Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "II Rzeczpospolita," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Obyś cudze dzieci uczył (np. na Wołyniu lub Polesiu)! O szkole we wschodnich województwach międzywojennej Polski
May You Teach Other People’s Children in Wołyń and Polesie: About Schools in the Eastern Regions of Interwar Poland
Autorzy:
Kopeć, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1450126.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
reportaż
edukacja
propaganda
szkolnictwo
II Rzeczpospolita
reportage
education
schooling
the Second Polish Republic
Opis:
Artykuł stanowi próbę spojrzenia na sposób funkcjonowania polskich szkół  w dwudziestoleciu międzywojennym we wschodnich terenach II Rzeczypospolitej: na Polesiu i na Wołyniu. Ugruntowane,  również w literaturze, wyobrażenia  kazały widzieć w mieszkańcach tych regionów ludzi, którzy w porównaniu do mieszkańców innych ziem Polski byli opóźnieni cywilizacyjnie.  Dlatego po 1918 roku ogromną wagę przykładano do rozwoju szkolnictwa. We wschodnich województwach szkoły pełniły nie tylko funkcje edukacyjne, były również traktowane jako instytucje państwowe wypełniające np. zadania informacyjne czy propagandowe. Sytuacja nauczycieli w takiej szkole była trudna i bardzo skomplikowana, również ze względu na skład etniczny, czy narodowościowy uczonych przez nich dzieci. Ksawery Pruszyński w reportażu pt. „Prawo do Wołynia”  wskazuje, że nie wszystkie efekty ich pracy były zadowalające.
The article attempts to analyze the functioning of Polish schools in the interwar period in the eastern regions of the Second Polish Republic. The common stereotypes, rooted also in literature, projected a popular image of backwardness, in comparison with the population from other parts of Poland. For that reason, education was determined as a high priority after 1918. The schools in eastern regions, beside performing their educational function, also disseminated information and political propaganda. The teaching conditions in such schools were also complex, given the national and ethnic composition of children. Ksawery Pruszyński in his reportage Prawo do Wołynia demonstrates that not all efforts were equally satisfactory.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2020, 17; 23-42
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój samorządu zawodowego w okresie II Rzeczypospolitej
Development of professional self-government during the Second Polish Republic
Autorzy:
Kliczek-Paśnicka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499541.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
samorząd zawodowy
II Rzeczpospolita
decentralizacja
professional self-government
the Second Polish Republic
decentralization
Opis:
Samorząd zawodowy jest jedną z form decentralizacji administracji publicznej. Ma on na celu ochronę określonych zawodów, które ze względu na interes społeczny wymagają najwyższych kwalifikacji merytorycznych oraz moralnych. Choć instytucje samorządu zawodowego swoje prawne funkcjonowanie na ziemiach polskich rozpoczęły podczas zaborów, ich znaczący rozwój nastąpił w okresie II Rzeczypospolitej. Powstał wówczas samorząd adwokacki, notarialny, lekarski, lekarsko-dentystyczny oraz aptekarski. W latach 1918–1939 instytucje samorządu zawodowego stanowiły istotny element struktury administracyjnej państwa. Korporacje zawodowe uznawane były za związki publicznoprawne, działające poprzez własne organy i posiadające jasno określone kompetencje. Rozwój samorządu zawodowego przerwał wybuch II wojny światowej, zaś jego rzeczywista odbudowa nastąpiła dopiero w okresie transformacji ustrojowej w 1989 r. Niewątpliwie regulacje prawne obowiązujące w II Rzeczypospolitej stanowiły podstawę prawną restytucji korporacji zawodowych.
Professional self-government is one of the forms of decentralization of public administration. It aims at protecting certain professions which require the highest level of substantive and moral qualifications because of public interest. Although professional self-government institutions started their legal functioning in the area of Poland during the partitions, their significant development took place during the Second Polish Republic. At that time legal, notarial, medical, dental and pharmaceutical self-governments were established. In the years 1918-1939, professional self-government bodies were an important element of the state administrative structure. Professional associations were considered public associations, operating through their own bodies and having clearly defined capacities. The development of professional self-government was interrupted by the outbreak of World War II and its actual reconstruction took place only during the political transformation in the year 1989. Undoubtedly, the legal regulations in force in the Second Polish Republic constituted the legal basis for the restoration of professional associations.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2020, 10; s. 111-124
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje nazwotwórcze w chrematonimii społecznościowej II Rzeczypospolitej (na przykładzie nazw stowarzyszeń)
Trends Related to Creating Names in Social Chrematonymy of the Second Polish Republic (Based on the Names of Associations)
Autorzy:
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597924.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
chrematonimia
socjoideonimy
nazwy stowarzyszeń
II Rzeczpospolita
chrematonymy
socioideonymy
names of associations
the Second Polish Republic
Opis:
The paper is dedicated to the names of associations from the period of the Second Polish Republic, taken from a publication which is a guide to the rich and differentiated world of the social organizations of the 1930s. The introduction is devoted to the state of Polish linguistic research into the names of organizations. The description of the collected material is based on the concept of social chrematonymy by Artur Gałkowski. Next, the names are investigated from both a structural and a semantic perspective. The following elements are regarded as distinct qualities of the naming structures: descriptive character, multicomponent structure, development of right-sided attributives, insignificant share of names with a separate distinctive element, including some other types of proper names as components (toponyms, anthroponyms, names of historical events). Also, lexemes in the function of the main component of the analysed structures — nouns having the semantic value of ‘formalized group of people’ – have been presented. When analysing the semantic aspect of names of organizations more closely, the author indicates the most frequently exposed bases of community feeling of members. Those could be: common experience, social and professional status, the purpose of activity, gender, generation, religious identity, nationality, ideology, place of activity or founding an organization. In the majority of names, various elements of community feeling are combined. Finally, attention is paid to the tremendous informative value present in the names of associations, connected with their descriptive quality. The close link between socioideonyms and the reality they are connected with means that they are bearers of various historical-cultural contents. Therefore, the names of associations, especially historical ones, might be an interesting object of culture-oriented linguistic studies.
Źródło:
Onomastica; 2019, 63; 209-226
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zajścia polsko-żydowskie w Przytyku w świetle wybranych tytułów prasy codziennej
The Polish-Jewish riots in Przytyk in the light of selected daily newspapers
Autorzy:
Sołtysiak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144056.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Przytyk
anti-Semitism
the Second Polish Republic
Kielce District
pogrom
antysemityzm
II Rzeczpospolita
powiat kielecki
Opis:
Długo trwało opracowanie masakry w Przytyku, wydarzenia powszechnie kojarzonego z antysemityzmem II RP. Pierwszym, który to uczynił, był Piotr Gontarczyk, który rozpoczął dyskusję na temat wydarzenia z 9 marca 1936 roku. Niniejszy artykuł jest kontynuacją tego tematu. Ma on na celu ukazanie sposobu, w jaki media, w tym przypadku lokalna prasa codzienna, kształtowały obraz wydarzeń w małym miasteczku na terenie ówczesnego powiatu kieleckiego. Mój artykuł jest również postulatem badawczym do włączenia się w dyskusję na temat konfliktów społecznych na tle antysemickim w małych miastach międzywojennej Polski.
It took a long time for massacre in Przytyk, event commonly associated with II Republic of Poland anti-Semitism to be elaborated. The first on who did this was Piotr Gontarczyk, who have begun discussion about 9th March of 1936 occurrence. This Article is continuation of that subject. It is aimed at showing the way of how media, in this case local daily press, have formed the picture of incidents happened in small town in contemporary Kieleckie District. It is aimed at showing the way of how media, in this case local daily press, have formed the picture of incidents happened in small town in Kieleckie District. My article is also a research postulate for joining the discussion about social conflicts on the anti-Semitic background in small towns in inter-war Poland.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2012, 2, 2; 137-152
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komponenty eksponujące cechę żeńskości w nazwach stowarzyszeń II Rzeczpospolitej
Components exposing the feminine quality in the names of associations in the Second Polish Republic
Autorzy:
Karamańska, Marta
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459191.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
feminatywa
socjoideonimy
nazwy stowarzyszeń
II Rzeczpospolita
feminatives
socioideonyms
names of associations
the Second Polish Republic
Opis:
The material basis of the paper are the names of Polish female associations from the 30s of the 20th century. The analysis involves components used to expose feminine qualities – general names (kobieta, pani, niewiasta – ‘woman, lady’), as well as detailed ones, which were categorised according to the information they contain. These are the elements of the world, which in addition to gender, constitute a basis for communality of the members: social and professional status, educational background, participation in military activities, social activity sphere, or common interests. The material presented in the paper shows that in the Second Polish Republic the need for exposing femininity and emphasising communality was very strong in the names of associations.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 67-78
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żydzi o Cyganach w II Rzeczypospolitej. Tematyka romska na łamach „Nowego Dziennika” (1918-1939)
Jews about Gypsies in interwar Poland. The Roma issues in „Nowy Dziennik” (1918-1939)
Autorzy:
Gontarek, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116613.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Gypsies
Jews
Zionists
conflict
the Second Polish Republic
Cyganie
Żydzi
syjoniści
konflikt
II Rzeczpospolita Polska
Opis:
Artykuł przedstawia problem stosunków cygańsko-żydowskich w II RP. Ma charakter przyczynkowy – skupia się na jednym tytule prasowym („Nowy Dziennik”), który jest najstarszym w Polsce pismem syjonistycznym, ukazującym się w języku polskim od 1918 roku. Analiza jego treści pozwoliła na wyciągnięcie kilku wniosków. Bezpośrednie relacje między dwiema mniejszościami – Cyganami i Żydami – prawie nie istniały, a strona żydowska, jeśli sporadycznie pisała o społeczności cygańskiej, dostrzegała jedynie negatywne konsekwencje takich kontaktów. Jeśli chodzi o postrzeganie Cyganów przez elity syjonistyczne, podtrzymywała ona wszystkie negatywne stereotypy i mity na ich temat, charakterystyczne dla społeczeństwa większościowego. Milczały też o państwotwórczych dążeniach Cyganów.
The article presents the problem of Gypsy-Jewish relations in the Second Polish Republic. It is of a contributory nature – it focuses on one press title ("Nowy Dziennik"), which is the oldest Zionist periodical in Poland, published in Polish language since 1918. The analysis of its content allowed several conclusions to be drawn. Direct relations between the two minorities – Gypsies and Jews – were almost non-existent, and the Jewish side, if it occasionally wrote about Gypsy community, saw only the negative consequences of such contacts. As far as the perception of the Gypsies by the Zionist elite was concerned, the Zionist elite upheld all the negative stereotypes and myths about them that were characteristic of the majority society. It was also silent about the stateforming aspirations of the Gypsies.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2021, 11, 11; 57-79
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die polnische Anwaltschaft in der Zwischenkriegszeit (1918–1939)
Autorzy:
Materniak-Pawłowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216262.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
the Bar
legal profession
the Bar system
the Second Polish Republic
adwokatura
zawód adwokata
ustrój adwokatury
II Rzeczpospolita
Opis:
The Bar, as a professional group dealing with defence and representation, has been developing on Polish lands at least since the beginning of the XVI century. However, only in the second half of the XIX century, so already after Poland was partitioned, the Bar association acquired its first self-government organization. The particularly intensive period of development of the Bar took place during the existence of the Second Polish Republic. The issue of legal basis of its functioning was regulated at the time. The old, unsystematic and post partition legislation was replaced with uniform and more modern law created by the Polish legislator. The rules which constitute the basis of the Bar association system were specified. The rule of equality of the legal profession as well as the rule of freedom and independence of the Bar association were the ones which gained the most importance. Furthermore, the issues connected with performing the legal profession were regulated and specified. Among the aforementioned issues were the following: the essential requirements necessary to perform the profession, the forms in which it is performed, the range of legal activities and the possibility of combining the legal profession with other activities, the rights and duties of a lawyer as well as disciplinary responsibility. Consequently, the interwar period was a short, albeit extremely important stage of the legal corporation’s development.
Źródło:
Themis Polska Nova; 2015, 1(8); 124-149
2084-4522
Pojawia się w:
Themis Polska Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From the apartment for the worker to the apartment for Kovalsky: concepts and realities of housing in Poland in years 1918-1939 and 1944-1989
Od mieszkania dla robotnika do mieszkania dla Kowalskiego: koncepcje i realia mieszkalnictwa w Polsce w latach 1918-1939 oraz 1944-1989
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546989.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Housing policy
the Second Polish Republic
Polish People’s Republic
workers’ housing condition
polityka mieszkaniowa
II Rzeczpospolita,
Polska Rzeczpospolita Ludowa warunki mieszkaniowe robotników
Opis:
In pre-war Poland housing for families of modest incomes in towns (chiefly workers) was not the object of particular interest of the state authorities. Direct state involvement in solving the deteriorating conditions of workers’ housing, cooperative building and employer initiatives in providing workers’ housing were of negligible significance. Two factors had a decisive influence on the transformations of this housing policy after World War II : varied war consequences (demographic and wide-scale destruction of the housing stock), and the political concepts of the new Polish authorities. The new housing policy was already formulated in 1944-45. In accordance with the new law, local authorities acquired the right to allocate housing to people whose work required living in towns. The ideological pressure to ensure better housing conditions, above all for industrial workers, caused restrictions on investment opportunities in the private housing sector initiative. It began to change after 1956. The Polish housing question was to be solved by state-subsidised cooperative building . Distinguishing workers as that social group which for ideological reasons deserved privileged access to new housing was ever more frequently replaced in the official language of the authorities with “non-class” distinctions (faceless Mr and Mrs Kovalski). In the end phase of the People’s Republic, workers’ housing conditions bore no comparison to those from before the war. But while the gaps separating them from those of other, higher social strata remained, the disproportions were reduced as compared to those of the prewar period.
W przedwojennej Polsce problem mieszkań dla rodzin miejskich o skromnych dochodach (głównie ro-botników) nie był przedmiotem szczególnego zainteresowania władz państwowych. Bezpośrednia interwencja państwa dla rozwiązania pogarszającej się sytuacji mieszkaniowej robotników, budownictwo spółdzielcze i inicjatywy przedsiębiorców miały niewielkie znaczenie. Na politykę mieszkaniową po II wojnie światowej miały decydujący wpływ dwa czynniki: różnorodne konsekwencje wojny (demograficzne, duża skala znisz-czeń substancji mieszkaniowej) i polityczne koncepcje władz nowej Polski. Nowa polityka mieszkaniowa zo-stała sformułowana już w latach 1944-1945. Zgodnie z nowym ustawodawstwem władze miały prawo przy-dzielania mieszkań osobom, których praca wymagała zamieszkania w mieście. Presja ideologiczna w celu za-pewnienia lepszych warunków mieszkaniowych przede wszystkim dla robotników przemysłowych spowodo-wała zastosowanie restrykcji wobec inicjatywy prywatnej w sektorze mieszkaniowym. Ta polityka zaczęła się zmieniać po 1956 r. Polska kwestia mieszkaniowa miała być rozwiązana przez subsydiowaną przez państwo spółdzielczość mieszkaniową. Wyróżnianie robotników jako tej grupy społecznej, która z przyczyn politycz-nych winna cieszyć się uprzywilejowanym dostępem do nowych mieszkań coraz częściej było zastępowane w oficjalnym języku władz przez dystynkcje „nieklasowe” (anonimowi Kowalscy). W końcowym okresie Polski Ludowej warunki mieszkaniowe robotników były nieporównywalnie lepsze od tych, jakimi cieszyli się przed wojną. Chociaż dystanse oddzielające ich od grup o wyższych statusie społecznym pozostały, to dysproporcje w porównaniu z okresem przedwojennym zostały zredukowane.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2016, 1, 1; 84-93
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kongres Eucharystyczny w Wieluniu w 1931 r.
The Eucharistic Congress in the Town of Wieluń in 1931
Autorzy:
Widera, Michał Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408383.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Kongres Eucharystyczny
powiat wieluński
bp Teodor Kubina
II Rzeczpospolita
the Eucharistic Congress
the Wieluń district
the Second Polish Republic
Opis:
Mimo trudnej sytuacji gospodarczej mieszkańców powiatu wieluńskiego w II Rzeczypospolitej i związanej z nią konieczności emigrowania głównie do Niemiec w celach zarobkowych charakteryzowali się oni głęboką religijnością. Wielokrotnie bp Teodor Kubina podkreślał to w swoich wypowiedziach. Wpłynęło to na zorganizowanie w dniach 27–29 czerwca 1931 r. w Wieluniu Kongresu Eucharystycznego, który był trzecim w kolejności w diecezji częstochowskiej. Odbył się on przy ogromnym udziale mieszkańców powiatu wieluńskiego, którzy pieszo pielgrzymowali ze swoich parafii, co świadczyło o ich wielkim szacunku wobec Najświętszego Sakramentu. Wydarzenie to pogłębiło ich religijność i zaowocowało jeszcze większą aktywnością w działalność stowarzyszeń katolickich.
Despite the difficult economic situation of the inhabitants of the Wieluń district in the Second Polish Republic and the necessity for their emigration mainly to Germany for work purposes, they were characterised by deep religiousness. Bishop Teodor Kubina underlined this fact many times in his utterances. It had an influence on the organisation of the Eucharistic Congress, which was the third most important one in the diocese of Częstochowa, between 27th–29th June 1931 in the town of Wieluń. It took place with the involvement of the inhabitants of the Wieluń district, who walked in the pilgrimage from their parishes, which reflected their great respect towards the Divine Sacrament. This event deepened their religiousness, and it resulted in an even greater engagement in the activities of the Catholic associations.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2022, 42, 2; 223-233
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o zawarcie konkordatu ze Stolicą Apostolską w debacie konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego z lat 1919–1921
Autorzy:
Magiera, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560477.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
the Second Polish Republic
concordat
the Legislative Sejm 1919–1922
constitutional debate
II Rzeczpospolita
konkordat
Sejm Ustawodawczy 1919–1922
debata konstytucyjna
Opis:
The article shows comprehensively a little-known subject of the first debate over the signing of the concordat between the Second Polish Republic and the Holy See that took place during the constitutional debate of the Legislative Sejm in years 1919–1921. In contrast to the parliamentary dispute in 1925 over the final ratification of the concordat, which was widely presented in the contemporary literature, the first debate in the Legislative Sejm was only a prelude and focused on establishing the sole principle of the concordat in the text of future constitution. According to it, this first debate determined only the legal way in which detailed relations between the Catholic Church and the state should be established in the future. The subject of the article was presented in chronological order, which corresponds with the sequence of constitutional efforts in the parliament. The article is based mainly on the historical sources in the form of stenographic records and documents of the Legislative Sejm (1919–1922). Its analysis makes it possible to recreate the first parliamentary debate over the principle of concordat in future constitution.
Artykuł przedstawia w sposób kompleksowymało dotychczas znaną debatę nad kwestią zawarcia przez II Rzeczpospolitą konkordatu ze Stolicą Apostolską, która toczyła się w Sejmie Ustawodawczymw latach 1919–1921, w ramach parlamentarnych prac nad konstytucją odrodzonego państwa. W odróżnieniu od szeroko dotąd omawianej dyskusji parlamentarnej z 1925 r. nad ratyfikacją podpisanego już konkordatu, przeprowadzonej w Sejmie I kadencji, ta pierwsza debata z okresu prac konstytuanty dotyczyła jedynie umocowania samej zapowiedzi zawarcia konkordatu w treści przyszłej konstytucji, była niejako debatą „na przedpolu”, która przesądzić miała o formie prawnej przyszłego ułożenia szczegółowych stosunków przez państwo z poszczególnymi związkami wyznaniowymi, a zwłaszcza z Kościołem katolickim. Tytułowe zagadnienie przedstawiono z zastosowaniem kryterium chronologicznego, oddając w ten sposób zasadniczy porządek prowadzonych w sejmie prac konstytucyjnych. Opracowanie przygotowano głównie w oparciu o źródła parlamentarne, w postaci stenogramów i druków Sejmu Ustawodawczego, które pozwoliły odtworzyć dyskusję poselską nad kwestią konkordatu, toczącą się wówczas na sali sejmowej.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2018, 24, 2
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role and significance of the Act of 28 March 1933 on social insurance, the so-called Unification Act
Rola i znaczenie ustawy z 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym, tzw. ustawy scaleniowej
Autorzy:
Makarzec, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/541590.pdf
Data publikacji:
2020-09-07
Wydawca:
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Tematy:
(old-age) pension insurance
social insurance
the Second Polish Republic
the Unification Act
ubezpieczenie emerytalne
ubezpieczenia społeczne
II Rzeczpospolita
ustawa scaleniowa
Opis:
After regaining independence, the Second Polish Republic faced the problem of the legal systems inherited from the three partitioning powers. This situation was also reflected in social insurance and more broadly in social security. The most developed insurance system existed on the lands of the former Prussian partition. This was due to the fact that Germany was the birthplace of social insurance. A developed system operated in the former Austrian partition, while almost no such system existed in the former Russian partition. Centralised sickness insurance was the first to be introduced in the Second Polish Republic. In January 1919 the Decree on sickness insurance came into force, later replaced by the Act of 1920. The work on social insurance unification was carried out between 1917 and 1934. One of its results was the proposal of a uniform social insurance system for white-collar workers. In 1924, the post-Austrian accident insurance legislation was extended to the territory of the former Russian partition. The Act on social insurance, the so-called Unification Act [ustawa scaleniowa], was passed on 28 March 1933. Its biggest achievement was the introduction of workers’ old-age pension insurance, although this was done at the expense of sickness insurance. The risk of three occupational diseases was introduced to the accident insurance. As regards invalidity pensions, the Act did not provide for a distinction between partial and total invalidity. Social insurance legislation in the Second Polish Republic had to be unified and sometimes created from scratch – before the Second World War over 100 legal acts were created for this purpose.
Po odzyskaniu niepodległości II Rzeczpospolita stanęła przed problemem istnienia na jej terytorium porządku prawnego odziedziczonego po trzech zaborcach. Sytuacja taka miała odzwierciedlenie również w ubezpieczeniach społecznych, a szerzej w zabezpieczeniu społecznym. Najbardziej rozwinięty system ubezpieczeń istniał na ziemiach byłego zaboru pruskiego. Wiązało się to z tym, że Niemcy były ojczyzną ubezpieczeń społecznych. Mniej rozwinięty system funkcjonował na ziemiach byłego zaboru austriackiego, a prawie wcale nie istniał na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego. W II Rzeczypospolitej najwcześniej wprowadzono zcentralizowane ubezpieczenie chorobowe. W styczniu 1919 r. zaczął obowiązywać dekret o ubezpieczeniu chorobowym, zastąpiony następnie ustawą z 1920 r. Prace nad ujednoliceniem ubezpieczeń społecznych toczyły się w latach 1917–1934. Jednym z wyników tych prac było przygotowanie projektu jednolitego ubezpieczenia społecznego dla pracowników umysłowych. W 1924 r. ustawodawstwo poaustriackie dotyczące ubezpieczenia wypadkowego rozciągnięto na ziemie byłego zaboru rosyjskiego. Natomiast z 28 marca 1933 r. pochodzi ustawa o ubezpieczeniu społecznem, tzw. ustawa scaleniowa. Jej największym osiągnięciem było wprowadzenie ubezpieczenia emerytalnego robotników ‒ wprowadzenie go odbyło się jednak kosztem ubezpieczenia chorobowego. Do ubezpieczenia wypadkowego zakwalifikowano ryzyko trzech chorób zawodowych. Ustawa nie przewidywała w stosunku do rent inwalidzkich rozróżnienia na inwalidztwo częściowe i całkowite. Przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych w II Rzeczypospolitej należało scalić, a niekiedy tworzyć na nowo ‒ przed II wojną światową powstało w Polsce w tym celu ponad 100 aktów prawnych.
Źródło:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka; 2020, 2; 23-43
1731-0725
Pojawia się w:
Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka działalności poselskiej Hermana Liebermana w latach 1922–1926 dotyczącej Najwyższego Trybunału Administracyjnego
Characteristics of Herman Lieberman’s Parliamentary Activity in 1922–1926, Concerning the Supreme Administrative Tribunal
Autorzy:
Ułanowicz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27308724.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Herman Lieberman
Najwyższy Trybunał Administracyjny
II Rzeczpospolita
rządy prawa
administracja
the Supreme Administrative Tribunal
the Second Polish Republic
rule of law
administration
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie działalności poselskiej Hermana Liebermana w latach 1922–1926 dotyczącej uchwalenia oraz nowelizacji ustawy z 3 sierpnia 1922 r. o Najwyższym Trybunale Administracyjnym. Najważniejszą przyczyną zbadania tego problemu jest fakt, iż aktywność parlamentarna Hermana Liebermana, skupiająca się na pierwszym polskim sądzie administracyjnym, została pominięta w jego wspomnieniach, jak również w oficjalnej biografii parlamentarzysty, napisanej przez Artura Leinwalda. Poza tym, temat tego artykułu wpisuje się w setną rocznicę powstania Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Publikacja ta pokazuje również, w jaki sposób Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oraz Najwyższy Trybunał Administracyjny funkcjonowały przed dokonaniem zamachu stanu w maju 1926 r. Po tym wydarzeniu nowa władza wykonawcza stopniowo zmuszała ten sąd do współpracy z rządem oraz do wspierania polityki państwa. Najwięcej źródeł, dotyczących działalności parlamentarnej Hermana Liebermana w dwudziestoleciu międzywojennym, znajduje się na stronie internetowej Biblioteki Sejmowej. Dlatego też metodologia napisania tego tekstu polegała na analizie projektów aktów prawnych oraz protokołów posiedzeń Sejmu, Komisji Konstytucyjnej oraz Komisji Prawniczej. Dokumenty te udowadniają, że Herman Lieberman był bardzo zaangażowany w prace legislacyjne, dotyczące Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Ich weryfikacja wiedzie do konkluzji, iż poseł był wielkim zwolennikiem rozpoczęcia funkcjonowania tego sądu w Polsce. Wynika z nich również, że Herman Lieberman widział w Najwyższym Trybunale Administracyjnym gwarancję ochrony podstawowych praw i wolności człowieka.
The article aims to present Herman Lieberman’s parliamentary activity in the years 1922–1926, concerning the enactment and amendment of the act on the Supreme Administrative Tribunal of 3 August 1922. The main reason for exploring this problem is the fact that his parliamentary activity, focusing on the first Polish administrative court, was omitted from his memoires and his official biography, written by Artur Leinwald. Apart from that, the topic of this article coincides with the centenary of the Supreme Administrative Tribunal. Furthermore, this publication shows how the Sejm and the Supreme Administrative Tribunal operated before the may coup of 1926, because afterwards the new executive was progressively forcing the Supreme Administrative Tribunal to cooperate with government and to support state policy. The greatest number of sources concerning Lieberman’s parliamentary activity in the interwar period can be found at the Sejm Library’s website. Therefore, the methodology for writing this article consisted in the analysis of the bills and protocols of the Sejm, the Constitutional Committee, and the Legal Committee. These sources show that Herman Lieberman was very involved in the legislative work concerning the Supreme Administrative Tribunal. Analysis of these documents makes it possible to conclude that the parliamentarian was a great supporter of setting up this court in Poland. Herman Lieberman was sure that the Supreme Administrative Tribunal would be the guarantor of the protection of individual rights and freedoms.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 1; 149-170
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie kodeksy karne okresu międzywojnia
Autorzy:
Bradliński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/617314.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Second Polish Republic
Military Penal Code
Penal Code
unification of criminal law
II Rzeczpospolita
kodeks karny wojskowy
kodeks karny
kodyfikacja prawa karnego
Opis:
The lawyers of the Second Polish Republic succeeded in the codification and the unification of criminal law. The most prominent codifiers of this period were J. Makarewicz, A. Mogilnicki, and E. Krzymuski. The Penal Code of 1932, created by those prominent lawyers, is considered to be very polished and detailed to this day. Even the Military Penal Codes of 1919, 1928 and 1932 laid the foundations for the subsequent regulation of this branch of law.
Prawnicy II Rzeczypospolitej odnieśli sukces w zakresie kodyfikacji prawa karnego, unifikując przepisy na terenie całego kraju. Wybitnymi kodyfikatorami tego okresu byli m.in. J. Makarewicz, W. Makowski, E.S. Rappaport, A. Mogilnicki czy E. Krzymuski. Stworzony przez nich kodeks karny z 1932 r. do dzisiaj jest stawiany za wzór sztuki prawotwórczej. Również kodeksy karne wojskowe (1919, 1928, 1932) położyły podwaliny pod późniejsze uregulowanie tej gałęzi prawa.
Źródło:
Studenckie Zeszyty Naukowe; 2018, 21, 38
1506-8285
Pojawia się w:
Studenckie Zeszyty Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pilgrimages from the District of Wieluń to the Jasna Góra Monastery (1921–1939)
Pielgrzymki z powiatu wieluńskiego na Jasną Górę (1921–1939)
Autorzy:
Widera, Michał Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119775.pdf
Data publikacji:
2021-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
pobożność maryjna
pielgrzymki
Jasna Góra
powiat wieluński
II Rzeczpospolita
Marian piety
pilgrimages
the Jasna Góra Monastery
the Wieluń district
the Second Polish Republic
Opis:
Deep religiousness, beside a typically agricultural character of employment, was one of the most distinguishing features of the inhabitants of the district of Wieluń. It was manifested by i.e., a huge engagement in new forms of Christian ministry, which were initiated in circumstances of unrestricted activity of the Catholic Church after 1918. Irrespectively of it, the inhabitants of the Wieluń district were characterised by deep Marian piety, which was expressed in many ways. Beside their participation in services devoted to Our Lady, engagement in the Confraternity of the Rosary, distribution of magazines devotedto this issue as well as special respect paid to images of Our Lady, they took part in numerous pilgrimages. The Jasna Góra Monastery was the main goal of pilgrims. The faithful of this area accounted for the biggest group among all the groups from the whole Diocese of Częstochowa taking part in pilgrimages to the city of Częstochowa.
Jedną z cech wyróżniających mieszkańców powiatu wieluńskiego, poza typowo rolniczym charakterem zatrudnienia, była ich głęboka religijność. Przejawiała się ona m.in. w dużym zaangażowaniu w nowe formy duszpasterstwa, które inicjowano w warunkach nieskrępowanej działalności Kościoła katolickiego po 1918 r. Niezależnie od tego mieszkańcy powiatu wieluńskiego nadal odznaczali się głęboką pobożnością maryjną, która wyrażała się na wiele sposobów. Poza udziałem w nabożeństwach poświęconych Matce Bożej, działalności w bractwach różańcowych, kolportowaniu czasopism o tej tematyce i otaczaniu szczególnymszacunkiem wizerunków maryjnych, uczestniczyli oni w licznych pielgrzymkach. Głównym celem pątników był klasztor na Jasnej Górze. Wierni z tych terenów stanowili największą grupę spośród wszystkich pielgrzymujących do Częstochowy z całej diecezji częstochowskiej.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2021, 41, 2; 191-210
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struggle for the Polish Insurance Market in the Initial Years of Poland’s Regained Independence
Autorzy:
Bednaruk, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804770.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ubezpieczenia gospodarcze
dwudziestolecie miedzywojenne
zagraniczne towarzystwa
ubezpieczeniowe
obcy kapitał
II Rzeczpospolita
business insurance
interwar period
foreign insurance companies
foreign capital
the Second Polish Republic
Opis:
Walka o polski rynek ubezpieczeń gospodarczych w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości. Polski rynek ubezpieczeń gospodarczych w pierwszych miesiącach po odzyskaniu niepodległości był zdominowany przez zagraniczne towarzystwa, które korzystając z protekcjonistycznej polityki swoich rządów w minionym okresie rozwijały się lepiej niż polskie zakłady. Polskie władze podjęły udaną próbę objęcia nadzorem całego sektora asekuracji, dążąc jednocześnie do tego, by krajowi inwestorzy mogli zaistnieć na większą skalę w tej branży oraz, by przy prowadzeniu tego typu działalności przestrzegana była zasada wzajemności w stosunku do państw pochodzenia obcego kapitału. Jednakże cały ten wieloletni trud został zniweczony przez niekorzystne procesy zachodzące na rodzimym rynku na początku lat dwudziestych, przede wszystkim zaś przez galopującą inflację, która podkopała podstawy finansowe polskich ubezpieczycieli.
For the first few months after Poland regained its independence, the Polish insurance market was dominated by foreign insurance companies, which fared better than the domestic undertakings owing to the protectionist policy pursued by their respective governments in the preceding years.  The Polish authorities successfully undertook to exercise supervision of the insurance sector with a view to enabling domestic investors to strengthen their position in the sector, and to ensure that the principle of reciprocity was observed towards the states wherefrom foreign capital originated. Nonetheless, all those efforts were ruined by adverse processes taking place in the domestic market since the 1920s and, above all, by the galloping inflation, which undermined the financial foundations of the Polish insurers.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2017, 27, 2; 7-15
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies