Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Constitutional law" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Państwo prawa w polskim porządku konstytucyjnym a jego wspólnotowe rozumienie
    Autorzy:
    Kowalska, Kamila Sara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1968935.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    rule of law
    constitutional system
    European Union
    Opis:
    The aim of the article is to define a rule of law for a proper functioning of the state, especially in the context of the provision of legal freedoms and guarantees to constitutional units. The determination of the was presented consequences of a breach of the rule of law which governs the complex acquis. The study will consist of attempts to define the rule of law, starting from the scope of this rule, on the basis of a doctrinal interpretation. This rule based on the Constitution of the Republic of Poland as well as on the Judgments Constitutional Court of the Republic of Poland. The specificity of the functioning of the European Union system requires to consider in this context the relationship between national and EU law on the regulation of the rule of law at the Community level. For the topic addressed, it is equally important to refer to the mechanisms provided by EU law to enforce Member States to respect common principles and values. The method used to implement the previously articulated objectives legal text interpretation.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Małopolskie; 2019, 24; 7-20
    1643-6911
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Małopolskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A New Popular Front, or, on the Role of Critical Jurisprudence under Neo-Authoritarianism in Central-Eastern Europe
    Autorzy:
    Tacik, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/685834.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    neo-authoritarianism
    constitutional crisis
    rule of law
    critical jurisprudence
    populism
    Opis:
    The current decade brought a neo-authoritarian wave to the countries in CEE. This process, which in certain respects runs parallel to the populist upsurge in Western countries, has its own specificity. Firstly, by focusing on the clash between “elites” and “the people”, it rekindles – in a displaced, right-wing form – the class conflict which before 1989 was an ideological staple in CEE countries. Secondly, insofar as neo-authoritarianism in CEE has often a distinctly neo-liberal agenda shadowed by declarative anti-globalism and national chauvinism, it warps the field of political struggle. Thirdly, in the neo-authoritarian turn law becomes the crucial field of ideological fight, principally in those countries where populists came to power. In this respect, new governments in CEE resort to a blend of old Fascist tools (such as dismantling of constitutional control and denying the primacy of international law) and new inventions (such as the effective state of exception in some areas of law in Poland introduced in 2015–18). The role of critical jurisprudence in CEE is therefore particularly significant and difficult. The paper argues that liberal jurisprudence, although actively engaged in analysing neo-authoritarianism, does not possess adequate conceptual tools for full success. Therefore critical jurisprudence should urgently take part in explaining neoauthoritarianism in the legal field.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2019, 89; 31-44
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 grudnia 2015 r. (sygn. akt K 34/15)
    Commentary on the Judgment of the Constitutional Tribunal of 3 December 2015 (Ref. No. K 34/15)
    Autorzy:
    Rulka, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2005079.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
    Tematy:
    sąd konstytucyjny
    demokracja
    rządy prawa
    constitutional court
    democracy
    rule of law
    Opis:
    Glosowane orzeczenie dotyczy głośnego problemu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego na stanowiska opróżniane w okresie przypadającym na zakończenie dotychczasowej kadencji parlamentu i rozpoczęcia nowej jego kadencji. Autor dokonuje krytycznej oceny wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
    The ruling relates to the problem of selection judges of the Constitutional Court on the positions vacated between end of the current parliamentary term and start of new tenure. The author criticizes the judgment of the Constitutional Court.
    Źródło:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2017, 9, 1; 119-136
    2080-1084
    2450-7938
    Pojawia się w:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Role podstatných náležitostí demokratického právního státu v ústavní praxi České republiky
    The role of essential requirements of a democratic law-state in the constitutional practice of the Czech Republic
    Autorzy:
    Tomoszek, Maxim
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/686228.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    democracy
    rule of law
    Constitution of the Czech Republic
    eternity clause
    constitutional principles
    constitutional amendments
    unamendability of the constitution
    Opis:
    When defining the content of essential elements of a democratic Rechtsstaat/ rule of law, it is necessary to take into account in particular the fact that this concept plays five possible roles in the constitutional system of the Czech Republic: the eternity clause, the frame of reference in constitutional review, the material core of the Constitution, the constitutional identity of the Czech Republic, and as a set of core values of the Czech Constitution. Essential elements of a democratic rule of law, in connection with the founding ideas of the Constitution of the Czech Republic, contain both a universal and a specific component. It is hard to imagine a constitutional identity that only duplicates the constitutional identities of other states, on the other hand even in the Czech constitutional identity there is certainly room for the Czech Constitutional Framers to accept the universal principles recognized in the family of Western democracies. This further defines the particular principles understood as essential elements of a democratic rule of law, in the meaning of Art. 9 para. 2 of the Czech Constitution.
    Rola zasadniczych wymagań demokratycznego państwa prawnego w praktyce konstytucyjnej Republiki Czeskiej. Kiedy definiujemy treść istotnych elementów demokratycznego państwa prawa, należy wziąć pod uwagę w szczególności fakt, że ta koncepcja odgrywa pięć możliwych ról w systemie konstytucyjnym Republiki Czeskiej: klauzula wieczności, ramy odniesienia w przeglądzie konstytucyjnym, materialny rdzeń konstytucji, tożsamość konstytucyjna Republiki Czeskiej oraz zestaw podstawowych wartości czeskiej konstytucji. Niezbędne elementy demokratycznego państwa prawa, w związku z ideami założycielskimi Konstytucji Republiki Czeskiej, zawierają element uniwersalny i szczególny. Trudno sobie wyobrazić tożsamość konstytucyjną, która tylko powiela konstytucyjne tożsamości innych państw, z drugiej strony nawet w czeskiej tożsamości konstytucyjnej z pewnością jest miejsce dla czeskich twórców konstytucyjnych, by zaakceptować uniwersalne zasady uznane w rodzinie zachodnich demokracji. To dalej określa szczególne zasady rozumiane jako podstawowe elementy demokratycznego państwa prawa w rozumieniu art. 9 ust. 2 czeskiej konstytucji.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2018, 84; 15-45
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A DISCOURSE ANALYSIS OF NEWS MEDIA ARTICLES ON THE POLISH ‘RULE OF LAW CRISIS’
    Autorzy:
    Dersley, Stephen
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/921387.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-09
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    discourse analysis
    news media articles
    the Polish constitutional crisis
    rule of law
    sovereignty
    legal theory
    Opis:
    The article identifies the discursive characteristics of news media texts covering Poland’s ‘constitutional crisis’. Following the conception of discourse presented in Laclau and Mouffe (1985), i.e. as an articulatory practice that conveys meaning through a structured system of positions and differences, the article highlights some features of English-language news media texts (e.g. from the Guardian, Telegraph, Economist, Financial Times, New York Times, Washington Post) that can be described as typical. The following features are identified: a lecturing tone, the use of structural oppositions, immediate rebuttals, misrepresentation, appeals to expertise, and the sovereignty taboo. These features are diagnosed as contributing to the narrow discursive range covered by news articles. To broaden the considerations, the article presents three conflicting positions from Polish legal theory that address the issues of constitutional courts, the rule of law and national sovereignty: Ryszard Piotrowki’s legal constitutionalism, Paweł Bała and Adam Wielomski’s Schmitt-inspired position, and Adam Sulikowski’s reading of the constitutional courts as an instrument of hegemonic discourse. In the conclusion it is suggested that news media discourse would benefit from demonstrating a greater awareness of other discourses, and from developing a more generous, balanced approach to presenting and addressing their claims.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2020, 44, 1; 5-43
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja: Aleksandra Kustra-Rogatka, Iwona Wróblewska, Wojciech Wołoch, Osobliwy Sąd. Idea sądownictwa konstytucyjnego w kontekstach rządów prawa, demokracji i praw jednostki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 242.
    Review: Aleksandra Kustra-Rogatka, Iwona Wróblewska, Wojciech Wołoch, Osobliwy Sąd. Idea sądownictwa konstytucyjnego w kontekstach rządów prawa, demokracji i praw jednostki [The Peculiar Court. The Idea of Constitutional Justice in the Contexts of the Rule of Law, Democracy and Individual Rights], Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, 242 pages
    Autorzy:
    Kiełpiński, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27310062.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    praworządność
    sądownictwo konstytucyjne
    rządy prawa
    teoria prawa
    norma prawna
    rule of law
    constitutional judiciary
    legal theory
    legal norm
    Opis:
    Sądownictwo konstytucyjne stanowi przedmiot sporów w obszarze nauk prawnych, głównie na poziomie filozofii prawa i teorii prawa. W związku z tym została poddana recenzji monografia, która porusza obecnie interesującą tematykę w obszarze zasad konstytucjonalizmu. Autorzy w poszczególnych rozdziałach udzielają odpowiedzi na wiele pytań z zakresu sądownictwa konstytucyjnego. Z wieloma zasygnalizowanymi problemami można spotkać się w życiu społecznym, politycznym i naukowym. Celem opublikowanej recenzji jest zaprezentowanie myśli autorów, którzy za pomocą analizy, rekonstrukcji i krytycznej refleksji połączyli sądownictwo konstytucyjne z trzema ideami: rządów prawa, demokracji i praw jednostki. Warto podkreślić, że przywołane trzy idee nie tworzą harmonijnej triady, ani apriorycznej rzeczywistości. Stworzenie tego typu monografii było możliwe dzięki wykorzystaniu różnych metod badawczych: dogmatycznoprawnej, filozoficznej, historycznej, filologicznej. Osobliwość sądu (judical review) nie stanowi punktu odniesienia, do tego, aby stworzyć grupy zwolenników oraz przeciwników sądownictwa konstytucyjnego. Zbadanie wszechstronne idei sądownictwa konstytucyjnego tworzy nowy katalog argumentów do wykorzystywania m.in. w rozwoju badań naukowych, prowadzenia debaty publicznej oraz szeroko pojętej edukacji społeczeństwa.
    Constitutional judicature is a subject of dispute in the field of legal science, mainly at the level of philosophy of law and legal theory. In this connection, a book has been reviewed which deals with an interesting topic. In the individual chapters of the book, the authors provide answers to many questions, in the field of constitutional justice. Many of the problems indicated by the authors can be encountered in social, political and scientific life. The aim of the published review is to present the thoughts of the authors who, by means of analysis, reconstruction and critical reflection, have linked constitutional justice to three ideas: the rule of law, democracy and individual rights. It is worth emphasizing that the three ideas cited do not form a harmonious triad, nor an a priori reality. The creation of this type of monograph was possible thanks to the use of various research methods, dogmatic-legal, philosophical, historical, philological. The singularity of the court (judicial review) is not a point of reference, to create groups of supporters and opponents of constitutional justice. A comprehensive examination of the idea of constitutional justice creates a new catalogue of arguments for the use of, inter alia, the development of scientific research, the conduct of public debate and the broad education of the public.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 2; 625-633
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska Konstytucja z 1997 roku jako element europejskiego dziedzictwa konstytucyjnego
    The Polish Constitution of 1997 as part of the European constitutional heritage
    Autorzy:
    Suchocka, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692924.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    axiology
    European constitutional identity
    natural law
    rule of law
    separation of powers
    control of constitutionality of the law
    aksjologia
    europejska tożsamość konstytucyjna
    prawo naturalne
    zasada państwa prawnego
    podział władz
    kontrola konstytucyjności prawa
    Opis:
    The aim of this paper is to present axiological rsearches that were going on during the work on the Polish Constitution in the early years of transformation. One of the fundamental discussions at the initial stage of the work on the Constitution was a discussion that often took the form of a dispute about values. One of the elements of the dispute was the problem of dependence between ius and lex. In this context, references were made to the European legal heritage and concepts such as European identity or the common European legal heritage. The main challenge for all post-socialist countries was the need to ‘decode’, or explain the concept of ‘common legal heritage’. This concept became a peculiar founding myth in the new democracies of Central Europe. In this context, the Venice Commission (formed in 1990) played an extremely important role by helping countries to discover what evolved from the common European legal tradition to becomea European standard, and consequently, a model for concrete legal solutions. In the general category, therefore, the so-called European standard was perceived as a central value and a reference to it was an important verifier in the process of reviewing the internal legal system and, particularly, in the process of constitutional changes, especially on issues such as the rule of law, separation of powers, or the independence of the judiciary and judicial control over the constitutionality of the law. Despite disputes concerning specific political regulations, the consensus that prevailed was that the rules which referred to the ‘axiology’ of the previous system could not pretend to constitute an element of the European legal heritage and thus could not serve as a basis for the drafting of a new Polish Constitution.
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie poszukiwań aksjologicznych w okresie prac na konstytucją polską w początkach transformacji. Jedną z zasadniczych dyskusji na początkowym etapie prac nad konstytucją była dyskusja przybierająca niejednokrotnie formę sporu o wartości, a jednym z jej elementów były problemy dotyczące zależności ius i lex. W tym kontekście poszukiwano i odwoływano się do europejskiego dziedzictwa prawnego, do takich pojęć, jak tożsamość europejska, wspólne europejskie dziedzictwo prawne. Głównym zatem wyzwaniem dla wszystkich państw postsocjalistycznych stała się potrzeba „odkodowania”, przybliżania pojęcia „wspólne dziedzictwo prawne”, co stało się swoistym mitem założycielskim w nowych demokracjach Europy Środkowej. W tym kontekście niezwykle ważną rolę odgrywała Komisja Wenecka (utworzona w 1990 r.), która pomagała państwom odkrywać to, co wyrastając ze wspólnej europejskiej tradycji prawnej, stawało się europejskim standardem, a więc wzorcem dla podejmowanych konkretnych rozwiązań prawnych. W sferze zatem kategorii ogólnej tzw. standard europejski postrzegany był jako wartość centralna, a odwoływanie się do niego było ważnym weryfikatorem w procesie dokonywania zmian w wewnętrznym systemie prawnym, a zwłaszcza w procesie zmian konstytucji, zwłaszcza w takich kwestiach, jak zasada państwa prawnego, podział władz, niezależność sądownictwa czy sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Pomimo sporów dotyczących konkretnych regulacji ustrojowych istniała zgoda co do tego, że zasady odwołujące się do „aksjologii” poprzedniego systemy nie mogły pretendować do bycia elementem europejskiego dziedzictwa prawnego i tym samym nie mogły stanowić podstawy dla tworzenia nowej konstytucji polskiej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 13-22
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transitional Justice, the Dual State, and the Rule of Law
    Sprawiedliwość tranzycyjna, podwójne państwo i rządy prawa
    Autorzy:
    Mikuli, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197724.pdf
    Data publikacji:
    2023-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sprawiedliwość tranzycyjna
    podwójne państwo
    rządy prawa
    Polska
    Prawo i Sprawiedliwość
    Trybunał Konstytucyjny
    sądownictwo
    transitional justice
    dual state
    rule of law
    Polska
    Law and Justice
    Judiciary
    Constitutional Tribunal
    Opis:
    In this article, the author argues that the introduction of measures in Poland to remedy violations of the rule of law, particularly regarding the judicial system, does not require so far referring to the principles of transitional justice. The author loosely refers to Ernst Fraenkel’s concept of a dual state which is sometimes used to describe the political reality in contemporary Poland. In a dual state, there are two parallel realities, and apart from politicized organs there may also exist institutions that have not yet been captured by the ruling party, i.e. institutions that do not recognise the current, unconstitutional legal order. Therefore, according to the author, the assessment of the legal legitimacy of certain institutions or persons (including judges), after the restoration of the rule of law in the nearest future, may differ from the classic transition from a completely non-democratic to a democratic regime.
    W niniejszym artykule autor argumentuje, że wprowadzenie w Polsce środków mających na celu naprawę naruszeń praworządności, w szczególności dotyczących sądownictwa, nie wymaga jak na razie stosowania zasad transitional justice. Autor nawiązuje do koncepcji Ernsta Fraenkela dotyczącej państwa dualnego, która bywa wykorzystywana do opisu rzeczywistości politycznej współczesnej Polski. W państwie dualnym istnieją dwie równoległe rzeczywistości, bo oprócz upolitycznionych organów mogą istnieć instytucje, które nie zostały jeszcze przejęte przez partię rządzącą, czyli instytucje, które nie uznają obowiązującego, pozakonstytucyjnego porządku prawnego. Dlatego też, zdaniem autora, ocena legitymacji prawnej określonych instytucji czy osób (w tym sędziów), po przywróceniu w najbliższym czasie państwa prawa, może różnić się od klasycznego przejścia z reżimu całkowicie niedemokratycznego do demokratycznego.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 273-285
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praworządność: idea demokratycznego państwa prawa czy legalnej korupcji?
    The Rule of Law: idea of a democratic state of law or legal corruption?
    Autorzy:
    Walczak, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232223.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    praworządność
    legalna korupcja
    wartości konstytucyjne
    prawa obywateli
    Unia Europejska
    polskie sądownictwo
    porządek konstytucyjny
    bezpieczeństwo wewnętrzne
    rule of law
    legal corruption
    constitutional values
    citizens’ rights
    European Union
    polish judiciary
    constitutional order
    internal security
    Opis:
    W artykule przedstawiono wielowątkowe i krytyczne analizy dotyczące szerokiego postrzegania i rozumienia praworządności w procesach decyzyjnych związanych ze sprawowaniem władzy publicznej. Na wstępie zwrócono uwagę na fakt, że toczne od pięciu lat dyskusje i spory na temat rządów prawa, koncentrują się na wybranych aspektach problemowych i sprowadzają się wyłącznie do postrzegania zagrożeń dla niezależności polskiego sądownictwa. W dalszej części pracy omówiono istotę praworządności w teorii polskiego prawa – art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wyjaśniono rozumienie praworządności w świetle przepisów prawa wspólnotowego, które odnoszą się do wartości wpisanych do art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej. Następne rozważania i wnikliwe analizy poświęcono praworządności w kontekście procesów decyzyjnych, a także wyjaśniono istotę i cele legalnej korupcji. W podsumowaniu sformułowano 10 ogólnych i uniwersalnych atrybutów praworządności, mających swoje odzwierciedlenie w praktyce zarządzania, które znaczącą przybliżają do właściwego zrozumienia niekaralnych form korupcji. Na koniec wyjaśniono, że aktualne dyskusje na temat praworządności mają związek z wyrokiem TSUE z 2 marca 2021 r., który tworzy struktury prawne pozwalające sądom na ignorowanie polskiego porządku konstytucyjnego.
    The article presents multi-threaded and critical issues concerning the broad perception and understanding of the rule of law in decision-making processes tied to the exercise of public authority. At the beginning, attention is drawn to the fact that ongoing discussions and disputes on the rule of law, which have been conducted for five years, focus on selected problematic aspects, and come down only to the perception of threats to the independence of the Polish judiciary. Further, the paper discusses the essence of the rule of law in the theory of Polish law (Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland) and clarifies the meaning of the rule of law in provisions of the Community Law which relate to values listed in Article 2 of the EU Treaty. The rule of law is also examined in the context of decision-making processes. The paper presents the essence and objectives of legal corruption, whereas – in conclusions – it formulates 10 general and universal attributes of the rule of law related to management practices. These attributes bring us closer to the proper understanding of the essence of unpunished forms of corruption. Finally, it is explained that current discussions about the rule of law are connected to the judgment of the Court of Justice of the European Union from 2 March 2021, which creates legal structures that allow domestic courts to ignore the Polish constitutional order.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 156-204
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Origin and Evolution of the Principle of a Democratic State of Law on the Grounds of the Constitution of the Republic of Poland
    Geneza i ewolucja zasady demokratycznego państwa prawnego na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
    Autorzy:
    Serzhanova, Viktoria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1918731.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    rule of law
    the principle of a democratic legal state
    fundamental constitutional value
    praworządność
    zasada demokratycznego państwa prawnego
    fundamentalna wartość konstytucyjna
    Opis:
    The principle of a state of law belongs to the basic canons of contemporary democracy and remains the fundamental constitutional value and principle of all the democratic states. Its scope and interpretation usually are derived from the national constitutional order and results primarily from the basic law. In the Constitution of the Republic of Poland of 1997, being currently in force, it adopted the formula of the principle of a democratic legal state, combining the elements of a state of law, the rule of law and the democratic method of exercising power. Its contemporary understanding is derived from the output of the European constitutional law doctrine, the systemic experience of states with mature, established and solidified traditions of democracy, as well as from the judicature of the Constitutional Tribunal. This paper aims at conducting analysis of the content and scope of the principle of a democratic legal state provided by the Polish basic law.
    Zasada państwa prawnego należy do podstawowych kanonów współczesnej demokracji i pozostaje fundamentalną wartością konstytucyjną oraz zasadą wszystkich państw demokratycznych. Jej zakres i interpretacja zwykle wywodzą się z krajowego porządku konstytucyjnego i wynikają przede wszystkim z ustawy zasadniczej. W obowiązującej obecnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. przyjęła ona formułę zasady demokratycznego państwa prawnego, łącząc w sobie elementy państwa prawnego, praworządności i demokratycznej metody sprawowania władzy. Jego współczesne rozumienie wywodzi się z dorobku europejskiej doktryny prawa konstytucyjnego, doświadczeń ustrojowych państw o dojrzałych, ugruntowanych i utrwalonych tradycjach demokracji, a także z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Niniejsze opracowanie ma na celu przeprowadzenie analizy treści i zakresu zasady demokratycznego państwa prawnego przewidzianej w polskiej ustawie zasadniczej.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 113-126
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ci nawet sami, którzy stróżami praw są postanowieni, najpierwszymi zachowaczami onych być powinni”. O praworządności w debacie i dziele reformatorskim Sejmu Wielkiego (1788–1792)
    „Even the same Ones, who are Established to be Protectors of Law, they Ought to be Their First Preservers”. On the Rule of Law in the Debate and Reform work of Polish Great Sejm (1788–1792)
    Autorzy:
    Tarnowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927216.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    nadrzędność konstytucji
    praworządność
    odpowiedzialność konstytucyjna
    odpowiedzialność polityczna
    Konstytucja 3 Maja
    supremacy of the constitution
    rule of law
    constitutional responsibility
    political accountability
    3rd of May Constitution
    Opis:
    Choć teoretyczne założenia koncepcji państwa prawa rozwijano w tradycji kontynentalnej dopiero w XIX w., jej systemowe elementy mają korzenie sięgające w głąb historii. W niniejszym przyczynku autorka poddaje analizie wybrane przykłady z zakresu legislacji i kultury prawnej epoki Sejmu Wielkiego (1788–1792). Koncentruje się w szczególności na problemach wyartykułowania i funkcjonowania nadrzędności konstytucji w porządku prawnym oraz innowacyjnym ukształtowaniu odpowiedzialności kluczowych organów państwa, w tym członków egzekutywy. Kwestie te bowiem szczególnie zdają się odzwierciedlać zawieszenie między rodzimym dorobkiem a nowoczesnością konstytucjonalizmu. Jednocześnie oba przypadki pokazują, że ratio legis tych rozwiązań miało przede wszystkim praktyczny, nie koncepcyjny charakter.
    Although the theoretical assumptions of the concept of the rule of law have been developed in the continental tradition only in the 19th century, its systemic elements have their roots deep in history. In this contribution, the author analyses selected examples from the field of legislation and legal culture of the Great Sejm era (1788–1792). She focuses in particular on the problems of articulation and functioning of the supremacy of the constitution in the legal order and the innovative shaping of the responsibilities of key state authorities. These issues notably seem to reflect the suspension between the domestic heritage and the modernity of constitutionalism. At the same time, both cases prove that the ratio legis of these solutions was primarily of a practical, not conceptual nature.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 47-62
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Constitution, Judicial Review, and the Rule of Law in the Jurisprudence of Administrative Courts in Poland
    Autorzy:
    Marcin, Wiącek,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902997.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-04
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    rule of law
    Constitution
    administrative courts
    Supreme Administrative Court
    Constitutional Tribunal
    application of the Constitution
    judicial review of law
    zasada państwa prawnego
    Konstytucja
    sądy administracyjne
    Naczelny Sąd Administracyjny
    Trybunał Konstytucyjny
    stosowanie Konstytucji
    sądowa kontrola konstytucyjności prawa
    Opis:
    In the light of Article 184 of the 1997 Constitution administrative courts verify the lawfulness of administrative decisions and some other acts of public administration. Furthermore, administrative courts may review the lawfulness, including the compliance with the Constitution, of the so called “enactments of local law” (referred to in Articles 87(2) and 94 of the Constitution). Pursuant to Article 8(2) of the Constitution “The provisions of the Constitution shall apply directly, unless the Constitution provides otherwise”. This constitutional competence is addressed, inter alia, to courts. In practice, administrative courts apply Constitution in three ways: 1) pro-constitutional interpretation of laws, 2) referring the so called questions of law to the Constitutional Tribunal, 3) ruling in a case directly on the basis of a constitutional provision. The provision applied by administrative courts in most cases is Article 2 of the Constitution, which stipulates that “The Republic of Poland shall be a democratic state governed by the rule of law (…)”. The Article is focused on most important cases in which the rule of law principle was applied. Administrative courts, as well as other courts and the Constitutional Tribunal, consider the rule of law principle to be the source of several detailed principles, e.g. the certainty of law, the lex retro non agit principle, the loyalty of the State towards citizens, the citizens’ trust in the State and the law, the principle of proportionality. Each of these principles was referred to in the large number of administrative courts’ judgments as the basis of a ruling. This proves that the Constitution, in particular the rule of law principle, is one of the instruments utilized by administrative courts’ judges in their everyday work.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2019, 79; 92-106
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Społeczeństwo w społeczeństwie". Socjologiczna koncepcja konstytucjonalizmu po komunizmie
    Society in a Society. A Sociological Concept of Constitutionalism after Communism
    Autorzy:
    Skąpska, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139004.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    constitutionalism
    autoreflection
    semantic steering
    consolidation
    hypocritical constitutionalism
    negative constitutional consensus
    positive constitutional consensus
    rupture
    differentiation
    legal revolutions
    rule of law
    eclectic constitutionalism
    konstytucjonalizm
    autorefleksja
    sterowanie semantyczne
    konsolidacja
    konstytucjonalizm hipokrytyczny
    negatywny consensus konstytucyjny
    pozytywny consensus konstytucyjny
    ruptura
    odróżnianie się
    rewolucje legalne
    państwo praw
    konstytucjonalizm eklektyczny
    Opis:
    Do postcommunist constitutions reflect a theory of society, which would contribute to the consolidation of new democracies around symbols and meanings, and to the formation of a positive constitutional consensus? Do they allow for choosing from many options of further development? The former system had such a theory at its disposal - it was Stalinist constitutionalism, founded on the Marxist theory of social development and a clearly defined distinction between Stalinist and liberal democratic constitutionalism. The social correlate of Stalinist constitutionalism, known also as hypocritical, presented a negative constitutional consensus. Current difficulties in the democratic consolidation, and the formation of a positive constitutional consensus are a result of a particular character of the legitimization of the transformation, in the concept of a legal revolution, and of the lacking of an undisputable and clear conceptualization of human rights. The latter present a deciding factor in the postcommunist differentiation from the Stalinist constitutionalism. In consequence, a hypothetic possibility of an eclectic constitutionalism emerges which success depends on its reflection of local democratic tradition and social aspirations.
    Czy pokomunistyczne konstytucje wyrażają teorię społeczeństwa, która prowadziłaby do konsolidacji nowych demokracji wokół jasnych znaczeń i symboli, do wytworzenia się społecznego consensusu konstytucyjnego? Na dokonywanie wyborów spośród wielu możliwych opcji dalszego rozwoju? Taką teorią w postaci konstytucjonalizmu stalinowskiego dysponował poprzedni system. Jej fundament stanowiła marksistowska teoria rozwoju społecznego oraz jasna zasada odróżniania się konstytucjonalizmu stalinowskiego od konstytucjonalizmu demokraty'czno-liberalnego. Korelatem społecznym konstytucjonalizmu stalinowskiego, zwanego również konstytucjonalizmem hipokrytycznym, był negatywny consensus konstytucyjny. Obecne trudności w procesie konsolidacji demokracji i budowaniu pozytywnego consensusu konstytucyjnego związane są ze szczególnym charakterem legitymizacji przemian, w postaci koncepcji rewolucji legalnych, a także brakiem mocnych i bezdyskusyjnych podstaw dla koncepcji praw człowieka, jako podstawowego czynnika odróżniania się konstytucjonalizmu pokomunistycznego od konstytucjonalizmu stalinowskiego. W konsekwencji rysuje się hipotetyczna możliwość konstytucjonalizmu eklektycznego, którego powodzenie zależy od tego, czy odzwierciedla on lokalne tradycje demokratyczne i aspiracje społeczne.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2005, 4(179); 39-67
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transitional Justice and the Constitutional Crisis: The Case of Poland (2015–2019)
    Sprawiedliwość tranzycyjna i kryzys konstytucyjny w Polsce w latach 2015-2019
    Autorzy:
    Krotoszyński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531510.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    transitional justice
    lustration
    decommunization
    Poland’s constitutional crisis
    Polish Supreme Court
    rule of law
    sincerity principle
    sprawiedliwość tranzycyjna
    lustracja
    dekomunizacja
    kryzys konstytucyjny w Polsce
    Sąd Najwyższy
    rządy prawa
    zasada szczerości
    Opis:
    During the last four years the situation in Poland has been a matter of interest to the worldwide legal community mostly due to the constitutional crisis. Yet, the years 2015–2019 were also a time of a revival of transitional justice measures, such as cleansing the public sphere of communist symbols, remodelling of lustration law, and further reduction of pensions of communist secret service employees and officers. In this paper I argue that these spheres are interconnected and that Poland’s constitutional crisis has a transitional justice dimension. I start with an overview of retrospective instruments dealing with the communist past introduced in the last four years. Next, I turn to the constitutional crisis itself, discussing its possible explanations and transitional justice aspects. In the end I claim that the dramatic constitutional backsliding that Poland has recently experienced can be explained not only as a power grab, but also as a result of the tension between the rule of law and the principle of individual responsibility on one hand – and the resort to collective accountability in an attempt to get what the government sees as justice on the other.
    W ciągu ostatnich czterech lat sytuacja w Polsce stała się przedmiotem zainteresowania międzynarodowych gremiów prawniczych przede wszystkich ze względu na kryzys konstytucyjny. Lata 2015-2019 były jednak także okresem powrotu do narzędzi rozliczeń z przeszłością, wśród których wymienić można usuwanie symboli komunistycznych z przestrzeni publicznej, zmianę modelu lustracji oraz dalsze obniżenie emerytur funkcjonariuszy i pracowników organów bezpieczeństwa państwa PRL. W artykule stawiam tezę, że sfery te są ze sobą wzajemnie powiązane, kryzys konstytucyjny ma zaś wymiar retrospektywny. Tekst zaczynam od przedstawienia mechanizmów sprawiedliwości tranzycyjnej dotyczących okresu komunistycznego wprowadzonych w Polsce w ostatnich czterech latach. Następne omawiam możliwe wyjaśnienia kryzysu konstytucyjnego i jego aspektów związanych z rozliczeniami z przeszłością. Analiza prowadzi mnie do wniosku, że dramatyczne zmiany ustrojowe, które współcześnie dotknęły Polskę, mogą być wyjaśnione zarówno w kategorii walki o władzę, jak i jako rezultat konfliktu pomiędzy zasadą rządów prawa i zasadą indywidualnej odpowiedzialności – a odwołaniem się do odpowiedzialności zbiorowej w celu zaspokojenia tego, co rządzący uznają za sprawiedliwość.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 3(21); 22-39
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies