Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "morfologia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
Heterochrony in the evolution of Late Devonian Ammonoids
Autorzy:
Korn, D
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20486.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
ewolucja
Prionoceratidae
skamienialosci
goniatyty
morfologia
famen
paleontologia
muszle
dewon
Opis:
n the goniatite family Prionoceratidae, the transition from Mimimitoceras to Balvia provides an example of rapid size decrease resulting from progenesis. In the Prionoceras-Mimimitoceras stock the adult conch continued to be of rather uniform shape and size (about 60 mm) and species diversification was expressed mostly in changing juvenile morphology. In the Balvia branch, which had developed in the Wocklumeria Stufe, the adult size diminished strongly (not more than 16 mm). Progenetic Balvia displays conch morphology of ancestral Mimimitoceras juveniles, with distinct ornamentation types that were added terminally.
Ewolucja goniatytów Prionoceratidae w późnym famenie, w szczególności przejście od Mimimitoceras do Balvia, jest przykładem szybkiego ewolucyjnego zmniejszania rozmiarów dorosłych osobników w wyniku progenezy. W obrębie gałęzi Prionoceras-Mimimitoceras muszle dojrzałych osobników osiągały około 60 mm średnicy, nie zmieniając istotnie kształtów w trakcie wzrostu. Różnice między gatunkami objawiają się więc głównie w morfologii młodocianych muszli. W gałęzi Balvia która wyodrębniła się w piętrze woklumeriowym, rozmiary dorosłych osobników nie przekraczają 16 mm. Progenetyczna Balvia wykazuje więc cechy morfologiczne młodocianych osobników wyjściowego Mimimitoceras, ale z odmienną ornamentacją na końcowych stadiach ontogenezy.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1992, 37, 1; 21-36
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morphology and merom gradients in the Ordovician receptacilitid Fisherites reticulatus
Autorzy:
Finney, S C
Fisher, D.C.
Nitecki, M.H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23152.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
meromy
Ameryka Polnocna
ordowik
skamienialosci
morfologia
receptaculity
Fisherites reticulatus
szkielet
paleontologia
Opis:
The Middle to Late Ordovician receptaculitid Fisherites reticulatus (Owen 1844) is the most abundant and widespread receptaculitid known, and yet existing descriptions of its morphology do not reach the level of detail achieved in recent studies of other receptaculitid taxa. We present a redescription of the morphology of individual meroms and of the entire thallus, focusing on gradients in merom number and shape. We document positional information not with distance or angular measurements, but in terms of units of organization of the thallus itself, the number of merom sites from a reference pole. Although more labor intensive, this more accurately portrays thallus symmetry and yields a characterization of form that more directly reflects the developmental program of the organism.
Receptaculit Fisherites reticulatus (Owen 1844) jest najpospolitszym przedstawicielem tej grupy skamieniałości w środkowym i późnym ordowiku Ameryki Płn. Liczne znaleziska ośrodek jego szkieletów pozwalają na szczegółowe odtworzenie przebiegu wzrostu i ułożenia poszczególnych elementów szkieletowych (meromów).
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1993, 38, 3-4; 233-272
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Late Pliocene cervids from Weze 2 in southern Poland
Autorzy:
Stefaniak, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23365.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
zeby
jelenie
Polska
pokarmy pochodzenia roslinnego
paleontologia
paleozoologia
pliocen
morfologia zwierzat
Opis:
The deer association composed of 'Cervus' cf. cusanus, 'Cervus' pardinensis, Croizetoceros ramosus, cf. Arvenoceros ardei indicates the late Pliocene age (zone MN 16) of the locality Węże 2. Outside Poland the species are known from France, Spain, Moldavia, and Ukraine. The composition of fauna indicates a woodland character of the habitat, with some open areas and vicinity of a water reservoir. The characters of dentition and wear of the crowns of teeth of the deer from Węże 2 suggest food containing both tree and bush leaves, and grasses.
Niniejsza praca zawiera opis szczątków kopalnych Cervidae pochodzących z górnoplioceńskiego (zona MN16) stanowiska Węże 2. W materiale, zawierającym głównie zęby, oznaczono następujące gatunki jeleni: "Cervus" cf. cusanus, Croizetoceros ramosus, "Cervus" pardinensis, cf. Arvernoceros ardei. Gatunki te poza terenem Polski znane są z szeregu górnoplioceńskich stanowisk z obszaru Francji, Hiszpanii, Mołdawii i Ukrainy. Zespół jeleni o takim składzie gatunkowym nie był znany wcześniej z górnego pliocenu Polski. Budowa zębów, charakter starcia ich koron, opisanych gatunków jeleni sugeruje dla opisanych gatunków jeleni pokarm roślinny, który zawierał zarówno liście drzew, krzewów, jak i trawy. Cervidae oraz skład fauny towarzyszącej wskazują na leśny charakter środowiska otaczającego stanowisko Węże 2. Obecne były także obszary pozbawione zwartej roślinności, w pobliżu znajdować się musiał duży zbiornik wodny, połączony z rozległym systemem krasowym.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1995, 40, 3; 327-340
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retiolitid graptolite Spinograptus from Poland and its membrane structures
Retiolit Spinograptus [ Graptolithina ] z Polski i jego struktura bloniasta
Autorzy:
Kozlowska-Dawidziuk, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22473.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
retiolity
Spinograptus
Polska
struktura bloniasta
paleontologia
blony perydermalne
morfologia zwierzat
Opis:
Spinograptus reticulolawsoni sp. n., S. latespinosus sp. n., S. cf. latespinosus, and S. sp. are described from borecore samples of the late Wenlock (Colonograptus? praedeubeli Zone), of the Bartoszyce borehole, NE Poland. They represent an early diversification phase of retiolitids, which followed the Cyrtograptus lundgreni Event. Some species display a combination of primitive and advanced characters, implying a mosaic paffern of Spinograptus evolution. Most of the material studied contains continuous peridermal membranes, suggesting that they may have been universally present in the retiolitids. Long (2 mm) siculae found in two species of Spinograplus contrast with short siculae, known for Retiolites and Paraplectograptus.
W późnowenlockich szarych iłowcach i marglach wiercenia Bartoszyce IG 1 z platformy wschodnioeuropejskiej (Fig. 1) stwierdzono zespół graptolitów z przewodnią formą Colonograptus? praedeubeli. Obserwowany zespół monograptidów i retiolitidów jest świadectwem wczesnej fazy odradzania się makrozooplanktonu po globalej katastrofie późnosylurskiej, znanej jako "zdarzenie Cyrtograptus lungreni". Występują tu retiolity z rodzaju Spinograptus reprezentowanego przez Spinograptus reticulolawsoni sp. n., S. latespinosus sp. n., S. cf. latespinosus i S. sp. Gatunki te różnią się między sobą i od innych gatunków tego rodzaju odmiennie wykształconymi aparatami aperturalnymi o budowie retikulofuzellarnej, stopniem retikulacji rabdozomu zewnętrznego otaczającego teki, zwanego rękawem ankory (ancora sleeve) i liczbą tek w rabdozomach dojrzałych, wykazujących tendencję do zakończonego wzrostu (Fig. 12). U Spinograptus reticulolawsoni sp. n. opisano, po raz pierwszy dla tego rodzaju, rabdozom kolonii o zakończonym wzroście z krótkim rurkowatym apendyksem. Wykazano, że ewolucja Spinograptus ma charakter mozaikowy. Wyjątkowy stan zachowania opisywanego materiału, w którym występują membrany perydermalne, pozwolił na szczegółowe zbadanie cech rabdozomu Spinograptus, ważnych dla odtworzenia filogenezy retiolitów. Błony perydermalne dostarczają szczegółowych danych o budowie rabdozomów retiolitów (sikul, pierwszych tek) i jednocześnie o pokrewieństwach w obrębie grupy. Bates & Kirk (1992) wnioskowali o obecności membran na podstawie ich śladów na beleczkach rabdozomów retiolitów, co potwierdziło niedawne odkrycie przez Lenza (1994) dobrze zachowanych rabdozomów Agastograptus robustus z membranami. Kolejne dowody obecności błon perydermalnych, opisane na podstawie materiału z Bartoszyc u Spinograptus, mogą świadczyć o powszechnym występowaniu takich struktur u retiolitów. Mimo spłaszczenia i często zachowanych jedynie fragmentów membran, w materiale z wiercenia Bartoszyce odnaleziono fragmenty prosikul, metasikul, tek i rękawów ankory. Obecność długiej sikuli u Spinograptus (2 mm) potwierdza wcześniejsze przypuszczenia autorki o przynależności tego rodzaju do linii Plectograptus (do tej pory sikula o długości 2 mm znana była u jednego przedstawiciela tej linii: Agastograptus robustus). Długa sikula w linii Plectograptus, kontrastująca z krótkimi sikulami przedstawicieli starszych linii Paraplectograptus i Retiolites wskazuje, iż retiolity mogą być grupą polifiletyczną.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 3; 391-412
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Early Silurian nonmarine animal remains and the nature of the early continental ecosystem
Autorzy:
Gray, J
Boucot, A.J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22661.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
sylur
Apallachy
ewolucja
tchawki
szczecinki
stawonogi ladowe
skamienialosci
ekosystemy ladowe
morfologia
paleontologia
Opis:
An assemblage of animal remains, the oldest from undoubted nonmarine beds, with structures attributable to at least one possible terrestrial animal, has been recovered in deposits of Early Silurian, Rhuddanian age, from the Central Appalachians. Other elements of a terrestrial ecosystem are plants at a nonvascular, possible liverwort-like, level of organization, and ascomycetes, predominantly terrestrial saprophytic and parasitic fungi (the oldest known). Together they provide evidence that pre-tracheophytic land plants and fungi, in association with invertebrates, occupied continental habitats by at least the earliest Silurian. While no evidence suggests that these organisms existed in a single community, they provide the earliest fossil record for the coexistence of varied organisms in the nonmarine ecosystem. Terrestrial invertebrates may have co-occurred with the earliest mid-Ordovician embryophytes although no fossil evidence for invertebrates exists before the Late Ordovician/Early Silurian. In view of the limited embryophytic dependence of many soil invertebrates, a preembryophytic evolution for them is consistent with the postulated significance of the soil habitat in terrestrialization and the evolution of feeding strategies among nonpredatory terrestrial invertebrates from microphytophagy to detritivory to herbivory as some emerged from within soils to soil litter to the soil surface. Detritivory can be regarded as a derivative extension of microphytophagy, since detritivores only consume detritus ‘processed’ by microorganisms and may be selecting microorganisms from detrital substrates as the basis of their nutrition.
W kontynentalnych osadach wczesnego syluru z Tuscarora w Apallachach, wraz z zarodnikami przypuszczalnych roślin lądowych, występują mikroskopijne organiczne skamieniałości interpretowane przez autorów jako szczecinki i tchawki lądowych stawonogów. W nawiązaniu do tych nowych stanowisk autorzy dokonują przeglądu najstarszych znanych zespołów lądowych zwierząt i szeroko dyskutują prawdopodobne warunki życia w najpierwotniejszych ekosystemach lądowych.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1993, 38, 3-4; 303-328
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Late Cretaceous lizard Pleurodontagama and the origin of tooth permanency in Lepidosauria
Poznokredowa jaszczurka Pleurodontagama a powstanie uzebienia permanentnego u Lepidosauria
Autorzy:
Borsuk-Bialynicka, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20355.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
uzebienie
zgryz
kreda
paleontologia
jaszczurki
paleozoologia
szczeki
Pleurodontagama aenigmatodes
Lepidosauria
morfologia zwierzat
Opis:
The sinuous double-row dentition of Pleurodontagama aenigmatodes, the Late Cretaceous Mongolian relative of the Acrodonta is a possible initial stage of evolution of tooth permanency in the Acrodonta. The reconstructed ontogenetic development of this dentition is considered as a model of evolutionary events that resulted in tooth permanency. The acceleration of the posteriad growth of jaws, that occurred at the origin of the Acrodonta, was probably followed by both peripheral and interstitial growth of the dental lamina. Created by the interstitial growth, the interdental spaces were not large enough to allow for the inclusion of the subsequently developed teeth into the main (labial) tooth row. Their blockage resulted in the eventual total blockage of tooth replacement. The requirements of the precise occlusion resulted in a reduction of the redundant lingual tooth row of the Pleurodontagama type. The dentition subsequently changed into a one-row permanent type increasing by a sequential addition of teeth. The patterns of dentition in the sphenodontidans and the varanoids may also result from evolutionary changes of skull proportions via the differential growth of jaws and consequent adjustment of the dental lamina.
Przedmiotem pracy jest interpretacja uzębienia najprymitywniejszego rodzaju i gatunku agamidów - Pleurodontagama aenigmatodes Borsuk-Białynicka & Moody, 1984 z późnej kredy Mongolii. Naprzemienny, dwuszeregowy układ tego uzębienia zinterpretowano jako przejaw braku koordynacji między procesem wzrostu i wymiany uzębienia w ontogenezie z jednej strony a procesem wzrostu samych szczęk, stanowiących miejsce osadzenia tego uzębienia, z drugiej strony. W oparciu o tę interpretację zaproponowano model powstawania uzębienia permanentnego w filogenezie Acrodonta, stosując go następnie do wyjaśnienia pochodzenia uzębienia permanentnego Sphenodontida oraz waranidowego typu wymiany zębów u Anguimorpha. Podstawowe założenia prezentowanego modelu to (1) związki między zróżnicowanym wzrostem kości a wymianą zębów proponowane przez Osborna (1971, 1973, 1974) i Westergaarda (1980, 1986) oraz (2) istotnosć zmiany kształtu szczęk dla powstania linii ewolucyjnej Acrodonta (Robinson 1973, 1976; Borsuk-Białynicka 1986). Zmiana ta polegała na podsuwaniu się szczęk pod oczodół, co miało związek ze wzmacnianiem zgryzu u Acrodonta w porównaniu z ich iguanidowymi przodkami. Przesunięcie takie zachodzić musiało drogą intensyfikacji wzrostu tylnej części szczęki, czemu siłą rzeczy towarzyszł podobnie ukierunkowany wzrost listewki zębowej. Międzyzębowe (zamiast bezpośrednio dojęzykowego względem zębów funkcjonujścych) położenie kolejnych pokoleń zębów świadczy o tym, że wzrost listewki zębowej zachodził nie tylko na peryferiach, lecz także wewnątrz jej tkanki (interstycjalnie). Zahamowanie wielu zębów na pozycjach dojęzykowych prezentowane przez pleurodontagamę świadczy o niewydolności tego wzrostu w stosunku do wielkości tworzonych zębów. Zgodnie z proponowaną hipotezą, takie właśnie niedopasowanie tempa wzrostu szczęki do tempa wymiany doprowadziło do zablokowania wymiany i powstania uzębienia permanentnego charakterystycznego dla agamidów, a także kameleonów. Podsunięcie szczęk pod oczodół charakterystyczne dla Sphenodontida wiąże się także ze swego rodzaju naprzemiennoscią uzębienia (dotyczącą przede wszystkiem rozmiarów zębów), a także z zablokowaniem wymiany. Zjawiska te dotyczyły pierwotnie (u Diphydontosaurus avonis Whiteside, 1986, późnotriasowego przedstawiciela Sphenodontida) tylnej , a więc najsilniej rosnącej części szczęk, później całego uzębienia. W oparciu o zaproponowany tu model można przypuszczać, że intensywny wzrost szczęk w kierunku ku przodowi od oczodołu, uważany za charakterystyczną cechę Platynota (McDowell & Bogert 1954) spowodował charakterystyczną, naprzemienną wymianę zębów, zwaną typem waranidowym (Edmund 1960). Kierunek tego wzrostu (na zewnątrz czaszki zamiast ku oczodołowi i stawowi szczękowemu) pozwolił na swobodne mieszczenie się zębów kolejnych pokoleń w jednym szeregu i na międzyzębowe położenie zawiązków.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 3; 231-252
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
External brain morphology of the late Oligocene musteloid carnivoran Bavarictis gaimersheimensis
Morfologia mozgu poznooligocenskiego ssaka drapieznego Bavarictis gaimersheimensis
Autorzy:
Modden, C
Wolsan, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20765.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
oligocen
mozgoczaszka
mozg
morfologia
bruzda krzyzowa
paleontologia
Bavarictis gaimersheimensis
ssaki drapiezne
Niemcy
Bavarictis
musteloidy
Opis:
The carnivoran mammal Bavarictis gaimersheimensis is the type and only species of the genus, known from a single locality (Gaimersheim 1-2, MP 27-28, 24.5-26 Myr) in southern Germany. An endocranial cast of the holotype of this species indicates a low degree of posterior and ventral neopallial expansion (little overlap of the cerebellum and the piriform lobes by the neopallium, the middle portion of the rhinal fissure only slightly and smoothly elevated), and a distinctive pattern of neopallial convulations, characterized by the presence of a Y-shaped fissure mediodorsally (consisting of the ansate sulcus anteromedially, the coronal sulcus anterolaterally, and the lateral sulcus posteriorly) and an arched suprasylvian sulcus lateroventrally. The status of the cruciate sulcus is uncertain because the corresponding part of the braincase is not preserved. The species is presently best placed incertae sedis among basal musteloids.
Wczesny musteloid Bavarictis gaimersheimensis Mödden, 1991 jest typowym i jedynym znanym gatunkiem rodzaju Bavarictis Mödden, 1991. Całość materiału reprezentującego ten gatunek pochodzi z pojedynczego stanowiska (Gaimersheim 1-2) w południowych Niemczech, datowanego na późny oligocen (MP 27-28, 24, 5-26 mln lat temu). Odlew wnętrza mózgoczaszki holotypu Bavarictis gaimersheirnensis (Fig. 1) wskazuje na niewielki zasięg kory nowej (neocortex) w okolicy ciemieniowo-potylicznej i skroniowej mózgu (znaczne odsłonięcie móżdżku - cerebellum i płatów gruszkowatych - lobi piriformes, nieznaczne i łagodnie przebiegające wzniesienie środkowej części szczeliny węchowej -fissura rhinalis), a także na obecność czterech bruzd w obrębie kory nowej: bruzdy pętlowatej (sulcus ansatus), koronowej (sulcus coronalis) i bocznej (sulcus lateralis), połączonych w kształcie litery Y, oraz łukowatej bruzdy suprasylwialnej (sulcus suprasylvius). Stan zachowania mózgoczaszki nie umożliwia stwierdzenia obecności czy braku bruzdy krzyżowej (sulcus cruciatus). Założenie obecności tej bruzdy w rekonstrukcji mózgu Bavarictis gaimersheimensis (Fig. 1) oparte jest na jej występowaniu u większości wczesnych przedstawicieli Musteloidea (Fig. 2). Z porównania z rekonstrukcjami mózgów innych wszesnych musteloidów (Fig. 2) wynika, że Bavarictis gaimersheimensis, Potamotherium valletoni i Promartes sp. łączy apomorficzna obecność bruzdy pętlowatej, oraz że Bavarictis gaimersheimensis i Plesictis branssatensis są najprymitywniejszymi znanymi musteloidami pod względem zasięgu kory nowej w części skroniowej (najbardziej odsłonięte płaty gruszkowate, najsłabiej zaznaczone wzniesienie w środkowej części szczeliny węchowej). Podczas gdy różnice w zasięgach kory nowej sugerują, że Mustelictis piveteaui, Paragale huerzeleri, Plesiogale angustifrons, Potamotherium valletoni i Promartes sp. miały wspólnego przodka, którego nie dzieliły z Bavarictis gaimersheimensis i Plesictis branssatensis, to występowanie bruzdy pętlowatej przemawia za bliskim pokrewieństwem między Bavarictis gaimersheimensis, Potamotherium valletoni i Promartes sp. Pierwsza z hipotez zakłada niezależny rozwój bruzdy pętlowatej u Bavarictis gaimersheimensis oraz w obrębie hipotetycznego kladu zawierającego Potamotherium valletoni i Promartes sp., natomiast druga hipoteza wymaga niezależnego powiększenia kory nowej w tym kladzie oraz w innym hipotetycznym kladzie, zawierającym Mustelictis piveteaui, Paragale huerzeleri i Plesiogale angustifrons. Wobec tej sprzeczności i braku lub słabości poparcia dla wcześniejszych hipotez o powiązaniach filogenetycznych Bavarictis gaimersheimensis (dyskutowanych w pracy), a także przy plezjomorficzności większości cech czaszki, uzębienia i mózgu tego gatunku, brak uzasadnienia dla jego innej pozycji niż incertae sedis w obrębie bazalnych Musteloidea.
Bavarictis gaimersheimensis Mödden, 1991 ist eine monotypische Gattung innerhalb der musteloiden Carnivora. Das bekannte Material dieser Art stammt ausschliesslich aus der süd-deutschen Spaltenfüllung Gaimersheim 1-2 (MP 27-28, 24.5-26 Myr). Ein Ausguss des Endocraniums des Holotyps der Art (Fig. 1) zeigt für das Neopallium, neben einem geringen Grad an Ausdehnung nach posterior und ventral, auch ein Furchungsmuer, das durch den bogenförmigen Sulcus suprasylvius und den Y-förmigen Verlauf von Sulcus lateralis, ansatus und coronalis charakterisiert wird. Konkrete Aussagen zum Sulcus cruciatus sind nicht möglich, weil der entsprechende Teil des Schädels nicht überliefert ist. Sein Vorhandensein wird jedoch in der Rekonstruktion des Gehirns von Bavarictis gaimersheimensis angenommen (Fig. 1), weil er bei den meisten frühen Vertretern der Musteloidea auftritt (Fig. 2). Ein Vergleich mit den Rekonstruktionen der Gehirne anderer frühen Vertreter der Musteloidea (Fig. 2) zeigt, dass Bavarictis gaimersheimensis, Potamotherium valletoni und Promartes sp. durch den Besitz des Sulcus ansatus als evoluiert anzusehen sind, wohingegen Bavarictis gaimersheimensis und Plesictis branssatensis bezüglich der Ausdehnung des Neopalliums als am primitivsten anzusehen sind. Die Differenzen in der Ausdehnung des ventralen Neopalliums legen den Verdacht nahe, dass Mustelictis piveteaui, Paragale huerzeleri, Plesiogale angustifrons, Potamotherium valletoni und Promartes sp. einen gemeinsamen Vorfahren gehabt haben, den sie nicht mit Bavarictis gaimersheimensis und Plesictis branssatensis geteilt haben. Auf der anderen Seite wird durch die Verteilung des Auftretens eines Sulcus ansatus unter den frühen Musteloiden die Hypothese gestützt, dass Bavarictis gaimersheimensis, Potamotherium valletoni und Promartes sp. innerhalb dieser Gruppe als nächstverwandt anzusehen sind. Die erste Alternative impliziert eine voneinander unabhängige Entstehung des Sulcus ansatus bei Bavarictis gaimersheimensis und innerhalb einer hypothetischen Entwicklungslinie, die Potamotherium valletoni und Promartes sp. umfasst. Die zweite Alternative setzt eine voneinander unabhängige Entstehung der Ausdehnung des ventralen Neopalliums bei der letztgenannten Entwicklungslinie und bei einer hypothetischen Entwicklungslinie voraus, die Mustelictis piveteaui, Paragale huerzeleri und Plesiogale angustifrons umfasst. Angesichts des Konfliktes bei der Bewertung dieser Merkmale für die phylogenetischen Beziehungen von Bavarictis gaimersheimensis und angesichts des plesiomorphen Charakters der meisten Merkmale an Schädel, Bezahnung und Gehirn bei dieser Art, sollte Bavarictis gaimersheimensis weiterhin als incertae sedis innerhalb der basalen Musteloidea betrachtet werden.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2000, 45, 3; 301-310
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Late Cambrian eocrinoid Cambrocrinus
Autorzy:
Dzik, J
Orlowski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21429.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Gory Swietokrzyskie
Acadocrinus
Cambrocrinus
kambr
Cambrocrinus regularis
skamienialosci
szkarlupnie
eokrynoidy
morfologia
budowa strukturalna
paleontologia
Opis:
Morphology of the stem in Cambrocrinus regularis Orłowski 1968 from the early Late Cambrian of the Holy Cross Mts, with only one type of columnals in its proximal conical part but with well developed marginal fulcra connecting them alternately in pairs, places it in between the Middle Cambrian Acadocrinus and Late Cambrian Ridersia. In the presence of thecal ribbing with ribs radiating toward plate corners, which is definitely not homologous to the ribbing of Ridersia, Macrocystella, and later cystoids, it departs from the main eocrinoid lineage leading to the rhombiferans. A new family Cambrocrinidae is therefore proposed to include Cambrocrinus and Eocystites.
Szkarłupnie znane są z dwu obfitych stanowisk w kambrze Gór Świętokrzyskich. Starszy zespół ze środkowokambryjskich piaskowców z Jugoszowa, niegdyś pomyłkowo zinterpretowany jako reprezentujący archeocjaty, wciąż oczekuje szczegółowej rewizji taksonomicznej. Przedmiotem tego artykułu jest zaś populacja Cambrocrinus regularis Orłowski 1968 z Wąworkowa, występująca w obrębie formacji późnokambryjskich piaskowców z Wiśniówki. Zgromadzona przez drugiego autora kolekcja skamieniałości Cambrocrinus liczy 56 mniej lub bardziej kompletnych kielichów, 85 pojedynczych płytek oraz 18 fragmentów łodyg. Choć gruboziarniste piaskowce, w których występują ośrodki kielichów Cambrocrinus, nie przechowały szczegółów ich morfologii, materiał jest dostatecznie obfity by umożliwić identyfikację nie tylko struktury kielicha ale i zakresu jego wewnątrzpopulacyjnej zmienności. Kielich dojrzałego C. regularis składał się z siedmiu kręgów liczących zazwyczaj po pięć do siedmiu płytek. Odmienność liczby płytek w górnych i dolnych kręgach wymuszała odejście od standardowego sześciokątnego kształtu części z nich. Innym czynnikiem zwiększającym rónorodność kształtów było wklinowywanie dodatkowych płytek w strukturę kielicha powodujące przybieranie siedmio- lub nawet ośmioboczności przez ich sąsiadów. Rozkład częstości poszczególnych typów płytek i ich wydłużenia oraz położenie miejsc rozwidlania się żeber na powierzchni płytek wskazują na wyraźne zwiększanie się ich liczby w trakcie wzrostu. Stan zachowania powierzchni gębowej najkompletniejszych kielichów pozwala jedynie na stwierdzenie, że odchodziło od niej pięć par brachiol. Nie jest natomiast pewne, czy wzgórek znajdujący się pomiędzy szerzej rozstawionymi bruzdami ambulakralnymi był piramidą analną. Bardzo mało prawdopodobne jest jednak występowanie bocznego periproktu w kielichu C. regularis bowiem nie ma nań miejsca w żadnym z bardziej kompletnych okazów. Zasadne jest więc przypuszczenie, że Cambrocrinus zachował pierwotną dla łodygowych szkarłupni organizację ciała, z odbytem położonym w bliskości otworu gębowego. Najbardziej niezwykłą cechą C. regularis jest układ żeber, które dochodzą do naroży płytek miast środka ich boków, jak u prawie wszystkich pozostałych pierwotnych szkarłupni. Cambrocrinus jest więc przedstawicielem osobnej gałęzi ewolucyjnej eokrynoidów, wywodzącej się zapewne od środkowokambryjskiego Acadocrinus o prawie gładkich płytkach kielicha. Progresywną cechą Cambrocrinus, różniącą go od Acadocrinus a zbliżającą do ordowickich cystoidów Rhombifera, jest wyodrębnienie stożkowatej przykielichowej części łodygi. Można więc domniemywać, że gałąź ewolucyjna Cambrocrinus odszczepiła się od linii wiodącej od Acadocrinus ku późnokambryjskiemu australijskiemu eokrynoidowi Ridersia po wykształceniu złożonej łodygi ale przed wyposażeniem kielicha w żebra przechodzące pośrodku szwów między płytkami.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1993, 38, 1-2; 21-34
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gobiosuchus kielanae [ Protosuchia ] from the Late Cretaceous of Mongolia: anatomy and relationships
Anatomia i pokrewienstwa poznokredowego krokodyla z Mongolii Gobiosuchus kielanae [ Protosuchia ]
Autorzy:
Osmolska, H
Hua, S
Buffetaut, E
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20005.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Gobiosuchus kielanae
Mongolia
kreda
szkielet
paleontologia
czaszki
Protosuchia
morfologia zwierzat
krokodyle
anatomia zwierzat
Opis:
The original description (Osmólska 1972) of the skull, postcranial skeleton, and armour of a protosuchian, Gobiosuchus kielanae (Gobiosuchidae Osmólska), is supplemented and revised on the basis of additional specimens from the type locality and horizon (Bayn Dzak, ?early Campanian Djadokhta Formation). It is suggested that Gobiosuchus kielanae was an entirely terrestrial and probably insectivorous animal. Assignment of Gobiosuchus to Protosuchia is supported by the following characters: basisphenoid larger than basioccipital; extensive ventral contact between quadrate and basisphenoid; pneumatic pterygoid; quadrate condyles only slightly protouding beyond posterior margin of braincase, and lack of retroarticular process. Gobiosuchus differs from other protosuchians in the following features: snout wider than high; palatal processes of premaxillae contacting along their entire length; closed supratemporal and mandibular fenesftae; basioccipital extending dorsally onto occiput and separating on each side ventromedial part of quadrate from contact with otoccipital; posterolateral process of squamosal extended far behind mandibular articulation; presence of cranioquadrate passage; descending process of prefrontal contacting palate; armour of sutured osteoderms encasing at least some of long limb bones; presence of peculiar accessory osteoderms in regions of articulation of limbs with girdles, and more than two longitudinal rows of dorsal osteoderms.
Praca zawiera opis czaszki i szkieletu pozaczaszkowego prymitywnego krokodyla, Gobiosuchus kielanae Osmólska, 1972, żyjącego pod koniec okesu kredowego, w kampanie, na terenie dzisiejszej pustyni Gobi w Mongolii. Był to bardzo mały (ok. 60 cm długi), długonogi krokodyl, o długiej, smukłej szyi, całkowicie okryty pancerzem z połączonych ze sobą skostnień skórnych. Małe rozmiary oraz małe, ostre zęby wskazują, że jego pożywieniem mogły być owady i inne drobne bezkręgowce, a także małe kręgowce - jaszczurki i ssaki. Szczegółowa analiza anatomiczna wykazała obecność u G. kielanae cech synapomorficznych Protosuchia, co potwierdza wcześniejsze, tymczasowe zaliczenie rodzaju Gobiosuchus (Osmólska 1972) do tej najprymitywniejszej grupy krokodyli. W budowie czaszki Gobiosachus są też bardzo liczne cechy autapomorficzne, różniące go od wszystkich innych krokodyli, a także kilka cech charakteryzujących bardziej zaawansowane krokodyle z grupy Mesoeucrocodylia. Wobec przeważającej ilości cech charakterstycznych dla Protosuchia, cechy te uznano za konwergencje. G. kielanae jest najkompletniej zachowanym z dotychczas poznanych przedstawicieli Protosuchia. Jest również stratygraficznie najmłodszym znanym przedstawicielem tej słabo poznanej i nielicznej grupy prymitywnych krokodyli, gdyż większość jej przedstawicieli żyła podczas okresu jurajskiego, tylko nieliczne gatunki znane są z osadów wczesnej części okresu kredowego.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 2; 257-289
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evolutionary trends in the epithecate scleractinian corals
Autorzy:
Roniewicz, E
Stolarski, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22890.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fald brzezny
Scleractinia
trias
skamienialosci
epiteka
skleraktinia
ewolucja
polipy
morfologia
korale
paleontologia
mikrostruktura
szkielet
ontogeneza
Opis:
Adult stages of wall ontogeny of fossil and Recent scleractinians show that epitheca was the prevailing type of wall in Triassic and Jurassic corals. Since the Late Cretaceous the frequency of epithecal walls during adult stages has decreased. In the ontogeny of Recent epithecate corals, epitheca either persists from the protocorallite to the adult stage, or is replaced in post-initial stages by trabecular walls that are often accompanied by extra-calicular skeletal elements. The former condition means that the polyp initially lacks the edge zone, the latter condition means that the edge zone develops later in coral ontogeny. Five principal patterns in wall ontogeny of fossil and Recent Scleractinia are distinguished and provide the framework for discrimination of the four main stages (grades) of evolutionary development of the edge-zone. The trend of increasing the edge-zone and reduction of the epitheca is particularly well represented in the history of caryophylliine corals. We suggest that development of the edge-zone is an evolutionary response to changing environment, mainly to increasing bioerosion in the Mesozoic shallow-water environments. A glossary is given of microstructural and skeletal terms used in this paper.
Zmiany w budowie ściany szkieletu Scleractinia, jakie obserwować można od triasu do dziś (Fig. 1-14), są wyrazem modyfikacji anatomicznych w budowie dystalnej części ich polipów. Pierwotnym typem ściany u skleraktinii, który występował niemal u wszystkich osobnicznych i faceloidalnych korali triasowych byla epiteka tworząca zewnętrzną część szkieletu (Fig. 1A, 6). Ciało polipa nie wykraczało poza granice epiteki, co w przypadku wielu rodzajów oznaczało, że zawarte ono było w obrębie niewielkiej przestrzeni wewnątrzkielichowej. Epiteka powstaje w bruździe epitekalnej dystalnego zafałdowania ścianki polipa, które można uwazać za zaczątkowy fałd brzeżny. Epiteka odróżnia się od innych ścian korali (1) miejscem tworzenia, (2) mikrostrukturą i (3) morfologią. Obecność epiteki u korali kopalnych i dzisiejszych stwierdza się na podstawie włóknistej (nietrabekularnej) struktury o wzroście dośrodkowym, lub morfologii jej zewnętrznej powierzchi pokrytej liniami przyrostowymi (Fig. 2-12). W ewolucji Scleractinia widoczny jest trend do otaczania szkieletu faldem ciała miękkiego, tzw. fałdem brzeznym (edge-zone), czego efektem jest redukcja, a następnie eliminacja pierwotnej ściany epitekalnej. Epiteka jest zastępowana przez ściany trabekularne, którym towarzyszą pozakielichowe złogi szkieletowe (np. tynk ścienny = tectura, patrz Fig. 1B i 4), bądź wchodzi w skład ścian złożonych, np. jako ściany epitekalno-paratekalne, epitekalno-septotekalne (Fig. 3, 11). Wydzielono pięć podstawowych modeli ontogenezy szkeletu kopalnych i współczesnych skleraktinii i rozpatrzono na ich tle gradacje w rozwoju fałdu brzeżnego (Fig. 15). Wyróżniono cztery stopnie w rozwoju fałdu brzeżnego: (I) preformacja fałdu brzeżnego w postaci dystalnego fałdu ściany; (II) uformowanie się fałdu brzeżnego o zmiennym zasięgu i braku/ograniczonej zdolności do tworzenia pozaściennych złogów szkieletowych; (III) pokrycie szkieletu przez fałd brzeżny posiadający zdolność wytwarzania tynku ściennego; (IV) redukcja zasięgu fałdu brzeżnego do strefy dystalnej szkieletu, z zachowaniem zdolności do wytwarzania tynku ściennego. Przemiany związane z wykształceniem się fałdu brzeżnego, a następnie jego rolę w tworzeniu szkieletu widać najpełniej w ewolucji Caryophylliina: od wyłącznie epitekalnych Volzeioidea (trias-dziś) do posiadających szkielet całkowicie otoczony fałdem ciała miękkiego Turbinoliidae (kreda-dziś). Rozwój fałdu brzeżnego mógł stanowić ewolucyjną odpowiedź korali na zmieniaące się warunki środowiska, głównie na nasilenie bioerozji w mezozoicznych środowiskach płytkowodnych. Dziś korale o wyłącznie epitekalnych ścianach występują jedynie w wodach głębokich bądź w środowiskach kryptycznych (np. Gardineria i niektóre Guyniidae).
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1999, 44, 2; 131-166
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A lizard from Baltic amber [Eocene] and the ancestry of the crown group lacertids
Eocenska jaszczurka z bursztynu baltyckiego i pochodzenie grupy koronowej lacertidow
Autorzy:
Borsuk-Bialynicka, M
Lubka, M
Bohme, W
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23168.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
osady czwartorzedowe
Lacertidae
skamienialosci
bursztyn baltycki
Succinilacerta succinea
paleontologia
eocen
jaszczurki
lacertidy
morfologia zwierzat
Opis:
An almost complete lizard specimen discovered from the Baltic amber of middle Eocene age is described and considered conspecific with the first Baltic amber lizard Succinilacerta succinea (Boulenger 1917). The new specimen demonsfrates that the typical lacertid morphotype was fully developed by the middle Eocene. This is in conflict with a possible derivation of all the extant lacertids from a common ancestor of no earlier than Oligocene age based on the recent albumin-immunological and karyologic analyses using molecular clock methodology. Outgroup analysis of the lacenid pileus characters is applied to reconstruct the order and rate of appearance of character states during the pre-Oligocene section of phylogeny of the lacertid clade theoretically beginning by about the Late Jurassic. Two synapomorphies are proposed for the whole lacertid clade, including Eocene Plesiolacerta: frontoparietal scales largely overlapping the parietal table with a corresponding central position of the interparietal, and presence of the occipital. Plesiolacertais the only stem lacertid known. Succinilacerta is considered a member of the crown lacertids on the basis of two other synapomorphies: an integration of parietal scales and a development of early ontogenetic conftol of the pileus pattern. Parietal integrity is suggested to be sensitive to animal size. Pileus fragmentation may be primary or secondary.
Opisany w pracy, drugi z kolei, prawie całkowity okaz jaszczurki zachowanej w środkowoeoceńskim bursztynie bałtyckim został znaleziony na wtórnym złożu w osadach czwartorzędowych koło Gdańska (Kosmowska-Ceranowicz et al. 1996). Jest to przedstawiciel Lacertidae, konspecyficzny z okazem pierwszym, odkrytym w tych samych utworach na Sambii (Klebs 1909, oraz dwoma fragmentami z Sambii), zaliczonymi do Succinilacerta succinea (Boulenger, 1917) (Böhme & Weitschat 1998). Oznaczenie opisanego tu okazu oparte jest na diagnostycznej dla S. succinea specyficznej budowie łusek w okolicy pazurowej palców (Fig. 6). okazjest osobnikiem młodocianym. Okaz zachowuje cechy pokrycia łuskowego skóry, które jest podstawą taksonomii dzisiejszych jaszczurek. W przypadku materiału kopalnego istnieje z zasady jedynie mozliwość rekonstrukcji pokrycia łuskowego sklepienia czaszki (zwanego pileusem) na podstawie odcisków tego pokrycia na kościach. w pracy przypomniano znane relacje pomiędzy łuskami epidermalnymi a kośćmi skórnymi i pokryciem osteodermalnym, przy wyeksponowaniu pewnych aspektów tych relacji, np. wpływu odległości między epidermą a kośćmi skórnymi na styl pokrycia łuskowegoi osteodermalnego, a także przypuszczalny wpływ rozmiarów ciała na ten styl. Głównym celem pracy jest odtworzenie kolejności pojawiania się w filogenezie cech pileusa przy użyciu kladystycznej metody analizy grup zewnętrznych, oraz okręślenie pozycji rodzaju Succinilacerta w stosunku do grupy koronowej (w sensie Jefferiesa 1979) lacertidów. Wśród siedmiu cech pokrycia łuskowego charakterystycznych dla lacertidów, z których wszystkie posiada Succinilacerta, dwie: znaczną rozciągłość szwu łaczącego łuski frontoparietalne (1) i ostrą zmianę typu pokrycia łuskowego na granicy tułowia i głowy (7), uznano za cechy plezjomorficznę. Parzyste, zbliżone w zarysie do owalu, nierozczłonkowane łuski parietalne (3) oraz utrwalenie stylu tylnej części pileus na wczesnym etapie ontogenezy (5) to cechy synapomorficzne grupy koronowej z włączeniem do niej rodzaju Succinilacerta.Trzy pozostałe cechy: (3) głębokie nakładanie się łusek frontoparietalnych na kość ciemieniową poprzez szew fronto-parietalny i, związane z nim, centralne położenie łuski interparietalnej i otworu ciemieniowego (wbrew sugestiom Estesa et al. 1988), obecność (6) trójkątnej łuski potylicznej i, ewentualnie, supraokularii I i IV (2), uznano za synapomorficzne dla całej rodziny Lacertidae Bonaparte, 1831, którą traktuje się tu jako takson obejmujący zarówno grupę koronową, jak i grupy pniowe, z włączeniem rodzaju Plesiolacerta. Stwierdzenie Estesa et al. (1988), jakoby centralne położenie otworu ciemieniowego było plezjomorfią u Squamata nie zostało tu podważone, choć pozornie stoi w sprzeczności z proponowanym tu kierunkiem morfokliny. Według proponowanego tu scenariusza allometryczny wzrost kości ciemieniowych ku tyłowi na wczesnym etapie filogenezy Squamata (zgodny z sugestią Estesa et al. 1988) powodował relatywne przesunięcie otworu ciemieniowego w kieunku szwu, a następnie, na etapie przodków Lacertidae, jego wyrównawczą wędrówkę do tyłu, wraz z towarzyszącymi łuskami interparietalną i frontoparietalnymi. Stąd ułożenie tych łusek jest synapomorficzne dla Lacertidae. Włączenie Succinilacerta do grupy koronowej wskazuje na conajmniej środkowoeoceński wiek tej grupy, co stoi w sprzęczności z proponowanym na podstawie metody zegara molekularnego wiekiem tej grupy nie starszym niz oligoceński (Mayer & Benyr 1994).
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1999, 44, 4; 349-382
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The quadrate of oviraptorid dinosaurs
Kosc czworoboczna dinozaurow z rodziny Oviraptoridae
Autorzy:
Maryanska, T
Osmolska, H
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21975.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
ptaki
fauna kopalna
owiraptoridy
Mongolia
kreda
dinozaury
Alvarezauridae
paleontologia
czaszki
kosc czworoboczna
Oviraptoridae
morfologia zwierzat
Opis:
The quadrate of oviraptorid dinosaurs is strongly pneumatized and differs from the quadrates of other non-avian theropods by: (1) two separate facets on the otic process for contacts with the squamosal and braincase; (2) the articular surface for the pterygoid extended to the articular surface of the medial mandibular condyle; (3) the mandibular process provided laterally with a quadratojugal process bearing the quadratojugal cotyla. In the above characters the oviraptorid quadrate resembles those in most ornithothoracine birds, but, contrary to the streptostylic quadrate of birds, the oviraptorid quadrate is monimostylic.
W czasie badań czaszek dinozaurów z rodziny Oviraptoridae z osadów późnej kredy Mongolii, znajdujących się w zbiorach Instytutu Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (ZPAL) i w Instytucie Geologii Mongolskiej Akademii Nauk w Ułan Bator (GIN) zaobserwowano, że ich kość czworoboczna (quadratum) różni się od kości czworobocznej innych teropodów, a także innych dinozaurów, następującymi cechami: (1) obecnościdą dwugłówkowego wyrostka skroniowego (processus oticus), kontaktującego zarówno z kością łuskową jak i z boczną ścianą puszki mózgowej; (2) wyrostkiem oczodołowym (processus orbitalis), dochodzącym w swej części tylnej do powierzchni stawowej medialnego kłykcia wyrostka żuchwowego (processus mandibularis); (3) obecnością na wyrostku żuchwowym bocznego wyrostka zaopatrzonego w dołek stawowy dla kości czworoboczno-jarzmowej; (4) rozległą pneumatyzacją. Cechy te występują także u większości ptaków z grupy Ornithothoraces, obejmującej wszystkie współczesne i kopalne ptaki z wyjątkiem praptaka (Archaeopteryx) i przedstawicieli późnokredowej rodziny Alvarezauridae, i mogą świadczyć o bliskim związku filogenetycznym owiraptoridów i ptaków. Jednak wniosek o homologii cech kości czworobocznej w obu grupach wymaga dodatkowych badań czaszki i szkieletu pozaczaszkowego. Kość czworoboczna owiraptoridów jest nieruchomo zestawiona z resztą czaszki (monimostylia), czym różni się od kości czworobocznej ptaków, która wykazuje znaczną ruchomość stosunku do czaszki (streptostylia).
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 3; 361-371
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Late Devonian trematid lingulate brachiopod Schizobolus from Poland
Poznodewonski trematid Schizobolus [Brachiopoda] z Polski
Autorzy:
Balinski, A
Holmer, L E
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23430.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Schizobolus
trematidy
muszle larwalne
Polska
morfologia
famen
Brachiopoda
paleontologia
Schizobolus concentricus
ramienionogi
Schizobolus polonicus
dewon
Opis:
A new species of the poorly known lingulate brachiopod Schizobolus is described from the Famennian (Upper Devonian) of Poland. S. polonicus sp. n. has a triangular pedicle notch and a small listrium, indicating that it belongs to the Trematidae within the superfamily Discinoidea. S. polonicus retains some linguloid features, such as a linguloid-like 'pedicle groove' and a V-shaped imprint of the pedicle nerve. The disturbance band, which occurs in the apical part of the larval shell, probably delimits two stages of growth, namely pre-larval (embryonic?) and larval, or, early-larval and late-larval. S. polonicus is the youngest member of the genus, and of the family Trematidae. Five incompletely preserved discinids from the Famennian of Łagów are described as Trematidae gen. et sp. indet.
Bezzawiasowy ramienionóg Schizobolus jest niedostatecznie znanym rodzajem głównie ze względu na zły stan zachowania typowego gaunku S. concentricus z środkowego dewonu Tennessee (USA). Opisane w niniejszej pracy okazy z famenu (górny dewon) Dębnika (region krakowski) i Jabłonnej (Góry Świętokrzyskie) zostały zaliczone do nowego gatunku Schizobolus polonicus sp. n. Gatunek ten charakteryzuje trójkątne wycięcie na nóżkę w skorupce brzusznej, które jest częściowo zakryte słabo zachowującą się, delikatną płytką (listrium). U S. polonicus występuje też - charakterystyczny dla linguloidów - rowek nóżkowy oraz V-kształtny odcisk nerwu nóżkowego w skorupce brzusznej. Okazy z Polski charakteryzuje ponadto występowanie dobrze wykształconego stadium larwalnego muszli. Jest on nieco poprzecznie owalny w zarysie i osiąga przeciętnie 0,42 mm długości. Muszla larwalna jest wyraźnie wyodrębniona z tyłu i z boków, natomiast w części przedniej oddziela ją od reszty muszli jedynie silniej zaznaczona linia przyrostowa. Z zewnątrz muszla larwalna pokryta jest delikatnymi koncentrycznymi liniami przyrostowymi, choć w wyjątkowych przypadkach zachowuje się również odcisk struktury periostrakum (Fig. 3M, N). W części apikalnej muszli larwalnej daje się zaobserwować występowanie koncentrycznego pierścienia przyrostowego (zaburzenie wzrostowe), które wyodrębnia w rezultacie najwcześniejsze stadium wzrostowe muszli. Ten region muszli larwalnej osiąga 0,15-0,20 mm szerokości. Świadczy on, że w rozwoju ontogenetycznym dewońskich trematidów występowało zróżnicowanie na stadium wczesno- i późnolarwalne, lub też na stadium emrionalne (protegulum) i larwalne (u współczesnych dyscinidów takie zróżnicowanie w obrębie muszli larwalnej nie wystepuje). Z famenu Łagowa opisano też pięć silnie ornamentowanych koncentrycznie skorupek reprezentujących zapewne nowy rodzaj z rodziny Trematidae; zbyt skąpy materiał nie pozwala jednak na pełne zdefiniowanie taksonomiczne tej formy.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1999, 44, 3; 335-346
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tabulate corals from the Givetian and Frasnian of the Holy Cross Mountains and Silesian Upland
Autorzy:
Nowinski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22808.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna
Tabulata
skamienialosci
Polska
zywet
sklerogabki
koralowce
Gory Swietokrzyskie
taksony
stratygrafia
Heliolitida
Chaetetida
morfologia
paleontologia
fran
dewon
Opis:
Tabulate corals and single species each of the heliolitid anthozoans and chaetetid sclerosponges mostly from the Givetian and Frasnian stromatoporoid-coral series of the Holy Cross Mts and the Silesia-Cracow Region are reviewed from an ecological and stratigraphical point of view. Thamnopora, or the branched pachyporids, and massive alveolitids are usually the most significant reef-builders. The most distinctive fauna, with Caliapora battersbyi and Heliolites porosus, thrived in the earlier Givetian bank habitats. Late Givetian biostromal-complex associations with Alveolites obtortus, Striatopora enigmatica, and especially Alveolitella fecunda, as well as the succeeding Frasnian Alveolites-dominated reef-complex faunas with A. maillieuxi, and later with A. tenuissimus, Aulocystis and syringoporids, are far more uniform. In addition, a local Coenites laminosa-Chaetetes yunnanensis fauna is recognized in the Middle Givetian of the Kostomłoty area. The transitional biogeographic position for Polish tabulate assemblages between Variscan Europe and Russia is clearly evident. Forty eight species have been identified. Pachyfavosites polonicus sp. n., Striatopora enigmatica sp. n., Alveolitella polygona sp. n., Armalites minimus sp. n., and Syringoporella raritabulata sp. n., Alveolites edwardsi frasnianus subsp. n., and Caliapora battersbyi minor subsp. n. are proposed.
Pospolite i zróżnicowane koralowce Tabulata, jak też rzadsze Heliolitida (inne koralowce) i Chaetetida (sklerogąbki), z żywetu i franu Gór Świętokrzyskich i regionu Siewierza zostały opisane i przedyskutowane pod względem biostratygraficznym. Następstwo tych koralowców wstępnie ujęto w 4 szeroko rozpowszechnione zespoły (fauny), z których dwa są żyweckie (Caliapora battersbyi - Heliolites porosus, zastąpiony w sekwencji przez Alveolites obtortus - Striatopora enigmatica), a dwa - frańskie (Alveolites maillieuxi - Aulacystis tikhyi, wyżej - Alveolites tenuissimus). Nadto, wyróżniono specyficzną faunę Coenites laminosa-Chaetetes younnanensis, ograniczoną do środkowego żywetu regionu łysogórskiego. Nowe dane potwierdzają koncepcję biogeograficznie przejściowego charakteru polskiej fauny tabulatowej między Zachodnią i Wschodnią Europą. Zidentyfikowano 59 taksonów, w tym 5 gatunków i 2 podgatunki nowe: Pachyfavosites polonicus sp. n., fawositid o małym, półkulistym korallum z grubościennymi koralitami, wykazujący pewne analogie morfologiczne z żyweckim P. polymorphus; Striatopora enigmatica sp. n., pachyporid o gałązkowym korallum, który mimo wyraźnej homeomorfii z S. tenuis (eifel-żywet), różni się od niej większymi koralitami i silniej rozwiniętymi denkami w aksialnej strefie korallum: Alveolites edwardsi frasnianus subsp. n.; Alveolitella polygons, sp. n., z bardzo cienkościennymi, pryzmatycznymi koralitami w osiowej strefie gałązek i bardzo drobnymi porami; Caliapora battersbyi minor subsp. n.; Armalites minimus sp. n., syringoporid z rzadko występującego rodzaju, charakteryzujący się ekstremalnie małymi średnicami koralitów; Syringoporella raritabulata sp. n., syringoporid różniący się od znanych gatunków tego rodzaju niezwykle dużymi średnicami koralitów i zonalnością w rozmieszczeniu denek.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1992, 37, 2-4; 183-216
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reassessment of the late Triassic symmetrodont mammal Woutersia
Autorzy:
Sigogneau-Russell, D
Hahn, R
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23476.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
zeby
Woutersia butleri
trias
ssaki
skamienialosci
Woutersia
cynodonty
Woutersiidae
symetrodonty
Francja
paleontologia
Woutersia mirabilis
paleozoologia
morfologia zwierzat
Opis:
Since the creation of the taxon Woutersia mirabilis Sigogneau-Russell 1983, on a lower molar and two upper molars from the French locality of Saint-Nicolas-de-Port (late Triassic), quite a number of additional mammalian teeth have come to light; among them, are not only some elements undoubtedly belonging to this species, but also 5 teeth interpreted here as representing a second species of Woutersia, W. butleri sp. n. The peculiarities of this second species, especially in the upper molars, allow in turn the presentation and discussion of another upper molar from the same locality, which had remained an enigma for a long time. Though too large to be attributed to W. butleri, this tooth exhibits at a higher degree some characters already detected in the latter species, suggesting that it could still belong to Woutersia: but in that case, its sharing of some derived characters with upper molars of docodonts implies at least a certain parallelism between the new family Woutersiidae and primitive Docodonta.
Nowe znaleziska izolowanych zębów retyckich Synapsida ze stanowiska Saint-Nicolas-de-Port we Francji, obok licznych Haramiyidae i cynodontów, dostarczyły nowych okazów symetrodontów. Pozwalają one na uzupełnienie diagnozy typowego gatunku rodzaju Woutersia, W. mirabilis i wydzielenie nowego gatunku W. butleri oraz rodziny Woutersiidae wykazującej paralelizmy w morfologii górnych zębów do późniejszych symetrodontów a także specjalizacje do funkcji miażdżenia w pokroju trzonowców.
Depuis la création du taxon Woutersia mirabilis Sigogneau-Russell 1983 (Mammalia, Theria), sur une molaire inférieure et deux molaires supérieures en provenance du gisement français de Saint-Nicolas-de-Port (Trias supérieur), un grand nombre de dents mammaliennes supplémentaires ont été mises au jour. Parmi celles-ci se trouvent non seulement quelques éléments appartenant indubitablement à cette espéce, mais aussi 5 dents interprétées ici comme représentant une seconde espèce de Woutersia, W. butleri sp. n. Les particularités de cette seconde espéce, spécialement au niveau des molaires supérieures, ont à leur tour permis d'interpréter une autre molaire supérieure du même gisement restée longtemps une énigme. Cette dent, dont la morphologie exagère certains caractères décelés chez W. butleri, tout en étant beaucoup trop grande pour cette espèce, pourrait cependant appartenir au même genre; mais, si cette attribution est exacte, le partage de certains caractères dérivés avec les dents supérieures de Docodontes implique au moins un certain parallélisme entre la nouvelle famille Woutersiidae et les Docodontes primitifs.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1995, 40, 3; 245-260
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies