Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Nazwy miejscowe"" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
Nazewnicze powroty w kontekście językowych uniwersaliów. Dawne i współczesne nazwy miejscowe o charakterze internacjonalnym
The Return of Names in the Context of Language Universals: Ancient and Contemporary Local Names with an International Character
Autorzy:
Rutkiewicz-Hanczewska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597914.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwy intertekstualne
transonimizacja
egzonimy
nazwy miejscowe
nazwy apartamentowców
intertextual names
transonymization
exonyms
place names
names of apartments
Opis:
The article concerns the history and unique nature of local names derived from exonyms, such as Alexandria, Spain and Lisbon. It describes both past and contemporary onyms, i.e. the names of housing estates, such as Little Tuscany, and apartment buildings, such as Rome, London and Mont Blanc, which are the continuations of the toponymic model launched in the past. The author embeds this model of names in a broader cultural context by referring to language universals. In addition to the rich collection of the oldest biblical names that have been transferred to present names, transfers of old names can be observed among contemporary names. In the past (in the early nineteenth and twentieth centuries), these were mainly the names of countries and, less frequently, those of cities, lands and geographic objects. Today, toponyms are usually based on the names of European cities, attractive geographic objects (lakes, rivers, islands, mountains, volcanoes) and, more rarely, states. While the names of biblical lands were fascinating and attractive in the past, they are almost absent in contemporary names, and if they are present, they concern culturally fixed images such as that of Eden. Both formerly and today, the creators of this kind of names show a longing for the creation of a new world which is no longer inhabited by God in a strictly religious dimension, but a secular one where happiness, peace and joy are sought. In both characterised spaces, the names transferred serve commemorative functions and also imitate coveted spaces which cannot be physically inhabited but can at least be imitated by their names. Formerly, they were real imago mundi representing sacred places (e.g. names such as Calvary). Today, they are created as part of the contemporary architectural tendency for coherence in planning space, names and design.
Źródło:
Onomastica; 2019, 63; 31-50
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z historii ustalania nazw miejscowości na pograniczu polsko-ukraińskim po 1945 roku
До історії офіційного іменування населених пунктів на польсько-українському пограниччі після 1945 поку
Autorzy:
Rieger, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015595.pdf
Data publikacji:
2021-12-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
ойконіми
зміни назв населених пунків
українські ойконіми в Польщі
place names
Ukrainian place names in Poland
changes of place names
nazwy miejscowe
zmiany nazw miejscowych
ukraińskie nazwy miejscowe w Polsce
Opis:
Administracyjne zmiany ukraińskich i uważanych za ukraińskie nazw miejscowości w Polsce południowo-wschodniej w 1977 roku, późniejsze zabiegi o uchylenie zmian i przywrócenie nazw w 1981 roku były już omawiane. W artykule podano kilka nowych szczegółów oraz omówiono wcześniejsze zmiany przeprowadzone po 1945 roku.
Адміністративні зміни українських і таких, що вважалися українськими, назв населених пунктів у Південно-Східній Польщі в 1977 році, пізніші заходи, що мали на меті скасування цих змін і повернення назв у 1981 році, вже були обговорені. У статті подано кілька нових подробиць, а також обговорено більш ранні зміни, запроваджені після 1945 року.
In 1977 Polish government renamed 122 places names in southeasth Poland, replacing place names of Ukrainian origin (in fact part of them were actually of Polish origin) with new, Polish ones. Thanks in part to the efforts of the Solidarity movement the changes were reverteded in 1981. The paper presents some new details concerning the efforts made for the restitution of the old place names and discusses earlier changes to place names of Ukrainian origin made after 1945.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 31-37
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bałtyckie nazewnictwo Mazowsza
Baltic names in the Mazovia region
Autorzy:
Bednarczuk, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992278.pdf
Data publikacji:
2021-12-28
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwy bałtyckie
nazwy miejscowe
nazwy terenowe
hydronimy
Mazowsze
Batlic names
place names
terrain names
hydronyms
Mazovia
Opis:
As one could expect, the greatest number of the Baltic hydronyms and toponyms are featured in the northeastern part of the Mazovia region in the area of the confluence of the entire Narew and lower Bug. These are mainly names of rivers (35), less numerous are place names (24). The majority of these names is motivated by names featured in the area of historical Prussia and Yatvingia. Moreover, some of them even have direct equivalents in that region; references to the Lithuanian language are less common. This enables us to surmise that the prehistorical Mazovia region was inhabited by West Baltic people, and the Slavic colonizers reached this area in the late prehistorical period.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 1; 137-144
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy miejscowe – przekaz i świadectwo rzeczywistości kulturowo-historycznej. Ochrona, eksploracja, upowszechnianie
Autorzy:
Trapszyc, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687259.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
intangible cultural heritage
toponyms
place names
urbanonyms
Torun
niematerialne dziedzictwo kulturowe
 toponimy
 nazwy terenowe
  urbanonimy
 Toruń
Opis:
The UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage strongly emphasises the role of oral tradition. However, among the  elements of intangible heritage which it mentioned, toponyms– names of historic, cultural and topographic/natural content – were omitted. This does not mean that they are not under protection. Place names and urbanonyms deserve attention of cultural anthropologists, historians and museologists, not only as research objects, but also as historical sources requiring the same care as other monuments.In the article I concentrate on the names of Toruń, a city included in the UNESCO World Heritage List, and the names of several villages near Toruń. This choice is aimed at presenting the problem of protecting historic names, the necessity of restoring the names eradicated from terminology and assigning toponyms used in colloquial speech.My reflections are the result of research carried out as part of my work in the Ethnographic Museum in Toruń. It is based on interaction with members of the local community, activists of local organisations and officials. The experiences gained from these contacts prove that the awareness of the value of historic place names and the knowledge of the law on the preservation of historic monuments are still very low. Hence the need for cultural anthropologists’ work. However, it should involve not only discovering toponyms and creating a catalogue of historic names, but also education, which can be provided in the dialogue with our interlocutors.
W Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego mocno podkreśla się rolę ustnego przekazu. Wśród wymienionych elementów niematerialnego dziedzictwa pominięto jednak toponimy – nazwy  o historycznych treściach, tak kulturowych, jak topograficzno-przyrodniczych. Nie  oznacza to jednak, że nie podlegają one ochronie. Nazwy terenowe i urbanonimy  zasługują na zainteresowanie antropologa kultury, historyka i muzealnika, nie  tylko jako obiekty badań, ale jako źródła historyczne wymagające takiej samej  troski, jak inne zabytki. W artykule zwracam uwagę na nazwy Torunia, miasta wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO, oraz na nazwy kilku  podtoruńskich wsi. Wybór ten ma na celu wskazanie na potrzebę ochrony nazw  zabytkowych, a także na konieczność przywrócenia nazw wyrugowanych z nomenklatury oraz powołania toponimów funkcjonujących w mowie potocznej. Moje refleksje są wynikiem badań, jakie prowadzę w ramach pracy w Muzeum Etnograficznym w Toruniu. Mają one charakter interakcji z miejscową społecznością,   działaczami lokalnych towarzystw i urzędnikami. Doświadczenia wyniesione z tych  kontaktów dowodzą, że świadomość wartości historycznej nazw miejscowych  oraz znajomość prawa o ochronie zabytków są u nas wciąż bardzo niskie. Stąd  i potrzeba działań antropologów kultury. Nie chodzi jednak tylko o odkrywanie  toponimów i tworzenie katalogu nazw zabytkowych, ale o edukację, którą możemy  prowadzić w dialogu z naszymi rozmówcami.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etymologia nazwy Wschowa w świetle kontaktów językowych polsko-niemieckich
The etymology of the name Wschowa in the light of Polish and German linguistic contacts
Autorzy:
Sochacka, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498427.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
nazwy miejscowe
etymologia
historia
geografia
place names
etymology
history
geography
Opis:
The goal of this article is to look at the origin of the name Wschowa from a new perspective, taking into consideration the town’s history. Wschowa used to be a gord located on a very significant trade route that connected its lands with Saxony. From the 13th century, most of the residents were immigrants, with a predominance of Germans. Evidence for that can be found in the German name of the city – Frauenstadt (Lady’s Town) which refers to the Virgin Mary. This article consists of three parts: a historical and topographical background, a source material presentation in the form of Polish and German notations and an analysis of the name’s development in a linguistically complex environment. There are many variations of the name Wschowa(e. g. Veschow, Wyschow, Szowa, Uschowa) that differ both in writing and pronunciation. They reflect the fact that Wschowa is a very distorted version of its first form – Wyszów. The name *Wyszów(from the word wyszny‘taller’) refers to the name of the gord that was located on wetlands in the Barycz Valley and situated on an artificial hill with a brick castle
Celem pracy jest przedstawienie nowego spojrzenia na pochodzenie nazwy Wschowa w kontekście dziejów miasta jako grodu obronnego, położonego na ważnym szlaku handlowym, łączącym ziemię wschowską z Saksonią. Już od XIII wieku wìększość mieszkańców była obcego pochodzenia, z liczebną przewagą Niemców, o czym świadczy niemiecka nazwa miasta Frauenstadt (miasto Pani), nawiązująca do patronki kościoła pod wezwaniem Najśwìętszej Marii Panny. Praca składa sìę z trzech części: tła historyczno-topograficznego, prezentacji materiału źródłowego w formie zapisów polskich i niemieckich oraz analizy rozwoju nazwy w środowisku językowo mieszanym. Nazwa Wschowa jest formą zniekształconą, co odzwierciedlają silne wahania nazwy, np Veschow, Wyschow, Szowa, Uschowa w zakresie pisowni i wymowy. była to stara nazwa *Wyszów od wyrazu wyszny ‚wyższy’ odnosząca się do nazwy grodu połoźonego na bagnach w dolinie baryczy, usytuowanego na sztucznie usypanym wzgórzu, z zamkiem murowanym.
Źródło:
Gwary Dziś; 2016, 8; 79-86
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz księdza w etymologiach ludowych nazw polskich miejscowości
The Image of the Priest in Folk Etymologies of the Names of Polish Places
Autorzy:
Rogowska-Cybulska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558846.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
etymologia ludowa
nazwy miejscowe
obraz księdza
folk etymology
place names
the image of a priest
Opis:
Artkuł poświęcony jest wizerunkowi kapłanów zawartemu w etymologiach ludowych nazw miast, miasteczek, osad i wsi, czyli w błędnych z naukowego punktu widzenia objaśnieniach pochodzenia jakiegoś wyrazu, opartych na podobieństwie jego formy do innych wyrazów lub na innych swobodnych skojarzeniach. Okazuje się, że obraz księdza odtworzony na podstawie wtórnych wykładni semantycznych wybranych nazw miejscowych nie jest zbyt bogaty, nie zawiera bowiem wielu istotnych cech składających się na ogólne wyobrażenie kapłana katolickiego, takich jak odprawianie mszy świętych, udzielanie sakramentów świętych innych niż chrzest, głoszenie kazań, prowadzenie katechezy, troska o sprawy finansowe parafii, mimo że motywy te można często spotkać w podaniach historycznych nieodnoszących się do pochodzenia nazwy miejscowej. Jednak z drugiej strony, twórcy podań etymologicznych stosunkowo dokładnie scharakteryzowali kapłanów w zakresie innych cech. W świetle poddanych analizie etymologii ludowych do zadań księży należą: udzielanie sakramentu chrztu świętego, krzewienie i obrona wiary, osobista pobożność, autorytet moralny, inicjowanie założenia i rozwoju danej miejscowości. Ponadto podania etymologiczne zwracają uwagę na pewne charakterystyczne materialne aspekty życia dawnych kapłanów: strój (komża), miejsce zamieszkania (plebania), sposób podróżowania (bryczka) oraz rozrywki (uczty i polowania).
The article describes the image of priests presented in folk etymologies of the names of the cities, towns and villages, that is in explanations of the origins of words which are incorrect from the scholarly point of view, being based on the similarity of their form to other words. It turns out that the image of the priest which is created on the grounds of secondary semantic interpretations of selected places is not especially rich, since it does not refer to many of the essential activities which constitute the general image of a Catholic priest, such as saying mass, administering other sacraments such as baptism, preaching, giving religious instruction, looking after the financial issues of the parish. However, all these motifs can often be found in historical legends which do not refer to the origins of the place names. On the other hand, the makers of legends described priests relatively precisely in terms of other features. In the light of the analysed folk etymologies, priests are responsible for giving the sacrament of baptism, propagating and defending the faith, setting an example of personal piety and moral authority, initiating the creation and development of the place and its surroundings. Furthermore, the legends focus attention on certain characteristic material aspects of priests’ lives, such as vestments (surplice), place of residence (presbytery), means of transport (britzka) and entertainment (feasts and hunting).
Źródło:
Studia Gdańskie; 2018, 42; 209-230
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowo-kulturowy obraz ziemi bocheńskiej utrwalony w mikrotoponimii gminy Żegocina
Linguistically-cultural image of the Bochnia land preserved in the microtoponymy of the Żegocina commune in the Bochnia poviat
Autorzy:
Wróbel-Kącka, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171610.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
toponymy
cultural linguistic
linguistic image of the world
place names
local names
dialect
toponimia
lingwistyka kulturowa
językowy obraz świata
nazwy miejscowe
nazwy terenowe
gwara
Opis:
The subject of the article is the reconstruction of the image of the Bochnia land based on the analysis of toponyms collected in the commune of Żegocina. Toponymic linguistic material was examined in the context of cultural linguistics, which allowed it to reflect the image of the former village and its inhabitants, as well as to indicate the characteristic dialectal features present in this area.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2020, 15; 324-332
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies