Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "rozklad przestrzenny" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Analiza rozkładu zanieczyszczeń w osadach dennych z zastosowaniem GIS w przybrzeżnej strefie zbiornika wodnego Ostrowy na rzece Biała Oksza
    Distribution of pollution in sediments in the coastal zone of Ostrowy water reservoir in Biała Oksza river - GIS based approach
    Autorzy:
    Rozpondek, R.
    Wancisiewicz, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/296960.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    osady denne
    zanieczyszczenie
    GIS
    rozkład przestrzenny
    sediments
    pollution
    spatial distribution
    Opis:
    W pracy przedstawiono wyniki badań zanieczyszczenia osadów dennych w strefie przybrzeżnej zbiornika wodnego Ostrowy na rzece Biała Oksza. Próbki zostały pobrane z wierzchniej warstwy osadów w okolicach linii brzegowej. Zostały one poddane analizom laboratoryjnym pod względem zawartości substancji organicznej, azotu Kjeldahla, węgla całkowitego, fosforu ogólnego i przyswajalnego oraz całkowitej zawartości pięciu metali ciężkich, tj. Cd, Cr, Ni, Pb, Zn. Na podstawie wyników badań, przy zastosowaniu oprogramowania GIS, utworzono mapy przestrzennego rozkładu badanych elementów. W tym celu wykorzystano interpolację, a dokładniej metodę wagowanej odwrotnej odległości. Analiza wyników pozwoliła stwierdzić, że osady denne są zróżnicowane pod względem rozmieszczenia zanieczyszczeń biogennych i metali ciężkich. Zauważono także, że materia organiczna deponowana jest na całej przestrzeni zbiornika. Analizując stężenia badanych elementów, ustalono, że w obecnym stanie zbiornik nie wymaga przeprowadzenia zabiegów rekultywacyjnych.
    Determination of physicochemical state of sediments in the coastal zone of water reservoirs is an important aspect of water management. This applies mainly to the protection of water against any kind of pollution. The paper presents the results of contamination in sediments in the coastal zone of Ostrowy water reservoir in Biała Oksza river. Nine samples were taken from the top layer of the sediments near the shoreline. Samples were subjected to laboratory analysis under the terms of the organic matter content, Kjeldahl nitrogen, total carbon, total and assimilable phosphorus, and the total content of five heavy metals: Cd, Cr, Ni, Pb, Zn. Concentrations of cadmium, chromium, nickel, lead and zinc in sediments were determined by means of ICP - MS method. On the basis of the results of studies, spatial distribution maps of the studied components were generated using GIS software. For this purpose, one of the interpolation methods (IDW - Inverse Distance Weighted) was used. Results show that sediments are diverse in regard to the location of biogenic pollutants and heavy metals. It is also noted that the organic material is deposited over the entire space of a water reservoir. The content of organic matter has a significant impact on the content of phosphorus in each studied sample. The share of organic matter does not exceed 2.5% in any sediment sample. The maximum values for total heavy metal content are as follows: Cd - 1.34 mg/kg, Cr - 17.64 mg/kg, Ni - 7.59 mg/kg, Pb - 11.64 mg/kg, Zn - 24.02 mg/kg. In contrast to the contents of Ni and Cr, whose peak values are located in the center area, Zn and Pb reached the highest values in the northern and southern area of Ostrowy water reservoir. The studies were preliminary, allowing for an initial assessment of pollution and undertaking comprehensive research to determine the recreational value of the water reservoir. Having analyzed the concentrations of the elements established in the present state, it can be concluded that Ostrowy water reservoir does not require reclamation treatments.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2016, 19, 1; 37-49
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analysis of selected nutrient contents in bottom sediments of the Ostrowy water reservoir using the GIS system
    Analiza zawartości wybranych substancji biogennych w osadach dennych zbiornika wodnego Ostrowy z wykorzystaniem systemu GIS
    Autorzy:
    Rozpondek, K.
    Rozpondek, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/297238.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    bottom sediments
    spatial distribution
    nutrients
    osady denne
    rozkład przestrzenny
    substancje biogenne
    Opis:
    The aim of the study was to evaluate the contents of phosphorus and nitrogen in bottom sediments of the Ostrowy water reservoir. Furthermore, concentrations of aluminium, iron, organic matter were determined and the depth was measured. The evaluation was made using spatial modelling to obtain spatial distributions of the elements studied. Aluminium and nitrogen concentrations were classified according to the Persaud criteria. An attempt was also made to determine the possible relationships between nitrogen and phosphorus, and the content of organic matter, iron and aluminium in the material studied. Bottom sediment samples were collected based on a regular measurement grid from 31 points in the area of the Ostrowy water reservoir. The material was subjected to laboratory analysis, with the contents of elements tested ranging from 0.25 to 9.76 g/kg for total nitrogen, 0.04 to 4.50 g/kg for total phosphorus, 0.48 to 31.40% for organic matter, 0.57 to 12.64 g/kg for aluminium, and 1.70 to 30.70 g/kg for iron. Based on the Persaud classification, the major area of the reservoir is characterized by moderate and high risks resulting from the nitrogen content and low and moderate risk due to the presence of phosphorus. The correlations were also examined between organic matter and total nitrogen (R2 = 0.82), total nitrogen and Fe (R2 = 0.79), total nitrogen and Al (R2 = 0.74), organic matter and Fe (R2 = 0.82), organic matter and Al (R2 = 0.79), total phosphorus and Fe (R2 = 0.88), and total phosphorus and Al (R2 = 0.74). The GIS tools used to generate spatial distributions have proven to be extremely useful in environmental research. Using geoinformation, maps of spatial distributions of the elements studied were generated (the method of interpolation of inverse distance weighted was used). Bottom sediments of water reservoir in Ostrowy are characterized by higher contents of nitrogen and phosphorus in bottom part and lower in northern part. The distributions made it possible to accurately assess the studied area and can be effective in planning of monitoring and reclamation activities in the area of the Ostrowy water reservoir.
    Celem badań była ocena zawartości fosforu i azotu w osadach dennych zbiornika wodnego Ostrowy. W badanym materiale oznaczono również stężenie glinu i żelaza oraz zawartość materii organicznej. Przedstawiono także wyniki dotyczące pomiaru głębokości. Podjęto próbę wyznaczenia relacji między poziomem stężenia azotu i fosforu a zawartością substancji organicznej, żelaza i glinu w materiale badawczym. Próbki osadów dennych pobrano na podstawie regularnej siatki pomiarowej zlokalizowanej w obrębie zbiornika wodnego Ostrowy. Pozyskany materiał został poddany badaniom laboratoryjnym, zakres wartości poszczególnych elementów wynosił: azot całkowity 0,25÷9,76 g/kg, fosfor całkowity 0,04÷4,50 g/kg, zawartość materii organicznej 0,48÷31,40% suchej masy osadu dennego, glin 0,57÷12,64 g/kg, żelazo 1,70÷30,70 g/kg. Na podstawie klasyfikacji umożliwiającej ocenę potencjalnego wpływu zanieczyszczonych osadów na organizmy wodne stwierdzono, że przeważająca część zbiornika charakteryzowała się umiarkowanym oraz wysokim stopniem zagrożenia (ze względu na zawartość azotu) oraz niskim i umiarkowanym (ze względu na zawartość fosforu). Przy wykorzystaniu metody wagowanej odwrotnej odległości wyinterpolowano mapy przestrzennego rozkładu badanych elementów. Wykorzystane narzędzia GIS okazały się niezwykle przydatne w badaniach środowiskowych. Rozkłady przestrzenne umożliwiły dokładną analizę zawartości poszczególnych elementów oznaczonych w osadach dennych badanego obiektu oraz stanowiły podstawę do zaplanowania monitoringu oraz działań rekultywacyjnych na obszarze zbiornika Ostrowy.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2018, 21, 4; 437-446
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie modelowania przestrzennego do analizy zawartości substancji biogennych w osadach dennych zbiornika wodnego Dzierżno Duże
    Spatial modeling in analysis of biogenic substances in the bottom sediments of Dzierżno Duże water reservoir
    Autorzy:
    Rozpondek, K.
    Rozpondek, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/297201.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    bottom sediments
    spatial distribution
    biogenic substances
    osady denne
    rozkład przestrzenny
    substancje biogenne
    Opis:
    The specific of water management in the urbanized ares (regulation of watercourses, discharges of municipal and industrial effluents etc.) have resulted in the transformation of the natural drainage system of the basin of Kłodnica, in which Dzierżno Duże water reservoir is located. The main goal of this study was to designate the content of total phosphorus and total nitrogen, and relations between these elements and organic matter, level of depth, aluminum and iron in the bottom sediments of the Dzierżno Duże water reservoir. Bottom sediments samplings consisted of grid measurement network planning, on which bottom sediments samples were collected. The collected samples were analyzed in laboratory in terms of content of chosen elements. Values of these elements are in range: total phosphorus 0.08÷6.02 g/kg, total nitrogen 0.15÷9.03 g/kg, organic matter 0.20÷50.90% of solid content, aluminum 0.48÷39.32 g/kg and iron 0.82÷25.42 g/kg. To improve quality of performed analysis, by using Geographic Information System the spatial distributions (the Inverse Distance Method was used) of studied elements were generated. Generated spatial distributions enabled to determine sites with highest and lowest values. Bottom sediments of Dzierżno Duże water reservoir have greater values of total phosphorus, total nitrogen and organic matter in central regions than in coastal zone. The study also included calculation of correlation between: organic matter and total nitrogen (R2 = 0.6), total nitrogen and Fe (R2 = 0.44), total nitrogen and Al (R2 = 0.5), organic matter and Fe (R2 = 0.39), organic matter and Al (R2 = 0.55), total phosphorus and Fe (R2 = 0.57), total phosphorus and Al (R2 = 0.56). The presented pilot studies may provide a basis for identifying harmful human activities and planning methods of counters measures. Dzierżno Duże water reservoir, among other functions, is a spot (mainly for local residents), therefore it should be monitored constantly.
    Przeprowadzone badania miały na celu ocenę zawartości fosforu i azotu w osadach dennych zbiornika wodnego Dzierżno Duże wraz z opracowaniem ich przestrzennego rozkładu przy wykorzystaniu modelowania przestrzennego. Podjęto również próbę wyznaczenia możliwej relacji między wymienionymi elementami a zawartością substancji organicznej, żelaza i glinu w materiale badawczym. Próbki osadów dennych pobrano na podstawie regularnej siatki pomiarowej z 53 stanowisk usytuowanych w obszarze zbiornika wodnego Dzierżno Duże. W pozyskanych próbkach wykonano następujące oznaczenia, których wartości mieściły się w przedziałach: fosfor całkowity 0,08÷6,02 g/kg, azot całkowity 0,15÷9,03 g/kg, zawartość materii organicznej 0,20÷50,90% suchej masy osadu dennego, glin 0,48÷39,32 g/kg, żelazo 0,82÷25,42 g/kg. W pracy wykorzystano system GIS, który pozwolił na usytuowanie przestrzenne miejsc poboru próbek do badań laboratoryjnych. Wykorzystując tę informację, wygenerowano mapy przestrzennego rozkładu badanych elementów (zastosowano metodę interpolacji wagowanej odwrotnej odległości). Przedstawione pilotażowe badania mogą stanowić podstawę do zidentyfikowania szkodliwych działań człowieka i określenia kierunków ich zapobiegania oraz do ustalenia odpowiednich zasad zarządzania wodami.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2017, 20, 3; 285-294
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozkład przestrzenny osadów dennych w małym zbiorniku wodnym w Zesławicach
    Spatial distribution of bottom sediments in the small water reservoir at Zeslawice
    Autorzy:
    Michalec, B.
    Peczek, K.
    Leksander, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/60371.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
    Tematy:
    male zbiorniki wodne
    zbiorniki wodne w Zeslawicach
    rumowiska
    stopien zamulenia
    osady denne
    rozklad przestrzenny
    Opis:
    Poznanie i określenie rozmieszczenia przestrzennego akumulowanych osadów w małych zbiornikach jest istotnie nie tylko na etapie projektowania, lecz również w trakcie eksploatacji. Większość prac badawczych dotyczy rozmieszczenia odkładów rumowiska w średnich i dużych zbiornikach wodnych. W pracy przedstawiono i opisano za pomocą metody Dendy'ego przestrzenny rozkład odkładów rumowiska w głównym zbiorniku wodnym w Zesławicach w okresie przed i po jego odmuleniu. Ze względu na wybudowanie zbiornika bocznego, przejmującego funkcje zbiornika głównego w okresie jego odmulenia i przebudowy, zmianie uległy warunki przepływu wody i rumowiska, które miały wpływ na dystrybucję osadów rumowiska w zbiorniku głównym.W pracy wykazano na podstawie wykonanych pomiarów zamulania i określonego stopnia zamulenia zbiornika głównego, że w wyniku rozdziału wody i rumowiska nastąpiło zmniejszenie intensywności zamulania badanego zbiornika, jak również wpłynęło to na zmianę rozkładu przestrzennego osadów rumowiska. Stwierdzono na podstawie analizy pionowego rozmieszczenia osadów, że w okresie po odmuleniu w części środkowej zbiornika głównego, charakteryzującej się głębokościami względnymi mieszczącymi się w przedziale 0,41-0,65 nastąpiło zwiększenie się względnego zamulenia o 10-20%. Zmiana warunków dopływu wody i rumowiska do badanego zbiornika spowodowała redukcję intensywności zamulania. Średni roczny stopień zamulenia zbiornika przed odmuleniem wynosił 3,0%, natomiast po odmuleniu jest równy 1,61%.
    The study and the qualification of the spatial distribution of accumulated bottom sediments in small reservoirs is considerably not only on the design stage, but also during the of operation. The majority of investigative papers concerns to the distributions of the accumulated sediments in average and large water reservoirs. In this work was introduced and describes for the help of the Dendy’s method the spatial distribution of the accumulated sediments in the main water reservoir at Zesławice in the period before and after his desilting. In consideration of building the side reservoir, which to take of the functions of the main reservoir in the period its desilting and reconstruction, the conditions of the flow of the water and the sediment was change. It is had the impact on the distribution of the bottom sediments in the main reservoir. It was showed in this work, on the basis of the executed measurements of silting and the determined the silting degree of the main reservoir, that the decrease the intensity of silting studied reservoir had taken place in the result of the split of water and sediment and it also influenced on the change of the spatial distribution of the sediment deposited. It was statement, that in period after desilting in the central part of the main reservoir, being characterizing relative depths in the range 0,41-0,65 the relative silting of this part of reservoir was increases about 10-20 %. The change of the conditions of the water and sediment flow to the studied reservoir caused the reduction of the intensity of silting. The mean annual silting degree of the reservoir before desilting carried out 3,0 %, however after desilting it is equal to 1,61 %.
    Źródło:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 07
    1732-5587
    Pojawia się w:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzystanie wskaźników ryzyka ekologicznego do oceny stopnia zanieczyszczenia osadów dennych zbiornika wodnego Dzierżno Duże
    The use of ecological risk indicators to assess the degree of pollution of bottom sediments of the Dzierżno Duże water reservoir
    Autorzy:
    Rozpondek, Katarzyna
    Rozpondek, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/297559.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    bottom sediments
    sediment quality guidelines
    heavy metals
    osady denne
    rozkład przestrzenny
    wskaźniki ryzyka ekologicznego
    metale ciężkie
    Opis:
    The aim of the study was to assess the quality of bottom sediments of the Dzierżno Duże water reservoir by applying a set of guidelines on sediment quality (SQG) and spatial analysis. These guidelines are widely used to study sediment pollution by comparing sediment pollution with relevant values determining the quality of sediments in aquatic ecosystems. The assessment of sediment contamination with trace elements was based on threshold effect concentration (TEC) and probable effect concentration (PEC) methods. To determine potential risk to the benthic fauna, values of trace elements were compared to corresponding TEC and PEC values. Another performed assessment was based on the potential ecological risk index (PERI) which consists of: potential ecological risk of the trace elements, contamination factor, measured background values of the trace elements in studied area. Bottom sediment samples were collected at 57 measuring points. The network of measurement points has been planned in the form of a regular grid of squares using the GIS system. The collected samples were analyzed for the content of selected trace elements. PECQ values ranged from 0.02 to 1.66 with an average of 0.55. PERI from 6.95 to 753.74 on average 194.06. High values of the coefficient of determination between PERI and PECQ and the analyzed trace elements (values above 0.7) were observed. Spatial analysis carried out in the geostatistical software allowed to determine the areas with the greatest ecological risk. The largest values of heavy metals and PERI and PECQ are found in the northern part of the reservoir, while the lower values are localized in the southern and south-eastern part. The Dzierżno Duże reservoir mainly has recreational functions. Due to the high ecological risk values and the constant threat due to nearby agricultural areas (runoff of plant protection products) and industrial plants, it should be constantly monitored.
    Celem przeprowadzonych badań była ocena osadów dennych zbiornika wodnego Dzierżno Duże przy zastosowaniu wytycznych dotyczących jakości osadów (ang. SQGs – Sediment Quality Guidelines) oraz analiz przestrzennych. Próbki osadów dennych pobrano z 52 stanowisk pomiarowych. Sieć punktów pomiarowych została zaplanowana w postaci regularnej siatki kwadratów z wykorzystaniem systemu GIS. Pozyskane próbki podano badaniom laboratoryjnym obejmującym oznaczenie całkowitej zawartości metali ciężkich, materii organicznej oraz azotu Kjeldahla w materiale badawczym. Wyznaczone wartości wskaźnika PECQ wahały się w zakresie od 0,02 do 1,66 (przy średniej wynoszącej 0,55). W przypadku wskaźnika PERI wartości znajdowały się w przedziale od 6,95 do 753,74 (średnia wartość to 194,06). Stwierdzono wysokie wartości współczynnika determinacji między PERI i PECQ a analizowanymi metalami ciężkimi (wartości powyżej 0,7). Analiza przestrzenna badanych elementów pozwoliła na wyznaczenie obszarów charakteryzujących się wysokim ryzykiem ekologicznym. Stwierdzono, że największa zawartość metali ciężkich w osadach dennych obiektu oraz wartości wskaźnika PERI i PECQ znajduje się w północnej części zbiornika, natomiast niższymi wartościami charakteryzuje się część południowa i południowo-wschodnia. Zbiornik Dzierżno Duże pełni przede wszystkim funkcję rekreacyjną. Ze względu na wysokie wartości ryzyka ekologicznego, związane między innymi z ciągłym transportem zanieczyszczeń z obszarów rolniczych i zakładów przemysłowych, jego stan powinien być stale monitorowany.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2019, 22, 1; 53-62
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spatial distribution and risk assessment of heavy metals in bottom sediments of two small dam reservoirs (south-east Poland)
    Rozkład przestrzenny i ocena ryzyka metali ciężkich w osadach dennych dwóch małych zbiorników zaporowych (południowo-wschodnia Polska)
    Autorzy:
    Smal, H.
    Ligęza, S.
    Wójcikowska-Kapusta, A.
    Baran, S.
    Urban, D.
    Obroślak, R.
    Pawłowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/205374.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    sediment
    dam reservoir
    heavy metals
    spatial distribution
    sediment quality
    sediment dredging
    osady denne
    jezioro zaporowe
    metale ciężkie
    rozkład przestrzenny
    jakość osadów
    bagrowanie
    Opis:
    Sediments of two dam reservoirs in SE Poland, Zalew Zemborzycki (ZZ) and Brody Iłżeckie (BI) were studied. The sediments from both reservoirs were sampled in the transects perpendicular to the shoreline, at the river inflow and the frontal dam. The total concentration of Mn, Zn, Pb, Cd, Cu, Cr and Ni was determined by ICP-EAS method after the sample digestion in the mixture of concentrated HNO3 and HClO4 acids. The statistical analyses: value intervals, mean values, variation coefficient, the median and the skewed distribution were performed. To estimate differences between the means for transects, Tukey’s test was applied with least significant difference (LSD) determination. The maps of the metal spatial distribution were drawn and sediment quality according to the geochemical and ecotoxicological criteria evaluated. Differences between the reservoirs in terms of heavy metals concentration in bottom sediments, and regularities in their spatial distribution were found. In the ZZ sediments the concentration was at the level of geochemical background (Zn, Cr), slightly (Cd, Cu, Ni) or moderately (Pb) contaminated sediments. The metal concentration in the sediments of the BI was up to eight times higher as compared to the ZZ. Moreover, sediments from the BI reservoir showed a greater variability of metal concentration than those from ZZ, which resulted from the dredging operation performed in the part of the reservoir. Metal concentration in sediments of the dredged part was ca. 2–5 times lower than in the undredged one, which indicates that after the dredging operation, accumulation of these metals was slight. The concentrations of Zn, Pb and Cd from the undredged part of BI were at the level of contaminated sediments and exceeded the probable effects level (PEL). In the ZZ, the greatest accumulation of metals occurred in the upper part of the reservoir and at the frontal dam, and the lowest in the middle part of the reservoir. In BI, the lower outflow of water in this reservoir caused a lower metal concentration in the sediments at the frontal dam, as compared with the other sediments in the undredged part of the reservoir. The results indicate that in small and shallow reservoirs, areas of accumulation of heavy metals depend on such factors as a parent river current, reservoir depth, water waving, reservoir shape (narrowing, coves/bays), and type of water outflow.
    Badano osady dwóch zbiorników zaporowych w SE Polsce - Zalewu Zemborzyckiego (ZZ) i zbiornika Brody Iłżeckie (BI). W obydwu zbiornikach osady pobrano w transektach prostopadłych do linii brzegowej, w dopływie rzeki oraz przy zaporze czołowej. Oznaczono całkowitą zawartość Mn, Zn, Pb, Cd, Cu, Cr i Ni metodą ICP-EAS po zmineralizowaniu próbki w mieszaninie stężonego kwasu HNO3 i HClO4. Przeprowadzono analizę statystyczną wyników: zakresy, wartości średnie, współczynnik zmienności, mediana, skośność rozkładu. Do oceny różnic między średnimi dla transektów zastosowano test Tukey’a z wyznaczeniem najmniejszej istotnej różnicy (NIR). Opracowano mapy rozkładu przestrzennego metali oraz oceniono jakość osadów wg kryterium geochemicznego i ekotoksykologicznego. Stwierdzono różnice między zbiornikami pod względem zawartości metali ciężkich i ich rozmieszczenia przestrzennego w osadach. W osadach ZZ zawartość metali kształtowała się na poziomie tła geochemicznego (Zn, Cr), osadów słabo (Cd, Cu, Ni) lub miernie zanieczyszczonych (Pb). Zawartość metali w osadach BI była do ośmiu razy większa w porównaniu z osadami ZZ. Ponadto, osady zbiornika BI wykazały większą zmienność zawartości metali niż osady ZZ, co wynikało z zabiegu bagrowania, przeprowadzonego w jego części. Zawartość metali w osadach części bagrowanej była ok. 2–5 razy mniejsza niż w niebagrowanej, co wskazuje, że po zabiegu bagrowania ich akumulacja była niewielka. Zawartości Zn, Pb i Cd w części niebagrowanej BI były na poziomie osadów zanieczyszczonych i przekroczyły wartości PEL (ang. probable effects level). W ZZ największa akumulacja metali w osadach wystąpiła w górnej części zbiornika oraz przy zaporze czołowej, a najmniejsza w jego środkowej części. W BI dolny odpływ wody ze zbiornika spowodował zmniejszenie zawartości metali w osadach przy zaporze czołowej w porównaniu z innymi osadami części niebagrowanej. Wyniki badań wskazują, że w małych i płytkich zbiornikach zaporowych akumulacja metali ciężkich zależy od czynników takich jak: pierwotny nurt rzeki, głębokość zbiornika, falowanie wody, kształt zbiornika (przewężenia, zatoczki/zatoki), a także od typu odpływu wody.
    Źródło:
    Archives of Environmental Protection; 2015, 41, 4; 67-80
    2083-4772
    2083-4810
    Pojawia się w:
    Archives of Environmental Protection
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozkład przestrzenny związków żelaza i manganu w osadach dennych Jeziora Goczałkowickiego
    Spatial distribution of iron and manganese compounds in bottom sediments of the Goczalkowice Dam Reservoir
    Autorzy:
    Czaplicka, A.
    Ślusarczyk, Z.
    Bazan, S.
    Szarek-Gwiazda, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/237886.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
    Tematy:
    Goczalkowice dam reservoir
    bottom sediments
    Fe and Mn compounds
    spatial distribution
    correlations
    cluster analysis
    Jezioro Goczałkowickie
    osady denne
    związki żelaza
    związki manganu
    rozkład przestrzenny
    korelacje
    analiza skupień
    Opis:
    Analysis of the bottom sediment composition in the shallow, polimictic Goczalkowice dam reservoir demonstrated that the amounts of Mn and Fe compounds determined did to a small extent only exceed the level of their geochemical background. Spatial distribution of iron and manganese content in the Goczalkowice dam reservoir was developed on the basis of the bottom sediment composition studies for the reservoir. There is an evidence of both natural and anthropogenic origin of the two elements. Correlations between their presence and the content of granulometric bottom sediment fractions, organic matter amount, depth of the measuring points as well as concentration of other trace elements (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) in the sediments were developed. Statistical testing allowed for identification of varying statistical strength between the content of Fe and Mn and fi ne bottom sediment fractions. Three groups of measuring points identified in the dam reservoir substantially differed from each other by Fe and Mn bottom sediment content. In addition, differentiation in their concentration along longitudinal transects of the dam reservoir was demonstrated.
    Przeprowadzone badania składu osadów dennych w płytkim, polimiktycznym Jeziorze Goczałkowickim wykazały, że oznaczone ilości związków żelaza i manganu tylko w niewielkim stopniu przekraczały poziom ich tła geochemicznego. Na podstawie badań składu osadów dennych Jeziora Goczałkowickiego opracowano rozkład przestrzenny zawartości związków żelaza i manganu w czaszy zbiornika. Stwierdzono zarówno naturalne, jak i antropogeniczne pochodzenie obu tych pierwiastków. Opracowano współzależności między ich obecnością a zawartością frakcji granulometrycznych osadów, ilością związków organicznych, głębokością punktów pomiarowych, a także zawartością innych metali śladowych (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w osadach. Za pomocą testów statystycznych wskazano na różną siłę statystyczną współzależności między zawartością żelaza i manganu a zawartością drobnych frakcji osadów dennych. Wydzielono trzy grupy punktów pomiarowych w zbiorniku zaporowym, istotnie różniących się między sobą zawartością związków żelaza i manganu w osadach dennych. Wykazano także zróżnicowanie zawartości tych metali w osadach wzdłuż podłużnych transektów zbiornika zaporowego.
    Źródło:
    Ochrona Środowiska; 2017, 39, 3; 47-54
    1230-6169
    Pojawia się w:
    Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies