Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "oil crude" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 62
Tytuł:
Wydobycie i import : struktura pokrycia zapotrzebowania na ropę naftową w Polsce w latach 1990–2017
Extraction and import : structure of covering the oil demand in Poland during 1990-2017
Autorzy:
Kamyk, Jarosław
Kot-Niewiadomska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075900.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
ropa naftowa
ekstrakcja
import
popyt
oil crude
extraction
demand
Opis:
From the beginning of the 20th century until the interwar period, Poland was at the forefront of crude oil producers in the world, and then in Europe. Poland, as a result of war damage, and first of all territorial changes that occurred after World War II, lost significant resources of this raw material. At the same time, the development of oil demand, related to the economic recovery of the country, contributed to the need to develop imports, which during 1990-2017 increased from 13.0 million tons to over 24.0 million tons of crude oil. Poland, due to the technical configuration of domestic refineries, as well as the availability of the "Przyjaźń” pipeline, imports crude oil mainly from Russia. However, Polish refineries have the opportunity to develop alternative sources of supply through the availability of Naftoport in Gdańsk. Thus, the progressive diversification of supplies, causes a decline in the share of Russian oil (from 95% during 2001-2005 to 74% in 2017), for the benefit of raw material from the Middle East, but also North America or other European countries. The extraction of crude oil from domestic deposits increased in the analyzed period from 0.15 million tons to 0.94 million tons in 2017, but in recent years it covers only 3-4% of domestic demand.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2019, 67, 11; 891--898
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura zaopatrzenia Polski w produkty rafinacji ropy naftowej w latach 2004–2014
The structure of refined petroleum products consumption from 2004–2014
Autorzy:
Komorowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394544.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
ropa naftowa
dywersyfikacja dostaw ropy naftowej
produkty rafinacji ropy naftowej
crude oil
diversification of crude oil
refined petroleum products
Opis:
Gospodarka Polski w głównej mierze bazuje na paliwach kopalnych. Najważniejszym nośnikiem energii pierwotnej jest węgiel, chociaż jego udział w krajowym bilansie paliwowo-energetycznym rokrocznie maleje. Drugim, pod względem zużycia, surowcem energetycznym jest ropa naftowa. W 2015 roku przemysł rafineryjny odnotował rekordowy wynik przerobu w wysokości 25,9 mln Mg. Rosnąca konsumpcja produktów petrochemicznych oraz wzrost mocy przerobowych krajowych rafinerii pozwoliły osiągnąć tak wysoki wynik. Uniwersalność ropy naftowej pozwala na uzyskanie produktów o różnym zastosowaniu. Należą do nich między innymi: olej napędowy, LPG i etan, paliwo lotnicze, benzyna silnikowa, oleje bazowe do wytwarzania środków smarnych, asfalty, woski naftowe. W artykule przedstawione zostały zmiany, jakie zaszły w strukturze krajowego zużycia oleju napędowego, LPG i etanu, benzyn silnikowych oraz paliw lotniczych w latach 2004 − 2014. Analizie poddano produkcję krajową, import oraz eksport. Konsumpcja oleju napędowego, LPG i etanu oraz paliwa lotniczego wzrosła w rozważanym okresie. Zmalało natomiast zużycie całkowite benzyn silnikowych. Analogicznie nastąpiły zmiany w produkcji krajowej. Wolumen importu zmniejszył się, a eksportu wzrósł dla każdego z przedstawianych produktów rafinacji ropy naftowej.
The economy in Poland is based mainly on fossil fuels. The most important primary energy carrier is coal, although its share in the national fuel and energy balance is still decreasing. In terms of consumption, crude oil is in the second place of energy resources. The Polish refinery industry reached a record result, namely 25.9 million Mg in 2015. The growing consumption of petroleum products and an increase in the capacity of domestic refineries allowed such a high score to be achieved. The versatility of crude oil allows products for different purposes to be obtained. These include: diesel, LPG and ethane, aviation fuel, motor gasoline, base oils for lubricants preparation, asphalts, petroleum waxes. The article presents the changes which have taken place in the structure of domestic consumption of these products from 2004–2014. The author has analyzed domestic production, import and export. The consumption of diesel, LPG, ethane, and aviation fuel increased in that period. The consumption of motor gasoline decreased, as did domestic production. The volume of the import decreased, while the export increased for each of the presented refined petroleum products.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 95; 205-213
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ zmian zachodzących w Polsce na wielkość zgłaszanych potrzeb na ropę naftową
The influence of the changes in the environment on the level of crude oil demand in Poland
Autorzy:
Kaliski, M.
Jedynak, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283543.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
otoczenie
ropa naftowa
zapotrzebowanie
environment
crude oil
demand
Opis:
W Polsce wzrasta znaczenie ropy naftowej w bilansie wykorzystania energii pierwotnej. Należy podkreślić, że obecnie potrzeby paliwowe w ograniczonym stopniu podlegaj ą regulacji, gdyż wynikają bezpośrednio z długookresowych zmian zachodzących w otoczeniu. Ponadto barierą dla prawidłowego funkcjonowania tego sektora są coraz częściej uwidaczniające się ograniczenia polityczno-gospodarcze zarówno w kraju jak i zagranicą. W związku z tym ukształtowany niekorzystnie dla odbiorców rynek, skłania do postawienia pytania o znaczenie poszczególnych czynników w procesie kształtowania aktualnych i przysz łych potrzeb paliwowych. Celem artykułu jest próba przeprowadzenia analizy zmian zachodz ących w krajowym otoczeniu i ocena ich wpływu na poziom zapotrzebowania na ropę naftową w Polsce w latach 1995-2006 oraz określenie ich znaczenia do roku 2015. Jego realizacja odbywa się poprzez metodę badawczą, która obejmuje następujące etapy: analizę otoczenia, ocenę otoczenia oraz ocenę szans i zagrożeń.
In Poland the importance of petroleum in the balance of the exploitation of primary energy has been considerably increasing. It needs to be emphasized that the present petroleum demand can only be regulated in a limited degree as it results from the long-term changes in the environment. Moreover, political and economic limitations which are more frequently apparent in and outside Poland are also a barrier to the proper functioning of the petroleum sector. As a consequence, the development of the market disadvantageous for the consumers triggers the questions concerning the significance of the particular factors in shaping the demand on petroleum at present and in the future. Therefore, the aim of this article is to analyze the changes in the domestic environment and to evaluate their influence upon the level of demand on petroleum in Poland in the years 1995-2006, as well as to determine their significance up to the year 2015. The stages of the research are: the analysis of the environment, the evaluation of the environment, the prognosis of the opportunities and threats.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2009, 12, 1; 33-59
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oil Production by Polish Companies in Poland and Abroad
Pozyskiwanie ropy naftowej przez polskie firmy wydobywcze na terenie kraju i poza jego granicami
Autorzy:
Olkuski, Tadeusz
Zyśk, Janusz
Tora, Barbara
Andrusikiewicz, Wacław
Szurlej, Adam
Jedlińska, Kaja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/317881.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
crude oil
resources
production
ropa naftowa
zasoby
wydobycie
Opis:
The article discusses a very important problem of oil production. Oil, recognized as a major source of economic development, is the main energy source of the modern world. Unfortunately, Poland has limited oil reserves. However, the production, which meets only about 4% of the demand, is carried out. Oil deposits in Poland are found in the Carpathians, in the Carpathian Foredeep, in the Polish Lowlands, and in the Polish Exclusive Economic Zone of the Baltic Sea. Initially, deposits in the Carpathians were of the greatest economic importance, but these are already depleted to a great extent. Currently, oil deposits in the Polish Lowlands are of the greatest economic importance. The largest deposit is BMB (Barnówko-Mostno-Buszewo) near Gorzów Wielkopolski. In total, in Poland oil resources amount to 23 598.46 thousand tons, of which.37% accounts for industrial resources (14 482.15 thousand tons). The article presents crude oil resources in Poland by regions, i.e. Polish Lowlands, the Carpathians, the Carpathian Foredeep, and the Polish Exclusive Economic Zone The resources were divided into anticipated economic, industrial, undeveloped resources and abandoned deposits. In addition, the three Polish companies involved in the extraction of oil, namely PGNiG S.A., the LOTOS Group S.A. and ORLEN Upstream sp. z o.o., were presented. The locations where exploitation is carried out and the volume of oil production in the last few years were discussed.
W artykule poruszono bardzo ważny problem jakim jest pozyskiwanie ropy naftowej. Ropa jest podstawowym surowcem energetycznym w świecie i źródłem tak spektakularnego rozwoju gospodarczego jaki obserwujemy od czasu jest odkrycia. Polska jest niestety krajem ubogim w zasoby tego surowca, niemniej jednak prowadzone jest wydobycie, które zaspokaja zaledwie około 4% potrzeb. Zasoby ropy naftowej w Polsce znajdują się w Karpatach, w zapadlisku przedkarpackim, na Niżu Polskim oraz w polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku. Początkowo największe znaczenie gospodarcze miały złoża w Karpatach, ale uległy one już w znacznym stopniu wyczerpaniu. Obecnie największe znaczenie mają złoża ropy występujące na Niżu Polskim. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Ogółem w Polsce zasoby ropy naftowej wynoszą 23 598,46 tys. ton, w tym zasoby przemysłowe 14 482,15 tys. ton, co stanowi,37% zasobów ogółem. W artykule przedstawiono zasoby ropy naftowej w Polsce z podziałem na regiony, tzn. Niż Polski, Karpaty, Zapadlisko przedkarpackie, oraz polską strefę ekonomiczną Bałtyku. Zasoby podzielono na zasoby bilansowe, przemysłowe, niezagospodarowane oraz złoża, w których zaniechano eksploatacji. Przedstawiono również trzy polskie firmy, które zajmują się wydobyciem tego surowca, czyli PGNiG S.A., Grupę LOTOS S.A. oraz ORLEN Upstream sp. z o.o. Pokazano miejsca, w których prowadzona jest eksploatacja oraz jej wielkość w kilku ostatnich latach.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2020, 2, 1; 149-155
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zagrożenia wydzielania się soli z ropy naftowej na przykładzie wybranych krajowych kopalń
Evaluation of salt precipitation from crude oil on the example of selected Polish mines
Autorzy:
Bęben, D.
Jewulski, J.
Janocha, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300003.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
ropa naftowa
kopalnia ropy naftowej
solanka
oil
crude oil
salt
Opis:
W artykule przedstawiono mechanizmy wydzielania się soli w wielofazowych układach charakterystycznych dla płynów złożowych. Następnie opisano zasady separacji płynów złożowych podczas wydobycia ropy naftowej. Szczególną uwagę zwrócono na rozdzielanie wysokozmineralizowanych solanek od ropy naftowej. Przeanalizowano składy wód złożowych na wybranych krajowych kopalniach ze względu na zawartości soli. Określono zawartości chlorków w ropach surowych po pierwszym stopniu separacji oraz możliwości wydzielania się soli w urządzeniach wydobywczych. Wskazano na sposoby likwidacji emulsji i odsalania ropy naftowej oraz przeciwdziałania wydzielania się dużych aglomeracji solnych.
The mechanisms of precipitation in polyphase characteristic arrangements the salt for were introduced brine in article. The principle of separation of brine was described during exploitation of crude oil. Special attention was paid to distributing highly mineralized brines from oil. The compositions of brines were analyzed on the example of selected Polish mines with regard to salt content. The chlorides content was qualified for crude oils after the first degree of separation, and the possibility of precipitation in mining devices the salt was verified. The ways of liquidation of emulsion and salt removal from the crude oil were indicated and the measures against precipitation of large saline agglomerations.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 2; 201-209
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynniki kształtujące ceny ropy naftowej na świecie w 2009 roku
Factors shaping worlds oil prices in 2009
Autorzy:
Kaliski, M.
Jedynak, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300342.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
ropa naftowa
cena
gospodarka
ograniczenia
crude oil
price
economy
restrictions
Opis:
Celem artykułu jest rozpoznanie zjawisk zachodzących w światowym otoczeniu społeczno-gospodarczym. Podejmowane działania zmierzają do określenia ich wpływu na poziom i dynamikę zmian ceny ropy naftowej w roku 2009. Artykuł kończy prognoza na lata 2010-2011.
The purpose of article is to identify the phenomena which take place in the socio-economic environment in the world. The actions taken will make it possible to determine their influence on the level and dynamics of petroleum price changes in 2009. It presents available predictions in 2010-2011
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2010, 27, 3; 563-570
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy zanieczyszczeń występujących w produktach naftowych i ich usuwanie za pomocą środków przyjaznych środowisku naturalnemu
Problems of pollution occurring in the petroleum products and their removal by means of environmentally friendly
Autorzy:
Krakowski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/309850.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
ropa naftowa
substancje ropopochodne
zanieczyszczenia
crude oil
petroleum substances
pollution
Opis:
W artykule przedstawiono ropę naftową jako główny surowiec energetyczno-przemysłowy oraz warunki wzrostu i rozwoju bakterii i grzybów w produktach ropopochodnych, które w następstwie powodują rozkład węglowodorów i dodatków uszlachetniających. Następnie opisano problem i występujące rodzaje zanieczyszczenia paliwa i oleju silnikowego ze szczególnym uwzględnieniem zanieczyszczenia mikrobiologicznego, którego konsekwencją jest powstawanie osadów, widocznych jako cząstki stałe, stanowiące mieszaninę żywych i martwych komórek oraz nieorganicznych produktów ubocznych. Scharakteryzowano również obecnie stosowane metody zwalczania mikroorganizmów w produktach ropopochodnych, do których należą między innymi zastosowanie biocydów mające znaczne skutki uboczne dla środowiska naturalnego, w wyniku czego istnieje potrzeba prac nad środkami przyjaznymi środowisku naturalnemu. W kolejnej części artykułu omówiono środek biobójczy nowej generacji - nanosrebro, czyli mikroskopijne cząsteczki srebra, jego właściwości i mechanizm działania. W ostatniej części artykułu pokazano obecne zastosowania nanosrebra w różnych dziedzinach życia i możliwości jego użycia do zwalczania mikroorganizmów w produktach ropopochodnych.
In this article crude oil as the main raw material and energy industry was presented and the conditions of growth and development of bacteria and fungi in petroleum products. Then problem and common types of contaminants in the fuel and engine oil level with particular reference to microbial contamination was described. The consequence is the formation of deposits of impurities, visible as solid particles which are a mixture of live and dead cells, and inorganic products. Current methods of microbial control in petroleum products, which include, inter alia, the use of biocides with significant side effects on the environment have also been characterized. In the next part of the article new generation biocidal products - nanosilver, that microscopic particles of silver, its properties and mechanism of action was discussed. The last part of the article shows the current use of nanosilver in various areas of life and the possibility of its use for the control of microorganisms in petroleum products.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2017, 18, 6; 275-280, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innowacyjne inhibitory korozji do strumieni węglowodorowych w kopalniach ropy naftowej i w rafineriach
Innovative corrosion inhibitors for hydrocarbon streams in oilfields and refineries
Autorzy:
Gaździk, Barbara
Kempiński, Roman
Gaździk, Andrzej
Pomykała, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835062.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
ropa naftowa
kopalnia
rafineria
inhibitor
korozja
crude oil
oil well
refinery
corrosion
Opis:
Korozja instalacji podczas procesu wydobycia i przeróbki ropy naftowej stwarza ogromny problem techniczny i ekonomiczny, dlatego stosowane są różne metody ochrony przed korozją, w tym wykorzystywanie inhibitorów korozji. W publikacji opisano przyczyny powstawania korozji oraz przemysłowe metody jej zapobiegania w kopalniach i rafineriach. Przedstawiono metody badań oraz wyniki badań laboratoryjnych inhibitorów korozji opracowanych w ramach projektu: Innowacyjne środki chemiczne z udziałem zmodyfikowanej imidazoliny dla przemysłu rafineryjnego, wydobywczego ropy naftowej, hutniczego i maszynowego, dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Badania korozyjne wykonane według NACE 1D182 wykazały, że przy dozowaniu do mieszanki ropa–woda 25 mg/litr inhibitora korozji do dozowania ciągłego do odwiertów i ropociągów Pachem-CWR-1011 szybkość korozji płytek Steel Shimstock obniżyła się z wartości około 1,4 mm/rok do poniżej 0,05 mm/rok, poziom ochrony przed korozją wynosił 96,7%, a rozdział ropy od wody nastąpił w czasie do 15 minut. Badania skłonności do emulgowania według ASTM G 170-06, z udziałem tego inhibitora w ilości 50 mg/litr, wykazały, że do 15 minut zaobserwowano ostry rozdział ropy naftowej od wody. Badania, według NACE 1D182, inhibitora korozji do dozowania okresowego do odwiertów i ropociągów Pachem-CWR-1021 wykazały, że przy jego dozowaniu w I etapie – w celu wytworzenia powłoki ochronnej – w ilości 10 000 mg/litr mieszanki ropa–woda szybkość korozji płytek Steel Shimstock w II etapie obniżyła się do poniżej 0,05 mm/rok, a stopień ochrony przed korozją wynosił 98,60%. Po badaniu do 15 minut zaobserwowano wyraźny rozdział ropy naftowej od wody. Badania grubości warstwy wykazały, że Pachem-CWR-1021 tworzy powłokę ochronną o grubości około 20 mikrometrów. Przeprowadzono badania inhibitora Pachem-CR-1012 do dozowania w sposób ciągły do rur oparowych i orosień kolumn destylacyjnych w celu ochrony przed korozją kolumn destylacyjnych, układów kondensacyjnych i rurociągów na instalacji destylacji ruro- wo-wieżowej DRW. Badania według NACE 1D182 wykazały, że inhibitor przy dozowaniu 15 mg/litr benzyny ogranicza szybkość korozji z poziomu około 2 mm/rok do poniżej 0,01 mm/rok, a stopień ochrony przed korozją wynosi 99,8%. Inhibitor znakomicie przeciwdziała tworzeniu się emulsji – po badaniu uzyskano niezawodnioną, pozbawioną produktów korozji benzynę surową i czystą, pozbawioną węglowodorów wodę kondensacyjną.
Corrosion of installations during the process of oil production and processing creates a huge technical and economic problem, which is why various methods of corrosion protection are applied, including the use of corrosion inhibitors. The paper describes the causes of corrosion and industrial methods of its prevention in oilfields and refineries. The research methods and laboratory test results of corrosion inhibitors developed as part of the Project: Innovative chemicals with modified imidazoline for the refinery, oilfields, metallurgy and machinery industries, co-financed by the National Center for Research and Development. Corrosion tests (NACE 1D182) have shown that dosing the Pachem-CWR-1011 corrosion inhibitor for continuous injection to wells and pipelines to an oil/water mixture at 25 mg/liter, decreased the corrosion rate of Steel Shimstock plates from ca 1.4 mm/year to below 0.05 mm/year, and corrosion protection was 96.7%. Emulsification tendency evaluation (ASTM G 170-06) showed a sharp separation of crude oil and water phases within up to 15 minutes when 50 mg/liter of this inhibitor was used. Tests of the Pachem-CWR-1021 corrosion inhibitor for periodical injection to wells and pipelines showed that the rate of corrosion of Steel Shimstock plates, in the second stage, decreased to a level below 0.05 mm/year, and the degree of corrosion protection was 98.60% when a treat rate of 10,000 mg/liter of oil-water mixture was used in the first stage to produce a protective coating. After the tests, a clear separation of oil and water was observed within up to 15 minutes. The film layer thickness measurements showed that Pachem-CWR-1021 forms a protective film with a thickness of about 20 micrometers. Corrosion inhibitor PachemCR-1012 for continuous dosing into the vapor pipes and refractory distillation columns to protect against corrosion of the installation on the CDU plant was also tested. The NACE 1D182 tests have shown that the inhibitor, dosed at the rate of 15 mg/liter of gasoline reduces the corrosion rate from 2 mm/year to below 0.01 mm/year, and the degree of corrosion protection is 99.8%. The inhibitor is excellent in protecting against the formation of emulsions – after the test, a non-watery crude oil free corrosion products and clear condensation water free of hydrocarbons were obtained.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2019, 75, 6; 356-372
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognozy produkcji ropy naftowej do 2018 r. według Średnioterminowego Raportu Rynku Ropy Naftowej opracowanego przez Międzynarodową Agencję Energetyczną
Outlook of oil production until 2018 in medium term oil market report of the International Energy Agency
Autorzy:
Białek, M.
Gross-Gołacka, E.
Kaliski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283244.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
ropa naftowa
OECD
popyt
podaż
rafinerie
crude oil
demand
supply
refining
Opis:
Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) jako jedna z niewielu organizacji międzynarodowych publikuje corocznie prognozy rynku ropy naftowej, uwzględniając jego kluczowe elementy, takie jak: popyt, podaż, trendy w sektorze rafineryjnym oraz wymianę towarową w pięcioletnim horyzoncie czasowym. Srednioterminowy Raport Rynku Ropy Naftowej do 2018 r. (Medium Term Oil Market Report - MTOMR) stanowi element uzupełniający do miesięcznych raportów opracowywanych przez organizację oraz analiz długoterminowych MAE takich jak Światowy Przegląd Rynku Energii (World Energy Outlook) obejmujących okres do 2030 r. Główną zaletą raportu jest możliwość przeglądu najważniejszych trendów mających obecnie miejsce na rynku ropy naftowej oraz ich bezpośredniego i prawdopodobnego wpływu na kształtowanie się polityk w sektorze energetycznym. Zgodnie z treścią raportu, obraz rynku energetycznego na świecie ulega znaczącym zmianom, w szczególności w zakresie podaży ropy naftowej. Wzrost wydobycia lekkiej ropy naftowej (LTO - Light Tight Oil) oraz gazu z formacji łupkowych w Stanach Zjednoczonych ma znaczne implikacje dla ograniczenia importu surowca przez USA z Bliskiego Wschodu oraz importu benzyn silnikowych, w szczególności z Europy, a także obniżenia kosztów energii dla amerykańskich rafinerii. Unia Europejska borykać się będzie z problemem zapewnienia rentowności i operacyjności sektora rafineryjnego, na który wpływ ma ograniczenie popytu wewnętrznego w UE, wzrost konkurencyjności rafinerii w bliskim sąsiedztwie UE, a także otoczenie prawne. Popyt na ropę naftową w horyzoncie czasowym do 2018 r. będzie wykazywał tendencje wzrostowe w regionie państw spoza OECD, co należy przypisać ich rozwojowi gospodarczemu. W regionie OECD, w szczególności w UE popyt na surowiec będzie spadać w większym stopniu w wyniku dekoniunktury w gospodarce niż wprowadzania rozwiązań mających na celu oszczędne metody wykorzystania paliw. Interesujący element analizy rynku MAE stanowią pozytywne prognozy dotyczące podaży ropy naftowej, która zostanie zapewniona na właściwym poziomie, z uwagi na wysokie ceny surowca zachęcające do zwiększania nakładów kapitałowych w sektorze wydobywczym przez spółki poszukiwawcze.
The International Energy Agency (IEA) is one of the few international organizations publishing an annual forecasts of the oil market including its key components such as demand, supply, trends in refining, and trade in crude oil over a five-year time horizon. The "Mid-Term Oil Market Report 2018" is a complement to the monthly reports prepared by the organization and long-term studies such as the IEA's World Energy Outlook covering the period up to 2030. The main benefits of the report are reviews of the most important trends currently taking place in the oil market and their direct and likely impact on the development of policies in the energy sector. According to the report, the outlook of the global energy market will change significantly, particularly with respect to the supply of crude oil. The increase in production of light crude oil and shale gas in the United States has significant implications for reducing oil imports by the U.S. from the Middle East and motor gasoline imports particularly from Europe, as well as reducing energy costs for U.S. refineries. The EU will grapple with the problem of ensuring profitability and operability of the refining sector, which is marked by a reduction in domestic demand in the EU and an increase in the competitiveness of refineries in the vicinity of the EU, as well as changes in the legal environment. Demand for oil in non OECD countries up to 2018 will see an upward trend attributed to the economic development of these countries. In OECD countries, particularly in the EU, demand for crude and petroleum products will decrease more as a result of a downturn in the economy than the introduction of measures aimed at achieving cost-effective methods of fuel consumption. On the positive side of the IEA analysis of the market, the oil supply is forecasted to be at an appropriate level, as high crude prices encourage increased capital expenditure in mining exploration companies.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 3; 73-81
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A conception of a mountain geopark in a SPA region; example of a projected Geopark „Wisłok Valley – The Polish Texas”, in the Krosno region
Koncepcja górskiego geoparku na obszarze uzdrowiskowym na przykładzie projektowanego geoparku „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”, ziemia krośnieńska
Autorzy:
Wasiluk, R.
Radwanek-Bąk, B.
Bąk, B.
Kopciowski, R.
Malata, T.
Kochman, A.
Świąder, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/128323.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
geopark
geotourism
Outer Carpathians
crude oil
geoturystyka
Karpaty zewnętrzne
ropa naftowa
Opis:
The Polish Geological Institute – National Research Institute (PGI – NRI), in cooperation with AGH University of Science and Technology in Krakow carried out the project of new geopark in Poland – “Wisłok Valley – The Polish Texas”. It is located in the Polish Outer Carpathians (SE part of Poland). Oil fields, mineral water, nappe tectonics and other geological components of the Outer Carpathians constitute important elements of the geodiversity of this region. The area is located in the Krosno neighbourhood and encloses a zone of about 1000 km2. The Iwonicz-Zdrój – Rymanów-Zdrój SPA region is also included in the research area. It covers 20 municipalities of the Podkarpackie province. For the project of the Geopark, a geotouristic map, geosites, geological-educational paths, website, advertising brochures, geological-educational tables and a movie were made, which promote geotourism. The final product will be targeted at regional and local public administration bodies, national and landscape Parks, the State Forests National Forest Holding and local tourist organizations.
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie zrealizował projekt nowego geoparku w Polsce „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”. Ma się on znajdować w Karpatach zewnętrznych. Złoża ropy naftowej, wody mineralne, tektonika płaszczowinowa i inne geologiczne cechy Karpat zewnętrznych składają się na georóżnorodność tego rejonu. Obszar tego opracowania obejmował ponad 1000 km2 w rejonie Krosna włączając w to również teren uzdrowisk Iwonicza-Zdroju i Rymanowa Zdroju. Projekt ten objął swym zasięgiem 20 gmin województwa podkarpackiego. W ramach projektu wykonano mapę geologiczno- turystyczną, udokumentowano ponad 150 geostanowisk i zaprojektowano dziewięć ścieżek geologiczno-edukacyjnych. Przygotowano też dwa foldery, 12 tablic geologiczno-edukacyjnych, zaprojektowano stronę internetową o projekcie oraz nakręcono film promocyjny. Produkt końcowy skierowany jest do wykorzystania w promocji regionu do samorządów lokalnych, parków krajobrazowych i narodowych, lasów państwowych oraz lokalnych organizacji turystycznych.
Źródło:
Geotourism / Geoturystyka; 2016, 3-4; 43-52
1731-0830
Pojawia się w:
Geotourism / Geoturystyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Phytoremediation as an approach to clean up contaminated soil, including petroleum product contamination
Fitoremediacja jako strategia oczyszczania gleby z zanieczyszczeń, w tym zanieczyszczeń substancjami ropopochodnymi
Autorzy:
Kubińska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834262.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
phytoremediation
crude oil
oil derivatives
plant
microorganisms
fitoremediacja
ropa naftowa
substancje ropopochodne
rośliny
mikroorganizmy
Opis:
Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego ropą naftową oraz produktami jej obróbki stanowi coraz większy problem, zmuszający do podejmowania natychmiastowych skutecznych działań. Wraz ze zwiększonym popytem na ropę oraz jej pochodne ilość związków wydobywanych, przetwarzanych, transportowanych oraz magazynowanych również wyraźnie wzrosła w ostatnich dekadach. Do głównych metod rekultywacji skażonego środowiska należą metody mechaniczne, chemiczne oraz biologiczne. Obecnie jednym z najczęściej stosowanych podejść biologicznych jest wykorzystanie naturalnych zdolności mikroorganizmów, głównie bakterii, do rozkładu substancji toksycznych, jednakże liczne badania wskazują na znaczną efektywność również procesów fitoremediacji w usuwaniu różnego rodzaju ksenobiotyków. Fitoremediacja obejmuje rozmaite techniki, mianowicie: fitostabilizację, fitodegradację, fitoewaporację, fitoekstrakcję oraz fitostymulację. Coraz większą uwagę poświęca się zagadnieniu współpracy pomiędzy roślinami a innymi organizmami, przede wszystkim bakteriami i grzybami. Identyfikacja mikroorganizmów pełniących kluczową rolę we wspieraniu prawidłowego rozwoju, wzrostu oraz funkcjonowania roślin w nieprzyjaznym otoczeniu jest bardzo istotnym aspektem badań. Wykorzystanie naturalnych współzależności występujących pomiędzy rośliną a mikroorganizmami może stanowić doskonałą alternatywę dla znacznie bardziej inwazyjnych metod stosowanych obecnie (np. mechanicznych lub chemicznych). Efektywność zabiegów fitoremediacji w dużej mierze zależy od takich czynników jak: rodzaj skażenia, czynniki środowiskowe, typ roślin oraz mikroorganizmów. Metody biologicznego oczyszczania skażonego środowiska uznawane są przez wielu naukowców za jeden z najważniejszych kierunków we współczesnej ochronie środowiska oraz odnowie ekosystemów. Ze względu na udowodnioną szkodliwość niektórych węglowodorów znalezienie i opracowanie coraz bardziej skutecznych oraz opłacalnych ekonomicznie rozwiązań remediacji zróżnicowanych siedlisk jest niezwykle istotnym trendem biotechnologii i ochrony środowiska. Fitoremediacja może być stosowana jako niezależny zabieg, a także jako element uzupełniający innych strategii rekultywacyjnych.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2020, 76, 5; 322-330
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ cen surowców kopalnych na ceny nośników energii w Polsce
Effect of fossil fuels prices on prices of energy carriers in Poland
Autorzy:
Pawlak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238208.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
nośniki energii
ropa naftowa
cena
Polska
energy carriers
crude oil
price
Polska
Opis:
Na podstawie danych GUS określono trendy zmian cen nośników energii stosowanych w rolnictwie polskim i wyznaczono formuły funkcji opisujących ich zależności od ceny ropy naftowej bądź wzajemne korelacje między niektórymi z nich. W okresie od grudnia 2007 do grudnia 2013 r. w Polsce wzrosły ceny: węgla kamiennego o 48,9%, koksu opałowego o 42,5%, gazu ziemnego o 32,3%, energii elektrycznej o 46,7%, benzyny silnikowej o 21,7%, gazu LPG o 17,0%, oleju napędowego o 38,9%, a oleju opałowego – o 32,3%. W tym samym czasie o 21,6% podrożała ropa naftowa Brent. Istnieje bardzo silna zależność między cenami węgla kamiennego i energii elektrycznej. Opisująca ją funkcja wielomianowa charakteryzuje się współczynnikiem determinacji R2 = 0,93. W Polsce węgiel jest głównym surowcem do produkcji energii elektrycznej. Słabsza jest współzależność między cenami węgla kamiennego i koksu. Współzależność w układzie węgiel kamienny – gaz ziemny jest silniej zaznaczona niż w układzie ropa naftowa – gaz ziemny. W warunkach Polski nie potwierdza się obserwowana na rynkach światowych współzależność między cenami ropy naftowej i gazu ziemnego. Jest to spowodowane m.in. czynnikami natury politycznej. Polska jest silnie uzależniona od importu gazu z Rosji i płaci za ten gaz cenę wyższą niż kraje zachodnie. Ponadto, zmiany cen gazu ziemnego w Polsce, podobnie jak energii elektrycznej, wymagają urzędowej akceptacji, dlatego występują okresowo i mają charakter skokowy. Zmiany cen objętych analizą nośników energii mają bardziej łagodny charakter niż zmiany ceny ropy naftowej. Cena ropy naftowej reaguje natychmiast na zmiany koniunktury gospodarczej i sytuację polityczną, zwłaszcza w rejonach o bogatych złożach tego surowca. W przypadku nośników energii pochodzących z przerobu ropy naftowej skutki tych zmian są łagodzone istnieniem zapasów u importerów i są przesunięte w czasie, co ma wpływ na siłę odpowiednich współzależności. Dlatego zależność ceny oleju napędowego od ceny ropy naftowej jest słabsza niż między cenami węgla kamiennego i energii elektrycznej.
Based on MSO data there have been set trends in the prices of energy used in Polish agriculture and determined the formulas of functions describing their relationship depending on the price of crude oil or mutual relationship that occur between certain of them. In the period from December 2007 to December 2013 in Poland the fuel prices increased as follows: coal by 48.9%, oil coke by 42.5%, natural gas by 32.3% and electricity by 46.7%, motor gasoline by 21.7%, gas, LPG by 17.0%, diesel by 38.9% and fuel oil – by 32.3%. At the same time Brent crude oil price increased by 21.6%. There is a very strong correlation between the prices of coal and electricity. Polynomial function that describes it is characterized by a coefficient of determination R2 = 0.93. In Poland, coal is the main raw material for the production of electricity. The weaker is the correlation between the prices of coal and coke. Interdependence coal – natural gas is more pronounced than the interdependence oil – natural gas. Under Polish conditions, the correlation between the prices of crude oil and natural gas, observed in the global market, is not confirmed. The above is due, among others, to the political factors. Poland is strongly dependent on gas import from Russia and pays for that gas higher price than the Western countries. In addition, in Poland the changes in natural gas prices, like electricity, require the official approval, so they occur periodically and are jumping. The changes in the prices of energy carriers covered by the analysis are more gentle character than the changes in the price of crude oil. The price of oil responds immediately to changes in economic and political situation, especially in areas with rich deposits of natural gas. In the case of energy derived from oil processing the consequences of these changes are mitigated by the existence of stocks with importers and are staggered in time, which affects the strength of the respective interdependence. Therefore, the relationship between the price of diesel and crude oil prices is weaker than between the prices of coal and electricity.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2014, R. 22, nr 1, 1; 31-42
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ spadku cen ropy naftowej na rynki finansowe eksporterów ropy naftowej
The impact of the fall of oil prices on the financial markets of crude oil exporters
Autorzy:
Gędek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283202.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
ropa naftowa
rynek finansowy
choroba holenderska
crude oil
financial market
Dutch disease
Opis:
Wydobycie i eksport ropy naftowej jest podstawą gospodarki wielu krajów. Takie uzależnienie może być powodem pojawienia się zespołu niekorzystnych zjawisk gospodarczych określanych mianem „choroby holenderskiej”. Zjawisko to opisano jednak dla okresu, w którym ceny ropy naftowej wzrastały bądź utrzymywały się na wysokim poziomie. Brakuje natomiast opisu skutków spadku cen ropy naftowej, który pojawił się w połowie 2014 roku, dla gospodarek tych krajów. Celem niniejszego opracowania jest częściowe przynajmniej zapełnienie tej luki. Przedmiotem analizy był wpływ zmian cen ropy naftowej na poziom indeksów giełdy rosyjskiej (RTS), brazylijskiej (BOVESPA) i norweskiej (OSEAX) w okresie od początku lipca 2014 (moment rozpoczęcia trendu spadkowego cen ropy) do końca czerwca 2017 roku. W analizie tej wykorzystany został model ekonometryczny zbudowany zgodnie z metodologią Engla-Grangera. Wyniki tej analizy wykazały, że wpływ ceny ropy naftowej na rynki finansowe państw eksporterów ropy naftowej był w badanym okresie bardzo różnicowany. Najbardziej wpływ ten widoczny był w przypadku Rosji, nieco słabszy w przypadku Brazylii (w obydwu tych przypadkach spadek cen ropy wpływał ujemnie na wartość indeksu), zaś w przypadku Norwegii nie można go było stwierdzić.
The exploitation and export of crude oil is the foundation of the economy of many countries. Such a dependence may be the reason for the emergence of a set of destructive economic phenomena known as „Dutch disease”. This phenomenon is described, however, for the period in which oil prices have increased or were maintained at a high level. The description of the effects of the drop in oil prices, which appeared in mid-2014, is missing for the economies of these countries. The aim of this study is to at least partially fill that gap. The subject of the analysis was the impact of oil price changes on the Russian (RTS), Brazilian (BOVESPA) and Norwegian (OSEAX) stock exchange index level during the period from the beginning of July 2014 (moment of the start of the downtrend in oil prices) to the end of June 2017. This analysis used an econometric model built in accordance with the Engel-Granger methodology. The results of this analysis showed that the impact of oil prices on financial markets of crude oil exporter countries in the period was very varied. That impact was most visible in the case of Russia, somewhat weaker in the case of Brazil (in both cases, the fall in oil prices affected the value of the index). That impact it was not determined in the case of Norway
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2017, 20, 3; 93-104
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ropa naftowa i gaz ziemny na świecie - zasoby, produkcja i konsumpcja
World crude oil and natural gas - resources, production, and consumption
Autorzy:
Hebda, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395019.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
ropa naftowa
gaz ziemny
surowce energetyczne
crude oil
natural gas
energy resources
Opis:
Bezpieczeństwo energetyczne od wielu lat stanowi fundament bezpieczeństwa w ogóle. Należy rozpatrywać tę kwestię nie tyle z punktu jednostkowego - państwa, co w kontekście o wiele szerszym - globalnym. Dostęp do strategicznych surowców energetycznych od lat stanowi problem dla państw zwłaszcza tych wysokouprzemysłowionych. Mając na uwadze deficytowe surowce, na bazie których rozwija się gospodarka, wyszczególnia się przede wszystkim ropę naftową oraz gaz ziemny. Od wielu lat specjaliści ostrzegają, że surowce te są zbyt dynamicznie wykorzystywane i w perspektywie kilkudziesięciu lat ich zasoby zostaną całkowicie wyczerpane. Istniejąca dysproporcja między państwami posiadającymi ropę i gaz a państwami- -producentami i państwami-konsumentami tym bardziej komplikuje sytuację na globalnym rynku. W konsekwencji zauważalna jest rosnąca konkurencja o dostęp do strategicznych surowców, która przyjmuje formy konfliktów zarówno ekonomicznych, jak i militarnych. W artykule "Ropa naftowa i gaz ziemny na świecie - zasoby, produkcja i konsumpcja" została zawarta zwięzła analiza obecnego stanu zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego, a także produkcja oraz konsumpcja deficytowych surowców w perspektywie globalnej. Zasadniczym źródłem danych, jakie zostały wykorzystane były coroczne raporty publikowane przez brytyjski koncern naftowy BP, głównie po 2000 roku. W pierwszym rozdziale została przybliżona problematyka ropy naftowej. Przedstawiono obecne światowe rezerwy ropy naftowej, jej produkcję i konsumpcję na poziomie najważniejszych państw. W drugim rozdziale została ujęta kwestia gazu ziemnego. Przedstawiono obecne światowe rezerwy gazu ziemnego, jego produkcję i konsumpcję również z perspektywy kluczowych państw. Zestawienia pozwalają uzyskać zwięzły pogląd na kwestię deficytowych surowców, jakimi są ropa naftowa i gaz ziemny. Ponadto analiza wyjaśnia zależności, jakie istnieją między państwami-producentami a państwami-konsumentami, a także ukazuje problem deficytu surowcowego najsilniejszych gospodarek świata.
Energy security is the foundation of national security as a whole, and will be for many years. It should be considered not only from the national perspective, but in the global context as well. Access to strategic energy resources is a crucial problem especially for industrialized countries. Keeping in mind the deficit in resources which are used for the further development of an economy, it should be noted that oil and natural gas are essential. Experts warn that oil and natural gas will be expended too rapidly for several decades, and completely depleted in 50-60 years. Existing disproportions between countries with oil and gas resources - between the producer and consumer states - complicate the situation in the global market even further. As a result, increasing competition for strategic natural resources takes the form of conflicts both economic and military. The paper "World crude oil and natural gas - resources, production, and consumption" analyzes the global reserves of crude oil and natural gas, as well as the production and cnsumption of these energetic resources. This is accomplished through a review of annual reports published by the British oil company BP (mainly after 2000). The first section of the paper addresses the issue of crude oil. The presentation covers global crude oil reserves and production and consumption of oil by the most important states. The subject of natural gas is examined in the second section of paper, similarly including global natural gas reserves and production and consumption of gas by the largest producer and consumer states. The paper summarizes existing resource shortages and international dependencies impacting major economies.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 87; 107-118
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Properties of the Baltic crude oil in the oil-in-water emulsion form : excitation-emission spectra
Autorzy:
Baszanowska, E.
Otremba, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/246400.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
crude oil
excitation-emission spectra
fluorescence
seawater
ropa naftowa
fluorescencja
woda morska
Opis:
Due to the fact that marine environment contamination by oil substances are not uncommon, it is necessary to improve the ability of determine their origin. Therefore, research on the possibility of recognizing the type of oil using its individual characteristic manifested in the processes of fluorescence excitation has been undertaken. Oil pollutants present in seawater mainly coming from ship drives, tankers, pipelines or sea bottom seeps, moreover oil leaks from offshore extraction equipment also are possible. For this reason, the crude oil extracted from the Baltic Sea deposit in the Polish Maritime Areas has been chosen for tests. Fluorescence properties of water containing small amounts of oil (concentrations from 5.59 to 55.4 ppm) in the form of oil-in-water emulsion were tested. Individual samples were assigned matrices of fluorescent values for different wavelengths, while excited by monochromatic light also for different wavelengths. The obtained matrices were visualized as a contour maps and 3D charts. For considered concentrations of crude oil dispersed in water, the wavelength-independent fluorescence maximum was determined. Obtained result indicates that in the studied wavelength range, the total fluorescence intensity is proportional to the oil concentration only for the lowest oil concentrations. The analysis of the objective parameter of the difference between the shapes of spectra indicates the similarity of the spectral shape for the lowest oil concentrations. These results are the methodological suggestion, that for the purpose of identifying the type of oil dispersed in water, spectra should be determined for sequences of different dilutions, until the excitation-emission spectra shapes become independent from the oil concentration.
Źródło:
Journal of KONES; 2018, 25, 1; 7-14
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 62

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies