Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "reasoning" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
The Heuristic Aspects of Reasoning by Analogy
Heurystyczne aspekty rozumowania przez analogię
Autorzy:
Sołtys, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560704.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
analogy
heuristics
reasoning
structure
analogia
heureza
rozumowanie
struktura
Opis:
Analogy as a structure of thinking and analogy as a type of reasoning are differentiated in science. In practice, however, reasoning by analogy depends on analogical thinking. Analogical thinking is a heuristic aspect of reasoning by analogy. Analogous thinking gives reasoning a creative character. This study shows the genetic relationship between reasoning by analogy and heuristic thinking. We reconstructed basic the heuristic structure, which is the foundation of reasoning by analogy. The semantic character of this structure allows us, by reasoning by analogy, to gradually move from ambiguity to an increasing determination of the system based on the target – the goal, based on his partial resemblance to the arrangement – the source. The author of this work analyzes the classic model of heuristic thinking used in reasoning by analogy.
W nauce odróżnia się analogię jako strukturę myślenia i analogię jako pewien typ ro-zumowania. W praktyce jednak analogiczne myślenie i rozumowanie wzajemnie współza-leżą od siebie. Analogiczne myślenie jest heurystycznym aspektem rozumowania przez analogię. Analogiczne myślenie przydaje temu rozumowaniu twórczego charakteru. W pracy pokazano genetyczną zależność rozumowania przez analogię od heurystycznego myślenia. Zrekonstruowano podstawową heurystyczną strukturę, na której nabudowuje się rozumowanie przez analogię. Semantyczny charakter tej struktury umożliwia, w rozumowaniu przez analogię, stopniowe przechodzenie od nieokreśloności, do coraz pełniejszej determinacji treściowej układu – celu, na podstawie jego częściowego podobieństwa do układu – źródła. Autor niniejszej pracy poddaje analizie klasyczny model heurystycznego myślenia, stosowany w rozumowaniu przez analogię.
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2016, 23; 231-239
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania naukowe w dziedzinie architektury, czyli wciąż niewykorzystany potencjał
Scientific research in architecture; thus, still unexploited potential
Autorzy:
Malec, Tomasz Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38137135.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach
Tematy:
architektura
badania naukowe
rozumowanie
architecture
scientific research
reasoning
Opis:
Architektura jest dziedziną nauki i sztuki, w której badania naukowe prowadzące do rozwoju naszej wiedzy powinny odgrywać zasadniczą rolę. Im większa wiedza o otaczającym nas świecie i o nas samych, tym jesteśmy w stanie zaprojektować lepsze obiekty budowlane. Badania naukowe mogą więc być związane ze wszystkimi aspektami projektowania budynków, budowli i krajobrazu, projektowania wnętrz, projektowania detali architektonicznych, wznoszenia obiektów budowlanych i zagospodarowania terenu, funkcjonowania budynków, budowli i terenu obecnie, lub w przeszłości, renowacji, konserwacji, przebudowy i rozbudowy istniejących obiektów budowlanych, etc. Istotą tych badań jest właśnie zdobywanie nowej wiedzy i poszerzanie naszych horyzontów myślowych, co jest możliwe tylko i wyłącznie po zmianie stereotypowego podejścia do poszczególnych problemów architektonicznych. Niniejszy artykuł, którego głównym celem jest nawiązanie dyskursu naukowego, dotyczącego powyższej tematyki, przedstawia nowoczesną, proekologiczną koncepcję badań naukowych w dziedzinie architektury wraz z obrazem związanych z nią kontrowersji.
Architecture is a field of science and art in which research leading to the advancement of our knowledge should play an essential role. The more we know about the world around us and about ourselves, the better building structures we are able to design. Scientific research can, therefore, be related to all aspects of building, structure and landscape design, interior design, designing architectural details, erection of buildings and land development, functioning of buildings, structures and land now or in the past, renovation, maintenance, reconstruction and expansion of existing facilities construction, etc. The essence of the above-mentioned research is, precisely, the acquisition of new knowledge and broadening our mental horizons, which is possible only and exclusively if we stop the stereotypical approach to particular architectural problems. This article, the purpose of which is to establish a scientific discourse on the subject, presents a modern, pro-ecological concept of scientific research in the field of architecture along with the related controversy.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach; 2021, 13; 47-54
2082-7016
2450-5552
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje i dysfunkcje myślenia irracjonalnego
Autorzy:
Gajewski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647353.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
rationalism
irrationalism
rationality
irrationality
reason
reasoning
thinking
racjonalizm
irracjonalizm
racjonalność
irracjonalność
rozum
rozumowanie
myślenie
Opis:
The terms “rationality” and “rationalism” are often considered to be synonyms which is a mistake. “Rationality” means certain property of thinking while “rationalism” – philosophical current. It is the same case with the terms “irrationality” (characteristic psycho-biological and social phenomenon) and “irrationalism” (certain theoretical and mental position). Many researchers claim that rationality and reasoning are definitive properties of thinking which is also a mistake. Thinking is a set of activities that are supposed to solve problems (motivational tensions) generated by so-called motivational system. Reasoning constitutes only one of subsets of thinking. We call thinking rational when it manages to solve a problem in an optimal way. Rational thinking relies (among others) on finding patterns in a world that surrounds us. This tendency, however, often leads to finding false patterns and formulating false beliefs based on them. A huge number of false beliefs and thinking errors which we fall victims to every day seems to suggest that being rational is not our “default setting”.
Terminy „racjonalność” i „racjonalizm” często bywają uważane za synonimy, co jest błędem. „Racjonalność” oznacza pewną własność myślenia, zaś „racjonalizm” – kierunek filozoficzny. To samo dotyczy terminów „irracjonalność” (swoiste zjawisko psycho-biologiczne i społeczne) oraz „irracjonalizm” (określone stanowisko teoretyczne i mentalne). Wielu badaczy uważa racjonalność i rozumowanie za cechy definicyjne myślenia, co również jest błędem. Myślenie to zespół czynności, których funkcją jest rozwiązywanie problemów (napięć motywacyjnych) wytwarzanych przez tzw. układ motywacyjny. Rozumowanie stanowi tylko jeden z podtypów myślenia. Określamy myślenie mianem racjonalnego, gdy udaje mu się rozwiązać dany problem w sposób optymalny. Myślenie racjonalne polega m.in. na znajdowaniu prawidłowości w otaczającym nas świecie. Ta tendencja wielokrotnie prowadzi jednak do doszukiwania się prawidłowości tam, gdzie ich nie ma i formułowania na tej podstawie fałszywych przekonań. Ogromna ilość fałszywych przekonań oraz błędów myślenia, którym ulegamy każdego dnia, zdaje się sugerować, że bycie racjonalnym nie stanowi naszego „ustawienia domyślnego”.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia; 2017, 42, 2
2300-7540
0137-2025
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Knowledge-based in medical decision support system based on subjective intelligence
Autorzy:
Fujita, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951649.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Śląski. Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach. Instytut Informatyki. Zakład Systemów Komputerowych
Tematy:
medical diagnosis
ontology
subjective intelligence
reasoning
fuzzy rules
diagnostyka medyczna
ontologia
inteligencja
rozumowanie
reguły rozmyte
Opis:
Emotional Intelligence as cybernetics approach is using cognitive reasoning to collect the subjective attribute of human subject interacted with a system for providing technical advice. This talk contributes in new Cybernetics paradigm on using multidisciplinary in decision making. It is related to the construction of Avatar that can interact with human subject for collecting subjective attributes (emotional and cognitive) and objective attributes (physical), for decision making. paper extends reasoning issues on medical diagnosis related to Virtual Doctor System (VDS). Intuitionistic fuzzy aggregation functions have been used to represent concept reflective to the mental model of the VDS. The VDS project used two physical ontology model and mental ontology model aligned on medical ontology for reasoning. In this paper the mental ontology related to medical diagnosis is the main emphasis. The mental Ontology is represented as two models: Emotion state model, and ego state model. The attributes of mental state are represented as fuzzy intuitionistic criteria. The emotion state related attributes are represented using harmonic hybrid weighted Ordered Intuitionistic fuzzy aggregation function. The ego state related attributes are represented using Bonferroni hybrid weighted average aggregate function. The both aggregate functions as well as the physical ontology aggregate functions are aligned on medical knowledge based for producing aligned inquiry for reasoning in medical knowledge. The model is built for testing.
Źródło:
Journal of Medical Informatics & Technologies; 2013, 22; 13-19
1642-6037
Pojawia się w:
Journal of Medical Informatics & Technologies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wnioskowanie z przesłanek prezentowanych w różnej kolejności. Empiryczna weryfikacja przewidywań teorii modeli umysłowych
Reasoning from promises presented in different orders. Empirical verification of the mental model theory
Autorzy:
Mackiewicz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52405205.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
order of information
reasoning
the mental model theory
kolejność informacji
rozumowanie
teoria modeli umysłowych
Opis:
The aim of conducting research was to investigate how naive reasoners draw inferences from three premises presented one at a time on a computer screen. According to the mental model theory of reasoning those orders of the premises that call for construction of multiple models should be harder that orders calling for a single model that is only updated with the information from subsequent premises. This prediction was corroborated by means of both accuracy and reaction times in the experiment in which participants were free to draw their own conclusions. It also turned out that drawing conclusions from disjunction inferences with a positive categorical was more difficult that drawing conclusions from inferences with a positive categorical. Also inferences containing two disjunctions proved to be harder than disjunction and conditional inferences.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2004, 7, 1; 33-56
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A step toward a universal theory of failure handling
Autorzy:
Obeid, N.
Rao, R.B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/328519.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej PAN
Tematy:
logika
monitoring
czas
rozumowanie
diagnozowanie
podejmowanie decyzji
uszkodzenie
logic
failure
reasoning
decision-making
learning
diagnosis
time
event
nonmonotonic
Opis:
We explore, in this paper, some of the fundamental requirements needed for a Universal Theory of Failure Handling. We shall show that dealing with failure touches on our reasoning, predictive, evaluative and judgmental capabilities and thus it requires the ability to reason with incomplete and uncertain temporal information. It also requires reasoning with events before they even happen and about the effect of actions for as long as these are relevant, even if the available time does not permit. There may also be a need for reasoning about the reasoning process itself. We shall discuss the notion of failure with respect to decision-making and knowledge. We give a very brief presentation of Dorner's logic of failure and research into artificial intelligence and its implication for handling failures. We shall propose means of computing the degrees of failure induced by humans and in physical systems. In addition, we shall initiate a discussion on reasoning with failures and put forward a proposal for an integrative and proactive approach to monitoring, diagnosis and learning from failures.
Źródło:
Diagnostyka; 2007, 1(41); 5-14
1641-6414
2449-5220
Pojawia się w:
Diagnostyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Boża mądrość a ludzki rozsądek według Andrzeja Szeptyckiego
God’s Wisdom and Human Sense According to A. Szeptycki
Autorzy:
Moskałyk, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943971.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Boża Mądrość
rozsądek ludzki
życiowa mądrość
rozumowanie
doświadczenie
wcielenie
God’s Wisdom
human sense
life wisdom
reasoning
experience
incarnation
Opis:
A. Szeptycki, podejmując zagadnienie Mądrości Bożej, pragnął wniknąć w jej istotę i znaczenie dla świata stworzonego. Jednak główny akcent położył na stosunku człowieka wobec tejże Mądrości w perspektywie jego samorealizacji życiowej. Jako podmiot rozumny zachowuje także odpowiedzialność otwarcia się względem każdej wartości niematerialnej i niedefiniowalnej oraz pochodzącej od Boga. A to dlatego, żeby móc bardziej zrozumieć i uzasadnić swoje dążenie i postępowanie w mądrości życiowej. Tę z kolei może owocnie wcielać w swoją codzienność jedynie przy odwołaniu i czerpaniu z Mądrości Bożej.
Undertaking the issue of God’s Wisdom, A. Szeptycki wanted to penetrate its essence and its meaning for the created world. However, he put the main emphasis on the attitude of man towards this Wisdom from the perspective of human self-realization in life. As a rational being, man retains responsibility for opening to all spiritual and nondefinable values coming from God in order to understand and to justify his aspirations and acting based on life wisdom. The latter, in turn, can only be implemented in everyday life when man appeals and relies on God’s Wisdom.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2017, 38, 3; 11-22
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza testymonialna a rozumowanie ukryte
Testimonial Knowledge and Implicit Reasoning
Autorzy:
Gałecki, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233179.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
faith
reasoning
first principles
epistemology
Jacek Wojtysiak
John Henry Newman
wiara
rozumowanie
pierwsze zasady
epistemologia
Juhn Henry Newman
Opis:
Problem ukrytości Boga staje się coraz częściej dyskutowanym tematem filozoficznym. W swoim artykule chciałbym zająć się kwestią nazwaną przez Jacka Wojtysiaka (w jego książce Między jawnością a ukryciem) (Wojtysiak 2023) „wiedzą testymonialną” i powiązać ją z Newmanowską koncepcją rozumowania implikatywnego. Odróżnienie od siebie dwóch rodzajów rozumowania — jednego spontanicznego, praktycznego, znajdującego swoje zastosowanie m.in. w obszarze wiary i moralności, oraz drugiego krytycznego, analitycznego i retrospektywnego, używanego w nauce, a także w filozofii i teologii – wydaje mi się kluczowe dla zrozumienia obserwowalnej ukrytości Boga.
The problem of the hiddenness of God is becoming an increasingly discussed philosophical topic. In my article, I would like to deal with the issue called by Jacek Wojtysiak (in his book Między jawnością a ukryciem [Between Hiddenness and Openness]) (Wojtysiak 2023) “testimonial knowledge” and connect it with Newman’s concept of implicit reasoning. Distinguishing between two types of reasoning — one spontaneous, practical, applicable to in the area of faith and morality, and the other: critical, analytical and retrospective, used in science, as well as in philosophy and theology — seems crucial to understanding the factual God’s hiddenness.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 4; 199-213
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Argument C. S. Lewisa przeciwko naturalizmowi
C. S. Lewis’s Argument Against Naturalism
Autorzy:
van Inwagen, Peter
Mazurek, Anna
Buraczewski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488328.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
naturalizm
C. S. Lewis
„kardynalna trudność naturalizmu”
argument przeciw naturalizmowi
rozumowanie
naturalism
“the cardinal difficulty of naturalism”
argument against naturalism
reasoning
Opis:
Artykuł stanowi ocenę argumentu z rozdziału trzeciego („Kardynalna trudność naturalizmu”) drugiego wydania Cudów C. S. Lewisa. Argument ten ma wykazać, iż naturalizm implikuje, że żadne z naszych przekonań nie bazuje na rozumowaniu — to „kardynalna trudność naturalizmu”, jako że w jego ramach przekonanie, które nie bazuje na rozumowaniu, będzie irracjonalne. Artykuł zamyka wniosek, że argument Lewisa nie wykazuje, jakoby naturalizm implikował, że żadne z naszych przekonań nie bazuje na rozumowaniu.
This paper is an evaluation of the argument of Chapter 3 (“The Cardinal Difficulty of Naturalism”) of the second edition of C. S. Lewis’s Miracles. This argument is an attempt to demonstrate that naturalism implies that none of our beliefs is based on reasoning — a “cardinal difficulty for naturalism,” since a belief in naturalism that was not based on reasoning would be irrational. The conclusion of the paper is Lewis’s argument fails to show that naturalism implies that none of our beliefs is based on reasoning.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 169-183
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intuition and deduction in the process of explaining the correctness of proof in architectural diagrams
Intuicja i dedukcja w procesie wyjaśniania poprawności dowodu w diagramach architektonicznych
Autorzy:
Maryńczuk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034260.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architectural diagrams
intuition
deduction
philosophical concepts
knowledge
reasoning
architectural evidence
diagramy architektoniczne
intuicja
dedukcja
koncepcje filozoficzne
wiedza
rozumowanie
dowody architektoniczne
Opis:
Creating diagrams is an occasion for a sophisticated analysis of notions and exploring their meaning. It is also a form of direct contact with psychological phenomena and juxtaposing intuition and deduction as sources of cognition. Analysis of the development of philosophical stances can present the process of a departure from the classical view that holds that this argumentation can have a purely formal character (while the role of intuition is significantly reduced). The by-product shall be an explanation of often encountered simplifications associated with understanding both positions associated with their extreme versions: the intuitive relict or the version of formalism that produces an impression of being a sterile and even absurd argument. I argue in favour of the utility of both positions, as they can present interesting aspects of certain problems in architectural proofs at different stages of design, and used to distinguish different diagrams.
Tworzenie diagramów to okazja do wyrafinowanej analizy pojęć i swoistego wnikania w ich treść. To również bezpośredni kontakt ze zjawiskami o charakterze psychologicznymi i przeciwstawieniem intuicji i dedukcji, jako źródeł poznania. Analiza rozwoju stanowisk filozoficznych pozwoli na ukazanie procesu odchodzenia od poglądu klasycznego w myśl, którego w sposób intuicyjny ujmujemy poszczególne etapy rozumowania na rzecz poglądu zgodnie, z którym ta argumentacja może mieć charakter czysto formalny (zaś rola intuicji zostaje mocno zredukowana). Natomiast „produktem ubocznym” będzie wyjaśnienie, pewnych często spotykanych uproszczeń związanych ze zrozumieniem obu stanowisk utożsamianych ze skrajnymi ich wersjami. Intuicyjnego reliktu bądź wersją formalizmu sprawiającej wrażenie, że jest to stanowisko jałowe i wręcz absurdalne. Chcę podkreślić użyteczność obu stanowisk, gdyż pozwalają one na ukazanie ciekawych aspektów problemów w dowodach architektonicznych, na rożnych etapach projektowania i wyodrębnienie różnych diagramów.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2021, 45; 39-54
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Aquinas’s paths of thinking about predestination in the Summa Theologiae
Tomasza z Akwinu ścieżki myślenia o predestynacji w Summie teologii
Autorzy:
Trepczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078917.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
predestynacja
potępienie
św. Tomasz z Akwinu
św. Augustyn
ścieżki myślenia
rozumowanie
Summa teologii
predestination
reprobation
St. Thomas Aquinas
St. Augustine
paths of thinking
reasoning
Summa Theologiae
Opis:
This paper is devoted to Saint Thomas Aquinas’s considerations on predestination. However this is not meant to be another work presenting his teaching on the subject. The aim of this article is to reconstruct and analyse “paths of thinking” which Doctor Angelicus designed when discussed the topic of predestination. In this paper I would like to refer to the approach sketched in the book The paths of thinking of Albert the Great and Thomas Aquinas, according to which a path of thinking is a way a thought of certain thinker runs.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 103-122
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantics: Hilary Putnam i Robert B. Brandom
Semantyka: Hilary Putnam i Robert B. Brandom
Autorzy:
Kublikowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1991048.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
language
cognition
meaning
reference
truth
assertion
definition
reasoning
discussion
revision
fallibility
certainty
normativity
język
poznanie
znaczenie
referencja
prawda
asercja
definicja
rozumowanie
dyskusja
rewizja
fallibilność
pewność
normatywność
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
The main goal of this article is to characterise and compare some aspects of Hilary Putnam’s referential theory of meaning and Robert B. Brandom’s inferential theory of meaning. I will do it to indicate some similarities and differences in these theories. It will provide an opportunity for a deeper understanding of these theories and for a more adequate evaluation of how they describe and explain the process of meaning acquisition of linguistic expressions. In his theory of meaning Putnam emphasises the importance of reference understood as a relationship which connects linguistic expressions and extra-linguistic (empirical) reality. Brandom acknowledges inference as a main category useful in characterising the meaning of expressions used in premises and a conclusion of inference. But his theory of meaning is criticised for minimalising the role of an empirical component (demonstratives etc.). He tries to defend his standpoint in the anaphoric theory of reference. Putnam like Brandom claimed that we – as cognitive subjects – are not in a situation in which we learn about the extra-linguistic reality in a direct way. It is the reality itself as well as our cognitive apparatus that play a role in a cognitive process.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2018, 1-4; 61-81
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozumowanie per analogiam w prawie precedensowym: dwa ujęcia analogii
Analogical reasoning in precedential law: Two accounts of analogy
Autorzy:
Koszowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806719.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analogia
per analogiam
rozumowanie
wnioskowanie
z podobieństwa
argumentum
a simili
model
teoria
ujęcie
precedens
sądowy
precedensowe
stosowanie
prawo
intuicja
racjonalny
zasada
reguła
proporcja
analogy
analogical
reason
reasoning
inference
from
similarity
argument
a simile
theory
account
judicial
precedent
precedential
applying
law
intuition
intuitive
rational
Opis:
Oprócz zwięzłego przedstawienia modelu precedensu z reguł w artykule zostały opisane dwa podstawowe ujęcia (modele, koncepcje) rozumowania per analogiam w prawie precedensowym. Pierwsze z nich zostało nazwane faktualnym, a drugie racjonalnym. Terminologia ta jest podyktowana tym, że w ramach modelu faktualnego do ustalenia istotnego podobieństwa między porównywanymi stanami faktycznymi dochodzi za pośrednictwem, nie do końca dostępnej dla ludzkiego poznania, intuicji tudzież emocji albo rezultatu, jaki – z jakichś innych przyczyn – pożądany jest w danym przypadku. Natomiast zgodnie z założeniami modelu racjonalnego podobieństwo to jest stwierdzane poprzez odwołanie się do pojęcia „precedensowych racji” oraz „faktów sprawczych” sprawy precedensowej i odpowiedników tych faktów w sprawie, której skutki prawne chcemy poprzez sięgnięcie do rozumowania z analogii dopiero określić. W efekcie sposób stawiania ostatecznych konkluzji jest w tym ujęciu prawniczej analogii bardziej przejrzysty i przewidywalny. Drugie natomiast, faktualne ujęcie takiej analogii, poza tym, że pozostaje bardziej tajemnicze („mistyczne”), zdaje się w większym stopniu umożliwiać sędziom wydawanie sprawiedliwych, w ich mniemaniu lub w mniemaniu społeczeństwa, rozstrzygnięć, zwłaszcza gdy ten, kto stawia wnioski per analogiam, jest osobą odznaczającą się dużą wiedzą prawniczą i doświadczeniem życiowym. Oprócz modelu faktualnego i racjonalnego w artykule została przedstawiona również koncepcja, która sprowadza rozumowanie z analogii do proporcji (A:B jest jak C:D), oraz takie ujęcie wnioskowania a simile, w którym o wystąpieniu istotnego podobieństwa przesądza nie podobieństwo między faktami porównywanych spraw, lecz sama możliwość objęcia tych faktów jakaś ogólną zasadą (regułą).
Apart for the concise presentation of the rule-based model of binding judicial precedent, this article describes two basic accounts of analogical reasoning in precedential law. The first account has been named: the factual model and the second: the rational model. This terminology was adopted due to the fact that judgment of similarity within the factual model is deemed to be a direct result of the very facts of the cases being compared, or of the unfathomed mystical workings of human intuition (emotions) or the outcome desired for the case at hand. The rational model, in turn, is based upon the notion of precedential reasons and casual facts, which are the facts that are relevant in the light of such reasons. Dependence upon these two notions makes the rational model more predictable and explicable. In certain circumstances, however, analogy to proceeds needs therein some additional factors which do not stem from the gist of that model. The factual model, unpredictable though it may seem to be, is faster and apt to provide us with just, or socially desirable, conclusions, especially when utilized by a person of a great legal knowledge and experience. Two other possible accounts of analogical reasoning in precedential law, i.e. the principle-based model and the proportional model, have been rebutted. The reason is: lack of analogical pattern of thinking involved and serious difficulties in its forensic application respectively.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2015, 25, 1; 7-41
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analogical Reasoning in Precedential Law: the Rule, Competition, Seeking and Reasons for the Employment of Analogy
Autorzy:
Koszowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618719.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
analogy
analogical
reasoning
inference
argument
a simile
rule
norm
competition
competing
seek
searching for
reasons
justification
merits
demerits
precedent
judicial law
legal applying
analogia
per analogiam
rozumowanie
wnioskowanie
reguła
norma
konkurencja
współzawodnictwo
szukanie
wynajdowanie
uzasadnienie
zalety
wady
precedens sądowy
prawo
prawniczy
stosowanie
Opis:
The article addresses some of the specific issues that concern reasoning by analogy in the context of precedential law. It specifically touches on such questions as the necessity of the mediation of a general rule (norm) in an analogical pattern of inference, ways of resolving conflicts between competing analogies, the process of searching for potential analogies as well as the reasons for applying judicial precedents in concrete instances by recourse to analogy. The latter is done against the background of the merits and demerits of the so-called rule-based model of judicial precedent and its core notion: ratio decidendi. All the aforementioned issues have been analysed from the perspective of two basic approaches to analogical reasoning in precedential law – i.e. the factual and rational model of legal analogy, which have been described in the previous article. The analyses take into account the stances and opinions of leading past and contemporary logicians, philosophers and legal theorists mainly, but not exclusively, from Anglo-Saxon countries. 
W artykule zostały przedstawione bardziej szczegółowe – aniżeli same możliwe jego modele/ujęcia – zagadnienia, jakie wiążą się z rozumowaniem per analogiam w prawie precedensowym. Należą do nich w szczególności takie kwestie, jak: a) konieczność pośrednictwa we wnioskowaniu z podobieństwa generalno-abstrakcyjnej reguły (normy), b) zjawisko określane mianem „konkurencji” („współzawodnictwa”) analogii oraz c) propozycje dotyczące mierzenia siły (mocy) poszczególnych wniosków postawionych na podstawie rozumowania a simile. Ponadto został tu poruszony problem tego, w jaki sposób „poszukuje się” precedensów nadających się do zastosowania per analogiam w danym przypadku. Podjęta została również próba uzasadnienia, dlaczego prawo precedensowe warto stosować właśnie drogą analogii, a nie za pośrednictwem ogólnych (generalno-abstrakcyjnych) reguł występujących w tym prawie pod nazwą rationes decidendi – wraz z nakreśleniem wad i zalet każdej z tych dwóch opcji.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies