Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "polska szlachta" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Wincentego Skrzetuskiego litewskie rozdwojenie jaźni. Litwa wobec Korony w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku
Lithuanian split personality of Wincenty Skrzetuski. Lithuania versus the Crown in the Commonwealth of the 16th–18th century
Autorzy:
Zakrzewski, Andrzej
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/16647388.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Wincenty Skrzetuski
Wielkie Księstwo Litewskie
Litwa
Korona Polska
Polska
Rzeczpospolita
szlachta polska
Lithuania
Crown
Union of Lublin
Commonwealth
Opis:
Piarist Wincenty Skrzetuski, author of the most popular, at the end of the 18th century, compendium of knowledge about the system of the Polish-Lithuanian Commonwealth, noted that the Grand Duchy of Lithuania was one of its three provinces, alongside Małopolska and Wielkopolska. At the same time, he treated Lithuania, due to its separate treasury, army, law and system of courts and ministers, as an equal part of the Commonwealth. The Grand Duchy has indeed evolved significantly from the 16th century onwards. Not only its elites, but gradually the nobility too were acquiring a sense of belonging to the Commonwealth. Similar processes can be observed with regard to the Crown nobility. Thus, a single political nation of the Commonwealth was being formed. During the reign of King Stanisław August Poniatowski, an accelerated modernization took place, accompanied by a cautious – unfinished – unification of both parts of the Polish-Lithuanian state. For the purposes of political tactics, the Lithuanians and the Crowners used the term “province” very flexibly; both as a state and its province (part of it). From the legal point of view, both of these concepts could be justified. Wincenty Skrzetuski thus reproduced in his compendium the reality of political practice.
Źródło:
Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 259-272
9788395630255
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sielskie bytowanie szlachty a stanowe powinności rycerskie w świetle staropolskiej poezji ziemiańskiej
Autorzy:
Krzywy, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028470.pdf
Data publikacji:
2022-01-11
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
literatura staropolska
poezja ziemiańska
etos rycerski
szlachta polska
old Polish literature
landowning poetry
knightly ethos
Polish nobility
Opis:
Artykuł omawia stanowiska twórców poezji ziemiańskiej, rzadko ostatnio badanej, wobec militarnych zobowiązań stanu szlacheckiego. Narodziny nurtu w drugiej połowie XVI w. oznaczały zarówno aprobatę dla rolniczego trybu życia, jak i pojawienie się w literaturze staropolskiej konkurencyjnego modelu wobec wzorca rycerskiego. Autor studium, śledząc w porządku chronologicznym wypowiedzi najważniejszych pisarzy ziemiańskich z XVI i XVII w. (Jana Kochanowskiego, Andrzeja Zbylitowskiego, Józefa Domaniewskiego, Stanisława Słupskiego, Władysława Stanisława Jeżowskiego, Zbigniewa Morsztyna, Marcina Borzymowskiego, Wacława Potockiego, Wespazjana Kochowskiego), zamierza ukazać, w jaki sposób piewcy wiejskiej arkadii szlacheckiej odnosili się do etosu militarnego. Zagadnienie to traktowane było dotąd w literaturze przedmiotu jedynie zdawkowo.
The article discusses the attitudes of the authors of the so-called landowning poetry towards the military obligations of the noble estate, which have rarely been studied recently. The birth of this trend in the second half of the sixteenth century meant both an approval for the agricultural lifestyle and the appearance in Old Polish literature of a model competing with the knightly one. The author of the study, following in chronological order the statements of the most important sixteenthand seventeenth-century writers of this genre (Jan Kochanowski, Andrzej Zbylitowski, Józef Domaniewski, Stanisław Słupski, Władysław Stanisław Jeżowski, Zbigniew Morsztyn, Marcin Borzymowski, Wacław Potocki, Wespazjan Kochowski), intends to indicate how the eulogists of the rural noble arcadia referred to the military ethos. Until now, this issue has been treated in the literature only perfunctory.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2022, 65; 99-130
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przykłady losów przedstawicieli szlachty polskiej w Wielkim Księstwie Litewskim do czasu zawarcia Unii Lubelskiej
Examples of lives of Polish nobility in the Grand Duchy of Lithuania before 1569
Autorzy:
Zawadzki, Jarosław
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/16647765.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Unia Lubelska
szlachta polska
Wielkie Księstwo Litewskie
Litwa
ithuania
Polish nobility in Lithuania
Grand Duchy of Lithuania
Opis:
The article presents the history of representatives of several Polish noble families settled in the Grand Duchy of Lithuania in the period preceding the conclusion of the Union of Lublin. Persons selected for the analysis were linked to the most powerful Lithuanian families - dukes Olelkowicz Słucki and Radziwiłł. They were people who could serve as specialists in specific fields in Lithuania. Their success was determined by their talent and competence, as well as the need for specialists during the period of great internal reforms initiated by Sigismund the Elder and Queen Bona and continued by Sigismund Augustus.
Źródło:
Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 67-102
9788395630255
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlachcic jako pobożny chrześcijanin w XVII-wiecznych katolickich drukowanych kazaniach pogrzebowych
The nobleman as a pious Christian in the published 17th century Catholic funeral sermons
Autorzy:
Baczewski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891893.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
szlachta polska
religijność potrydencka
ideologia szlachecka
kaznodziejstwo pogrzebowe
parenetyka
Polish gentry
post-Trent religiousness
ideology of the gentry
funeral preaching
paraenetic literature
Opis:
The subject of the article is religiousness of the Polish nobleman in the light of the published 17th century funeral sermons. In the ideal model created by sermons this religiousness had a few aspects. The first one was offering testimony to the truth of the Catholic religion, which was connected with an inevitable attack against Protestants, especially in the first half of the 17th century. Next, the role of the ethos of the Christian knight was emphasized. Funeral preachers attached great significance, probably also under the influence of the families of the deceased, to offerings to the Church as well as to alms for the faithful. These were reasonable in the process of building the position of the nobleman's family in the local community and in the Republic. The published funeral sermons devoted relatively little space to private religiousness, in this respect focusing on the preparation for good death, according to the principles that had been worked out in the 15th century, and made popular again in the post-Trent epoch. The texts of the sermons were both occasional religious works and a medium that had an impact on the public opinion.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 183-196
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina i majątek Stefana (zm. 1629) i Marcjanny z Daniłowiczów (zm. 1646) Koniecpolskich. Studium z dziejów przecławskiej linii rodu Koniecpolskich herbu Pobóg
The Family and Property of Stefan (d. 1629) and Marcjanna Koniecpolski née Daniłowicz (d. 1646). A Study of the History of Przecław Line of the Koniecpolski Family, Pobóg Coat of Arms
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050685.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Koniecpolski family
Pobóg coat of arms
Przecław
Stefan Koniecpolski
Marcjanna Daniłowiczówna
Polish nobility
history of the Polish-Lithuanian Commonwealth
genealogy
Koniecpolscy herbu Pobóg
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
genealogia
Opis:
Artykuł poświęcony jest dziejom przecławskiej gałęzi rodziny Koniecpolskich h. Pobóg w XVI i XVII w. Jej protoplastą był kasztelan rozpierski Mikołaj Przedbór Koniecpolski (zm. 1586). Jednym z jego synów był Andrzej, kasztelan połaniecki. Dzięki małżeństwu z Anną, córką Stefana Ligęzy wszedł on w posiadanie miasta Przecławia. Jego synem był pułkownik Stefan Koniecpolski (zm. 1629), kolejny dziedzic na Przecławiu. W artykule przedstawiono jego działalność na scenie politycznej, dokonania w służbie wojskowej, jak również nieudane zabiegi o rękę Teofili Tarłówny. Skorygowano również kilka informacji dotyczących jego małżeństwa z Marcjanną Daniłowiczówną. Przedstawiono najbliższych krewnych obojga małżonków. Omówiono także stan posiadania Stefana i Marcjanny Koniecpolskich. Sporo uwagi poświęcono również trzem synom Stefana i Marcjanny, Andrzejowi, Aleksandrowi i Stanisławowi, którzy w 1647 r. podzielili duże, ale mocno zadłużone, dobra ziemskie po rodzicach. Dwaj starsi bracia zmarli w młodym wieku bezpotomnie. Najmłodszy syn Stefana i Marcjanny Koniecpolskich – Stanisław, który skupił w swoich rękach prawa do całego rodowego majątku, okazał się człowiekiem nieodpowiedzialnym i lekkomyślnym. Wyzbył się większości swoich dóbr, w tym rodowego Przecławia, a za bigamię został skazany na infamię. Dopiero w 1670 r. udało mu się zakończyć spór sądowy z rodziną jednej z byłych żon i odzyskać dobre imię. Stanisław Koniecpolski zmarł po 1670 r. Jego jedyny syn Leonard Józefat nie odegrał już żadnej roli w dziejach Rzeczypospolitej. Nie są znane nawet daty jego urodzin i śmierci. Zmarł on bezpotomnie jako ostatni męski reprezentant przecławskiej gałęzi rodziny Koniecpolskich.
The article is dedicated to the history of the Przecław branch of the Koniecpolski family, Pobóg coat of arms in the 16th and 17th centuries. Its progenitor was the Rozprza castellan, Mikołaj Przedbór (d. 1586). One of his sons was Andrzej, the castellan of Połaniec. Thanks to his marriage to Anna, the daughter of Stefan Ligęza, he came into the possession of the town Przecław. His son was Colonel Ste fan Koniecpolski (d. 1629), another heir in Przecław. The article presents the latter’s activities on the political scene and his achievements in military service, as well as his unsuccessful attempts to marry Teofila Tarłówna. Some information about his marriage to Marcjanna Daniłowiczówna is corrected in this article, while it also presents the closest relatives of both spouses. The ownership status of Stefan and Marcjanna Koniecpolski is also discussed here. Much attention in this article is also paid to the three sons of Stefan and Marcjanna, namely Andrzej, Aleksander and Stanisław, who in 1647 divided among themselves the large, but heavily in debted estates of their parents. Two older brothers died at young age without issue. The youngest son Stanisław, who concentrated the rights to the entire family estate in his hands, turned out to be an irresponsible and reckless man. He lost most of his possessions, including his family’s property Przecław, and was sentenced to infamy for bigamy. It was only in 1670 that he managed to end the court dispute with the family of one of his former wives and regain his good name. Stanisław Koniecpolski died after 1670. His only son (from third marriage), played no significant role in the history of Polish-Lithuanian Commonwealth. Even the dates of his birth and death remain unknown. He died childless as the last male representative of the Przecław branch of the Koniecpolski family.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 1; 49-78
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ставлення царського уряду до дрібної польської... шляхти Поділля в 30-х роках ХIХ столiття
The Attitude of Tsarist Authorities towards Minor Polish Nobility of Podole in 1830s
Stosunek władz carskich do drobnej polskiej szlachty Podola w latach 30. XIX wieku
Autorzy:
КОЗІЙ, Олександр
ГОРБАЧИК, Оксана
Lorens, Beata
Motylewicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233181.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:
Подільська губернія
польська шляхта
повстання 1830–1831 рр.
депортація
оподаткована категорія
Podolsk province
Polish nobility
uprising of 1830-1831
deportation
taxable category
Województwo Рodolskie
szlachta polska
powstanie 1830–1831
deportacja
kategoria podatkowa
Opis:
У статті розглядається ставлення царського уряду до дрібної польської шляхти Поділля в 30-х роках ХIХ ст. Досліджуються зміни у соціальних відно- синах тогочасного суспільства, які стали наслідком відповідного суспільно-політичного та економічного поступу Російської імперії на початку ХІХ ст. Харак теризується соціальна роль дрібної польської шляхти Поділля в нових умовах капіталістичного розвитку. Відзначається, що враховуючи досвід польського повстання 1830–1831 рр., самодержавство вбачало у цiй шляхтi потенційну опозиційну силу, тому російською адміністрацією були проведені репресивні заходи, результатом яких була депортація на Кавказ та перетворення цілої верстви польського населення в оподатковану категорiю. У висновках слушно відзначено, що існування стану дрібної польської шляхти, на думку російсько го самодержавства, загрожувало нівеляції опори феодальної монархії ‒ вищого дворянства серед інших верств населення.
The article examines the attitude of the tsarist government towards the minor Polish nobility of Podole in the 1830s. Changes in social relations of the society of that time are studied, which came as a consequence of the Russian Empire’s corresponding socio-political and economic progress at the beginning of the 19th century. The social role of the minor Polish nobility of Podole is characterized in the new conditions of capitalist development. It is noted, that given the experience of the Polish uprising of 1830-1831, the autocracy saw the Polish nobility as a potential opposing force, therefore the Russian administration carried out repressive measures, which resulted in deportation to the Caucasus and the transformation of the entire Polish social stratum into a taxable category. In the conclusion, it is rightly noted that the existence of the state of the minor Polish nobility, according to the Russian authorities, threatened destruction of support for the feudal monarchy ‒ the higher nobility among other strata of the population.
Artykuł analizuje stosunek władz carskich do drobnej polskiej szlachty podolskiej w latach trzydziestych XIX wieku. Badane są zmiany w stosunkach społecznych ówczesnego społeczeństwa, które stały się konsekwencją odpowiedniego postępu społeczno-politycznego i gospodarczego Imperium Rosyjskiego na początku XIX wieku. Scharakteryzowano społeczną rolę drobnej polskiej szlachty podolskiej w nowych warunkach kapitalistycznego rozwoju. Podkreślono, że biorąc pod uwagę doświadczenia polskiego powstania 1830–1831, autokracja postrzegała szlachtę jako potencjalną siłę opozycyjną, więc administracja rosyjska przeprowadziła represje, które doprowadziły do deportacji na Kaukaz i przekształcenia całej warstwy ludności polskiej w kategorię podlegającą opodatkowaniu. We wnioskach słusznie zauważono, że istnienie stanu drobnej polskiej szlachty, według autokracji rosyjskiej, zagrażało zniwelowaniem poparcia monarchii feudalnej ‒ najwyższej szlachty wśród innych warstw ludności.
Źródło:
Prace Historyczno-Archiwalne; 2021, Tom XXX; 7-18
1231-3335
Pojawia się w:
Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krezowie herbu Przeginia – genealogia rodu
The Krezas, Przeginia coat of arms – genealogy of the family
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689097.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Krezowie herbu Przeginia
genealogia
szlachta polska
potomkowie króla Zygmunta I Starego
The Krezas Przeginia Coat of Arms
genealogy
Polish nobility in 15th–17th centuries
descendants of King Sigismund I the Old
Opis:
The subject of the research undertaken by the Author is the history of the Krezas family Przeginia coat of arms from the end of the 14th to the 17th century. It was the middle noble family of Minor Poland, which gained the greatest importance in the first half of the 16th century. The fate of the Krezas family attracted the attention of researchers mainly because one of its representatives – Mikołaj, married Anna Szafraniec of Pieskowa Skała, the natural granddaughter of King Sigismund I the Old. So in the veins of the descendants of this pair, royal blood flowed. Despite of this interest, little has been known about the history of this family. The Author focused his attention on the source search, which enabled him to elaborate the full genealogy of the studied family. In the text presented here, almost all issues that remained unknown until now have been resolved. The Author determined who were the wives of the two most active in the public forum of the great-grandchildren of Sigismund I the Old, i.e. Jan and Marcin Kreza. He proved that Urszula, who had been attributed to Jan as his own daughter so far, was in fact his niece. He found sources from which result that the other of the said brothers – Marcin, left five sons and five daughters. He finally corrected a number of his own mistakes, introduced to the scientific circuit in his text dedicated to the Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka.
Przedmiotem badań podjętych przez Autora są dzieje rodu Krezów herbu Przeginia od końca XIV do XVII w. Była to średnioszlachecka rodzina małopolska, która największe znaczenie osiągnęła w pierwszej połowie XVI w. Losy rodu Krezów przyciągały uwagę badaczy głównie z tego powodu, że jeden z jego przedstawicieli – Mikołaj ożenił się z Anną Szafrańcówną z Pieskowej Skały, naturalną wnuczką króla Zygmunta I Starego. W żyłach potomków tej pary płynęła więc królewska krew. Pomimo tego zainteresowania, o dziejach tego rodu wiedziano dotąd niewiele. Autor skupił swoją uwagę na poszukiwaniach źródłowych, które umożliwiły mu opracowanie pełnej genealogii badanego rodu. W prezentowanym tu tekście udało się rozstrzygnąć niemal wszystkie kwestie, które pozostawały dotychczas nieznane. Autor ustalił, kim były żony dwóch najbardziej czynnych na forum publicznym prawnuków Zygmunta Starego, czyli Jana i Marcina Krezów. Udowodnił, że przypisywana dotąd Janowi córka Urszula była w istocie jego bratanicą. Odnalazł źródła, z których wynika, że drugi ze wspomnianych braci – Marcin pozostawił po sobie pięciu synów i pięć córek. Sprostował wreszcie szereg własnych pomyłek, wprowadzonych do obiegu naukowego w jego tekście poświęconym polskim potomkom Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2019, 18, 1; 5-40
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lanckorońscy na Jagielnicy. Z dziejów i genealogii podolskiej linii rodziny Lanckorońskich herbu Zadora w XVI i XVII wieku
The Lanckoroński Family in Jagielnica. History and Genealogy of the Podolian Line of the Lanckoroński Family, Zadora Coat of Arms in the 16th and 17th Centuries
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050639.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jagielnica
Podolia
Lanckoroński family
Zadora coat of arms
genealogy
Polish nobility
Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Podole
Lanckorońscy herbu Zadora
genealogia
szlachta polska
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
Opis:
W prezentowanym tu artykule przedstawiono dzieje tej linii znanego rodu Lanckorońskich herbu Zadora, która w połowie XVI w. objęła w posiadanie miasto Jagielnicę z przyległymi dobrami na Podolu. Pierwszym właścicielem Jagielnicy z rodu Lanckorońskich był starosta skalski Hieronim (zm. 1569), który był właściwym protoplastą jagielnickiej gałęzi tej rodziny. Przedmiotem zainteresowania autora były cztery pokolenia Lanckorońskich z tej linii. Omówiono tu pokrótce dzieje życia tak samego Hieronima, jak i jego synów, wnuków i prawnuków. Najwięcej miejsca poświęcono najwybitniejszym potomkom starosty skalskiego – synom Stanisławowi (zm. 1592), kasztelanowi halickiemu i Mikołajowi (zm. 1597), podkomorzemu podolskiemu, wnukowi Stanisławowi (1585–1617), wojewodzie podolskiemu oraz prawnukowi, też Stanisławowi (zm. 1657), wojewodzie ruskiemu i hetmanowi polnemu koronnemu. Autor wprowadził szereg korekt i uzupełnień zarówno do genealogii rodziny Lanckorońskich, jak i do biografii wielu reprezentantów linii jagielnickiej. Sporo uwagi poświęcił też rodzinom, z których pochodziły żony Lanckorońskich. Ustalił pokrewieństwa łączące interesujących go przedstawicieli tej rodziny z ważnymi i wpływowymi osobistościami na scenie politycznej Rzeczypospolitej. Omówił również, na szerszym tle dziejów państwa polsko-litewskiego, szereg nieznanych wcześniej zagadnień natury politycznej, gospodarczej i obyczajowej związanych z historią opisywanej tu rodziny.
The article presented here presents the history of the Podolian Line of the renowned Lanckoroński family, Zadora coat of arms, which in the mid-16th century took into its possession the town of Jagielnica, together with the adjacent estates in Podolia. The first owner of Jagielnica from the Lanckoroński family was Hieronim (d. 1569), starost of Skała, who was the actual ancestor of the Jagielnica branch of this family. The article analyses four generations of the Lanckoroński family from this line. While the history of the life of Hieronim and his sons, grandchildren and great-grandchildren is discussed briefly, most of the text is devoted to the most eminent descendants of the starost of Skała – his sons Stanisław (d. 1592), castellan of Halych and Mikołaj (d. 1597), chamberlain of Podolia, his grandson Stanisław (1585–1617), voivode of Podolia and his great-grandson, also Stanisław (d. 1657), the voivode of Ruthenia and the field hetman of Crown. In this article, the author introduced a number of corrections and additions both to the genealogy of the Lanckoroński family and to the biographies of many representatives of the Jagielnica line. Much attention is devoted to the families from which the Lanckoroński’s wives came. Kinship was established between the particular representatives of this family who and certain important and influential personalities on the political scene of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Keeping in mind the broader background of the history of the Polish-Lithuanian state, the author also discusses a number of previously unknown political, economic and moral issues related to the history of the Lanckoroński family.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 2; 9-40
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sienieńscy herbu Dębno (lubelska gałąź rodu) w XVI i XVII wieku
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1550829.pdf
Data publikacji:
2021-08-18
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sienieńscy herbu Dębno
szlachta polska
województwo lubelskie
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
genealogia
Sienieńskis
Dębno coat of arms
Polish nobility
Lublin voivodeship
Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
genealogy
Opis:
Znana, senatorska rodzina Sienieńskich herbu Dębno nie doczekała się dotąd rzetelnego opracowania genealogicznego. Nieliczne próby przedstawienia genealogii tego rodu należy uznać za nieudane, pełno w nich bowiem różnego rodzaju błędów i przekłamań. W artykule, napisanym na podstawie zakrojonych na szeroką skalę badań archiwalnych, przedstawiono genealogię i dzieje najmniej znanej, lubelskiej linii Sienieńskich. Autor zidentyfikował i opisał dzieje życia kilkudziesięciu potomków Wiktoryna Sienieńskiego (zm. p. 1556). Skorygował i uzupełnił dane biograficzne dwóch przedstawicieli tej linii, którzy doczekali się biogramów w Polskim słowniku biograficznym – kasztelana lubelskiego Zbigniewa (zm. 1633) i tytularnego biskupa maronickiego Dominika (zm. 1743). Drobiazgowo prześledził zawierane przez Sienieńskich związki małżeńskie. Przedstawił też ich sytuację majątkową, jak również najważniejsze fakty z życia najbardziej znaczących przedstawicieli tej linii rodu. Zawarł również kilka uwag bardziej ogólnej natury. Zwrócił uwagę na fakt, że apogeum świetności Sienieńskich z Lubelskiego przypadło na pierwszą połowę XVII w. W drugiej połowie tego stulecia nastąpiło zaś gwałtowne załamanie ich znaczenia i pozycji. Podział dóbr między dziewięciu żyjących w tym czasie mężczyzn doprowadził bowiem do ich relatywnego zubożenia. Sienieńscy stopniowo tracili też swoje posiadłości. Pod koniec XVII w. nie byli już właścicielami żadnego majątku w Lubelskiem.
The well-known, senatorial Sienieński family, Dębno coat of arms has not yet received a reliable genealogical study. The few attempts at presenting the genealogy of this family should be considered unsuccessful. They are full of all sorts errors and distortions. The article, written on the basis of extensive archival research, presents the genealogy of the least known Lublin Sienieński line. The author identified and described the lives of several dozen descendants of Wiktoryn Sienieński (died before 1556). He corrected and completed the biographical data of two representatives of this lineage who had biographies in Polski słownik biograficzny – the Lublin castellan Zbigniew (died 1633) and titular Maronite bishop Dominik (died 1743). He meticulously traced the marriages concluded by the members of the Sienieński family. He also presented their material status, as well as the most important facts from the lives of the most significant representatives of this family line. He also made some remarks of a more general nature. He drew attention to the fact that the peak of the splendor of the Sienieński family from Lublin voivodeship fell in the first half of the 17th century. In the second half of this century, their importance and position suddenly collapsed. The distribution of landed property among nine men alive at that time led to their relative impoverishment. The Sienieńskis also gradually lost their possessions. At the end of 17th century, they no longer owned any property in Lublin voivodeship.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 97-158
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legitymacje szlachectwa na ziemiach polskich pod zaborami
Noble legitimization in Polish lands under partition
Autorzy:
Nowak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40034467.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
szlachta polska
zabory
legitymacja szlachectwa
Galicja
Krolestwo Polskie
Księstwo Warszawskie
Heroldia Krolestwa Polskiego
zabór pruski
Polish nobility
partitions
nobility card
Galicia
Kingdom of Poland
Duchy of Warsaw
Heraldic Office of the Kingdom of Poland
Prussian partition
Opis:
Artykuł omawia procedury legitymizacji szlachectwa na ziemiach polskich w zaborach: austriackim, pruskim i rosyjskim. W Rzeczpospolitej procesy legitymizacji opierały się na sądowych „naganach szlachectwa”, w których głównym dowodem były zeznania świadków. Po rozbiorach Polski procedury zostały sformalizowane, a w poszczególnych zaborach utworzono urzędy heroldii. W zaborze pruskim legitymacja szlachectwa miała głównie charakter ekonomiczny: umożliwiała dostęp do hipoteki i zwolnienie z długiej służby wojskowej. Mimo to proces był niechętnie przyjmowany przez szlachtę ze względu na silne tendencje germanizacyjne. W zaborze austriackim szlachta była dzielona na magnatów i rycerzy, a legitymacje miały na celu integrację z systemem austriackim. W zaborze rosyjskim procedury były najbardziej chaotyczne i skomplikowane, co prowadziło do licznych fałszerstw. W Królestwie Polskim działała Heroldia, która od 1836 r. prowadziła postępowania potwierdzające przynależność do stanu szlacheckiego. Procesy te były mniej restrykcyjne niż w zaborze rosyjskim, a szlachta mogła legitymować się do 1861 r., kiedy to Heroldia Królestwa Polskiego została zlikwidowana.
The article discusses the procedures for legitimizing nobility in Polish lands under the Austrian, Prussian, and Russian partitions. In the Polish-Lithuanian Commonwealth, the processes of legitimization were based on court “noble reputation trials,” where the primary evidence consisted of witness testimonies. After the partitions of Poland, these procedures were formalized, and heraldic offices were established in each partition. In the Prussian partition, noble legitimization was mainly economic in nature: it granted access to mortgages and exemption from long military service. However, the process was met with resistance by the nobility due to strong Germanization tendencies. In the Austrian partition, the nobility was divided into magnates and knights, and legitimization aimed to integrate them into the Austrian system. In the Russian partition, the procedures were the most chaotic and complicated, leading to numerous forgeries. In the Kingdom of Poland, the Heraldic Office operated, which from 1836 conducted proceedings confirming noble status. These processes were less restrictive than in the Russian partition, and the nobility could legitimize themselves until 1861, when the Heraldic Office of the Kingdom of Poland was abolished.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 167-185
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krąg rodzinny Katarzyny z Sienna Myszkowskiej (zm. 1619), podczaszyny lubelskiej. Studium genealogiczno-obyczajowe
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042514.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Katarzyna Sienieńska
rodzina Sienieńskich
Mikołaj Ostrowski
Stanisław Myszkowski
genealogia
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku
the Sienieński family
genealogy
Polish nobility
the history of Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Opis:
Katarzyna Sienieńska herbu Dębno była przedstawicielką znanego senatorskiego rodu. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się o nakreślenie zarysu jej biografii. Autor przedstawił koleje jej losu od wczesnej młodości aż do śmierci. W życiorysie Katarzyny z Sienna istotny wydaje się fakt, że aż trzy razy wychodziła ona za mąż. Była kolejno żoną stolnika przemyskiego Jana Biejkowskiego, podsędka przemyskiego Mikołaja Ostrowskiego oraz podczaszego lubelskiego Stanisława Myszkowskiego. Dzięki tym małżeństwom zgromadziła znaczny majątek. Z drugim mężem miała córkę Zuzannę, a z trzecim syna Maurycego i córkę Annę. Dzieje życia Katarzyny z Sienna Myszkowskiej zostały przedstawione na szerokim tle historycznym. Autor opracował genealogię lubelskiej linii Sienieńskich, nieznanej autorom herbarzy, z której pochodziła bohaterka tego opracowania. Przytoczył także wiele faktów z życia rodzin kolejnych mężów Katarzyny. Sporo miejsca poświęcił również sprawom majątkowym Sienieńskich, Biejkowskich, Ostrowskich i Myszkowskich. Przedstawił też dzieje zaciętej walki o spadek po Katarzynie między jej dziećmi a pasierbem, Janem Myszkowskim. Do tekstu artykułu załączono interesującą relację źródłową, gdzie przedstawiono przebieg gwałtownego sporu o gospodę, w której główną rolę odegrała Katarzyna ze swoim mężem Stanisławem Myszkowskim.
Katarzyna Sienieńska Dębno coat of arms was a representative of well-known senatorial family. On the basis of the researched sources, it was possible to try to outline her biography. The author presented her fate from her early youth until her death. In the biography of Katarzyna Sienieńska, it seems important that she got married three times. She was the wife of the pantler (dapifer) of Przemyśl Jan Biejkowski, the sub-judge (subiudex) of Przemyśl Mikołaj Ostrowski, and the cupbearer (pocillator) of Lublin, Stanisław Myszkowski. Thanks to these marriages, she accumulated a considerable fortune. She had a daughter Zuzanna with her second husband, and a son Maurycy and a daughter Anna with the third. The history of life of Katarzyna Myszkowska née Sienieńska was presented against a broad historical background. The author developed the genealogy of Lublin line of Sienieński family, unknown to the authors of armorials, from which the heroine of this study came. He also cited many facts from the lives of the families of Katarzyna’s subsequent husbands. He devoted a lot of space to the property matters of the Sienieński, Biejkowski, Ostrowski and Myszkowski families as well. He also presented the history of the fierce struggle for Katarzyna’s inheritance between her children and her stepson, Jan Myszkowski. An interesting source report is attached to the text of the article, which presents the course of the violent dispute over the lodgings, in which Katarzyna and her husband Stanisław Myszkowski played the main role.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 245-280
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kasztelanowa lubelska Krystyna z Uhruska Sienieńska i jej testament z 2 czerwca 1639 r. Nieznana karta z dziejów i genealogii rodziny Uhrowieckich herbu Suchekomnaty w XVI i XVII wieku
Krystyna from Uhrusk Sienieńska, wife of the castellan of Lublin and her last will of June 2, 1639. Unknown chart from the history and genealogy of Uhrowiecki family, Suchekomnaty coat of arms in 16th and 17th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130037.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Krystyna Uhrowiecka
rodzina Uhrowieckich
rodzina Sienieńskich
Kasper Dembiński
Zbigniew Sienieński
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku
genealogia
testament
edycja źródłowa
Uhrowiecki family
Sienieński family
Polish nobility
history of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
genealogy
last will
source edition
Opis:
Krystyna Uhrowiecka h. Suchekomnaty była przedstawicielką znanej rodziny pochodzenia ruskiego osiadłej w ziemi chełmskiej. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się nie tylko o przedstawienie zarysu jej biografii, lecz także o opracowanie w zasadzie nieznanej heraldykom genealogii rodziny Uhrowieckich w XVI i pierwszej połowie XVII w. Autorowi udało się zidentyfikować rodziców, dziadów i pradziadów bohaterki studium. W artykule przedstawiono krótkie biogramy przodków i krewnych z linii męskiej Krystyny Uhrowieckiej. Jej samej poświęcono drugą część opracowania. Córka starosty chełmskiego Mikołaja, Krystyna dwukrotnie wychodziła za mąż. Po raz pierwszy za podkomorzego mielnickiego Kaspra Dembińskiego, po raz drugi zaś za Zbigniewa Sienieńskiego, kasztelana lubelskiego. Z pierwszym mężem miała córkę Franciszkę Katarzynę. Drugiemu urodziła sześcioro dzieci: synów Mikołaja, Stanisława, Zbigniewa i Tomasza oraz córki Annę i Eufrozynę. Kasztelanowa lubelska okazała się osobą bardzo zaradną i zapobiegliwą. Udało się jej zgromadzić dość znaczny majątek, który przekazała dzieciom. W dniu 2 czerwca 1639 r. sporządziła bardzo ciekawy testament, którego krytyczna edycja została załączona do prezentowanego tu tekstu. Zmarła zapewne wkrótce po podyktowaniu swojej ostatniej woli, a więc jeszcze w 1639 r.
Krystyna Uhrowiecka, Suchekomnaty coat of arms was a representative of a well-known family of Ruthenian origin who settled in the Chełm region. On the basis of researched sources, it was possible not only to present an outline of her biography, but also to develop the genealogy of the Uhrowiecki family in the 16th and first half of the 17th century, unknown in principle to heraldist. The author managed to identify the parents, grandfathers and great-grandfathers of the heroine of this study. The article presents short biographies of ancestors and relatives from the male line of Krystyna Uhrowiecka. The second part of the study was devoted to her. The daughter of Mikołaj, starost of Chełm, Krystyna got married twice. The first time she was a wife of the chamberlain of Mielnik, Kasper Dembiński, and the second time of Zbigniew Sienieński, castellan of Lublin. With her first husband, she had a daughter, Franciszka Katarzyna. To the second one she gave birth to six children – sons Mikołaj, Stanisław, Zbigniew and Tomasz, as well daughters Anna and Eufrozyna. The wife of the castellan of Lublin turned out to be a very resourceful and foresighted person. She managed to accumulate quite significant fortune, which she donated to the children. On June 2, 1639, she made a very interesting will, a critical edition of which was attached to the text presented here. She probably died soon after dictating her last will, i.e. still in 1639.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 2; 169-208
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies