/118/WE z ustawą o podatku akcyzowym. W przypadku gdy normy unijne prowadziłyby do sprzeczności z brzmieniem przepisu krajowego, organ podatkowy powinien – jeśli podatnik domaga się zastosowania tej normy w sposób określony w dyrektywie – odmówić zastosowania normy prawa krajowego wynikającej z ustawy o podatku akcyzowym i umożliwić mu skorzystanie z unormowania unijnego. Należy bowiem pamiętać, że na organie podatkowym ciąży obowiązek przeprowadzenia wykładni prawa krajowego z zgodnie z celem dyrektywy. Czynność ta niewątpliwie powinna być poprzedzona ustaleniem celu dyrektywy. Sposób przeprowadzenia wykładni musi zapewnić ustalenie celu tej regulacji. Niniejszy artykuł analizuje problematykę wykładni dyrektywy w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, które w wyniku nieprawidłowej implantacji zapewniły w drodze wykładni prawa szczelność systemu podatkowego. Autor podnosi jednak, że podstawą do przeprowadzenia prawidłowej implementacji dyrektywy jest obowiązek dokonania wykładni prounijnej, która powinna być poprzedzona odtworzeniem zdefiniowanego w preambule celu regulacji tak dalece, jak jest to możliwe, aby osiągnąć rezultat określony w dyrektywie 2008/118/WE.
Źródło:
Ius Novum; 2019, 13, 3; 177-194
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o granice wykładni definicji legalnych: podejścia formalistyczne i holistyczne
Dispute about limitations in interpreting legal definitions: formalistic and holistic approaches
Autorzy:
Zajęcki, Maurycy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231783.pdf
Data publikacji:
2021-07-13
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
teoria prawa
definicje legalne
wykładnia prawa
formalizm interpretacyjny
holizm interpretacyjny
theory of law
legal definitions
interpretation of law
interpretative formalism
interpretative holism
Opis:
CEL NAUKOWY: W tekście autor stosując analityczne metody teorii prawa proponuje nowe kryterium rozpoznawania granicy dla interpretowania definicji legalnych – logiczną strukturę konotacji definiowanej nazwy (określaną w tekście technicznym terminem „architektonika konotacji”). PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problematyka wykładni definicji legalnych jest obecna w polskim piśmiennictwie teoretycznoprawnym. Wiodącym jest ujęcie Macieja Zielińskiego, który uznawał, że nieprzekraczalną granicą zabiegów interpretacyjnych na definicjach legalnych polskiego tekstu prawnegojest sens językowy przepisów (podejście to zakłada silną tezę formalizmu w interpretacji definicji legalnych). Ujęcie to zostało skrytykowane przez Agnieszkę Bielską-Brodziak (to podejście zakłada tezę holizmu w interpretacji definicji legalnych). Przegląd orzecznictwa nie daje jednoznacznej odpowiedzi, jak polskakultura prawna (polskie ius interpretandi) odnosi się do wskazanej kontrowersji. PROCES WYWODU: Po przedstawieniu kontrowersji dokonana zostaje systematyczna prezentacja pojęcia architektoniki konotacji. To pojęcie wykorzystane zostanie do rozstrzygnięcia kilku problemów teoretycznych (koniunkcje i alternatywy w definicjach, definicje pełne i cząstkowe, definicje sensu largo i sensu stricto). WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wynikiem analizy jest przyjęcie i uzasadnienie słabszej tezy formalizmu w interpretacji definicji legalnych. Proponując to kryterium autor pokazuje, jak wygląda architektonika konotacji w typowych przykładach wziętych z polskiego tekstu prawnego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Ustalenia zawarte w tekście, jakkolwiek czynione z perspektywy teoretycznej, mogą być przydatne zarówno w procesie wykładni prawa (jako uzupełnienie reguł wykładni), jaki w procesie racjonalnego tworzenia prawa – jako analityczne narządzie pracy dla legislatorów. W zakończeniu autor sygnalizuje potrzebę kontynuacji rozważań w domenie normatywnych teorii wykładni prawa poprzez poszerzenie i (w razie potrzeby) skorygowanie M. Zielińskiego i A. Choduń ujęcia zasad, reguł i wskazówek dotyczących wykładni definicji legalnych.
RESEARCH OBJECTIVE: In the paper the author employs tools of analytical theory of law to propose a new criterion for putting barrier in interpreting legal definitions. This barrier is connected with logical structure of defining names. THE RESEARCH PROBLEM AND SCIENTIFIC METHODS: The problem of interpreting legal definition is present in Polish literature in the field of theory of law. The mainstream approach is represented by MaciejZieliński, who sees an unbreachable limitation in interpreting legal definitions in their linguistic meaning (this approach assumes strong thesis of formalism in interpreting legal definitions). This approach has been criticized by Agnieszka Bielska-Brodziak (her approach assumes thesis of holism in interpreting legal definitions). The analysis of judiciary resolutions does not answer the question how Polish legal culture (ius interpretandi) resolves the controversy. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: After presenting the above mentioned controversy in Polish jurisprudence, the notion of “architecture of connotation” is presented. This notion is used then to propose resolutions to several theoretical problems (conjunctions and alternatives in definitions, full and partial definitions, definitions sensu stricto and sensu largo). RESEARCH RESULTS: Weaker thesis of formalism in interpreting legal definitions is proposed and justified. After introducing the above mentioned notions, the author exemplifies them taking examples from Polish legal text. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The approach is theoretical in nature, but conclusions of the paper might be of use for both interpreters of legal text (as a base for formulating interpretative directives), and legislators (as a base for creating analytical tools useful in the process of rational lawmaking). In closing remarks the author signals the need of continuing analysis in the domain of normative theories of legal interpretation by broadening and (if necessary) amending directives (principles, rules, and hints) of legal interpretation proposed by M. Zieliński and A. Choduń.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2021, 12, 41; 66-87
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O postrzeganiu prawa na przykładzie sprawy rolnej z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego
On the perception of the law on the example of an agricultural case referred to in the Act on shaping the agricultural system
Autorzy:
Truszkiewicz, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29977975.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
natural law
positive law
formation of agricultural system
transformation of commercial company
interpretation of law
prawo naturalne
prawo pozytywne
kształtowanie ustroju rolnego
przekształcenie spółki handlowej
wykładnia prawa
Opis:
W artykule została ukazana zależność między postrzeganiem prawa a jego praktycznym stosowaniem. Wykorzystano w tym celu przypadek, w którym wystąpiły kontrowersje dotyczące stosowania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Sprowadzały się one do pytania, czy regulacje zawarte w tej ustawie, odnoszące się do nabywania nieruchomości rolnych, powinny mieć zastosowanie także w przypadku przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową. Rozważania wykazały, że ocena prawna tej samej kwestii może być różna w zależności od tego, czy osoba dokonująca oceny będzie zwolennikiem pozytywistycznego czy prawnonaturalnego postrzegania prawa. Pierwsze z nich skłania interpretatora do opierania się głównie na literalnej wykładni, natomiast drugie – do odwoływania się do innych metod wykładni, w tym na wykładni funkcjonalno-celowościowej. Ta ostatnia zakłada nawet konieczność weryfikowania prawa pozytywnego i konkretyzowania norm prawnych w przypadkach nietypowych. Takie podejście pozwala uniknąć ocen prawnych, które prowadzą do następstw z jednej strony zgodnych z literalnie odczytywanymi przepisami, a z drugiej – nieracjonalnych, a tym samym niesprawiedliwych i niesłusznych.
 The article illustrates the relationship between the perception of the law and its practical application. For this purpose, a case was used in which controversies arose concerning the application of the Act on shaping the agricultural system. Those controversies boiled down to the question of whether the regulations contained in this Act and concerning the acquisition of agricultural real estate should also apply in the case of the transformation of a limited liability company into a limited partnership. The deliberations performed showed that the legal assessment of the same issue may differ depending on whether the person making the assessment adheres to a positivist or natural law perception. The former tends to lead the interpreter to rely mainly on a literal interpretation, while the latter tends to rely on other methods of interpretation, including a functional-objective interpretation. The latter even implies the need to verify positive law and to concretise legal norms in atypical cases. Such an approach allows to avoid legal assessments that lead to consequences that are, on the one hand, in line with the literal reading of the rules and, on the other hand, irrational and therefore unjust and wrong.
Źródło:
Przegląd Prawa Rolnego; 2023, 1(32); 179-203
1897-7626
2719-7026
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Rolnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrumentalizacja prawa i instrumentalne użycie prawa a jego wykładnia
Autorzy:
Kotowski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788170.pdf
Data publikacji:
2016-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
instrumentalizacja prawa
wykładnia prawa
stosowanie prawa
instrumentalisation of the law
interpretation of the law
administration of the law
Opis:
The paper analyses notions traditionally related to ideologisation of the law in the context of statutory interpretation. Adopting a non-judgemental, positivist scientific approach, the author describes instrumentalisation of the law and instrumental “use” of the law in the view of theoretical concepts pertaining to law interpretation, developed under Polish jurisprudence. Hence the paper aims to outline basic problems with the development of semantics from the perspective of political authority’s “claim” to apply the statutory interpretation that involves certain assumptions resulting from a philosophy of the law and/or philosophy of politics which are treated as the appropriate ones (based on non-juridical criteria). In this respect, it seems crucial to analyse possible configurations of the stages of interpretation process (established and labeled by H. Rabault) as a pre- and overdetermination of the semantics which is the basis for law application decisions.
Źródło:
Studia Prawnicze; 2016, 4 (208); 39-67
0039-3312
2719-4302
Pojawia się w:
Studia Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksje na temat dynamiczności i deliberatywności wykładni trudnych przypadków na przykładzie spraw dotyczących osób LGBTQ+
Reflections on the Dynamism and Deliberativeness in the Interpretation of Law on the Example of Cases Concerning LGBTQ+ Rights
Autorzy:
Wojciechowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170522.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
deliberativeness
LGBTQ+
fundamental rights
identity
hard cases
interpretation of law
deliberatywność
LGBTQ
prawa podstawowe tożsamość
trudne przypadki
wykładnia prawa
Opis:
Artykuł rozważa liczne konteksty i wielopłaszczyznowość prawa do obywatelstwa, posiadania prawidłowego aktu stanu cywilnego, czy też korzystania z ulg bądź zwolnień podatkowych na takich samych zasadach jak inni obywatele, np. pozostający w związkach heteroseksualnych. Ukazuje ono, jak skomplikowane stało się orzekanie w sprawach, które ze względu na przedmiot regulacji powinny być względnie jednoznaczne i przewidywalne. Refleksyjność wykładni prawa pozwala uwzględnić nieeliminowalny aspekt jego zmienności, jak również płynność znaczenia pojęć i zwrotów użytych w tekście prawnym, co nakłada obowiązek odwołania się przez interpretatora do pozajęzykowych kontekstów wykładni, a więc do argumentów funkcjonalnych i systemowych. Autor wskazuje, że nie jest możliwe właściwe zrozumienie aktualnego kontekstu prawnego bez analizy kontekstu społecznego i kulturowego, zwłaszcza przy uwzględnieniu pluralizmu wartości jako modus vivendi społeczeństwa demokratycznego.
The article illustrates the numerous contexts and the multifaceted nature of the LGBTQ+ persons’ rights to citizenship, to have a correct civil status record, or to benefit from tax reductions or exemptions of on the same terms as other citizens, e.g., those in heterosexual unions. It shows how complicated it has become to adjudicate on matters that, in view of the subject-matter of regulation, should be relatively clear and predictable. Reflective interpretation of law makes it possible to take into account its non-eliminable changeability, as well as the fluidity of meaning of terms and phrases used in legal texts – factors which oblige the interpreter to refer to extra-linguistic contexts of interpretation, i.e., to functional and systemic arguments. The author considers that it is not possible to reach an adequate understanding of the current legal context without analysing the social and cultural context, especially when considering pluralism of values as the modus vivendi of a democratic society.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 4(33); 21-38
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne bazy danych i ich funkcje w procesie wykładni i stosowania prawa
Legal Databases and Their Functions in the Process of Interpreting and Applying the Law
Autorzy:
Staśkiewicz, Wiesław
Stawecki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531699.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
prawne bazy danych
wykładnia prawa
hybrydowa wykładnia prawa
pozytywizm prawniczy
sylogistyczny model stosowania prawa
legal database
legal interpretation
hybrid interpretation of law
legal positivism
syllogistic model for application of the law
Opis:
Artykuł podejmuje zagadnienie wpływu szeroko rozpowszechnionej praktyki korzystania z prawniczych baz danych w polskiej praktyce sądowej. Niezależnie od niezaprzeczalnie pozytywnych efektów rozwoju cywilizacji elektronicznej, w tekście rozważane są negatywne skutki korzystania z baz danych. Wynika to z konfliktu między możliwościami oferowanymi przez najnowszą technologię w postaci łatwego dostępu do tekstów prawnych, komentarzy i tysięcy wyroków sądowych – a wyjątkowym doświadczeniem historycznym judykatury w byłym państwie komunistycznym, metodami wykładni prawa opartymi na pozytywizmie prawniczym oraz dominacją sylogistycznego modelu stosowania prawa. Wszystko to powoduje dysfunkcyjność prawniczych baz danych. Powstaje rodzaj „hybrydowej wykładni prawa”, będącej z jednej strony kombinacją spuścizny, skutków transformacji gospodarki i systemu, a także nowych reguł prawa, z drugiej zaś strony ideologii związanej decyzji sądowej. Natura „hybrydowej wykładni prawa” przejawia się w niezliczonej liczbie cytowanych orzeczeń sądowych i komentarzy dostępnych w bazach danych, przy braku szerszego teoretycznego namysłu. W braku argumentów powoływanie się na orzeczenie staje się podstawą dla rozstrzygnięcia sprawy. Pytanie, czy możliwości oferowane przez elektroniczne bazy danych spowodują, że tego rodzaju wykładnia przerodzi się w nową formę retoryki prawnej, czy też pozostanie jedynie środkiem adaptacji dyskrecjonalnej władzy sędziowskiej do doktryny pozytywistycznej, a tym samym sofizmatem z okresu transformacji, pozostaje otwarte.
This article deals with the implications of the widespread practice of use of legal databases in Polish judicial practice. Apart from the undeniable positive effects of development of an electronic civilization, the article deals with the negative effects of use of databases. This is because a conflict arises between the possibilities offered by the latest technology in the form of easy access to legal texts, commentaries and thousands of judicial rulings, and the unique historical experience of the judiciary in a former communist country, methods of legal interpretation sustained by legal positivism, and domination by a syllogistic model for application of the law. All results in dysfunction of legal databases. A kind of “hybrid interpretation of law” is formed, which is a combination of a legacy, the effects of transformation of the economy and the system, as well as the new rules of law, on the one hand, and the ideology of bound judicial decision on the other. The nature of the “hybrid interpretation of law” is the infinite scope for citing judicial rulings and commentaries available in the databases without taking a broader theoretical view – without supporting arguments, and so the citing of a ruling has become the basis for adjudication. The question of whether the possibilities that electronic databases offer will cause interpretation of this kind to turn into a new form of legal rhetoric, or whether it will remain merely a means of adaptation of the discretionary power of judges to legal positivism doctrine, and thus the sophism of the period of transformation, remains an open one.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2012, 1(4); 84-105
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teorie języka a pluralizm wartości w kontekście teorii wykładni prawa
Theories of language, value pluralism and the theory of legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693229.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretation of law
philosophy of language
theory of language
value pluralism
nominalism
structuralism
wykładnia prawa
filozofia języka
teoria języka
pluralizm wartości
nominalizm
strukturalizm
Opis:
This article explores relations between philosophical ideas of the language and the attitude to the pluralism of values in the context of legal interpretation. It argues that if the postulate of intersubjectivity in legal interpretation is to be maintained, the nominalist idea of language will be more coherent with the negative attitude to value pluralism, while the structural idea is more coherent with the positive one. The intersubjectivity of legal interpretation can be based on a language system or on a system of values. If the idea of a language system were to be removed (as nominalists propose), the idea of one clear system of values will be needed, while where the idea of one system of values were to be maintained, then an idea of a language system will be necessary.
Artykuł analizuje relacje między filozoficznymi teoriami języka a stosunkiem do faktu pluralizmu wartości w kontekście interpretacji prawa. W opracowaniu argumentuje się, że przy założeniu postulatu intersubiektywności wyników wykładni prawa wizja języka proponowana przez nominalizm lingwistyczny łatwiej daje się pogodzić z negatywnym stosunkiem do pluralizmu wartości, wizja strukturalistyczna zaś – z pozytywnym stosunkiem do pluralizmu wartości. Intersubiektywność wykładni może opierać się na systemie językowym lub jednym systemie wartości. Jeżeli chcemy wyeliminować pojęcie systemu językowego (jak chcą tego nominaliści), to potrzebować będziemy jednego dostatecznie określonego systemu wartości. Jeżeli natomiast chcemy wyeliminować pojęcie jednego systemu wartości, to potrzebować będziemy systemu językowego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 55-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Poczet jurystów i ekonomistów” (4): Szymon Rundstein (1876-1942) – patron „Głosu Prawa” 2020
"Lexicon of Polish Lawyers and Economists": Szymon Rundstein (1876-1942) – patron of “The Voice of Law” 2020
Autorzy:
Redzik, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498935.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Szymon Rundstein
historia prawa polskiego
polityka międzynarodowa II RP
teoria prawa
wykładnia prawa
prawo cywilne
history of Polish law
international policy of the Second Polish Republic
theory of law
interpretation of law
civil law
Opis:
W czwartej odsłonie „Pocztu” przypominamy postać i osiągnięcia uczonego i praktyka prawa, którego Fryderyk Zoll młodszy uważał za najwybitniejszego polskiego prawnika pierwszej połowy XX w. – Szymona Rundsteina. Był znakomicie wykształconym prawnikiem warszawskim, który naukę prawa łączył z praktyką. Uważany jest za jednego z twórców polskiego prawa traktatowego. Był negocjatorem traktatów międzynarodowych, uczestnikiem prac unifikacyjnych i legislacyjnych w Lidze Narodów, wykładał w Akademii Prawa Międzynarodowego, był sędzią Stałego Trybunału Arbitrażu w Hadze. Pozostał cenionym do dziś teoretykiem prawa, który przedstawiał oryginalne koncepcje normy, czy wypowiadał się na temat roli orzecznictwa sądowego. Pracę w administracji rządowej łączył z praktyką adwokacką oraz dydaktyką w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Zamordowany został wraz z rodziną przez Niemców w Treblince w 1942 r.
In the fourth installment of the "Lexicon", we recall the figure and achievements of the scientist and practitioner of law, whom Fryderyk Zoll the younger considered the most outstanding Polish lawyer of the first half of the 20th century. Szymon Rundstein was an excellently educated Warsaw lawyer, who perfectly combined law studies with practice. He is considered one of the founders of the Polish treaty law. He was an outstanding negotiator of international treaties, participant in the unification and legislative work of the League of Nations, at the Academy of International Law, a judge at the Permanent Court of Arbitration in The Hague, and at the same time a respected theoretician of law, who presented original concepts of the norm or spoke about the role of judicial decisions. He combined his work in the government administration with the attorney’s practice and teaching at the Free Polish University in Warsaw. He and his family were murdered by the Germans during the Holocaust.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 1(5); 208-221
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Definicja legalna beneficjenta środków publicznych wydatkowanych w ramach polityki spójności
Legal definition of a “beneficiary” of public funds transferred on the basis of a project financing agreement under the cohesion policy
Autorzy:
Talaga, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140142.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
cohesion policy
project financing agreement
beneficiary
legal definition
interpretation of law
polityka spójności
umowa o dofinansowanie projektu
beneficjent
definicja legalna
wykładnia prawa
Opis:
Zdefiniowanie określonego pojęcia najczęściej ma zastosowanie do konkretnego aktu prawnego. W praktyce jednak wprowadzona definicja może mieć szersze znaczenie systemowe. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku definicji beneficjenta, która – została wprowadzona krajowymi przepisami prawnymi. Z jednej strony wymaga ona uwzględnienia pojęć o charakterze uniwersalnym dla całego systemu prawnego. Z drugiej jednak jest ograniczana regulacjami stosowanymi przy realizacji określonych celów strategicznych wyznaczonych przez poszczególne programy operacyjne. Zasygnalizowane uwarunkowania powinny być brane pod uwagę w procesie wykładni pojęcia podmiotu uprawnionego do skorzystania ze środków unijnych. Celem niniejszego artykułu jest analiza definicji beneficjenta środków unijnych przeznaczonych na realizację polityki spójności. Z uwagi na obszerność tematyki przeprowadzoną analizę ograniczono do ustawy o Narodowym Planie Rozwoju oraz ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, co wiązało się z uwzględnieniem pojęcia beneficjenta stosowanego jeszcze przed dniem akcesji, a także z zastosowaniem podobnych, ale bardziej rozbudowanych konstrukcji, które zostały wprowadzone później do krajowego systemu prawnego. W konsekwencji w opracowaniu zastosowano zarówno metodę historyczną, jak i metodę dogmatyczno-analityczną. W pewnej mierze uwzględniono również metodę analizy pojęciowej w zakresie odnoszącym się do definicji beneficjenta oraz poszczególnych jej części składowych. Na tej podstawie możliwe było sformułowanie ogólnych twierdzeń dotyczących zarówno podmiotowych, jak i przedmiotowych ograniczeń związanych z możliwością uzyskania statusu beneficjenta.
Defining a given concept by the legislator may result in consequences exceeding the scope of application of a single legal act. This is undoubtedly the case with the definition of a beneficiary, which was introduced by national legal provisions. On the one hand, it required taking into account concepts that were universal for the entire legal system. On the other hand, it was limited by the regulations that were applicable to the implementation of specific strategic goals set by individual operational programs. The indicated conditions should be taken into account in the process of interpreting the concept of an entity entitled to benefit from EU funds. At the same time, the legislative structure applied required taking into account claims presented by legal scholars and commentators and judicial decisions. The presented views on the definition of the concept of “beneficiary” used in the framework of the cohesion policy have primarily a descriptive aspect, but they are part of a broader scope of the normative concept of legal interpretation.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2022, 37; 125-143
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 41

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies