Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "etymology;" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
O rozbieżnych etymologiach nazwisk polskich i litewskich
Autorzy:
Walkowiak, Justyna Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676444.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
onomastics
surnames
Polska
Lithuania
etymology
homonymy
Opis:
On divergent etymologies of Polish and Lithuanian surnamesThe conflict of national Polish and Lithuanian historiographies typically involves divergent interpretations of the shared history, but it is seldom noticed that linguistic interpretations (including the onomastic ones) may be divergent too. These linguistic interpretations can also become a tool of language policy, especially of the policy focused on personal names. The present article analyses selected examples of genetically Lithuanian surnames currently in use in Poland which in some Polish linguistic sources are etymologised as genetically Polish, as well as – conversely – those of Polish origin which in some Lithuanian research are interpreted as genetically Lithuanian. Although inadvertent and accidental mistakes cannot be ruled out, in the case of homonymic surnames there is a visible tendency to give priority to native etymologies. It may be assumed that for the society at large, the origin of a surname somehow implies the nationality of its bearer; in the case when the researchers’ attitudes are nationalistic, this fact may be used as an argument in public debates whose scope far exceeds that of onomastics. O rozbieżnych etymologiach nazwisk polskich i litewskichKonflikt narodowych historiografii polskiej i litewskiej zazwyczaj wiąże się z rozbieżnymi interpretacjami wspólnej historii, ale rzadziej się zauważa, że podobnie rozbieżne są też interpretacje językoznawcze, w tym onomastyczne. One także mogą stać się narzędziem polityki językowej, a w szczególności polityki, której przedmiotem są nazwy osobowe. Niniejszy artykuł przedstawia i analizuje wybrane przypadki używanych współcześnie w Polsce nazwisk pochodzenia litewskiego, które w niektórych polskich pracach językoznawczych są etymologizowane jako genetycznie polskie, a także – odwrotnie – tych nazwisk polskiego pochodzenia, które w niektórych źródłach litewskich interpretowane są jako etymologicznie litewskie. Choć nie można oczywiście wykluczyć niezamierzonych i przypadkowych omyłek, w przypadku nazwisk homonimicznych wyraźnie zauważalna jest tendencja do oddawania pierwszeństwa etymologii rodzimej. Wolno przypuszczać, że w odbiorze społecznym geneza nazwiska w jakimś stopniu implikuje narodowość jego nosiciela; przy nacjonalistycznym nastawieniu badaczy fakt ten może być używany jako argument w publicznych debatach, których zasięg dalece wykracza poza onomastykę.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osservazioni sul nome Wrocław nella sua veste storica e contemporanea, polacca e internazionale
Notes on the name Wrocław in its historical and contemporary as well as polish and international aspect
Autorzy:
Gałkowski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/446433.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Wrocław
toponyms
onomastics
popular etymology
exonyms
Opis:
The paper discusses some data about the name of one of the biggest cities in Poland, the capital of the region of Lower Silesia, Wrocław. The toponym has a long history which includes different periods of foreign domination: Czech, Austro-Hungarian, and mostly German. The origin of the name is perfectly Slavonic: it derives from the archaic personal masculine name Wrocisław. The name is characteristic for its double construction: the verb wrócić ‘return’ and noun sława ‘fame’ or verb sławić ‘praise’, that indicating somebody honoured for returning. The original form has been the subject of many international variations, e.g. the Germanic Presla, Presslau, and Breslau. The Latin adaptation of the toponym Vratislavia in combination with the Germanic Breslau is the most popular as the basis for the internationalization of the name, such as Breslavia in Italian and Spanish. Nowadays, the city has reason to promote its original Polish name. The social challenge of the city is to teach how its name is pronounced, using for example the linguistic hybrid Wroc-Love [vrotzlav]. The creation of some fantastic legends around the city and its name is also significant, increasing popular etymologies of this toponym. The onomastic discourse concerning Wrocław is a natural process of contemporary social communication on local, national and international levels including some antonomastic uses of this toponym: the city is called Venice of the North, and the Polish Prague. Even the Hitlerian catchword of Festung Breslau counts in this discourse of changing is historical meaning.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2014, 5; 71-85
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze o nazwie Gniezno (próba syntezy)
Again about the name Gniezno (an attempt at synthesis)
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459576.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
onomastyka
toponimia
etymologia
Gniezno
onomastics
toponymy
etymology
Opis:
Taking a synthetic approach, the author of the paper presents the explanations of the etymology of the geographical name Gniezno, which is present in historical literature and linguistic works, and has been the object of interest since Middle Ages for chroniclers, and later for historiographers and linguists. Moreover, the author discusses the form of this toponym, explains the changes it underwent, and presents hypotheses concerning its motivation.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 258-261
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katowice – Stalinogród: W klimacie dyskusji naukowych i sporów ideologicznych
Katowice - Stalinogród: In a climate of scientific discussions and ideological disputes
Autorzy:
Sochacka, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992258.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
onomastyka
etymologia
zmiany nazw
onomastics
etymology
name changes
Opis:
Tematem pracy jest przegląd materiału nazewniczego dotyczącego z jednej strony etymologii nazwy miasta Katowice (1598), z drugiej genezy wtórnej nazwy Stalinogród (1953) związanej z kultem Stalina. Zdecydowano się na przedstawienie dwu przeciwstawnych „zdarzeń historycznych”: naturalnego procesu nazwotwórczego, ukazującego autentyczne losy nazwy Katowice i odgórnej ingerencji politycznej zmieniającej nazwę stolicy Górnego Śląska na Stalinogród, budzącej w Polsce tyle negatywnych emocji. Polacy dobrze zdawali sobie sprawę z tego, czym jest upamiętnianie własnych postaci, a czym innym czczenie obcego władcy. Każde miasto o dynamicznym rozwoju, a takim były Katowice, trafiało na podatny grunt do wszelkiego rodzaju zmian o charakterze ideologicznym. Przykład Katowic i Stalinogrodu ujawnił najbardziej agresywne tendencje władzy socjalistycznej rzeczywistości i zmiany świadomości społecznej. Wokół genezy nazwy Katowice narosło wiele kwestii spornych. Wiadomo, że uczeni nie zawsze dochodzą szybko do zgodnych wniosków. Nie ma w tym ani nic osobliwego, ani niecodziennego, ale mają olbrzymie konsekwencje metodologiczno-badawcze. Ukazuje to stan badań i dyskusja językoznawców na temat nazwy Katowice, prowadząca ostatecznie do poznania prawdy o genezie nazwy tego miasta. Natomiast przykład Stalinogrodu pokazuje, że mamy tu do czynienia z innymi faktami poznania historycznego, które stały się domeną badań historyków.
The objective of this work is, on one hand, a review of the nomenclature concerning the etymology of the name of Katowice (1598), and on the other, presenting the origin of the secondary name Stalinogród (1953) related to the cult of Stalin. It was decided to present two contradictory “historical events”: the natural naming process, showing the authentic fate of the name Katowice and the political top-to-bottom interference that changed the name of the capital of Upper Silesia to Stalinogród, arousing so many negative emotions in Poland. Poles were well aware of the difference between commemorating their own worthy citizens and worshipping a foreign dictator. Every dynamically developing city was responsive to all kinds of ideological changes. The example of Katowice and Stalinogród revealed the most aggressive tendencies of the power of socialist reality and changes in social awareness. There are many disputes around the genesis of the name Katowice, and it is a well-known fact that scientists do not always reach a consensus quickly. There is nothing peculiar or unusual about this, but such a situation has enormous methodological and research consequences. This is shown by the state of research and linguists’ discussion about the name Katowice, which ultimately leads to learning the truth about the genesis of the city’s name.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 1; 327-341
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O imieniu Krystyna – szkic onomastyczno-teologiczny
On the name of Krystyna – onomastic-theological sketch
Autorzy:
Horyń, Ewa
Zmuda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459171.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
antroponim
diachronia
etymologia
onomastyka
teologia
anthroponym
etymology
diachrony
onomastics
theology
Opis:
This article is an attempt to characterize the name Krystyna from the onomastic-theological point of view. The presented linguistic analysis is diachronic. On the one hand, it focuses on the presentation of this anthroponym as a baptismal name on the background of nationwide and regional naming traditions, and on the other, describes its popularity in religious names. The study also includes geography and frequency data from individual regions of Poland.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 130-139
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К истории формирования древних фамилий современного белорусского ареала
Autorzy:
Гурская [Hurskaia], Юлия [IUliia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676384.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
onomastics
proper names
ancient family names
composite anthroponymy
etymology
language world-view
Opis:
To the history of the ancient family names format on of modern Belarus arealThe aim of the article is investigation of the ancient family names formation of the modern Belarus areal covering three aspects: areal topological, comparatively historical and lingua cultural.The Object Subject of the article is the etymological reconstruction of the anthroponymycal archetypes, cultural possibilities and modes of ancient family names conceptualization. We understand the term “ancient family names” as family naming in the XIV–XV centuries when this territory belong to the Great Principality of Lithuania. We attributed to the ancient family names’ nuclear composite and formed out of them short onomastic units that go back, regarding X. Krae, to the ancient European areal. Many anthroponymycal roots entering into the composition of ancient complex names are referred by investigators to the category of relict proper names.Methods of investigation is areal‑typological, comparatively‑historical and descriptive. Some methods of onomastic investigation such as etymological, structural and word‑formative analysis were also used.The scientific novelty of the investigation lies in the fact that we propose the concept of the ancient family names formation in Belarus areal in the context of the formation of the European anthroponymycal systems; singled out and systematize the corpus of ancient anthroponymycal and toponymycal lexemes of investigated areal and their etymological conceptual analysis was carried out.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Давні імена в українських прізвищах
Autorzy:
Оstash, Liubov
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788849.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
onomastics
anthroponomy
proper personal name
last name/surname
etymology
ономастика
антропонімія
власне особове ім’я
прізвище
етимологія
Opis:
In modern Ukrainian surnames one can fi nd the diverse elements: Slavonic autochthonous names, Christian names, nicknames, etc. Ukrainian last names derived from the ancient Christian names are studied in the article. These names, getting into the Ukrainian language ground, underwent the phonetic transformation, the substantial quantity of folk variants were created from them. Currently the part of these proper names is out of the active use – functioning specifically as official variants of names, – however, they are preserved as folk variants of names, as well as modern Ukrainian surnames. The etymology of last names, deriving from the Christian names, is researched in the current article, names from which they were formed are defined, spreading of the names and the deriving surname forms from them is highlighted, and also the list of last names and geography of their usage is provided.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2020, 8; 185-195
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak niespecjaliści piszą o językoznawstwie diachronicznym
How Non-Specialists Write about Diachronic Linguistics
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892204.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
językoznawstwo diachroniczne
glottochronologia
historia języka
onomastyka
etymologia
popularyzacja nauki
diachronic linguistics
glottochronology
history of language
onomastics
etymology
popularization of knowledge and science
Opis:
The author classifies researchers in the field of literature studies, historians and popular science journalists as non-specialists in diachronic language studies. Having done so, the author analyses texts written by these authors as regards their views on historical studies in Slavic linguistics, historical grammar, history of Polish, onomastics, etymology and history of proper names. The list of analysed researchers and writers includes: Jarosław Marek Rymkiewicz, Krzysztof Masłoń, Leszek Szaruga (Witold Wirpsza), Jerzy Krasucki and Agnieszka Krzemińska. The paper ends with an appeal addressed to experts in diachronic language studies that they follow such outstanding Polish researchers and linguistic knowledge promoters as Jan Michał Rozwadowski, Kazimierz Nitsch, Stanisaaw Urbańczyk or Marian Kucała in popularizing diachronic language studies among the wide public.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 6; 57-65
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies