Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "critical theory" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
Extending Honneth’s Shift in Focus for Critical Theory
Autorzy:
Giles, Douglas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/600558.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Critical Theory
recognition
teoria krytyczna
uznanie
Opis:
Axel Honneth has called for a change of focus in Critical Theory "from the self-generated independence of systems to the damage and distortion of social relations of recognition." I argue that Honneth does not shift his methodological focus sufficiently to succeed in his goal of illuminating the social relations of recognition. Despite Honneth's shift to relations of recognition, he considers these relations in terms of the macrosocial Hegelian triad of social spheres of recognition. A deeper analysis of recognition behaviors shows they cannot be mapped exactly to these spheres. I conclude that the Hegelian triad of social spheres is an insufficient basis for an exploration of misrecognition behaviors. To understand misrecognition, we need to seek a picture of misrecognition that reflects the complex diversity of individuals' lived experiences and practices, gives sufficient attention to interpersonal recognition and misrecognition, and offers potential reasons for why individuals might engage in misrecognition behaviors.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 35 B (4B)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyczna teoria organizacji w literaturze przedmiotu. Wybrane zagadnienia
The Critical Organization Theory in the Literature. Selected Issues
Autorzy:
Gasparski, Wojciech W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469148.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
edukacja menedżerska
krytyczna teoria organizacji
prakseologia
teoria krytyczna
teoria organizacji
teoria zarządzania
management education
critical organization theory
praxiology
critical theory
organization theory
management science
Opis:
Od lat dwudziestu w Akademii Leona Koźmińskiego (ALK) prowadzone jest Seminarium Krytycznej Teorii Organizacji nawiązujące do tradycji seminariów prakseologicznych, naturalne jest więc odwoływanie się w toku działalności tego Seminarium do prakseologicznych związków teorii organizacji z teorią sprawnego działania. Pożyteczne wydaje się zapoznanie z niektórymi publikacjami poświęconymi tej problematyce odwołującymi się wprost do teorii krytycznej. Umożliwi to wskazanie podobieństw i różnic występujących w krytycznym ujmowaniu problematyki organizacyjnej dotyczącym teorii, edukacji i praktyki. Autorzy większości prac na temat krytycznego podejścia do zagadnień organizacyjnych odwołują się na ogół do koncepcji „teorii krytycznej” wywodzącej się z rozważań prowadzonych przez badaczy zaliczanych do szkoły frankfurckiej. Podejście to cieszy się zainteresowaniem licznych badaczy organizacji. Krytyka teorii zarządzania, nienawiązująca do szkoły frankfurckiej, zapoczątkowana została artykułem Sumantry Ghoshala Bad management theories are destroying good mangement practices opublikowanym w 2005 roku. Autor ten zarzucał bezzasadne przyjęcie przez teoretyków ekonomii założeń obciążonych ideologicznie, na których stworzyli teorie nie tyle naukowe, ile będące w „pretensjach do naukowości” Należy także odnotować prace polskich autorów związane z krytycznym nurtem teorii organizacji i zarządzania. Również prace z zakresu etyki i społecznej odpowiedzialności biznesu są pracami krytycznymi dotyczącymi wadliwych form organizacji działalności gospodarczej i związanego z nią zarządzania. Prace te i liczne inne stanowią istotny nurt krytycznej teorii organizacji i zarządzania oraz związanej z nią ekonomii, wzbogacając kontekst filozoficzny tych dyscyplin.
The Critical Organization Theory Seminar of Koźmiński University has its 20th anniversary. It was established with the idea to continue tradition of earlier praxiological seminars run at the Department of Praxiology of the Polish Academy of Sciences. So as it was natural it referred to the relationships between management science and theory of efficient action. It seems useful, however, to get acquainted with some publications devoted directly to the critical theory itself. This will allow to identify the similarities and differences in critical thinking about organizational issues related to theory, education, and practice. The authors of most of the work on critical approach to organizational issues refer generally to the concept of „critical theory” derived from the Frankfurt School. That approach is of great interest to many organization theoreticians. The criticism of management theory, not related to the FS, was initiated by the Ghoshal’s article „Bad Management Theories are Destroying Good Management Practices” published in 2005. It is also important to note the work of Polish authors related to the critical current of organizational theory and management. Also works on business ethics and corporate social responsibility are critical towards defective forms of organizations, businesses and related management. These and many others are an important stream of critical theory of organization and management and of the related economy, enriching the philosophical context of these disciplines.
Źródło:
Prakseologia; 2018, 160; 5-17
0079-4872
Pojawia się w:
Prakseologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Do we need architectural theories today?
Czy potrzebujemy dzisiaj teorii architektonicznych?
Autorzy:
Mielnik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370046.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architectural theory
critical theory
methodology
rationalistic theor
metodologia
teoria architektoniczna
teoria krytyczna
teoria racjonalistyczna
Opis:
The subject of the following considerations is the condition of contemporary architectural theory. The aim of this paper is to show the contemporary state of architectural discourse and the factors that contribute to visible changes in its character. The analysis includes various forms of discourse (not in historical terms) and debates related to them. In this work, the author tries to demonstrate that, especially today, there is a need to return to rationality in architectural thinking and to restore the balance between theory and practice.
Tematem artykułu jest kondycja współczesnej teorii architektonicznej. Celem pracy jest pokazanie współczesnego stanu dyskursu architektonicznego oraz czynników, które wpływają na wyraźne zmiany w jego charakterze. Analiza obejmuje różne odmiany teorii (nie w ujęciu historycznym) oraz debaty ich dotyczące. W pracy przedstawiono badania ukazujące, że szczególnie dziś istnieje potrzeba powrotu do racjonalności w myśleniu architektonicznym i do odbudowania równowagi między teorią a praktyką.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2019, 39; 82-92
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria krytyczna a postęp techniczny
Critical Theory and Technical Progress
Autorzy:
Łach, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509894.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
critical theory
Max Horkheimer
Herbert Marcuse
technical progress
teoria krytyczna
postęp techniczny
Opis:
The debate on the social consequences of technological progress takes place between those who emphasizing the benefits of progress and those who put emphasis on the threat generated by the technology. The second group includes representatives of critical theory, whose aim was human emancipation by rebuilding the existing society. At the core of this project lies critique of industrial society and mass culture, including technical progress. This article presents the main idea of critical theory and critique of instrumental reason made by Max Horkheimer; critic of society and technology expressed by Herbert Marcuse, as well as his proposal to repair social life.
Źródło:
Scripta Philosophica. Zeszyty Naukowe Doktorantów Wydziału Filozofii KUL; 2014, 3; 65-79
2300-9357
Pojawia się w:
Scripta Philosophica. Zeszyty Naukowe Doktorantów Wydziału Filozofii KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Critical Social Analysis of Crisis
Critical Social Analysis of Crisis [Krytyczna analiza społeczna kryzysu]
Autorzy:
Ziotti Narita, Felipe
Morelock, Jeremiah
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15597415.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
crisis
critical theory
social theory
precarity
globalization
kryzys
teoria krytyczna
teoria społeczna
niepewność
globalizacja
Opis:
In this article, we offer a critical social analysis of crisis in light of capitalist development and, above all, in the post-2008 world. We discuss five approaches in the social sciences that deal with the problem of crisis and develop some theoretical lines for a critical approach to the theme. We argue that precarity can be an important topic for grasping the current crises via critical approaches. The text also presents the six articles that are part of the issue we edited for Praktyka Teoretyczna entitled “Latency of the crisis.”
W tym artykule proponujemy krytyczną analizę społeczną kryzysy w świetle szerszych procesów rozwoju kapitalizmu, i przed wszystkim przemian po 2008 roku. Omawiamy pięć podejść rozwijanych w naukach społecznych, które mierzą się z problemem kryzysu i rozwijają teoretyczną refleksję nad problemem. Wskazujemy na wagę prekarności dla uchwycenia bieżącego kryzysu w krytycznym świetle. Tekst przybliża także sześć kolejnych artykułów z tego numeru Praktyki Teoretycznej.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2021, 42, 4; 7-37
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy nauka o polityce społecznej potrzebuje krytyki feministycznej?
Does social policy science need a feminist critique?
Autorzy:
Godlewska-Szyrkowa, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473604.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
polityka społeczna
teoria krytyczna
perspektywa feministyczna
social policy
critical theory
feminist paradigm
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie znaczenia perspektywy feministycznej w nauce o polityce społecznej w kontekście teorii krytycznej. Autorka rozpoczynając od krótkiej charakterystyki założeń myśli feministycznej, rekonstruuje dorobek krytyki feministycznej z perspektywy głównego nurtu badań nad polityką społeczną. Osobne miejsce zajmuje analiza obecności – czy też raczej braku – perspektywy feministycznej w polskiej nauce o polityce społecznej. Artykuł kończy refleksja nad potrzebą włączenia i rozwijania „wrażliwości krytycznej” w ramach naukowych analiz polityki społecznej.
The aim of the article is to show the signifi cance of a feminist paradigm in the science of social policy in the context of critical theory. Beginning with a short characteristic of a feminist thought, the author reconstructs the dimensions of a feminist critique output from the perspective of the mainstream social policy research. A separate place is reserved for the analysis of the presence – or rather the lack of presence – of a feminist perspective within the Polish refl ection on social policy. The article concludes with the refl ection on the need to include and develop “critical sensitivity” in the framework of the social policy analyses.
Źródło:
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje; 2013, 22(3); 115-129
1640-1808
Pojawia się w:
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Technologie ubieralne na tle późnego kapitalizmu
Wearable Technologies Against the Backdrop of Late Capitalism
Autorzy:
Grajeta, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427910.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria krytyczna
critical digital studies
technologie ubieralne
media cyfrowe
critical theory
wearable technologies
digital media
Opis:
Dążenie do zmierzenia i przetłumaczenia otaczającej rzeczywistości na dający się przetwarzać komputerowo cyfrowy język stało się dominującym motywem współczesnej fazy kapitalizmu. Ma to konsekwencje dla sposobu postrzegania ludzkiego ciała. Stawiam tezę, że wraz z rozwojem technologii ubieralnych staje się ono obszarem kapitalistycznej eksploatacji. Dane, pozyskiwane dzięki urządzeniom ubieralnym bezpośrednio z ciała, mogą być wykorzystywane do zarządzania nim. W tym artykule tendencja do mierzenia wszelkich aspektów własnego życia i zachodzących w ciele procesów, wraz z towarzyszącym jej przekonaniem, że poddają się one ilościowym określeniom, nazwana będzie wydobywaniem danych z samego siebie. Artykuł ma na celu prześledzenie ideologicznych przesłanek warunkujących funkcjonowanie technologii ubieralnych, a także naświetlenie jak konkretne przekonania i regulatywne koncepcje ich dotyczące zostały wplecione w materię codzienności i poddane naturalizacji.
The quest to digitalize and measure all phenomena has become the dominant motive of current phase of capitalism. It has considerable implications for the understanding of human body. With the development of wearable technologies, it becomes yet another site open for capitalist value-extraction. Apart from being potentially empowering for an individual, wearable technologies provide novel ways for exploitation and control. In this article, the tendency to avail oneself to measuring one’s life and body processes, accompanied by the idea that all life flows are susceptible to quantification, would be called the mining of the self. The paper aims to probe into the objectives and ideological underpinnings governing the use of wearable technologies and investigate how particular truths and regulative convictions become woven into the fabric of everyday life and naturalized.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2018, 3(230); 153-177
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antyelitarna narracja współczesnej polskiej prawicy
Anti-Elitist Narrative of the Contemporary Polish Right
Autorzy:
Kulas, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372914.pdf
Data publikacji:
2019-05-09
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
antyelitaryzm
elita
intelektualiści
lud
teoria krytyczna
anti-elitism
elite
intellectuals
people
critical theory
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest analiza antyelitarnej narracji intelektualistów związanych z polską prawicą. Autor analizuje obecną w prawicowym dyskursie, głównie po 2015 roku, krytykę elitaryzmu oraz dominujące strategie, których celem jest pozbawienie legitymizacji tak zwanych elit III RP. Zarzut elitaryzmu jest związany z przypisywaniem braku empatii, niezrozumienia problemów społeczeństwa oraz niereprezentowania jego interesów. Staje się on w ten sposób ważnym argumentem wzmacniającym podział polityczny na rzecz społecznej i politycznej zmiany. W duchu teorii krytycznej autor argumentuje, że ostatecznym celem antyelitarnych artykulacji nie jest zaprowadzenie ani nawet wyartykułowanie egalitarnego ładu, ale zachowanie społecznej hierarchii i przedstawienie samych siebie jako elity prawomocnej, która winna zająć miejsce elity dotychczasowej.
The aim of this article is to analyze the anti-elite narrative of intellectuals related to the Polish right. The author analyzes the contemporary Polish right discourse, mainly after 2015, the criticism of elitism and the dominant strategies aimed at depriving the legitimacy of the mainstream elite of the Third Republic of Poland. The charge of elitism is connected with the accusation of lack of empathy, lack of understanding of societal problems and unrepresentation of its interests. In this way, it becomes an important argument that strengthens the political division for social and political change. In the spirit of critical theory, the author argues that the ultimate goal of anti-elitist articulations is not to lead or even articulate an egalitarian order, but to preserve the social hierarchy and present right-wing intellectulas as the legitimate elite who should replace the former ones.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2018, 14, 4; 14-39
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie krytycznej teorii społeczeństwa
The need for a critical theory of society
Autorzy:
BARANOWSKI, MARIUSZ
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910389.pdf
Data publikacji:
2019-09-12
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
critical theory
social sciences
critical sociology
the Frankfurt school
teoria krytyczna
nauki społeczne
socjologia krytyczna
szkoła frankfurcka
Opis:
Zasadniczym celem tekstu jest zwrócenie uwagi na potrzebę krytycznych ujęć szeroko rozumianej rzeczywistości społecznej w naukach społecznych i humanistycznych, szczególnie w czasach „parametryzacji” i „bibliometryzacji” tych ostatnich. Dyskurs krytyczny operujący „w poprzek” dobrze zinstytucjonalizowanych szkół, podejść czy paradygmatów stanowi wartość także dla – użyjmy określenia Thomasa Kuhna – „nauki normalnej”, która konfrontowana z alternatywnymi koncepcjami musi być w stanie na nie odpowiedzieć i/lub zreformować swoje podstawy. Krytyczna koncepcja społeczeństwa stanowi zatem wartość nie tylko z perspektywy alternatywnej wizji „ładu społecznego”, ale także z czysto pragmatycznych punktów widzenia zdominowanych aktorów życia społecznego.
The main aim of the article is to draw attention to the need for critical approaches to the broadly understood social reality in social sciences and humanities, especially in the times of “parameterization” and “bibliometrization” of the latter. A critical discourse that operates „across” well-instituted schools, approaches or paradigms is also of value to – let’s use Thomas Kuhn’s term – “normal science”, which when confronted with alternative concepts must be able to respond to them and/or reform its foundations. A critical concept of society is therefore a value not only from the perspective of an alternative vision of “social order”, but also from the purely pragmatic points of view of dominated social actors.
Źródło:
Przegląd Krytyczny; 2019, 1, 1; 8-16
2657-8964
Pojawia się w:
Przegląd Krytyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Głos ze świata. Wersy o koniecznym oporze Szczepana Kopyta
A Voice from the World: Szczepan Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze
Autorzy:
Szaj, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2194811.pdf
Data publikacji:
2022-10-28
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Szczepan Kopyt
kapitałocen
nowy materializm
teoria krytyczna
autonomizm
Capitalocene
new materialism
critical theory
autonomism
Opis:
Autor artykułu podejmuje próbę wpisania Wersów o koniecznym oporze Szczepana Kopyta w teoretyczne ramy kapitałocenu. Punktem wyjścia czyni rekonstrukcję kondycji krytyki w antropocenie. Przeciwstawia się wyrażanym przez niektórych przedstawicieli i niektóre przedstawicielki dyskursu antropocenu przekonaniom o nieskuteczności krytyki wobec planetarnych wyzwań tej epoki. Dowodzi, że krytyka wciąż jest nam potrzebna, co podkreśla także alternatywna wobec antropocenu koncepcja kapitałocenu. Następnie autor przechodzi do dialogu z twórczością Kopyta. Korzystając zarówno z ustaleń teorii krytycznej, jak i z koncepcji (nowo)materialistycznych, wskazuje na uwikłanie Kopyta w obie te tradycje. Dowodzi, że poecie udaje się uniknąć wiązanego z krytyką „mówienia znikąd”. Kopyt mówi „ze świata”, jako jego uczestnik. Perspektywa ta, rekonstruowana w artykule na podstawie Wersów o koniecznym oporze, pozwala poecie zdiagnozować anachroniczność niektórych marksistowskich praktyk heterodoksyjnych (autonomizm), a także odnotować i twórczo rozwinąć pozytywne i negatywne splątania aktorów ludzkich i pozaludzkich w epoce kapitałocenu. 
Patryk Szaj attempts to inscribe Szczepan Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze [Verses about the Necessary Resistance] into the theoretical framework of the Capitalocene. The starting point is the reconstruction of the condition of criticism in the Anthropocene. He opposes the beliefs expressed by some representatives of the Anthropocene discourse that criticism is ineffective in the face of the planetary challenges of this epoch. He argues that we criticism is till needed, as is also emphasized by the concept of the Capitalocene as an alternative to the Anthropocene. Next, Szaj moves on to a dialogue with Kopyt’s work. Using both the findings of critical theory and (new)materialistic concepts, Szaj points to Kopyt’s debt to both these traditions. He shows that Kopyt has managed to avoid the “speaking out of nowhere” that is associated with criticism. Kopyt speaks “from the world,” and his voice is that of a participant. This perspective, reconstructed in the article on the basis of Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze, allows the poet to diagnose the anachronism of some Marxist heterodox practices (autonomism), as well as to note and creatively develop the positive and negative entanglements of human and inhuman actors in the era of Capitalocene. 
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2022, 20, 2; 1-20
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główne związki pedagogiki z teorią krytyczną
The Main Connections between Pedagogy and Critical Theory
Autorzy:
Kruszelnicki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231912.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Henry A. Giroux
kritische Theorie
kritische Pädagogik
Demokratie
critical theory
critical pedagogy
democracy
teoria krytyczna
pedagogika krytyczna
demokracja
Opis:
Niniejszy artykuł analizuje związki między pedagogiką i teorią krytyczną w myśli Henry’ego A. Giroux. Ulokowanie genezy pedagogiki krytycznej w twórczości naukowej Giroux oraz zdanie sprawy z konsekwentnego użytku, jaki robi on z intelektualnego dziedzictwa Szkoły Frankfurckiej ma istotne implikacje dla sposobu, w jaki rozumiemy rolę teorii w badaniach edukacyjnych. Teoria krytyczna dostarcza narzędzi do rozwijania pedagogii oraz form edukacji, które na serio angażują idee emancypacji, transformacji społecznej i kulturowej walki o silną demokrację i racjonalną organizację życia społecznego. Artykuł zdecydowanie przeciwstawia się twierdzeniom, że pedagogika krytyczna utraciła swoje bliskie związki z teorią krytyczną, zaś krytyka edukacyjna nie zaoferowała żadnych pozytywnych wizji szkolnictwa, przynosząc w zamian cynizm i desperację. Na przekór tym opiniom, autor pokazuje, jak kluczowe pojęcia teorii krytycznej operują w dyskursie Giroux i jak pozwalają mu one skonstruować program edukacji krytycznej i obywatelskiej, który daje podstawy do pomyślenia o szkole jako demokratycznej sferze publicznej, gdzie myślenie krytyczne i kompetencje demokratyczne mogą być badane i praktykowane.
Dieser Artikel untersucht die Beziehung zwischen Pädagogik und kritischer Theorie im Denken von Henry A. Giroux. Die Verortung der Entstehung der kritischen Pädagogik in Giroux' wissenschaftlichem Werk und die Darstellung der konsequenten Nutzung des intellektuellen Erbes der Frankfurter Schule durch ihn haben erhebliche Implikationen auf die Art und Weise, wie wir die Rolle der Theorie in der Bildungsforschung verstehen. Die kritische Theorie liefert die Instrumente zur Entwicklung von Pädagogik und Bildungsformen, die sich ernsthaft mit Ideen der Emanzipation, der sozialen Transformation und des kulturellen Kampfes für eine starke Demokratie und eine rationale Organisation des gesellschaftlichen Lebens beschäftigen. Der Artikel wendet sich nachdrücklich gegen die Behauptung, dass die kritische Pädagogik ihre enge Verbindung zur kritischen Theorie verloren hat und dass die Bildungskritik keine positiven Visionen für die Schule bietet, sondern stattdessen Zynismus und Verzweiflung hervorbringt. Gegen diese Ansichten zeigt der Autor, wie die Schlüsselkonzepte der kritischen Theorie in Giroux' Diskurs funktionieren und wie sie es ihm ermöglichen, ein Programm der kritischen und staatsbürgerlichen Bildung zu konstruieren, das eine Grundlage dafür bietet, die Schule als eine demokratische öffentliche Sphäre zu denken, in der kritisches Denken und demokratische Kompetenz erforscht und praktiziert werden können.
This paper analyses connections between pedagogy and critical theory in the work of Henry A. Giroux. Locating the genesis of critical pedagogy in Giroux’s scholarship and accounting for its persistent exploitation of the intellectual legacy of the Frankfurt School have significant implications for how we understand the role of theory in education. Critical theory provides essential tools for developing pedagogies and forms of education that seriously engage with the ideas of emancipation, social transformation, and cultural struggle for a viable democracy and a rationally organized social life. The paper strongly opposes recent claims that critical pedagogy has lost its close connections to the critical theory of the Frankfurt School, and that educational critique has failed to offer any positive vision of schooling, leading instead to cynicism and despair. Contrary to these views, it demonstrates how the key concepts of critical theory operate in Giroux’s discourse and how they allow him to construct a program of critical literacy and civic education that provides a rationale for rethinking schools as democratic public spheres where critical thinking and democratic skills can be analyzed and practiced
Źródło:
Kultura i Wartości; 2023, 35; 181-217
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estetyka jako teoria krytyczna. Filozofia sztuki Theodora W. Adorna
Aesthetics as Critical Theory: Theodor W. Adorno’s Philosophy of Art
Autorzy:
Czekaj, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2194798.pdf
Data publikacji:
2022-10-21
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Theodor W. Adorno
estetyka
szkoła frankfurcka
teoria estetyczna
teoria krytyczna
aesthetics
Frankfurt School
aesthetic theory
critical theory
Opis:
W artykule teoria estetyczna Theodora W. Adorna została ukazana jako przykład teorii krytycznej – w znaczeniu, jakie temu terminowi nadała szkoła frankfurcka. Zarysowany został kontekst kształtowania się filozofii sztuki Adorna, na który złożyły się rozpoznania i diagnozy współczesnej cywilizacji i organizacji społecznej stawiane przez frankfurtczyków. Przywołane zostały również te motywy twórczości filozoficznej Adorna, które zdecydowały o konkluzjach jego estetyki – mowa o przedstawionej w Dialektyce oświecenia racjonalności instrumentalnej, a także o opisanym w Dialektyce negatywnej tak zwanym myśleniu tożsamościowym jako mechanizmach odpowiedzialnych za opresyjny stan rzeczywistości.
In his article, Rafał Czekaj presents Theodor W. Adorno’s aesthetic theory as an example of critical theory in the sense given to this term by the Frankfurt School. Czekaj outlines the context of the development of Adorno’s philosophy of art, which consisted of the School representatives’ insights into and diagnoses of contemporary civilization and social structures. He also names those themes of Adorno’s philosophical work which determined the conclusions of his aesthetics, i.e., chiefly the idea of instrumental rationality presented in Dialectic of Enlightenment as well as the so-called identity thinking, both being mechanisms responsible for the oppressive state of reality.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2022, 20, 2; 1-12
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mihály Vajdy teoria krytyczna faszyzmu. Przyczynek do historii węgierskiego rewizjonizmu marksistowskiego
Critical theory of fascism by Mihály Vajda. Contribution to the history of Hungarian Marxist revisionism
Autorzy:
Bulira, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619846.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Marxist revisionism
Budapest school
fascism
Mihály Vajda
critical theory
rewizjonizm marksistowski
szkoła budapeszteńska
faszyzm
teoria krytyczna
Opis:
Marxist revisionism in Hungary has typically been associated with György Lukács and the so-called “Budapest school” which he established in late 1960s alongside Ágnes Heller, Ferenc Fehér, György Márkus and Mihály Vajda. Against the backdrop of the considerable achievements of this school, strictly focused around Marxist issues, several of Vajda’s texts devoted to European fascism stand out. In this article, the question is asked whether (and in what sense) these texts belong to the revisionist work of the Budapest school (or broader, to Hungarian Marxism-revisionism as such). Is there also a theory in this case which, under a layer of historico-philosophical analysis, contains a certain political message? The article consists of four parts. The first part presents the general picture of the phenomenon of Eastern European Marxist revisionism, and the second part briefly discusses revisionism in the version exercised by the Budapest school. Part three deals with the reconstruction of the main problematic themes of Vajda’s fascism theory, and part four refers directly to the question of the potentially revisionist dimension of this theory.
Rewizjonizm marksistowski na Węgrzech zwykło utożsamiać się z osobą György Lukácsa oraz powołaną przez niego do życia pod koniec lat 60. XX wieku tzw. szkołą budapeszteńską, którą współtworzyli: Ágnes Heller, Ferenc Fehér, György Márkus oraz Mihály Vajda. Na tle bogatej twórczości szkoły z danego okresu, skoncentrowanej wokół problematyki stricte marksistowskiej, wyróżnia się kilka tekstów Vajdy poświęconych faszyzmowi europejskiemu. W niniejszym artykule pytam o to, czy (i w jakim sensie) wpisują się one w rewizjonistyczną twórczość szkoły budapeszteńskiej (szerzej: węgierskiego marksizmu-rewizjonizmu jako takiego)? Czy również w tym przypadku mamy do czynienia z teorią, która, pod warstwą analiz historiozoficznych, zawiera w sobie określone przesłanie polityczne? Artykuł składa się z czterech części. W części pierwszej prezentuję ogólną charakterystykę zjawiska wschodnioeuropejskiego rewizjonizmu marksistowskiego, a w części drugiej omawiam pokrótce rewizjonizm w wydaniu szkoły budapeszteńskiej. W części trzeciej rekonstrukcję główne wątki problemowe teorii faszyzmu Vajdy, zaś w części czwartej odnoszę się bezpośrednio do pytania o potencjalnie rewizjonistyczny wymiar tej teorii.
Źródło:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2017, 3; 121-141
1731-7517
Pojawia się w:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Performatyw: suwerenna władza zamiast subwersji? (Austin, Derrida, Butler)
The Performative: Sovereign power rather than subversion? (Austin, Derrida, and Butler)
Autorzy:
Vatsov, Dimitar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391811.pdf
Data publikacji:
2015-11-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
performative
illocutionary power
Derrida
Butler
Austin
analytic philosophy
critical theory
performatyw
siła illokucyjna
filozofia analityczna
teoria krytyczna
Opis:
In contrast to Derrida and Butler, who overemphasized the subversive force of performatives, here the focus is on the immanent (micro-)sovereign power of performative utterances. Hence, what is proposed here is a search for the basic concept of power at the micro-level of speech acts. Before being codified with reference to certain stable power relations or contexts and before being objectified in different forms of domination and/or violence, power must be analyzed at the level of immediate performatives, where the struggle for power-codification could be followed in vivo. A task like this requires a conceptual shift: the illocutionary force of speech acts must be reinterpreted as their immediate evaluative force, i.e. as illocutionary power. Taking into account Derrida’s critique of Austin’s theory of speech acts, we should recognize that performatives are not singular or atomistic speech acts, nor are they pre-determined by certain already given contexts or procedures. They are embedded in a citation and trace signs, without any final or autonomous signification. And yet, performatives have a specific kind of sovereignty. It is not the sovereignty of the ‘act’ itself but of the act’s performance. The actual (in the sense of ‘ongoing’) performance has an immediate force that is irreversible and also non-citable. Even in the case of a direct citation, a citing performance sediments into an irreversible arrow, thus immediately reordering and re-evaluating all points in its trajectory. This performance does not fulfill a perspective, but it irreversibly forms a perspective. This effect of the virtuosity of an immediate performance could be called the power effect since it not only demonstrates how we make things with words, but also how we re-evaluate the things that were made through words. If an ongoing performance is such an immediate source of micro-power, then its role is not only to be ironically subversive and resistant to the already existing macro-codifications of power and domination. Performatives have their own sovereign power and are therefore capable of a direct affirmation and re-affirmation of the intersubjective frames of our experience.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2015, 23; 217-240
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła jako instytucja powtórzenia. Pytając o możliwości zmiany wraz z Michelem Foucault i Gillesem Deleuze
School as a Repetition Institution. Asking for Change Possibilities with Michel Foucault and Gilles Deleuze
Autorzy:
Archacka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140851.pdf
Data publikacji:
2017-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
teoria krytyczna
zmiana
powtórzenie
władza
refleksyjność
koncepcja maszynizmu
critical theory
change
repetition
difference
authority
reflectivity
machine concept
Opis:
Celem tekstu jest ukazanie warunków i możliwości wprowadzenia zmiany w instytucji szkoły. Autorka czyni to w kontekście analiz i komentarzy do myśli twórców teorii krytycznej Theodora Adorno i Maxa Horkheimera oraz filozofów poststrukturalizmu Gilles’a Deleuze i Michela Foucault. Tytułowe „powtórzenie” stanowi o reprodukującej swą tożsamość naturze szkoły, której działania podporządkowane są formule ujednolicania wszystkich elementów procesu edukacyjnego. Procedurę tę, nawiązując do maszynistycznej koncepcji G. Deleuze’a, autorka nazywa „kodowaniem świata”. Podejmując namysł nad zjawiskiem przejmowania pojęć dyskursu pedagogiki krytycznej i sprowadzania ich do wymiarów praktyki i działania, zwraca uwagę na ważne w kontekście postulatu humanizacji polskiej szkoły pojęcie refleksyjności, po to, by wskazać kształt, w jakim może ono zaistnieć w tak konstruowanej formule edukacji.
The aim of the text is to show the conditions and possibilities of introducing a change in the school institution. The writer does it in the context of analyses and comments to the thoughts of the creators of the critical theory – Theodor Adorno and Max Horkheimer and poststructuralism philosophers’ Gilles Deleuz and Michel Foucault. The “repetition” mentioned in the title constitutes the school nature that reproduces its identity and whose actions undergo the formula of uniforming all elements of the educational process. This procedure, referring to the G. Deleuze’s machine concept, is called by the writer as “coding the world”. Reflecting on the phenomenon of taking over the discourse concepts of critical pedagogy and putting them down to the practice and action dimensions, he pays attention to the concept of reflectivity, important in the context of the postulate of humanising the Polish school of reflectivity in order to indicate a shape in which it could come to the existence in so-designed education formula.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2017, 20, 1(77); 21-37
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies