- Tytuł:
-
Regulacja rzek i potoków górskich w warunkach równowagi hydrodynamicznej
River and mountain streams training works under the hydrodynamic balance conditions - Autorzy:
-
Bartnik, W.
Ksiazek, L. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/59720.pdf
- Data publikacji:
- 2007
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
- Tematy:
-
rzeki gorskie
potoki gorskie
regulacja rzek
regulacja potokow
bezpieczenstwo przeciwpowodziowe
rownowaga hydrodynamiczna
przepustowosc koryt rzecznych
wymiarowanie koryta rzeki - Opis:
-
Gospodarcze wykorzystanie rzek i potoków spowodowało degradację równowagi
ekologicznej i intensyfikację procesów morfologicznych, co na większości
rzek i potoków doprowadziło do wystąpienia erozji i obniżenia ich dna. Zmiany
te wymuszają podejmowanie działań zmierzających do stabilizacji dna i brzegów
koryt rzecznych.
W pracy przeanalizowano dokumentację projektową regulacji pod kątem
sprawdzenia czy podejmowane prace są wystarczające dla bezpiecznego przepuszczenia
wód katastrofalnych i czy uwzględniają procesy morfologiczne kształtujące
ich koryta. Wykonano obliczenia warunków przejścia fali powodziowej na kilku
wybranych potokach górskich w różnych warunkach utrzymania ich koryt.
Stwierdzono, że pod względem hydraulicznym projektowane regulacje
spełniają swoje zadania zapewniając wymaganą przepustowość koryta. Zachowanie
projektowanej przepustowości wymaga ciągłych prac konserwacyjnych. Przy
wymiarowaniu koryt z dnem stabilnym ograniczeniem jest szerokość doliny, która
w terenie zurbanizowanym nie pozwala zaprojektować przekroju poprzecznego
koryta o kształcie najkorzystniejszym z hydraulicznego punktu widzenia. W przypadku
wymiarowania koryt z dnem ruchomym należy tak dobrać wymiary koryta
regulacyjnego, aby nie nastąpiło zerwanie obrukowania dna cieku dla przepływu
miarodajnego. Wyliczanie warunków początku ruchu w sposób uproszczony prowadzi
do przewymiarowania koryt. Powoduje to lokalną akumulację rumowiska
dennego, a warunek równowagi hydrodynamicznej nie jest spełniony. Szacowanie
składu granulometrycznego na podstawie formuł empirycznych powinno być zastąpione
pomiarami bezpośrednimi, ponieważ na warunki początku ruchu rumowiska
ma wpływ także wielkość rumowiska oraz jego kształt.
Using rivers and mountain streams for economic purposes led to the loss of ecological balance and to the intensification of morphological processes, which in most cases caused erosion as well as the lowering of riverbed. Such changes have made stabilising the river bed and its banks necessary. In our work, on the basis of the analysis of project documentation and the simulations of flood events on several mountain streams, we made an attempt to answer the question: are the river training works enough to let the catastrophic floods pass safely and do they take into account the morphological processes which have a formative influence on the riverbeds? It has been proved that as far as hydraulic structures are concerned, the adjustments that are being planned comply with the requirement of ensuring the required capacity of the river channel. Maintaining the required capacity of the river channel creates the need for constant remedial works. When dimensioning cross-sections with stable bottoms, the width of the river valley is a serious limitation which, in urban environment, does not allow the engineers to design a crosssection of a river channel whose shape would be most efficient one. In case of river channels with moveable bottoms, the size of the river cross-section should be chosen so as not to entrain to the transport the armouring layer for normal flow. Simplified calculations of the initial conditions of bedload transport lead to overdimensioning of the river channel. This, in turn, leads to local accumulation of the bed material and the condition of hydrodynamic balance is not fulfilled. Moreover, the size and shape of individual grains influence the incipient motion of bedload transport. What follows is that the empirical formulae used for estimating the granulometric composition of the deposit should be replaced with direct measurements. - Źródło:
-
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 4/2
1732-5587 - Pojawia się w:
- Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł