Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XX wieku" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Muhajirs. Remarks on Muslims’ Emigration from the Bulgarian Lands in the Turn of 19th and
    Muhajirs. Remarks on Muslims’ Emigration from the Bulgarian Lands in the Turn of 19th and 20th Century
    Autorzy:
    Popek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/910000.pdf
    Data publikacji:
    2017-01-26
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Historia Bułgarii
    przełom XIX i XX wieku
    emigracja
    mniejszość turecka w Bułgarii
    Bałkany
    Opis:
    During the Russo-Turkish War (1877–1878) and the first months after that conflict about 500 thousands Muslims emigrated from Bulgarian lands, 250 thousands died because of hostilities, hunger, diseases and cold. The prewar number of Muslim population of Principality of Bulgaria and Eastern Rumelia decreased by about 50%. After the peace, the emigration of Muslims was still progressing – it is estimated that in 1878–1912 350 thousandsMuslims left Bulgarian lands. The paper concentrated on the main causes and effects of that phenomenon: a lack of career possibilities for the Muslim elites, the fear of retaliation for taking part in pogroms during the April Uprising, the so-called Agrarian Revolution, the defeat of rebellions against the new authorities, army recruitment and an inability to adapt to transformations of the Bulgarian society. There are also presented the attitude of Bulgarian authorities to these phenomenon, which had the pivotal meaning for the demographic structure of Bulgarian state: the percent of Muslims declined from 23,5% in 1879\1881 (for Principality of Bulgaria and Eastern Rumelia) to 15% in 1905.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2016, 23, 1; 47-70
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielkie zmiany w małym mieście. Dobre i złe spotkania z nowoczesnością w Promieniu Stefana Żeromskiego
    Small Town, Great Changes – Promień [The Ray] by Stefan Żeromski and Multidimensional Modernity
    Autorzy:
    Chyła, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27309721.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Stefan Żeromski
    Promień [The Ray]
    modernity
    XIX-th – XX-th century
    Promień
    nowoczesność
    przełom XIX i XX wieku
    Opis:
    W artykule przeanalizowano złożone i niejednoznaczne aspekty modernizacji,przedstawiony przez Stefana Żeromskiego w intrygującej, choć mało znanej powieści Promień (1898).
    This article analyses complex and ambiguous aspects of modernisation, depicted by Stefan Żeromski in his intriguing but rather obscure novel Promień [The Ray] (1898). The writer chooses a provincial town for his scenery – although based on Kielce, it is hidden with a fictional name – which experiences an industrial revolution in miniature. A railroad built in the area, old, solid shops and enterprises brought to death by the modern way of trade and a shockingly radical local newspaper ran by the novel’s protagonists are just a few most striking symptoms of that inevitable and unsettling process of change.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 312-329
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Печатное слово приобретало все большее значение…»
    “The printed word has become increasingly important”…
    „Słowo drukowane zyskiwało coraz bardziej na znaczeniu…”
    Autorzy:
    Łucewicz, Ludmiła
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/782360.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Finland
    periodicals
    Russian-speaking
    the turn of the XIX–XX centuries
    Finlandia
    prasa
    rosyjskojęzyczny
    przełom XIX i XX wieku
    Opis:
    Autorka artykułu przeanalizowała ogół określonych czynników historyczno-kulturowych, które wpłynęły na przebieg stosunków rosyjsko-fińskich, a także na powstanie i funkcjonowanie w Wielkim Księstwie Finlandii rosyjskojęzycznego czasopiśmiennictwa. Analiza wybranych epizodów z historii rosyjskojęzycznych periodyków przełomu XIX i XX stulecia pozwala wysnuć wniosek, że właśnie w tym okresie słowo drukowane zyskiwało coraz bardziej na znaczeniu, jeśli chodzi o kształtowanie społeczno-politycznych oraz narodowo-patriotycznych nastrojów i ogólnokulturowych postaw zarówno w rosyjskim, jak i w fińskim społeczeństwie. Pozycja trzech periodyków, poddanych analizie pod kątem dominujących tendencji światopoglądowych oraz kręgu odbiorców, okazuje się inna. Prorządowa „Finliandskaja gazieta” (redaktor: prawnik, monarchista Iwan Bażenow), będąc tubą propagandową caratu i prowadzonej przez niego nacjonalistycznej i rusyfikacyjnej polityki, zwraca się do wszystkich mieszkańców Wielkiego Księstwa. Liberalny „Russkij gołos” (redaktor: profesor, liberał Konstantin Arabażyn) optuje za ideami humanizmu, a także jednoczeniem się narodów, opartym na ogólnych, materialnych, duchowych i kulturowych wartościach oraz przesłankach prawnych; jej czytelnicy to przeważnie inteligencja rosyjska. Z kolei radykalne „Dni naszej żizni” (redaktor: uczestnik ruchu „Białych”, poeta Iwan Sawin) z jednej strony odrzucają wszystkie zdobycze rewolucji rosyjskiej i ostro krytykują pasywnych „ojców-emigrantów”, z drugiej zaś utopijnie wierzą w przyszłą konsolidację rozproszonej młodzieży w walce przeciwko bolszewikom, prowadzonej nie tylko słowem, ale i czynem; adresatami periodyku pozostają głównie młodzi przedstawiciele rosyjskiej emigracji.
    The author of the article reviewed the totality of certain historical, political, general cultural factors that influenced the processes of Russian-Finnish interaction, which influenced on the processes of Russian-Finnish interaction, as well as the formation and existence of the Russian-language press in the Grand Duchy of Finland. The study of the number of selected episodes from the history of Russian-language periodicals of the late XIX – early XX centuries gives reasons to conclude that it was during this period that the printed word became increasingly important for the formation of socio-political, national-patriotic, general cultural sentiments in both Russian and Finnish society. The positions of the three reviewed periodicals are different both in their dominant ideological attitudes and in the readership. The pro-government Finnish newspaper (editor: lawyer, monarchist Ivan Bazhenov) being the official mouthpiece of the targeted nationalist russification policy of tsarism, appeals to the entire population of the Grand Duchy. The liberal “Russian voice” (editor: liberal professor Konstantin Arabazhin) advocates for the humanitarian values, the unity of nations based on common material, spiritual, cultural and legal interests; her readers are mostly Russian intelligentsia. The radical “Days of our life” (editor: member of the White movement, the poet of the “white idea” Ivan Savin), on the one hand, deny all the gains of the Russian Revolution and sharply criticize inactive “fathers-emigrants”, on the other hand, they utopianly rely on the coming consolidation of the youth “scattering” in the struggle against Bolshevism, not only in word but in deed; its addressee is Russian emigration, mainly youth.
    Źródło:
    Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze; 2019, 29; 13-39
    0208-5038
    2353-9674
    Pojawia się w:
    Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oświatowa, kulturalna i towarzyska działalność Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Kupców i Młodzieży Handlowej we Lwowie w latach 1866-1912
    Autorzy:
    Frączek, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131273.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    Lwów
    Stowarzyszenie Młodzieży Handlowej
    przełom XIX i XX wieku
    Lviv
    Association of Young Traders
    the turn of XIX and XX century
    Opis:
    At the turn of the XIX and XX century, Lviv was the place where the needs and business of many national groups were interweaving. The problematics of Lviv merchant organizations’ activity remains a little discussed topic in scientific studies. This text constitutes kind of complement to available literature dedicated to this issue. It is also an attempt to present development as well as diversified and remarkably valuable educational activity of the catholic Association of Mutual Assistance of Merchants and Young Traders in Lviv in 1866-1912. Presented content is based on the analysis of available source materials – reports of directorate of this organization.
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2021, 28; 75-87
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przemiany architektoniczne Skawiny na przełomie XIX i XX wieku. Część II – obiekty użyteczności publicznej
    Architectonic transformations of Skawina at the turn of the 19th and 20th century. Part II – public utility buildings
    Autorzy:
    Krupa, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217190.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    Skawina
    przełom XIX i XX wieku
    historyczna zabudowa
    obiekty użyteczności publicznej
    turn of 19th and 20th century
    historic buildings
    public utility buildings
    Opis:
    Niniejsza wypowiedź jest kontynuacją artykułu opublikowanego w numerze 35 „Wiadomości Konserwatorskich”, który dotyczył przemian architektonicznych Skawiny na przełomie XIX i XX wieku. Część pierwsza dotyczyła obiektów przemysłowych, które powstały w mieście w przedmiotowym okresie. Niniejszy tekst koncentruje się na problematyce skawińskich obiektów użyteczności publicznej, takich jak ratusz projektu znanego krakowskiego architekta ówczesnej epoki, Władysława Ekielskiego, przebudowany według wizji tegoż architekta kościół pw. św. św. Szymona i Judy, gmach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, dworzec kolejowy oraz ochronka miejska. Poziom architektoniczny opisanych obiektów dowodzi rangi, jaką miało miasto na przełomie XIX i XX wieku, w okresie swojego największego rozwoju.
    This paper is a continuation of the article published in the 35 issue of the “Journal of Heritage Conservation”, which concerned architectonic transformations of Skawina at the turn of the 19th and 20th century. The first part concerned industrial objects which were built in the town within the period of our interest. This text focuses on the issue of public utility objects in Skawina, such as the town hall designed a well-known architect of the epoch – Władysław Ekielski from Krakow, the church of St. Simon and Jude rebuilt according to the vision of the same architect, the building of the “Sokół” Gymnastic Association, the railway station and the town orphanage. The architectonic level of the described objects confi rms the rank the town used to have at the turn of the 19th and 20th century, i.e. in its heyday.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2015, 42; 44-53
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aktywność kulturalno - oświatowa Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Rękodzielniczej „Skała” we Lwowie (1856–1914)
    Cultural and educational activity of the Association of Young Catholic Craftsmen 'Skała' in Lviv (1856-1914)
    Autorzy:
    Rędziński, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031052.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    stowarzyszenia robotnicze
    działalność kulturalno-oświatowa
    przełom XIX i XX wieku
    Lwów
    the associations of workers
    education and cultural animation
    the turn of 19th and 20th century
    Lviv
    Opis:
    W okresie zaborów władze austriackie pozwoliły w roku 1856 na utworzenie polskiego stowarzyszenia rzemieślników, łączącego wzajemną pomoc z działalnością kulturalno-oświatową. W ramach działalności „Skały” wyróżniono dwa okresy: paternalistyczny, do 1889 r., a także zdemokratyzowany, po zmianie statutu. W pierwszym okresie jego działalności prawo do pełnoprawnego członkostwa posiadali jedynie uczniowie rzemieślników będący licencjatami, a kobietom nie wolno było wstępować do Stowarzyszenia. Jego członkowie nie mieli nic do powiedzenia w kwestii wyboru organów zarządzających i podejmowanych przez nie decyzji. Powodem było to, że organizacja była bardziej jak braterstwo ludzi podzielających te same przekonania religijne. Dokonanie zmian w statucie w roku 1889 wprowadziło demokratyczne zasady funkcjonowania Stowarzyszenia. Od tego czasu każdy mężczyzna, wyznający wiarę katolicką, czy to rzemieślnik, czy przemysłowiec, mógł do niej dołączyć. Wybrano wszystkie władze organizacji. Celem Stowarzyszenia było kształcenie młodzieży katolickiej, pielęgnowanie wśród nich ducha religijnego i wychowanie ich na dobrych rzemieślników. Wiodącymi formami działalności były dokształcanie ogólne i zawodowe. Sfera kulturalna obejmowała działalność własnych grup artystycznych: chóru, orkiestry i zespołu teatralnego. Znaczącą rolę w polskim wychowaniu patriotycznym odegrały obchody rocznic narodowych: Konstytucji 3 Maja, powstań narodowych i unii polsko-litewskiej. Środkiem do osiągnięcia tego celu były także wieczory literackie poświęcone zasłużonym dla narodu polskiego poetom i pisarzom: Adamowi Mickiewiczowi, Kornelowi Ujejskiemu, Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu i Henrykowi Sienkiewiczowi.
    In the times of the Partitions, the Austrian authorities permitted, in the year 1856, that a Polish association of craftsmen combining mutual aid with cultural and educational activity be established. Within the scope of the activity of 'Skała', two periods are distinguished: paternalistic, until the year 1889, and also democratised, after making changes in the articles of association in this latter year. In the first period of its activity, only be craftsman apprentices being bachelors enjoyed the right to become the full members, and women were not permitted to join the Association. The members of it had no say in the aspect of electing the governing bodies, or the decisions made by them. The reason for that fact was that the organisation was more like a brotherhood of people sharing the same religious convictions. Making changes in the articles of association in the year 1889 introduced the democratic rules of functioning the Association. Since that time on, anyone who was a male follower of catholic faith, be it a cratfsman or an industrialist, was permitted to join it. All the authorities of the organisation were elected. The objective of the Association was to educate catholic youths, nurturing religious spirit among them and educating them to become good craftsmen. The leading forms of the activity were general and vocational further training. The cultural sphere included the activity of own groups of artists: a choir, an orchestra and a theatre ensemble. A significant role in Polish patriotic upbringing was that played by the celebrations of national anniversaries: the Constitution of the Third of May, the national uprisings and the PolishLithuanian Union. The means of attaining this objective was also literary soirées dedicated to poets and writers having merits for Polish nation: Adam Mickiewicz, Kornel Ujejski, Józef Ignacy Kraszewski and Henryk Sienkiewicz.
    Źródło:
    Kultura – Przemiany – Edukacja; 2020, 8; 13-31
    2300-9888
    2544-1205
    Pojawia się w:
    Kultura – Przemiany – Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "A Body Without a Head". The Elite of the Muslim Minority in the Bulgarian Lands at the Turn of the 20th Century
    Autorzy:
    Popek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/910216.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Elite
    Muslim Minority
    Bulgaria
    Turn of 20th Century
    Emigration
    Muslim Minority in Bulgaria
    Balkan Islam
    elity
    mniejszość muzułmańska
    Bułgaria
    przełom XIX i XX wieku
    emigracja
    mniejszość muzułmańska w Bułgarii
    islam na Bałkanach
    Opis:
    The Russo-Turkish War of 1877–1878 led to the end of the Ottoman rule in the Bulgarian lands, which entailed a huge emigration of the Muslim population. The Ottoman elite was the first who decided to leave. Officials, hodjas, imams, officers, landowners, urban dwellers, and the intelligentsia moved to the Ottoman Empire out of fear of retaliation for having links with the former authorities. Additionally, after the Unification of the Principality of Bulgaria and Eastern Rumelia in 1885, there was a new migration wave of Muslim officials, local activists, and militia officers from Southern Bulgaria. As a result, in 1879–1949 about 80% of the Muslim population of Bulgaria were small farmers, about 19% lived in cities as craftsmen, and only about 1% had a chance to make a career as entrepreneurs or merchants. The paper will focus on the three elite groups who correspond with the traditional division of the elite: the political (muftis), the economic (landowners, merchants, entrepreneurs), and the intellectuals (teachers – hodjas).
    Ciało bez głowy”. Elita mniejszości muzułmańskiej na ziemiach bułgarskich na przełomie XIX i XX wieku Wojna rosyjsko-turecka lat 1877–1878 zakończyła panowanie osmańskie na ziemiach bułgarskich, co równocześnie doprowadziło do wielkiej emigracji ludności muzułmańskiej. Osmańskie elity jako pierwsze opuściły odrodzoną Bułgarię. Urzędnicy, hodżowie, imamowie, oficerzy, posiadacze ziemscy, mieszczanie oraz inteligenci wyjeżdżali do Imperium Osmańskiego w obawie przed rozliczeniami za powiązaniami z dawnymi władzami. Następnie, po zjednoczeniu Księstwa Bułgarii i Rumelii Wschodniej w 1885 roku, doszło do nowej fali migracyjnej muzułmańskich urzędników, działaczy lokalnych oraz oficerów milicji z ziem Bułgarii południowej. W okresie 1879–1949, w 80% muzułmanie w Bułgarii byli drobnymi chłopami, 19% żyli w miastach i pracowali jako rzemieślnicy, jedynie 1% miał szanse zrobić karierę. Artykuł skupia się na trzech grupach elity mniejszości muzułmańskiej w Bułgarii, co koresponduje z tradycyjnym podziałem elit: polityczna (mufti), ekonomiczna (posiadacze ziemscy, kupcy, przedsiębiorcy) oraz intelektualna (nauczyciele – hodżowie).
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 129-141
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kultura ludowa jako wspólny przedmiot zainteresowań polskich i ukraińskich twórców oraz badaczy we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku
    Народна культура як загальний предмет інтересу польських та українських митців та дослідників у Львові на зламі ХІХ–ХХ століть
    Autorzy:
    Neszew, Vira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015622.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Польсько-українські дискусії
    література
    народна культура
    Львів
    злам ХІХ–ХХ століть
    Polish-Ukrainian literary contacts
    Polish-Ukrainian scientific contacts
    folk culture
    polemics
    modernism
    Young Poland
    “Young Ukraine”
    Lviv
    the turn of the 19th and 20th centuries
    dyskusje polsko-ukraińskie
    literatura
    kultura ludowa
    Lwów
    przełom XIX i XX wieku
    Opis:
    Szkic jest próbą zrekonstruowania polsko-ukraińskich dyskusji o literaturze we Lwowie, uwzględniających obecność kultury ludowej w twórczości. Ma charakter historyczno-przeglądowy, zastosowano w nim również metodę porównawczą. Fascynacja ludowością z jednej strony jednoczyła polskich i ukraińskich intelektualistów, zaś z drugiej niejednokrotnie była powodem sporów wewnątrz tych środowisk. Teksty krytyczno-literackie o tematyce ludowej, ukazujące się na łamach wybranej prasy lwowskiej na przełomie XIX i XX wieku, są świadectwem aktywnej współpracy intelektualnej Polaków i Ukraińców, a także wzajemnego zainteresowania rozwojem kultury sąsiada.
    Дана стаття є спробою реконструювати польсько-українські дискусії про літературу у Львові, з урахуванням присутності народної культури у творчості. Вона має історико-оглядовий характер, хоча тут автором використовувався порівняльний метод. З одного боку, захоплення народництвом об’єднувало польську та українську інтелігенцію, а з іншого – часто було причиною суперечок у цих колах. Критично-літературні тексти на народну тематику, опубліковані в добірній львівській пресі на зламі ХІХ–ХХ століть, є свідченням активної інтелектуальної співпраці поляків та українців, а також обопільної зацікавленості у розвитку культури сусідів.
    The essay is an attempt to reconstruct Polish-Ukrainian discussions about literature and science in Lviv through the prism of folk culture. On the one hand, the fascination with the populace united Polish and Ukrainian intellectuals, and on the other, it was often a reason for discussions within these circles. Critical-literary texts on folk issues, published in the selected Lviv press at the turn of the 19th and 20th centuries, are a testimony to the active intellectual cooperation of Poles and Ukrainians, as well as mutual interest in the development of the neighbor’s culture.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 160-178
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies