Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Reception of Translation" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Twórczość Henryka Sienkiewicza w Chinach
    Henryk Sienkiewicz’s works in China
    Autorzy:
    Lijun, YI
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/510945.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    reception of Polish literature in China
    Henryk Sienkiewicz
    translation
    Opis:
    The author of the article – Yi Lijun, a distinguished translator of Polish literary works into Chinese – attempts to present the reception of Henryk Sienkiewicz’s works in China, con-centrating on the issues concerning translations. She presents vignettes of the greatest scholars’ discussing Sienkiewicz’s works, the history of reception of Sienkiewicz’s writings, as well as the methods of popularizing his novels. She concentrates on problematics concerning the process of translating Trylogy from Polish language into Chinese, pointing out the difficulties and mistakes made by translators. She discusses her own work on translating the novels of the author of Quo vadis.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2010, 2(6); 97-107
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska seria przekładowa „«Dziadka do orzechów» i «Króla Myszy» E.T.A. Hoffmanna”
    Autorzy:
    Eliza, Pieciul-Kamińska,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927193.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    translation
    Nutcracker
    interpretation
    Polish translation of Nutcracker
    translators’ strategies
    domestication
    exotization
    language reception
    Opis:
    The article discusses the Polish translations of E. T. A. Hoffmann’s “Nutcracker”. In the first part the origins of the famous story are presented. Then the author presents the problem of “translation series” as a phenomenon revealing translators’ approaches and various interpretations of the same literary work. The two main chapters of the article are devoted to eight different Polish translations of “Nutcracker”. Their detailed analysis leads to an evaluation of translators’ strategies of domestication and exotization and their influence on the Polish language reception. In the last part the author presents her own translation and points out important aspects of the original work treated in her version of “Nutcracker” as translation invariants.
    Źródło:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2015, 8; 56-87
    1898-4215
    Pojawia się w:
    Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mapowanie kanonu. Literatura polska w perspektywie światowej
    World History of Polish Literature. Interpretations
    Autorzy:
    Mikołajczak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036507.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    world literature
    history of Polish literature
    intercultural transfer
    canon
    translation
    reception
    Opis:
    The article discusses the research proposal presented in Światowa historia literatury polskiej. Interpretacje [World History of Polish Literature. Interpretations], edited by Magdalena Popiel, Tomasz Bilczewski and Stanley Bill. Mikołajczak contrasts the research concept of world literature with the dominant approaches to the world literature in the area of contemporary literary studies and the traditional model of the history of literature. She reflects on the situation of Polish literature in the world, taking into account the ways in which Polish works circulate in other cultural circles, the possibilities and limitations of translation as well as shifts within the canon. She also indicates the opportunities that open up for Polish literature in the global context.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2021, 35; 395-413
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Слово о переводе... (стихотворения для детей Самуила Маршака «Мороженое»)
    A Word on Translating... (The Children’s Poem “Morozhenoye” by Samuil Marshak)
    Autorzy:
    Manasterska-Wiącek, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1754299.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-11
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    tłumaczenie
    przekład dla dzieci
    dziecko jako odbiorca
    modyfikacja odbioru
    translation
    translation for children
    child as recipient
    modification of reception
    Opis:
    Настоящая статья посвящена исследовнию перевода стихотворения Самуила Маршака Мороженое. Автор, анализируя перевод как процесс, ставит вопрос, является ли он своего рода продуманным действием расчётов – отнимания, прибавления отдельных элементов содержания, их тождественности или равенства по сравнению с подлинником. Он пытается также найти ответ на вопрос, как переводить для детей. Всегда ли переводчик, отнимая существенные элементы в тексте, добавляя новые по отношению к оригиналу, ставит читателя перед новыми картинами? Автор статьи спорит с некоторыми переводческими решениями и предлагает свой вариант, по его мнению, более адекватный подлиннику по смыслу и по форме. Стремление к смысловому и формальному равенству не означает попытки буквального перевода, но такой подбор средств, чтобы предоставить читателю возможность восприятия текста, похожего на подлинник. Каждый элемент поэтического рассказа имеет свой локус в таком представлении. Перестановка локусов, удаление некоторых из них и добавление новых оказывает воздействие на читателя. «Математические расчёты», парадоксально, не всегда влияют на восприятие текста.
    Słowo o przekładzie… (wiersza dla dzieci Lody Samuiła Marszaka) Niniejszy artykuł został poświęcony analizie przekładu wiersza Samuiła Marszaka Мороженое (Lody). Autorka, zastanawiając się nad czynnością przekładu, zadaje na wstępie pytanie, czy działanie owo nie jest pewnym przemyślanym systemem obliczeń – odejmowania, dodawania pewnych treści, ich tożsamości czy równości w porównaniu do oryginału. Próbuje też znaleźć odpowiedź na pytanie, jak tłumaczyć dla dzieci. Czy rzeczywiście odejmowanie istotnych treści w przekładzie, dodawanie nowych w stosunku do tekstu wyjściowego nie stawia czytelnika wobec poważnie zmodyfikowanych czy nawet zupełnie innych obrazów? Kwestionując sensowność niektórych rozwiązań translatorskich analizowanego przekładu, autorka proponuje swój kontrprzekład, szukając możliwości bliższego i, jej zdaniem, bardziej adekwatnego przekazu nie tylko treści, ale i formy tekstu wyjściowego. Co istotne, poszukiwanie równości wobec tekstu oryginału nie jest dążeniem do dosłowności, ale do stworzenia czytelnikowi, poprzez uważne i przemyślane rozwiązania, warunków do podobnej potencjalnej reakcji odbiorczej. Każdy element tekstu ma swój lokus w wyobraźni czytelnika. Zamiana ich miejsc, usuwanie, dodawanie może modyfikować odbiór. Jak się okazuje, „matematyczne działania” w tekście nie zawsze jednak zmieniają odbiór – paradoksalnie odjęcie czy dodanie może oznaczać tożsamość w odbiorze.
    The aim of this article is to analyse the translation of Samuil Marshak’s poem Morozhenoye (“Ice-cream”). While reflecting upon the process of translation, the author poses the question whether the translator’s activity is not a certain conscious system of calculations – adding or subtracting pieces of data, their identity or equity in relation to the original. The author also tries to answer the question of how to translate literary works for children. Isn’t subtracting or adding vital pieces of content in the translation process actually putting the reader in front of largely modified or completely different images? While questioning the applicability of some of the translator’s solutions in the analysed text, the author proposes her own translation, which aims to reflect the original more closely and more adequately in terms of both content and form. More importantly, seeking equation with the original text is not an attempt to apply word-for-word equivalence, but rather aims at giving the reader the conditions to make a similar reaction to the text, via the translator’s conscious and considerate choices. Each piece of the text has its locus in the reader’s imagination. Replacing, deleting or adding them may modify the text’s reception. As it turns out, “mathematical calculations” in the text do not always result in a change in its reception – quite paradoxically, subtraction or addition may result in the most appropriate reception.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 7; 245-262
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rogera Bacona krytyka średniowiecznych przekładów pism Arystotelesa
    Roger Bacon’s Critique of the Medieval Translations of Aristotle’s Writings
    Autorzy:
    Judycka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013172.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Roger Bacon
    Wilhelm z Moerbeke
    translacja
    recepcja pism Arystotelesa
    translation
    reception of Aristotle’s writings
    Opis:
    The paper open with an outline of Roger Bacon’s linguistic interests. He claimed that the knowledge of languages is the propedeuctics of any knowledge because it is formulated in the Hebrew, Greek, and Arabic languages, and no translation can fully render the original text. There are also other reasons for which the knowledge of languages is necessary for the functioning of the Church, e.g. in the Liturgy or for missionary purposes. Bacon distinguished three stages of the command of a language, and the second is the skill of translation postulated for each person that studies philosophical and theological texts. This programme was too idealistic and, if only for the scarcity of original texts, it could not be carried out on a broader scale in medieval universities doomed to use Latin translations. And these translations were so negatively evaluated by Roger Bacon. He referred to his knowledge of some details that showed the translators’ incompetence. Then the paper discusses Bacon’s opinions on medieval translators. It indicates Bacon’s chronological mistakes and his lack of information with reference to many facts about the translator’s movements. It provides some possible reasons for Bacon’s ignorance and his harsh evaluation of that movement. There were the following reasons for that: he distanced himself from some learned information due to the fact that Aristotle had for many decades been condemned in Paris, there were excessive expectations in relation to the alleged astronomic and astrological knowledge of Aristotle, and its lack was painful for this scholar. He failed to be aware of the vagueness of Aristotle’s original text due to, among other things, only a rudimentary knowledge of Greek that Roger Bacon had, and Greek original texts were inaccessible. One may also mention a tendency typical of Bacon to trace causes of mistakes and his fear of being rush in creating authorities. Bacon’s testimony concerning William of Moerbeke is discussed in detail. This was done with a view to show that Bacon conveys some information that is not true and some that can be regarded as trustworthy or hypothetical in further research on the life and literary work of this medieval translator. The unique piece of information is that William of Moerbeke decided to revise the ancient translations of Aristotle’s writings. Bacon’s negative opinion about William’s translator’s skills must be treated as unjust, although contemporary research shows that, despite his indisputable accomplishments, William’s translations have some drawbacks. Accordingly, we cannot completely reject Roger Bacon’s testimony.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 101-115
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Herbert i jego tłumacz
    Herbert and His Translator
    Autorzy:
    Chojnowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511256.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Zbigniew Herbert
    Karl Dedecius
    Saint Jerome
    translation
    reception
    Polish poetry of 20th century Poles and Germans
    Opis:
    The article presents literary friendship between the poet and Karl Dedecius – the first and most important translator of his poetry into German. The article is an introduction into their voluminous correspondence. Letters that present Dedecius’ efforts aimed at anchoring Her-bert’s creativity into German language and rising in it related literature, reveal for us the figure of the poet and his half-emigrant condition. The article discusses Herbert’s poem Col-antonio – S. Gierolamo e il Leone, poem dedicated to his German translator. Saint Jerome presented in the poem is a patron and a symbol of perfection for translators. He is distin-guished not only through his titanic work, but above all through his attitude based on open-ness and courage.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2012, 1(9); 235-241
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La Morale de Madame Dulska – o francuskojęzycznej edycji dramatu Gabrieli Zapolskiej
    La Morale de Madame Dulska – a French-Polish publication of Gabriela Zapolska’s play
    Autorzy:
    Karwowska, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942680.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Morality of Mrs. Dulska
    naturalistic drama
    reception of Polish literature abroad
    translation
    Gabriela Zapolska
    Moralność Pani Dulskiej
    dramat naturalistyczny
    recepcja literatury polskiej za granicą
    przekład
    Opis:
    The article presents the bilingual French-Polish publication, entitled La Morale de Madame Dulska. Moralność Pani Dulskiej (2011). Editors of the volume (Danuta Knysz-Tomaszewska, Grzegorz Bąbiak and Cécile Bocianowski) invited representatives of various universities to join the project, among them: Paris III Sorbonne (Elżbieta Koślacz-Virol), Paris IV Sorbonne (Danièle Chauvin) and University of Warsaw (Tomasz Wójcik). The play was translated by: Krzysztof Jeżewski – translator of Polish poetry into the French, also Elżbieta Koślacz-Virol, author of the book on Gabriela Zapolska published in France. La Morale de Madame Dulskawas based on the translation by Paul Cazin (1881-1963).The French-Polish publishing initiative has been based on a copy of Paul Cazin’s manuscript donated by his widow, Juliette Monfet, in the late 1970s.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2014, 03
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ortensio Lando i francuska wersja jego Paradoksów
    Ortensio Lando and the French Version of His Paradoxes
    Autorzy:
    Salawa, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1902464.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    włoska literatura renesansowa
    europejska recepcja kultury włoskiego renesansu
    Ortensio Lando
    paradoks
    przekład
    Italian Renaissance literature
    European reception of the Italian Renaissance
    paradox
    translation
    Opis:
    Ortensio Lando was an Italian promoter of the thought of Erasmus of Rotterdam and he translated Thomas Moore's Utopia into Italian. Also, he was author of a provocative set of paradoxes (Paradossi, Lyon 1532) that were before long translated into French (Paradoxes, translated by Charles Estienne, Paris 1553), and then into English (The Defence of Contraries, translated by Anthony Munday, London 1593). A contrastive analysis of one of the paradoxes („Better to be a fool than a scholar”) in its original and its French translation displays interesting aspects of text reception. The French translator of the text engages into an intellectual play based on the use of rhetorical devices. The translation is purposefully devoid of any veiled and alluded content of ideological nature, whose presence is deducible in the Italian text.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 1; 19-30
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antologie w obiegu. O obecności i nieobecności staroserbskich tekstów w przekładzie na język polski – uwagi ogólne
    Antologies in Circulation. On Presence and Absence of the Old Serbian Texts in Polish Translations. General Remarks
    Антологии в читательской среде. О наличии и об отсутствии старосербских текстов в переводе на польский язык – общие замечания
    Autorzy:
    Lis-Wielgosz, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879836.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    przekład
    recepcja
    literatura
    Slavia Orthodoxa
    piśmiennictwo prawosławnych Słowian
    teksty staroserbskie
    antologie
    translation
    reception
    literature
    literature of Orthodox Slavs
    the Old Serbian texts
    antologies
    Opis:
    Artykuł podejmuje problem recepcji dawnego piśmiennictwa kręgu Slavia Orthodoxa w Polsce, który jest zagadnieniem złożonym, wieloaspektowym, ściśle związanym ze specyfiką obu przestrzeni kulturowych, z pozoru różnych, lecz jak się okazuje, nie tak odległych czy odmiennych w swych tradycjach. Kwestia przekładu dawnego piśmiennictwa prawosławnych Słowian jest rozważana na przykładzie tekstów staroserbskich, a biorąc pod uwagę kryterium ich obecności i nieobecności w polskim obiegu czytelniczym, omawiane są przede wszystkim prezentacje o charakterze antologicznym.
    This work deals with the problem of the reception of the former literature of the Slavia Orthodoxa circle in Poland, which is an issue folded, multifaceted, closely connected with the specificity of the two cultural spaces, seemingly different, but as it turns out, not so distant or different in their traditions. The issue of the translation of literature of Orthodox Slavs is discussed on the example of the Old-Serbian texts, given the criterion of presence and absence of these texts in Polish circulation readership.
    В статье затрагивается проблема рецепции давней письменности ареала Slavia Orthodoxa в Польше, являющаяся сложным и многоаспектным вопросом, тесно связанным со спецификой обоих культурных пространств – на первый взгляд различных, однако, как оказывается, не так отдаленных и отличающихся друг от друга в своих традициях. Вопрос перевода давней письменности православных славян рассматривается на примере старосербских текстов, а на основе критерия их наличия либо отсутствия в читательской среде, комментируются прежде всего издания антологического характера. В приложении к статье приводится библиографический список около 50 заглавий.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 177-191
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Zabawa złożona ze wszystkich, jakich teatr dostarczyć może»: Les Amants magnifiques – Miłość wspaniała
    ‘An Entertainment Which Should Comprise All That the Stage Can Furnish ’: Les Amants magnifique—Miłość wspaniała
    Autorzy:
    Kencki, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520069.pdf
    Data publikacji:
    2016-09-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Molière
    recepcja Molière'a
    przekład
    teatr polski 1700–1800
    Les Amants magnifiques
    metateatr
    Franciszka Urszula Radziwiłłowa
    reception of Molière
    translation
    Polish theater 1700–1800
    metatheater
    Opis:
    Artykuł omawia osiemnastowieczną polską adaptację Les Amants magnifiques Moliera autorstwa księżnej Franciszki Urszuli Radziwiłłowej, której edycję opublikowano w aneksie. Artykuł analizuje zarówno przekład Radziwiłłowej, jak i wystawienie sztuki w 1749 roku w Nieświeżu, gdzie Radziwiłłowie mieli swój prywatny teatr dworski. W dramacie zastosowano zabieg teatru w teatrze, w artykule zaprezentowano więc zagadnienia dotyczące zjawiska metateatralności, przede wszystkim kluczowe propozycje jego rozumienia: klasyfikację Tadeusza Kowzana oraz system opracowany przez Sławomira Świontka na gruncie teorii komunikacji. Autor przedstawia własną propozycję ujęcia metateatru, która umożliwia analizę zjawiska w odniesieniu nie tylko do samego dramatu, ale także do widowisk teatralnych. Wychodząc z założenia, że spektakl teatralny jest sztuczną rzeczywistością, w której istnieje napięcie między realnością a wyobrażoną konwencją, autor wyróżnia cztery aspekty metateatralności: separacja gry w teatr od spektaklu jako całości; transgresja polegająca na grze granicami spektaklu; dwustronna identyfikacja aktora i odtwarzanej postaci; wreszcie absorpcja makrokosmosu świata przez mikrokosmos spektaklu. Autor dowodzi, że zastosowanie powyższych rozróżnień pozwala lepiej zrozumieć, w jakim celu księżna wykorzystywała metateatralne narzędzia proponowane przez Moliera. Argumentuje, że posłużyły one do ukazania rzeczywistości jako swoistego theatrum vitae humanae, na scenie którego człowiek poddawany jest próbie. I choć  rozmaite iluzje i pułapki zastawiane przez innych stanowią utrudnienie, to jednak trzymając się swojej cnoty (zwłaszcza miłości), człowiek jest w stanie postępować zgodnie ze swoim przeznaczeniem, którym rządzi Opatrzność Boża.
    This article is an analysis of the 18th century Polish rendering of Molière’s Les Amants magnifiques by Duchess Franciszka Urszula Radziwiłłowa, supplemented by its edition in the appendix. The publication presents Radziwiłłowa's translation of the play itself as well as its 1749 performance at Nieśwież, where the Radziwiłłs had their private court theatre. The drama employs a play within a play device, the article discusses some issues regarding the phenomenon of metatheatricality. First of all, it presents some key proposals of understanding it, going back to the classifications advanced by Tadeusz Kowzan and the system devised by Sławomir Świontek on the basis of a theory of communication. The author advances his own proposition of tackling metatheatre that enables analysis of the phenomenon not only in reference to drama alone, but also in reference to theatrical performances. Starting with the assumption that the theatre performance is an artificial reality where there is an innate tension between reality and the imaginary convention, he distinguishes four aspects that pertain to metatheatricality. They are as follows: separation of a play within the play from the performance as a whole; transgression consisting in playing with the limits of the spectacle; two-way identification of the actor and the character being portrayed; and finally, absorption of the macrocosm of the world into the microcosm of the spectacle. The author argues that deployment of the above-mentioned conceptual tools enables us to better understand the purpose for which the Duchess utilised the metatheatrical devices proffered by Molière. He claims that they were used to present the reality as being a kind of theatrum vitae humanae, on the stage of which the man is being tested. And although his progress is frustrated by various illusions and traps set up by others, by holding on to his virtue (to love, in particular) he is nonetheless able to act in accordance with his destiny, governed by Divine Providence.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 25-80
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O relacji między przekładami a recepcją Baśni dla dzieci i dla domu (Kinder- und Hausmärchen) braci Grimm w Polsce
    On the Relation between Translations and the Reception of the Children’s and Household Tales (Kinder- und Hausmärchen) by Brothers Grimm in Poland
    Autorzy:
    Pieciul-Karmińska, Eliza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344005.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    przekłady
    recepcja baśni braci Grimm w Polsce
    baśnie braci Grimm
    folk tales
    Brothers Grimm
    translation
    reception of the tales by Brothers Grimm in Poland
    Opis:
    The fairy tales by the Brothers Grimm are the most often translated work of German literature. All over the world these tales are read in translations that are not identical to the original. In Poland, these important texts are also read in various versions translated into Polish, which raises a question of how the form and content of different translations and adaptations may influence the reception of these German tales. Referring to important studies by folklorists Helena Kapełuś and Dorota Simonides, the author of the article indicates which research topics should be continued and deepened in the field of the Grimm research in Poland.
    Baśnie braci Grimm są najczęściej tłumaczonym dziełem literatury niemieckiej. Na całym świecie opowieści te czytane są w tłumaczeniach, które nie są identyczne z oryginałem. W Polsce te ważne teksty czytane są także w różnych wersjach tłumaczonych na język polski, co rodzi pytanie, jak forma i treść różnych przekładów i adaptacji może wpływać na odbiór tych niemieckich opowieści. Odwołując się do ważnych opracowań folklorystów Heleny Kapełuś i Doroty Simonides, autorka artykułu wskazuje, jakie wątki badawcze powinny być kontynuowane i pogłębiane w obszarze badań braci Grimm w Polsce.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2023, 67, 1-2; 13-34
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ze studiów nad Molierem w teatrze staropolskim
    From Studies on Molière in Old Polish Theater
    Autorzy:
    Lewański, Julian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433180.pdf
    Data publikacji:
    1956-12-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Molière
    «Mieszczanin szlachcicem»
    «Pocieszne wykwintnisie»
    teatr polski 1700-1800
    przekład
    recepcja Molière’a
    «Le Bourgeois gentilhomme»
    « Les Précieuses ridicules »
    Polish theater 1700–1800
    translation
    reception of Molière
    Opis:
    Artykuł dotyczy recepcji komedii Molière’a w Polsce w XVIII wieku, ze szczególnym uwzględnieniem Mieszczanina szlachcicem oraz Pociesznych wykwintniś, których dwa wczesne przekłady autor publikuje w aneksie. Mieszczanin szlachcicem został wystawiony w 1753 roku w kolegium jezuickim w Grudziądzu (Pomorze) w tłumaczeniu jezuity Antoniego Bagieńskiego (edycja krytyczna w aneksie). Przekład jest dość wierny, z tendencją do naśladowania oryginału, pominięte zostały jednak postaci kobiece ze względu na przepisy szkolne. Inną – jeszcze swobodniejszą – adaptacją Mieszczanina szlachcicem dla teatru szkolnego jest dzieło Franciszka Bohomolca (1720–1784) – redaktora Monitora Warszawskiego w latach 1765–1784. Bohomolec również pominął postaci kobiece, ponadto zmienił układ scen oraz zakończenie, aby nadać sztuce bardziej pozytywny i dydaktyczny wydźwięk. Pocieszne wykwintnisie pojawiły się na scenach staropolskich kilkakrotnie. Pierwszy znany przekład tej komedii pochodzi prawdopodobnie z początku XVIII wieku (edycja krytyczna w aneksie). Autor podkreśla wysoką jakość adaptacji, w której zachowano wiele cech oryginału, chociaż środowisko mieszczańskie komedii zostało zmienione na szlacheckie. Sztuka była prawdopodobnie prezentowana w jakiejś szlacheckiej rezydencji, może nawet na dworze królewskim. Autor komentuje jeszcze trzy inne przekłady, niektóre z nich inscenizowane prawdopodobnie w rezydencjach arystokratycznych – przeciętne tłumaczenie wojewody inflanckiego Platera (prawdopodobnie Jana Ludwika), wierszowane i gubiące różne cechy oryginału tłumaczenie Urszuli Radziwiłłowej (1752) i pozostawione w rękopisie tłumaczenie Marii Potockiej (1749). Dostosowana do potrzeb teatrów szkolnych jest natomiast zręczna adaptacja Bohomolca. Autor uznaje, że wprowadzenie doskonałych komedii francuskich do teatrów dworskich było potwierdzeniem literackich kompetencji i trafności oceny ich twórców. Obecność sztuk Moliere’a na scenach szkolnych, pomimo zakazów i zwyczajów zakonnych, uważa natomiast za świadectwo siły pióra francuskiego komediopisarza.
    This article concerns the reception of Molière’s comedies in 18th-century Poland, focusing on Le Bourgeois gentilhomme (The Bourgeois Gentleman) and Les Précieuses ridicules (The Affected Ladies), whose two early translations are included in the appendix in critical editions. The former was staged in 1753 at the Jesuit college in Grudziądz (Pomerania). Although the translation by the Jesuit Antoni Bagieński (in the appendix) is generally quite faithful, with a tendency to imitate the original, all female characters were removed from the play due to school regulations. An even freer adaptation of this comedy for a school theater was prepared by Franciszek Bohomlec (1720–1784), editor of one of the first Polish periodical papers, Monitor Warszawski, from 1765 to 1784. Bohomolec not only omitted female characters, but also changed the sequence of scenes and the ending to give the play a more positive and didactic tone. Les Précieuses ridicules appeared on Old Polish stages several times. The first known translation (in the appendix) probably dates from the early 18th century. The author of the article emphasizes the high quality of this adaptation, which retained many features of the original comedy, despite changing its social milieu from the bourgeoisie to the nobility. The play was probably performed at a manor house, perhaps even at the royal court. The author also comments on three other Polish versions of the comedy, likely staged in aristocratic mansions: a mediocre translation by the Livonian gover Plater (probably Jan Ludwik), a rhymed rendering by Urszula Radziwiłł (1752), in which various features of the original are lost, and a translation by Maria Potocka (1749), which exist in manuscript. In addition, there is also a skillful adaptation by Bohomolec, where the original is altered to meet the needs of school theaters. The author concludes that the introduction of excellent French comedies into court theaters confirms their creators’ literary competence and good sense of judgement. The presence of Moliere’s plays on school stages despite monastic prohibitions and customs, in turn, is seen as a testimony to the power of the French playwright's pen.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 4; 597-630
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Wymawia się Szekspir»: Mistrzowi Williamowi w czterechsetną zgonu jego rocznicę
    ‘It Is Pronounced Shek-speer’: For Master William on the Quadricentennial of His Demise
    Autorzy:
    Komorowski, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520056.pdf
    Data publikacji:
    2016-09-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    William Shakespeare
    Wojciech Bogusławski
    przekład
    recepcja Shakespeare'a
    teatr polski 1700-1800
    teatr polski 1800-1900
    translation
    reception of Shakespeare
    Polish theater 1700–1800
    Polish theater 1800-1900
    Opis:
    Wojciech Bogusławski poprzedził pierwodruk swojego przekładu Hamleta, umieszczonego w czwartym tomie Dzieł dramatycznych, przedmową zatytułowaną „Shakespeare", w której w przypisie zdradził: „Wymawia się Szekspir". W ciągu prawie stu lat pisownia nazwiska dramaturga ze Stratfordu w Polsce wahała się między tymi dwoma skrajnościami: „Shakespeare" lub starsza wersja „Shakespear" z jednej strony i jakaś forma polskiego zapisu fonetycznego, najbardziej rozpowszechniona – i w końcu zwycięska – „Szekspir" z drugiej. Pomiędzy tymi biegunami w latach 1765–1849 pojawiło się w polskich drukach i rękopisach co najmniej 40 (słownie czterdzieści) wariantów zapisu, angielskich, niby-angielskich, bardziej lub mniej fonetycznych i na różne sposoby hybrydowych. Większość wariantów to próby autorów i redaktorów zapisania lub „oswojenia” nazwiska autora Hamleta w języku polskim. Zawarta w artykule lista, publikowana w tej formie po raz pierwszy, jest ułożona chronologicznie. Każdy przypadek pierwszego użycia jest cytowany i opatrzony zwięzłym komentarzem. Lista jest jednak potencjalnie niekompletna, ponieważ odnalezienie kolejnych wersji nie jest wykluczone.
    Wojciech Bogusławski prefaced the first publication of his translation of Hamlet, included in volume four of his Dzieła dramatyczne (Dramatic Works), with an introduction titled “Shakespeare,” where he volunteered in a footnote: “It is pronounced Szekspir [Shek-speer].” Within the period of almost one hundred years, the spelling of the Stratford playwright’s name in Poland vacillated between these two extremes: “Shakespeare,” or the older version of “Shakespear,” on the one hand, and some form of Polish phonetic spelling, the most widespread—and at the end, prevalent—being “Szekspir,” on the other. Polish prints and manuscripts from 1765–1849 contain at least forty spelling variants ranging from English and pseudo-English to more or less phonetic versions, with numerous hybrid solutions in between. Most of the variants are attempts by Polish authors and editors at making the name of Hamlet’s author more familiar in Polish. The present list, published as such for the first time, is arranged chronologically. Each instance of the first usage is quoted and a succinct commentary is supplied.  The list is potentially incomplete, however, since other versions might crop up in future research. 
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 5-24
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekład omówiony, czyli o statusie i funkcji paratekstu (na przykładzie serii Biblioteka Duchowości Europejskiej)
    Discussed translation: on the Status and Function of Paratext in the series Library of European Spirituality
    Prevod opisan, odnosno o statusu i funkcji parateksta (na primeru serije: Biblioteka evropske duhovnosti)
    Autorzy:
    Lis ‑Wielgosz, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486956.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    tłumaczenie
    paratekst, tłumacz
    przestrzeń recepcji
    seria
    Biblioteka Europejskiej Duchowości
    Slavia Orthodoxa
    translation
    paratext
    reception space
    translator
    series
    library of european Spirituality
    Slaviae Orthodoxae
    prevod, paratekst, recepcijski prostor, prevodilac, serija, Biblioteka Evropske Duhovnosti, Slavia Orthodoxa
    Opis:
    The article discusses the status and function of paratext based on the series of translations titled Biblioteka Duchowości Europejskiej (Library of European Spirituality). The series itself has been initiated by the Polish Paleo-Slavic community and was published more than ten years ago. The article’s authoress refers to the definition and classification of paratext elaborated on by gérard genette, which has been applied to considerations over translation studies for a long time and served as the basis for distinguishing strategies selected by translators as well as identifying the reception space. in the discussion on paratext, the role of the author of a translation is also taken into account, especially the issue of his or her presence, namely: the translator’s visibility, intentionality, and subjectivity revealed by his or her choices. The reflection made on paratexts, which regards only one series, does not exploit the complicated matter of the problem — it rather inscribes itself into the broader discussion which seems neither to exhaust the subject nor to provide satisfaction, since it forces the researcher to face the field demanding other explorations and contemplations. yet even this general or superficial outline of the problem exposes or confirms the academic arrangements concerning usefulness and functionality of paratext in the process of translating literary works from one system to another. The article also postulates that translation should be incorporated in the space of destination culture, which may assure the translator (the secondary author) full reception of their text, thus allowing the translator’s work to come nearer to the primary reception namely, to assimilate to the process occurring in the realm of departure culture.
    U članku se razmatra problem statusa i funkcije parateksta na primeru izdavačke serije prevoda Biblioteka evropske duhovnosti koja je pre deset godina ustanovljena u krugu poljskih paleoslavista. Polazna tačka za ovo razmatranje je definicija i klasifikacija parateksta koju je uveo Žerar Ženet i koja je odavno prisutna ne samo u književnoistorijskoj refleksiji, već takođe i u razmišljanju o prevodilačkoj delatnosti, strategiji prevodioca i recepcijskom prostoru. U opisu ključnog pitanja, odnosno statusa i funkcji parateksta postavlja se takođe problem uloge prevodioca, njegovog prisustva — vidljivosti, njegovih subjektivnih izbora, namernih strategija itd. ovaj čanak je samo jedna skica opisa paratekstualne problematike u odnosu na prevodilačku delatnost, a u tom osnovnom smislu on se uključuje u širu diskusiju koja se već više godina vodi u naučnoj sredini. i pored toga što je ovo samo uvodni pokušaj prikazivanja statusa i funkcije parateksta u prevodu književnog dela, on na određen pokazuje i potvrđuje visoku korisnost parateksta u prevodilačkom radu i ujedno u recepcijskom procesu, to jest u prijemu i shvatanju dela iz prostora primarne kulture u prostoru sekundarne kulture. dakle na primeru jedne, već u nauci poznate izdavačke serije — Biblioteka evropske duhovnosti pokazan je ne samo paratekst i njegova podela, već i pre svega prisustvo i šira funkcionalnost u odnosu na prevod književnog dela.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2017, 8, 1; 37-56
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies