Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "réception" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
TRANSLATION AS A KEY AND A MIRROR: RECEPTION OF SERBIAN LITERATURE IN TODAY’S UKRAINE
PRZEKŁAD JAKO KLUCZ I ZWIERCIADŁO: RECEPCJA LITERATURY SERBSKIEJ WE WSPÓŁCZESNEJ UKRAINIE
Autorzy:
Tatarenko, Alla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911722.pdf
Data publikacji:
2019-03-12
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Serbian literature
reception
translation
recepcja
przekład
literatura serbska
Opis:
The objective of this paper is to identify the main trends in the representation of Serbian literature in Ukraine during the last twenty years, to trace the ways and means of shaping the corpus of the Serbian literature translated into Ukrainian, to determine the factors influencing the reception of Serbian belles-lettres in Ukraine, as well as changes taking place in translation policies, publishing strategies and formats of presenting translations. Translation is considered the key to understanding and identifying another nation as well as a mirror in which the reader not only sees the reflection of the Other, but also investigates their own face.
Celem artykułu jest określenie głównych tendencji w prezentacji literatury serbskiej w Ukrainie w ciągu ostatnich dwudziestu lat, prześledzenie środków i sposobów formowania korpusu przetłumaczonej literatury serbskiej, określenie czynników wywierających wpływ na recepcję piśmiennictwa serbskiego w Ukrainie, również zmian zachodzących w działalności tłumaczeniowej, strategiach wydawniczych, formach prezentacji przetłumaczonych wydań. Przekład w tym należy traktować jako klucz do zrozumienia innego narodu, jako klucz do identyfikacji i jednocześnie jako zwierciadło, w którym czytelnik widzi nie tylko odbicie Innego, ale też szuka własnej twarzy.
Źródło:
Porównania; 2018, 22, 1; 185-198
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NIEMIECKOJĘZYCZNY ODBIÓR TEKSTÓW JULIANA TUWIMA. KILKA UWAG O TRUDNOŚCIACH TRANSLACYJNYCH
Autorzy:
Doschek, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035997.pdf
Data publikacji:
2019-04-28
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
julian tuwim
poetry
translation
reception in german-speaking countries
poezja
recepcja niemieckojęzyczna
przekład
Opis:
The article responds to the need for a more comprehensive research on the reception and translation of Julian Tuwim’s diverse and innovative oeuvre outside Poland. More specifically, it discusses the reception of Julian Tuwim’s works among German-speaking readers. The author examines selected problems with translating Tuwim’s poetry into German, which are related to the structure and syntax of the poems. In particular, the article focuses on the creative use of declensional forms, which is hard to convey in German due to the fact that it lacks instrumental forms of nouns.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2020, 75; 303-310
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Le drugo ime za ljubezen…”. Novejše knjižno italijanjenje slovenskega leposlovja (2000—2013)
„To tylko inna nazwa miłości…”. Nowe włoskie przekłady słoweńskiej literatury pięknej (2000—2013)
„Just a kind of love…“. Recent Italian translation of the Slovenian literature (2000—2013)
Autorzy:
Košuta, Miran
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486753.pdf
Data publikacji:
2014-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
prevajanje
recepcija
slovenska književnost
Translation Studies
dialog
przekład
recepcja
literatura słoweńska
translation
reception
Slovenian literature
dialogue
Opis:
V letih 2000—2013 je izšlo približno 160 knjižnih prevodov slovenske proze, poezije ali dramatike v italijanski jezik. Na podlagi bibliografskega popisa prispevek razčlenjuje najopaznejše kolikostne, kakovostne in estetske značilnosti obravnavanega prevodnega korpusa, jih primerja s predhodno recepcijo slovenskega leposlovja v italijanskem prostoru, podatkovno ugotavlja, kako se je od leta 2000 do danes, posebej po vstopu Slovenije v Evropsko unijo ter v schengensko brezcarinsko območje, znatno okrepilo slovensko-italijansko literarno dajdamstvo in hkrati argumentirano osvetljuje nekaj tipoloških, za prevodoslovje splošno povednih stalnic dialoga med številčno večjimi in manjšimi jeziki, literaturami, kulturami.
Between 2000 and 2013, 160 volumes of Slovene poems, plays and prose texts were published in Italian translation. This article investigates this corpus of translations in terms of quantitative, qualitative and aesthetic issues, while also comparing it with previous receptions of Slovenian literature in the Italian cultural milieu and observing/stressing the significant increase in the literary exchange between Slovenia and Italy since 2000 (particulary after the entry of Slovenia into the European Union and the Schengen area). Within the field of Translation Studies, this article also illustrates some fundamental typological paradigms of dialogue between numerically large and small languages, literatures and cultures.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 1; 217-256
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o Epigramatach polskich Wespazjana Kochowskiego. Przyczynek do recepcji Acroamatum epigrammaticorum centuriae VII Alberta Inesa w epigramatyce polskiej XVII wieku
Some Remarks on Wespazjan Kochowski’s Epigramaty polskie. A Contribution to the Reception of Albert Ines’s Acroamatum epigrammaticorum centuriae VII in Polish Seventeenth-Century Polish Epigrammatic
Autorzy:
Piskała, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945401.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Albert Ines
Wespazjan Kochowski
przekład
nowołacińska poezja barokowa
epigramat
recepcja
translation
new-Latin
baroque poetry
epigram
reception
Opis:
Albert Ines, the Jesuit new-Latin poet writing in the middle of the seventeenth century, is today almost forgotten. This does not mean that he was not popular among his contemporaries, in particular as an author of epigrams, a fact testified by the number of the editions of his “Acroamatum epigrammaticorum libri VII”, but also by the presence of his works in the collections of poets writing in Polish. He was a source of inspiration for them that equaled Marcialis or John Owen. This paper discusses the question of the reception of Albert Ines’s epigrams in Polish seventeenth-century poetry, as instanced by the paraphrases of the Jesuit poet’s texts in Wespazjan Kochowski’s collection of epigrams put in “Niepróżnujące próżnowanie” [Non-idling Idling]. Moreover, it seeks to present the intertextual dependencies on the basis of some translations made by Kochowski.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 1; 153-167
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura austriacka na łamach „Literatury na Świecie”
Die österreichische Literatur in der Zeitschrift „Literatura na Świecie”
Austrian Literature in „Literatura na Świecie”
Autorzy:
HURNIK, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784329.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Schlüsselwörter
Österreichische Literatur
Rezeption
Zeitschriften
„Literatura na Świecie”
Übersetzungen
literatura austriacka
recepcja
czasopisma
przekład
Austrian literature
reception
magazines
translation
Opis:
The article deals with the reception of Austrian literature – as it has been presented in “Literatura na Świecie” – since the magazine was founded in 1971. The main goal has been to analyze the ways in which the magazine has contributed to the spread of literature among Polish readers. Because of the breadth of the topic, the article focuses on specific problems in: the representativeness of the works printed or excerpted, the portrayal of Austrian writers, the reviews of texts, critical reviews, translations, and discussions regarding translations. The analysis indicates that the magazine has contributed to the expansion of knowledge concerning Austrian literature and its main representatives, (Rainer Maria Rilke, Robert Musil, Elias Canetti, Franz Kafka, Georg Trakl, Paul Celan, Ilse Aichinger, Elfriede. Jelinek and others , and others), their specificity, along with the historical and cultural conditions of the literature and its proponents.
In diesem Beitrag wird die Rezeption der österreichischen Literatur in der Zeitschrift „Literatura na Świecie” vom Beginn ihres Bestehens im Jahr 1971 vorgestellt. Die hauptsächliche Aufgabe bestand darin, dem polnischen Leser die österreichische Literatur näherzubringen. Im Hinblick auf den überaus großen Umfang des Themas wurde der Zugang anhand von Problemfeldern gewählt. Im Zentrum der Betrachtung finden sich Fragen wie z.B. die nach dem repräsentativen Charakter gedruckter Werke oder Fragmente, nach den Lebensläufen von österreichischen Schriftstellern, Werkbesprechungen, Rezensionen, Übersetzungen und damit verbundene Diskussionen. Im Lichte dieser Unternehmungen lässt sich feststellen, dass die Zeitschrift zur Verbreitung des Wissens über die österreichische Literatur und ihre Hauptvertreter (R.M. Rilke, R. Musil, E. Canetti, F. Kafka, G. Trakl, P. Celan, I. Aichinger, E. Jelinek und andere) sowie über ihre Eigenheiten und ihr historisches und kulturelles Umfeld maßgeblich beigetragen hat.
W artykule przedstawiona została recepcja literatury austriackiej na łamach czasopisma „Literatura na Świecie” od początku jego istnienia (1971). Głównym celem było ukazanie sposobów przybliżania tej literatury polskiemu czytelnikowi. Ze względu na dużą rozpiętość tematu zastosowano ujęcie problemowe, w centrum uwagi znalazły się takie kwestie, jak: reprezentatywność drukowanych utworów (lub ich fragmentów), sylwetki pisarzy austriackich, omówienia utworów, recenzje, działalność przekładowa i związane z nią dyskusje. W świetle tych poczynań można stwierdzić, że pismo przyczyniło się do poszerzenia wiedzy o literaturze austriackiej, jej głównych przedstawicielach (R.M. Rilke, R. Musil, E. Canetti, F. Kafka, G. Trakl, P. Celan, I. Aichinger, E. Jelinek i in.), specyfice, uwarunkowaniach historycznych i kulturowych.
Źródło:
Transfer. Reception studies; 2017, 2; 63-83
2451-3334
Pojawia się w:
Transfer. Reception studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze studiów nad recepcją kultury zachodnioeuropejskiej w Rosji doby oświecenia (wokół czasopisma „Собрание лучших сочинений”, 1762 rok)
From the Studies on the Reception of the West-European Culture in Russia in the Enlightenment Period (around the periodical “Sobranye lucŝyh sočynenij”)
Autorzy:
Dąbrowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807138.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Oświecenie
Rosja
„Собрание лучших сочинений”
„Sobranije łuczszych soczinenij”
Johann Gottfried Reichel
recepcja
przekład
Enlightenment
Russia
“Sobranye lucŝyh sočynenij”
reception
translation
Opis:
„Собрание лучших сочинений” (1762 r.) – pierwszy rosyjski kwartalnik, założony przez Johanna Gotfrieda Reichela (1727-1778), Niemca, profesora historii powszechnej na Uniwersytecie Moskiewskim. Artykuł zawiera omówienie przedmowy (program czasopisma, zarys historii czasopism w Europie Zachodniej), wybranych przekładów utworów pisarzy zachodnich (list J.J. Rousseau do Woltera o Poemacie o zburzeniu Lizbony Woltera) i komentarzy do nich Reichela (w szczególności tłumaczenia D.I. Fonwizina powieści J. Terrassona Sethos…)
“Sobranye lucŝyh sočynenij” (1762; Rus. “Собрание лучших сочинений”) was the first Russian quarterly magazine founded by Johann Gottfried Reichel (1727-1778), a German history professor at the Moscow University. The article presents the preface (programme of the periodical, outline of the history of the West-European periodicals), selected translations of the works of the West-European authors (J.J. Rousseau’s letter to Voltaire on his Poem on the Lisbon Disaster and others) and Reichel’s comments on them (among others D.I. Fonvizin’s translation of the novel Sethos... by J. Terrasson).
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2016, 7, 4; 97-110
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komedie Goldoniego w polskim oświeceniu: Aspekty metateatralne
Goldoni’s Comedies in the Polish Enlightenment: Metatheatrical Aspects
Autorzy:
Łukaszewicz, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520103.pdf
Data publikacji:
2016-09-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski 1700-1800
Carlo Goldoni
recepcja Goldoniego
przekład
metateatr
historia dramatu
Polish theater 1700-1800
Goldoni's reception
translation
metatheater
drama history
Opis:
Wiele sztuk Carla Goldoniego ma cechy metateatralne. Autorka szuka motywu teatru w teatrze i autorefleksyjności w pięciu zachowanych osiemnastowiecznych polskich przekładach komedii Goldoniego i porównuje je z włoskimi i francuskimi oryginałami: La moglie saggia (1752; Żona poczciwa, 1766), La vedova scaltra (1748; Panna rozumna, 1774), L'avvocato veneziano (1749/1750; Mecenas poczciwy, 1779), L'amante militare (1751; Miłość żołnierska, 1781) i Le Bourru bienfaisant (1771; Dziwak dobroczynny, 1785). Dokładna analiza pokazuje, że w polskich wersjach słownictwo związane z teatrem pojawia się rzadziej niż w oryginalnych sztukach; zarazem jednak polscy tłumacze mają wyraźną tendencję do wymieniania tytułu komedii w replice zamykającej sztukę, co jest podstawową formą jeu de miroirs. Tłumacze La moglie saggia i L'avvocato veneziano, którzy zgodnie z oświeceniową ideą unarodowionej adaptacji pozbawili sztuki Goldoniego praktycznie wszystkich obcych kulturowo elementów, ograniczyli także aspekty związane z tradycją komedii dell'arte. Jedynie Marianna Maliszewska w Miłości żołnierskiej zachowała imiona postaci kojarzonych z komedią dell’arte, podkreślając nawet metateatralne walory scen z Trufaldynem (Arlekin). Tłumacze ograniczyli rolę niektórych motywów metateatralnych, ale zachowali wszystkie sceny wykorzystujące mechanizm teatru w teatrze w Żonie poczciwej, Miłości żołnierskiej i Pannie rozumnej. Ostatnia z nich, najbardziej metateatralna ze sztuk Goldoniego przetłumaczonych przez ludzi oświecenia na język polski, nosi ślady pewnych zabiegów adaptacyjnych, mających zrekompensować utratę wiarygodnego kontekstu dla efektów metateatralnych, które w oryginale zapewniały wenecki karnawał i tradycja dell’arte, nieuchronnie utracone w wyniku zastąpienia oryginalnej oprawy polską.
More than a few plays by Carlo Goldoni have metatheatrical qualities. The article probes the presence of play within a play and self-reflexivity in five surviving eighteenth-century Polish translations of Goldoni’s comedies and compares them with the Italian and French originals: La moglie saggia (1752; Żona poczciwa, 1766), La vedova scaltra (1748; Panna rozumna, 1774), L’avvocato veneziano"(1749/1750; Mecenas poczciwy, 1779), L’amante militare (1751; Miłość żołnierska, 1781), and Le Bourru bienfaisant (1771; Dziwak dobroczynny, 1785). Close examination reveals that the Polish versions employ theatre-related vocabulary less frequently than it can be seen in the original plays; on the other hand, however, the Polish translators have a marked tendency to mention the title of the comedy in the concluding lines of the play, which is a basic form of jeu de miroirs. The translators of La moglie saggia and L’avvocato veneziano who, in keeping with the idea of domesticating adaptation advocated by the Enlightenment, stripped Goldoni’s plays of virtually all culturally foreign elements diminished the aspects related to the commedia dell’arte tradition as well. Only Marianna Maliszewska retained the names of stock characters associated with commedia dell’arte in her Miłość żołnierska, where she even laid stress on the metatheatrical qualities of the scenes with Trufaldyn (Arlecchino). The translators reduced the role of some metatheatrical motifs, but they kept intact all the scenes deploying the play-within-a-play device in Żona poczciwa, Miłość żołnierska, and "Panna rozumna. The last of those, being the most metatheatrical of Goldoni’s plays rendered in Polish by the Enlighteners, bears evidence of some adaptive devices meant to compensate for the loss of a plausible context for the metatheatrical effects that had been provided in the original by the Venetian carnival and the tradition of dell’arte, inevitably lost as a consequence of replacing the original setting with a Polish one.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 103-116
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ortensio Lando i francuska wersja jego Paradoksów
Ortensio Lando and the French Version of His Paradoxes
Autorzy:
Salawa, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1902464.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
włoska literatura renesansowa
europejska recepcja kultury włoskiego renesansu
Ortensio Lando
paradoks
przekład
Italian Renaissance literature
European reception of the Italian Renaissance
paradox
translation
Opis:
Ortensio Lando was an Italian promoter of the thought of Erasmus of Rotterdam and he translated Thomas Moore's Utopia into Italian. Also, he was author of a provocative set of paradoxes (Paradossi, Lyon 1532) that were before long translated into French (Paradoxes, translated by Charles Estienne, Paris 1553), and then into English (The Defence of Contraries, translated by Anthony Munday, London 1593). A contrastive analysis of one of the paradoxes („Better to be a fool than a scholar”) in its original and its French translation displays interesting aspects of text reception. The French translator of the text engages into an intellectual play based on the use of rhetorical devices. The translation is purposefully devoid of any veiled and alluded content of ideological nature, whose presence is deducible in the Italian text.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 1; 19-30
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antologie w obiegu. O obecności i nieobecności staroserbskich tekstów w przekładzie na język polski – uwagi ogólne
Antologies in Circulation. On Presence and Absence of the Old Serbian Texts in Polish Translations. General Remarks
Антологии в читательской среде. О наличии и об отсутствии старосербских текстов в переводе на польский язык – общие замечания
Autorzy:
Lis-Wielgosz, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879836.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przekład
recepcja
literatura
Slavia Orthodoxa
piśmiennictwo prawosławnych Słowian
teksty staroserbskie
antologie
translation
reception
literature
literature of Orthodox Slavs
the Old Serbian texts
antologies
Opis:
Artykuł podejmuje problem recepcji dawnego piśmiennictwa kręgu Slavia Orthodoxa w Polsce, który jest zagadnieniem złożonym, wieloaspektowym, ściśle związanym ze specyfiką obu przestrzeni kulturowych, z pozoru różnych, lecz jak się okazuje, nie tak odległych czy odmiennych w swych tradycjach. Kwestia przekładu dawnego piśmiennictwa prawosławnych Słowian jest rozważana na przykładzie tekstów staroserbskich, a biorąc pod uwagę kryterium ich obecności i nieobecności w polskim obiegu czytelniczym, omawiane są przede wszystkim prezentacje o charakterze antologicznym.
This work deals with the problem of the reception of the former literature of the Slavia Orthodoxa circle in Poland, which is an issue folded, multifaceted, closely connected with the specificity of the two cultural spaces, seemingly different, but as it turns out, not so distant or different in their traditions. The issue of the translation of literature of Orthodox Slavs is discussed on the example of the Old-Serbian texts, given the criterion of presence and absence of these texts in Polish circulation readership.
В статье затрагивается проблема рецепции давней письменности ареала Slavia Orthodoxa в Польше, являющаяся сложным и многоаспектным вопросом, тесно связанным со спецификой обоих культурных пространств – на первый взгляд различных, однако, как оказывается, не так отдаленных и отличающихся друг от друга в своих традициях. Вопрос перевода давней письменности православных славян рассматривается на примере старосербских текстов, а на основе критерия их наличия либо отсутствия в читательской среде, комментируются прежде всего издания антологического характера. В приложении к статье приводится библиографический список около 50 заглавий.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 177-191
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Zabawa złożona ze wszystkich, jakich teatr dostarczyć może»: Les Amants magnifiques – Miłość wspaniała
‘An Entertainment Which Should Comprise All That the Stage Can Furnish ’: Les Amants magnifique—Miłość wspaniała
Autorzy:
Kencki, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520069.pdf
Data publikacji:
2016-09-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Molière
recepcja Molière'a
przekład
teatr polski 1700–1800
Les Amants magnifiques
metateatr
Franciszka Urszula Radziwiłłowa
reception of Molière
translation
Polish theater 1700–1800
metatheater
Opis:
Artykuł omawia osiemnastowieczną polską adaptację Les Amants magnifiques Moliera autorstwa księżnej Franciszki Urszuli Radziwiłłowej, której edycję opublikowano w aneksie. Artykuł analizuje zarówno przekład Radziwiłłowej, jak i wystawienie sztuki w 1749 roku w Nieświeżu, gdzie Radziwiłłowie mieli swój prywatny teatr dworski. W dramacie zastosowano zabieg teatru w teatrze, w artykule zaprezentowano więc zagadnienia dotyczące zjawiska metateatralności, przede wszystkim kluczowe propozycje jego rozumienia: klasyfikację Tadeusza Kowzana oraz system opracowany przez Sławomira Świontka na gruncie teorii komunikacji. Autor przedstawia własną propozycję ujęcia metateatru, która umożliwia analizę zjawiska w odniesieniu nie tylko do samego dramatu, ale także do widowisk teatralnych. Wychodząc z założenia, że spektakl teatralny jest sztuczną rzeczywistością, w której istnieje napięcie między realnością a wyobrażoną konwencją, autor wyróżnia cztery aspekty metateatralności: separacja gry w teatr od spektaklu jako całości; transgresja polegająca na grze granicami spektaklu; dwustronna identyfikacja aktora i odtwarzanej postaci; wreszcie absorpcja makrokosmosu świata przez mikrokosmos spektaklu. Autor dowodzi, że zastosowanie powyższych rozróżnień pozwala lepiej zrozumieć, w jakim celu księżna wykorzystywała metateatralne narzędzia proponowane przez Moliera. Argumentuje, że posłużyły one do ukazania rzeczywistości jako swoistego theatrum vitae humanae, na scenie którego człowiek poddawany jest próbie. I choć  rozmaite iluzje i pułapki zastawiane przez innych stanowią utrudnienie, to jednak trzymając się swojej cnoty (zwłaszcza miłości), człowiek jest w stanie postępować zgodnie ze swoim przeznaczeniem, którym rządzi Opatrzność Boża.
This article is an analysis of the 18th century Polish rendering of Molière’s Les Amants magnifiques by Duchess Franciszka Urszula Radziwiłłowa, supplemented by its edition in the appendix. The publication presents Radziwiłłowa's translation of the play itself as well as its 1749 performance at Nieśwież, where the Radziwiłłs had their private court theatre. The drama employs a play within a play device, the article discusses some issues regarding the phenomenon of metatheatricality. First of all, it presents some key proposals of understanding it, going back to the classifications advanced by Tadeusz Kowzan and the system devised by Sławomir Świontek on the basis of a theory of communication. The author advances his own proposition of tackling metatheatre that enables analysis of the phenomenon not only in reference to drama alone, but also in reference to theatrical performances. Starting with the assumption that the theatre performance is an artificial reality where there is an innate tension between reality and the imaginary convention, he distinguishes four aspects that pertain to metatheatricality. They are as follows: separation of a play within the play from the performance as a whole; transgression consisting in playing with the limits of the spectacle; two-way identification of the actor and the character being portrayed; and finally, absorption of the macrocosm of the world into the microcosm of the spectacle. The author argues that deployment of the above-mentioned conceptual tools enables us to better understand the purpose for which the Duchess utilised the metatheatrical devices proffered by Molière. He claims that they were used to present the reality as being a kind of theatrum vitae humanae, on the stage of which the man is being tested. And although his progress is frustrated by various illusions and traps set up by others, by holding on to his virtue (to love, in particular) he is nonetheless able to act in accordance with his destiny, governed by Divine Providence.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 25-80
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La Morale de Madame Dulska – o francuskojęzycznej edycji dramatu Gabrieli Zapolskiej
La Morale de Madame Dulska – a French-Polish publication of Gabriela Zapolska’s play
Autorzy:
Karwowska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942680.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Morality of Mrs. Dulska
naturalistic drama
reception of Polish literature abroad
translation
Gabriela Zapolska
Moralność Pani Dulskiej
dramat naturalistyczny
recepcja literatury polskiej za granicą
przekład
Opis:
The article presents the bilingual French-Polish publication, entitled La Morale de Madame Dulska. Moralność Pani Dulskiej (2011). Editors of the volume (Danuta Knysz-Tomaszewska, Grzegorz Bąbiak and Cécile Bocianowski) invited representatives of various universities to join the project, among them: Paris III Sorbonne (Elżbieta Koślacz-Virol), Paris IV Sorbonne (Danièle Chauvin) and University of Warsaw (Tomasz Wójcik). The play was translated by: Krzysztof Jeżewski – translator of Polish poetry into the French, also Elżbieta Koślacz-Virol, author of the book on Gabriela Zapolska published in France. La Morale de Madame Dulskawas based on the translation by Paul Cazin (1881-1963).The French-Polish publishing initiative has been based on a copy of Paul Cazin’s manuscript donated by his widow, Juliette Monfet, in the late 1970s.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2014, 03
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze studiów nad Molierem w teatrze staropolskim
From Studies on Molière in Old Polish Theater
Autorzy:
Lewański, Julian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433180.pdf
Data publikacji:
1956-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Molière
«Mieszczanin szlachcicem»
«Pocieszne wykwintnisie»
teatr polski 1700-1800
przekład
recepcja Molière’a
«Le Bourgeois gentilhomme»
« Les Précieuses ridicules »
Polish theater 1700–1800
translation
reception of Molière
Opis:
Artykuł dotyczy recepcji komedii Molière’a w Polsce w XVIII wieku, ze szczególnym uwzględnieniem Mieszczanina szlachcicem oraz Pociesznych wykwintniś, których dwa wczesne przekłady autor publikuje w aneksie. Mieszczanin szlachcicem został wystawiony w 1753 roku w kolegium jezuickim w Grudziądzu (Pomorze) w tłumaczeniu jezuity Antoniego Bagieńskiego (edycja krytyczna w aneksie). Przekład jest dość wierny, z tendencją do naśladowania oryginału, pominięte zostały jednak postaci kobiece ze względu na przepisy szkolne. Inną – jeszcze swobodniejszą – adaptacją Mieszczanina szlachcicem dla teatru szkolnego jest dzieło Franciszka Bohomolca (1720–1784) – redaktora Monitora Warszawskiego w latach 1765–1784. Bohomolec również pominął postaci kobiece, ponadto zmienił układ scen oraz zakończenie, aby nadać sztuce bardziej pozytywny i dydaktyczny wydźwięk. Pocieszne wykwintnisie pojawiły się na scenach staropolskich kilkakrotnie. Pierwszy znany przekład tej komedii pochodzi prawdopodobnie z początku XVIII wieku (edycja krytyczna w aneksie). Autor podkreśla wysoką jakość adaptacji, w której zachowano wiele cech oryginału, chociaż środowisko mieszczańskie komedii zostało zmienione na szlacheckie. Sztuka była prawdopodobnie prezentowana w jakiejś szlacheckiej rezydencji, może nawet na dworze królewskim. Autor komentuje jeszcze trzy inne przekłady, niektóre z nich inscenizowane prawdopodobnie w rezydencjach arystokratycznych – przeciętne tłumaczenie wojewody inflanckiego Platera (prawdopodobnie Jana Ludwika), wierszowane i gubiące różne cechy oryginału tłumaczenie Urszuli Radziwiłłowej (1752) i pozostawione w rękopisie tłumaczenie Marii Potockiej (1749). Dostosowana do potrzeb teatrów szkolnych jest natomiast zręczna adaptacja Bohomolca. Autor uznaje, że wprowadzenie doskonałych komedii francuskich do teatrów dworskich było potwierdzeniem literackich kompetencji i trafności oceny ich twórców. Obecność sztuk Moliere’a na scenach szkolnych, pomimo zakazów i zwyczajów zakonnych, uważa natomiast za świadectwo siły pióra francuskiego komediopisarza.
This article concerns the reception of Molière’s comedies in 18th-century Poland, focusing on Le Bourgeois gentilhomme (The Bourgeois Gentleman) and Les Précieuses ridicules (The Affected Ladies), whose two early translations are included in the appendix in critical editions. The former was staged in 1753 at the Jesuit college in Grudziądz (Pomerania). Although the translation by the Jesuit Antoni Bagieński (in the appendix) is generally quite faithful, with a tendency to imitate the original, all female characters were removed from the play due to school regulations. An even freer adaptation of this comedy for a school theater was prepared by Franciszek Bohomlec (1720–1784), editor of one of the first Polish periodical papers, Monitor Warszawski, from 1765 to 1784. Bohomolec not only omitted female characters, but also changed the sequence of scenes and the ending to give the play a more positive and didactic tone. Les Précieuses ridicules appeared on Old Polish stages several times. The first known translation (in the appendix) probably dates from the early 18th century. The author of the article emphasizes the high quality of this adaptation, which retained many features of the original comedy, despite changing its social milieu from the bourgeoisie to the nobility. The play was probably performed at a manor house, perhaps even at the royal court. The author also comments on three other Polish versions of the comedy, likely staged in aristocratic mansions: a mediocre translation by the Livonian gover Plater (probably Jan Ludwik), a rhymed rendering by Urszula Radziwiłł (1752), in which various features of the original are lost, and a translation by Maria Potocka (1749), which exist in manuscript. In addition, there is also a skillful adaptation by Bohomolec, where the original is altered to meet the needs of school theaters. The author concludes that the introduction of excellent French comedies into court theaters confirms their creators’ literary competence and good sense of judgement. The presence of Moliere’s plays on school stages despite monastic prohibitions and customs, in turn, is seen as a testimony to the power of the French playwright's pen.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 4; 597-630
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bliskość kulturowa a przekład w obrębie literatury polskiej i słowackiej
Kultúrna blízkosť a preklad v okruhu poľskej a slovenskej literatúry
The proximity of culture and literary translation within Polish and Slovak
Autorzy:
Spyrka, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486810.pdf
Data publikacji:
2012-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
przekład
bliskość kulturowa
kultura polska i słowacka
literatura
recepcja
translacia
kultúrna blízkosť
poľská, slovenská kultúra
literatúra
literárna recepcia
translation
cultural proximity
Polish, Slovak culture
literature
reception
Opis:
Translatologický výskum spravidla sa sústreďuje na problémoch spojených s prekladom v okruhu jazykov a kultúr priemerne vzdialených. Vo všeobecnom presvedčení Poliakov slovenská kultúra je poľskej blízka. Podľa najnovších antropologických koncepcií ako kultúru blízku sa považuje takú, ktorá v prijímacom okruhu je dobré známa a akceptovaná a vzhľadom na stupeň záujmu o ňu zostáva v centrálnom postavení v porovnaní s ostatnými cudzími kultúrami. Slovenská kultúra je v Poľsku malo známa, nie je o ňu záujem, dá sa teda povedať, že je to len susedská kultúra. Takéto postavenie sa prenáša na počet uverejňovaných prekladov literárnej tvorby z južnej strany Tatier a na jej recepciu. Zase presvedčenie o blízkosti slovenskej kultúry voči poľskej sa nadpisuje na pociťovanú podobnosť jazykov, čo ovplyvňuje kvalitu prekladov. Rozdiely a odlišnosti v oblasti kultúry sa odzrkadľujú v jazyku a zapríčiňujú rôzneho druhu ťažkosti v procese translácie: v oblasti prekladu vlastných mien, slov — reálií, frazeologických spojení, vo spoločenských zvykoch, textových konvenciách, literárnych prúdoch a smeroch. Pozorovanie týchto ťažkosti vedie ku konštatácii, že napriek všeobecnému presvedčeniu o blízkosti poľskej a slovenskej kultúry preklad v okruhu týchto literatúr je plný problémov spôsobených kultúrnou odlišnosťou. Riešenia týchto ťažkosti prijímané prekladateľmi nasvedčujú tomu, že príliš často podliehajú ilúzii kultúrnej blízkosti a preklady neplnia svoje funkcie, ktoré im patria v poľsko-slovenskom interkultúrnom dialógu. Presvedčenie o kultúrnej blízkosti je jedna s najdôležitejších prekážok v preklade.
Translatological research generally focuses on problems of translation in the languages and cultures with the average distance between each other. For Poles the common perception is that the Slovak culture is close to the Polish one. According to the latest anthropological concept the culture is considered close when in the receiving area it is well-known and accepted and interest in it puts it in a central position in comparison with other strange cultures. Slovak culture in Poland is little-known, does not attract the interest, so it can only be described as a neighbourly. Such a position of Slovak culture in Poland is reflected in the number of published translations of Slovak literature and their reception. The belief that Slovak culture proximity to the Polish one is applied to the perceived similarity of languages which affects the quality of translation. Differences and dissimilarities in culture are reflected in the language and cause various types of obstacles in the process of translation: in the translation of names, words-realities, collocations, social behaviors, conventions of text, literary trends and currents. Observation of these difficulties leads to the conclusion that contrary to popular belief about the proximity to the Polish and Slovak cultures translation within these literatures poses many problems caused by cultural differences. Solutions of these difficulties adopted by translators, demonstrate the fact that translators yield to the illusion of proximity of cultures. Translations do not perform their functions belonging to them in the Polish-Slovak intercultural dialogue. The belief in the cultural proximity is one of the most significant barriers in translation.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2012, 3, 1; 184-199
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Wymawia się Szekspir»: Mistrzowi Williamowi w czterechsetną zgonu jego rocznicę
‘It Is Pronounced Shek-speer’: For Master William on the Quadricentennial of His Demise
Autorzy:
Komorowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520056.pdf
Data publikacji:
2016-09-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
William Shakespeare
Wojciech Bogusławski
przekład
recepcja Shakespeare'a
teatr polski 1700-1800
teatr polski 1800-1900
translation
reception of Shakespeare
Polish theater 1700–1800
Polish theater 1800-1900
Opis:
Wojciech Bogusławski poprzedził pierwodruk swojego przekładu Hamleta, umieszczonego w czwartym tomie Dzieł dramatycznych, przedmową zatytułowaną „Shakespeare", w której w przypisie zdradził: „Wymawia się Szekspir". W ciągu prawie stu lat pisownia nazwiska dramaturga ze Stratfordu w Polsce wahała się między tymi dwoma skrajnościami: „Shakespeare" lub starsza wersja „Shakespear" z jednej strony i jakaś forma polskiego zapisu fonetycznego, najbardziej rozpowszechniona – i w końcu zwycięska – „Szekspir" z drugiej. Pomiędzy tymi biegunami w latach 1765–1849 pojawiło się w polskich drukach i rękopisach co najmniej 40 (słownie czterdzieści) wariantów zapisu, angielskich, niby-angielskich, bardziej lub mniej fonetycznych i na różne sposoby hybrydowych. Większość wariantów to próby autorów i redaktorów zapisania lub „oswojenia” nazwiska autora Hamleta w języku polskim. Zawarta w artykule lista, publikowana w tej formie po raz pierwszy, jest ułożona chronologicznie. Każdy przypadek pierwszego użycia jest cytowany i opatrzony zwięzłym komentarzem. Lista jest jednak potencjalnie niekompletna, ponieważ odnalezienie kolejnych wersji nie jest wykluczone.
Wojciech Bogusławski prefaced the first publication of his translation of Hamlet, included in volume four of his Dzieła dramatyczne (Dramatic Works), with an introduction titled “Shakespeare,” where he volunteered in a footnote: “It is pronounced Szekspir [Shek-speer].” Within the period of almost one hundred years, the spelling of the Stratford playwright’s name in Poland vacillated between these two extremes: “Shakespeare,” or the older version of “Shakespear,” on the one hand, and some form of Polish phonetic spelling, the most widespread—and at the end, prevalent—being “Szekspir,” on the other. Polish prints and manuscripts from 1765–1849 contain at least forty spelling variants ranging from English and pseudo-English to more or less phonetic versions, with numerous hybrid solutions in between. Most of the variants are attempts by Polish authors and editors at making the name of Hamlet’s author more familiar in Polish. The present list, published as such for the first time, is arranged chronologically. Each instance of the first usage is quoted and a succinct commentary is supplied.  The list is potentially incomplete, however, since other versions might crop up in future research. 
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 5-24
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między polityką a estetyką — o recepcji i przekładzie "Przedstawienia Hamleta we wsi Głucha Dolna" Ivo Brešana
Između politike i estetike — o recepciji i prijevodu Brešanove "Predstave Hamleta u selu Mrduša Donja"
Between politics and aesthetic — about the reception and translation of Brešan’s "Predstava Hamleta u selu Mrduša Donja"
Autorzy:
Małczak, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487167.pdf
Data publikacji:
2012-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Ivo Brešan
Pryedstawienie “Hamleta” we wsi Gucha Dolna
recepcja
przekład
polityka
estetyka
Predstava „Hamleta” u selu Mrduša Donja
recepcija
prijevod
politika
estetika
Predstava “Hamleta” u selu Mrduša Donja
reception
translation
politics
aesthetic
Opis:
"Predstava Hamleta u selu Mrduša Donja" je najpopularnija u Poljskoj hrvatska i šire bivša jugoslovenska drama i predstava. Njezin je prijevod prvi put objavljen u časopisu Dialog (br. 1/1975), a zatim u knjizi "Antologia współczesnego dramatu jugosłowiańskiego" 1988. Prva je predstava realizirana 1975. u Zielonoj Góri, posljednja 2009. u Krakowu. Ukupno Brešanov tekst je bio izvođen u 16 poljskih kazališta. U članku se analizira recepciju i interpretaciju koje oscili¬raju između dva suprotna pola: ili se naglašava općeljudsku dimenziju teksta pa pruža universa¬lističku intepretaciju, ili se inzistira na političkom i društvenom kontekstu.
"Predstava Hamleta u selu Mrduša Donja" is the most popular Croatian and former Yu¬goslav drama and play in Poland. The Polish translation of "Predstava…" was published in the magazine Dialog (nr. 1/1975) and then in 1988 in the book "Antologia współczesnego dramatu jugosłowiańskiego". The first play was realised in Zielona Góra in 1975, the last one in Krakow in 2009. In total, Brešan’s text was played in 16 Polish theatres. The subject of the analisys is the reception and translation which oscillates between two opposite poles: universal interpretation which emphasises human, timeless meaning of the drama and political interpretation which emphasises political and social context presented in the drama.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2012, 3, 1; 75-94
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies