- Tytuł:
-
Funkcja retoryczna Orgelbüchlein Johanna Sebastiana Bacha. Wprowadzenie
Rhetorical function of Johann Sebastian Bachs Orgelbüchlein. Introduction - Autorzy:
- Górny, Tomasz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1196776.pdf
- Data publikacji:
- 2017-12
- Wydawca:
- Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
- Tematy:
-
Bach
Orgelbüchlein
chorał
retoryka
muzyka
chorale
rhetoric
music - Opis:
-
Na wstępie omówiono trzy podstawowe formy organizacji materii muzycznej, zastosowane w Orgelbüchlein Johanna Sebastiana Bacha: chorał melodyczny (najbardziej reprezentatywny i w związku z tym nazwany chorałem typu Orgelbüchlein), kolorowany oraz w kanonie (rozważono rolę Andreas Armsdorffa jako potencjalnego prekursora tego typu). Poświęcono również uwagę odstępstwom od tego schematu (przede wszystkim In dir ist Freude BWV 615) i podkreślono szczególną rolę partii pedałowej. W głównej części artykułu przedstawiono zagadnienie związków słowno-muzycznych w kontekście „Książeczki organowej”, rekapitulując pokrótce dawniejsze obserwacje z tego obszaru badawczego (Spitta, Schweitzer) oraz wpisując tę problematykę w szerokie pole badań nad relacjami retoryki oraz muzyki. I tak zwrócono uwagę na znaczenie teorii afektów oraz teorii muzycznych figur retorycznych. Ponadto przywołano koncepcję porównania sposobu układania oracji do procesu kompozycji – ten element retoryki muzycznej okazał się najmniej oczywisty w kontekście Orgelbüchlein, niemniej myślenie o omawianych chorałach przez pryzmat inventio, dispositio oraz elocutio wydaje się możliwe. Wreszcie przypomniano kontekst tradycji luterańskiej, która nadała sztuce muzycznej bardzo wysoką rangę, zaś na koniec przeprowadzono krótką analizę chorału Jesu, meine Freude BWV 610 pod kątem retoryki muzycznej.
The paper discusses three basic musical forms used in Johann Sebastian Bach’s Orgelbüchlein (Little Organ Book): the melodic chorale (the most representative and hence known as ‘the Orgelbüchlein chorale’), ornamental chorale and canon chorale (due consideration is given to the role of Andreas Armsdorff as the likely forerunner of this type of chorale). Also discussed are the divergences from this pattern (particularly In dir ist Freude, BWV 615) and the special role of the pedal part in Bach's cycle is emphasised. The body of the article concentrates on the relationship of the music and lyrics of the Orgelbüchlein and places Bach’s work within a larger framework of ties between rhetorics and music, with a brief recapitulation of older studies in this area (Spitta, Schweitzer). Consequently, the affect theory and the theory of rhetorical figures in music are given due attention; the parallels between composing a speech and a musical piece are also drawn upon. The latter concept is perhaps the least apparent in Orgelbüchlein but an analysis of the discussed chorales in terms of inventio, dispositio and elocutio does not seem too far-fetched. Finally, the context of Lutheran religious tradition that assigned a particularly elevated role to the musical arts is called upon. The paper closes with a cursory analysis of the chorale Jesu, meine Freude, BWV 610 within the framework of musical rhetorics. - Źródło:
-
Res Rhetorica; 2017, 4, 4; 60-74
2392-3113 - Pojawia się w:
- Res Rhetorica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł