Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nominalizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Bóg i uniwersalia
    God and universals
    Autorzy:
    Judycki, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591888.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    God
    universals
    Platonism
    realism
    conceptualism
    nominalism
    Bóg
    uniwersalia
    platonizm
    realizm
    konceptualizm
    nominalizm
    Opis:
    W pierwszych dwóch częściach artykułu przedstawione są motywacje prowadzące do akceptacji istnienia uniwersaliów, jak również ich rodzaje. Dalej zostają wyróżnione cztery zasadnicze stanowiska w tzw. sporze o uniwersalia: realizm pojęciowy (platonizm), umiarkowany realizm pojęciowy, czyli rozwiązanie arystotelesowskie, konceptualizm i nominalizm (w różnych wersjach). W dalszych częściach artykułu przedstawiona jest krytyka rozwiązań nominalistycznych, arystotelesowskich i konceptualistycznych. Na tym tle autor argumentuje na rzecz teistycznego realizmu pojęciowego, ukazując, w jaki sposób należy zinterpretować relację pomiędzy ludzką świadomością semantyczną a uniwersaliami istniejącymi w umyśle Boga. W tym kontekście zostają wzięte pod uwagę zagadnienia dotyczące pojęć ewolucji kosmicznej i biologicznej oraz pojęcia stworzenia świata.
    The first two parts of the article discuss the motivations leading to acceptance of the existence of universals, as well as their types. Four main positions in the so-called the dispute about universals are presented: conceptual realism (Platonism), moderate conceptual realism, i.e. the Aristotelian solution, conceptualism and nominalism (in various versions). Further parts of the article present a critique of nominalist, Aristotelian and conceptual solutions. Against this background, the author argues in favor of theistic conceptual realism, showing how to interpret the relationship between human semantic consciousness and universals existing in God’s mind. In this context, issues related to the concepts of cosmic and biological evolution and the concept of creation are taken into account.
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2019, 2; 7-34
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odmienne języki teologiczne w dialogu katolicko-ewangelickim
    Different theological languages in Catholic-Evangelical dialogue
    Autorzy:
    Herbut, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595611.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    ekumenizm
    język teologiczny
    uniwersalia
    nominalizm
    realizm umiarkowany
    ecumenism
    theological language
    universals
    nominalism
    moderate realism
    Opis:
    The main thesis of the paper states that Catholic theology and Evangelical theology use different languages. The differences stem from the philosophical dispute about universals. The following positions emerged in the debate: radical realism (universalia ante rem), moderate realism (universsalia in re) and nominalism (notitia intuitiva et notitia abstractiva). The language of Catholic theology is a language of moderate realism, while the language of Evangelical theology is a language of nominalism. The linguistic differences result in a different understanding of important theological statements. The paper uses an analysis of selected fragments from a Catholic and an Evangelical catechism as a basis for the demonstration of the way the following issues are understood: (1) knowledge of God, (2) the concept of original sin, (3) the nature of the Church, (4) the origin of sacraments, (5) life in the world to come.
    Główna teza artykułu stwierdza, że teologia katolicka oraz teologia ewangelicka posługują się różnymi językami. Różnice są zakorzenione w filozoficznym sporze o uniwersalia. W sporze tym ukształtowały się następujące stanowiska: realizm skrajny (universalia ante rem), realizm umiarkowany (universalia in re) oraz nominalizm (notitia intuitiva et notitia abstractiva). Język teologii katolickiej jest językiem realizmu umiarkowanego, natomiast język teologii ewangelickiej – językiem nominalizmu. Różnice językowe mają wpływ na odmienne rozumienie istotnych twierdzeń teologicznych. W artykule pokazano – na przykładzie analizy wybranych tekstów z katechizmu katolickiego i ewangelickiego – różnice w rozumieniu i interpretacji takich kwestii, jak: (1) poznawanie Boga, (2) pojęcie grzechu pierworodnego, (3) natura Kościoła, (4) geneza sakramentów, (5) życie w przyszłym świecie.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2018, 38, 1; 301-332
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tomasz z Akwinu i widmo ukrytego nominalizmu
    Thomas Aquinas and the Spectre of Hidden Nominalism
    Autorzy:
    Głowala, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31231980.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    uniwersalia
    ukryty nominalizm
    Tomasz z Akwinu
    Awicenna
    triplex status naturae
    universals
    hidden nominalism
    Thomas Aquinas
    Avicenna
    Opis:
    W artykule dyskutuję z interpretacją tomistycznej teorii uniwersaliów w książce Pawła Rojka Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne w kontekście problematyki „ukrytego nominalizmu”. Stawiam sobie w nim trzy cele. (i) Proponuję uściślenie definicji powszechnika, pozwalające bronić zasadniczych tez Pawła Rojka dotyczących ukrytego nominalizmu; (ii) pokazuję, że zaproponowana przez Pawła Rojka interpretacja Akwinaty sama popada w ukryty nominalizm; (iii) proponuję, w oparciu o teorię triplex status naturae Awicenny, inne odczytanie tomistycznej teorii uniwersaliów, które wydaje mi się unikać pułapki ukrytego nominalizmu.
    In the paper, I discuss the interpretation of the Thomistic theory of universals put forward in Paweł Rojek’s book Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne [Tropes and Universals: Ontological Investigations] in the context of the issue of hidden nominalism. My aims are threefold. (i) I suggest a more precise definition of a universal that enables a defence of basic claims by Rojek concerning hidden nominalism; (ii) I show that the interpretation of Aquinas put forward by Rojek does in fact collapse into hidden nominalism; (iii) I offer another interpretation of the Thomistic theory of universals based on the theory of triplex status naturae that seems free from the trap of hidden nominalism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 325-346
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Barbarzyńca w ogrodzie: Wprowadzenie do dyskusji o Tropach i uniwersaliach
    Barbarian in the Garden: Introduction to the Discussions on Tropy i uniwersalia [Tropes and Universals]
    Autorzy:
    Rojek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31231982.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    uniwersalia
    realizm
    nominalizm
    teoria tropów
    konkretne uniwersalia
    uprawdziwianie
    universals
    realism
    nominalism
    trope theory
    concrete universals
    truthmaking
    Opis:
    W swojej książce Tropy i uniwersalia: Badania ontologiczne zaproponowałem systematyczną i historyczną analizę problemu uniwersaliów. Odróżniłem trzy podstawowe pojęcia powszechników, rozumianych kolejno jako wspólne własności, wspólne aspekty i wspólne całości, a następnie zastosowałem je do szczegółowej analizy teorii Romana Ingardena, św. Tomasza z Akwinu i Georga Wilhelma Friedricha Hegla. W tym tekście przedstawiam założenia metodologiczne mojej pracy, przyjmowane przeze mnie rozumienie powszechników i główne rezultaty moich interpretacji. Następnie omawiam krótko dyskusje, jakie wywołała moja książka. Katarzyna Barska i Marek Piwowarczyk kwestionowali moje odczytanie teorii Ingardena, a Tomasz Tiuryn i Michał Głowala krytykowali moją interpretację stanowiska św. Tomasza. Na koniec pokazuję, w jaki sposób Karol Kleczka ciekawie rozwinął interpretację pojęcia konkretnego powszechnika w ramach współczesnej teorii uprawdziwiania. 
    In my book Tropy i uniwersalia: Badania ontologiczne [Tropes and Universals: Ontological Investigations], I proposed a systematic and historical analysis of the problem of universals. I distinguished three main concepts of universals, understood as common properties, common aspects or common wholes, and then I applied these concepts for a detailed analysis of the theories of Roman Ingarden, St. Thomas Aquinas and Georg Wilhelm Friedrich Hegel. In this paper, I outline the methodological assumptions of my work, my understanding of universals, and the main results of my interpretations. Next, I briefly review the discussions provoked by my book. Katarzyna Barska and Marek Piwowarczyk questioned my reading of Ingarden’s theory, while Tomasz Tiuryn and Michał Głowala criticized my interpretation of Aquinas’s position. Finally, I analyze a way in which Karol Kleczka interestingly developed an interpretation of the notion of concrete universal within the framework of the contemporary truthmaking theory.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 277-296
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Rzeczy pospolite”: stare i nowe pojęcia powszechnika
    “Common Things”: The Old and the New Concepts of Universals
    Autorzy:
    Rojek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232207.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    uniwersalia
    realizm
    nominalizm
    teoria tropów
    scholastyka
    patrystyka
    Trójca Święta
    universals
    realism
    nominalism
    trope theory
    scholasticism
    patristics
    Trinity
    Opis:
    Filozofowie analityczni zwykle uważają, że dyskutowany przez nich problem uniwersaliów jest tym samym problemem, którym zajmowano się w starożytności i średniowieczu. Historycy filozofii pokazują jednak, że dawny spór o uniwersalia dotyczył wielu różnych kwestii i wcale nie skupiał się na dyskutowanym obecnie problemie wspólnych własności. W swojej książce Tropy i uniwersalia przyjmowałem, że pojęcie powszechników miało zawsze mniej więcej to samo znaczenie i interpretowałem stanowisko św. Tomasza z Akwinu jako rodzaj współczesnego realizmu. Moja interpretacja wywołała interesujące polemiki ze strony historyków filozofii, Tomasza Tiuryna i Michała Głowali. W tym artykule staram się zbadać podobieństwa i różnice między współczesnym a średniowiecznym rozumieniem powszechników i odpowiedzieć na niektóre sformułowane przez nich zarzuty. Wygląda na to, że w średniowieczu istniały co najmniej trzy różne pojęcia uniwersaliów. Po pierwsze, rozumiano je jako byty wspólne, ściśle tożsame w wielu swoich realizacjach. To pojęcie uniwersaliów być może zawdzięczamy patrystycznym dyskusjom o Trójcy Świętej w IV wieku. Po drugie, uniwersalia definiowano jako byty orzekane o wielu, to znaczy ogólne pojęcia istniejące w intelekcie. Po trzecie wreszcie, uważano je, zwłaszcza w późnej scholastyce, za byty dzielące się w swoich realizacjach. Tylko to pierwsze pojęcie zgadza się ze współczesnym rozumieniem uniwersaliów. Wynika z tego, że średniowieczny i współczesny spór o powszechniki częściowo pokrywają się ze sobą. Staram się także pokazać, że proponowane przez Tiuryna i Głowalę interpretacje stanowiska św. Tomasza prowadzą do osobliwego poglądu łączącego teorię tropów i strusi nominalizm Quine’a.
    Analytic philosophers usually believe that the problem of universals they discuss is the same problem that was discussed in antiquity and the Middle Ages. However, historians of philosophy point out that the old dispute on universals involved many different issues and did not focus on the currently debated problem of common properties. In my book Tropy i uniwersalia [Tropes and Universals], I assumed that the concept of universals had more or less the same meaning and I interpreted St. Thomas Aquinas’ position as a kind of contemporary realism. My interpretation raised interesting polemics by historians of philosophy, Tomasz Tiuryn and Michał Głowala. In this paper I attempt to examine the similarities and differences between contemporary and medieval understandings of universals and to answer some of their objections. It seems that there were at least three different notions of universals in the Middle Ages. First, they were understood as common beings, strictly identical in many realizations. This concept of universals is perhaps due to the patristic discussions of the Trinity in the fourth century. Second, universals were defined as entities predicated of the many, that is, as general concepts existing in the intellect. Third, and finally, they were thought, especially in late scholasticism, as entities divided into their realizations. Only the first concept agrees with the contemporary understanding of universals. It follows that the medieval and contemporary dispute over universals partially overlap. Finally, I also try to show that the interpretations of Aquinas’s position proposed by Tomasz Tiuryn and Michał Głowala lead in fact to a peculiar position that combines trope theory and Quine’s ostrich nominalism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 367-399
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Adaequatio intellectus et rei” w świetle dyskusji ze sceptycyzmem semantycznym
    „Adaequatio intellectus et rei” in the Light of the Discussion with Semantic Skepticism
    Autorzy:
    Szymura, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013904.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    sceptycyzm epistemologiczny
    sceptycyzm semantyczny
    nominalizm
    antyrealizm
    realizm
    uniwersalia
    prawda
    epistemological skepticism
    semantic skepticism
    nominalism
    antirealism
    realism
    universals
    truth
    Opis:
    The article juxtaposes modern skepticism stating lack of the criterion of true beliefs about transcendent reality with respect to their contents, but accepting the assumption about existence and cognoscibility of those contents on the one hand, and — after M. F. Burnyeat — ancient skepticism understood as one that questions this assumption on the other. The doubt as to existence of beliefs — resp. propositions as contents of beliefs — is a link joining ancient skeptics with Wittgenstein. Their skepticism is not – as modern skepticism – an epistemological position, but an ontological one — nominalism — questioning existence of universals that are the conditions of meaning and hence the conditions of truth of propositions. This is why the ancient dispute concerning the truth was in fact a dispute over the problem of universals, i.e. over existence of constant rules deciding which ways of connecting the subject and the predicate in a proposition are right and which are not. Realists referred to such rules, sophists denied their existence, and skeptics stated that without having such a rule at their disposal they do not have a basis for deciding the dispute between realists and sophists. This does not have much to do either with so-called correspondence concept of the truth or with the modern understanding of conceptual realism talking about “ideal paradigms” or “common properties” of things. Today’s typologies of philosophical positions do not fit antiquity. Ch. S. Peirce’s and D. Armstrong’s arguments lead to the conclusion that Plato was a… nominalist in the modern meaning of the world. P. T. Geach’s and N. Wolterstorff’s analyses allow stating the same about St Thomas Aquinas. This places under the question mark the statement that the latter could be an advocate of the generally ascribed to him correspondence theory of truth, which also cannot be derived from Aristotle’s philosophy without any doubts.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 237-267
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies