- Tytuł:
-
Autonomia trybunałów kościelnych w Polsce w orzekaniu nieważności małżeństwa kanonicznego: przyczynek do analizy zagadnienia
Autonomy of Ecclesiastical Tribunals Pronouncing the Nullity of Canonical Marriage: a Trigger for an Analysis of the Problem - Autorzy:
- Ryguła, Piotr
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1754441.pdf
- Data publikacji:
- 2020-06-15
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
nieważność małżeństwa kanonicznego
trybunał kościelny
tajemnica w prawie kanonicznym
autonomia trybunałów kościelnych
nullity of canonical marriage
ecclesiastical tribunal
autonomy of ecclesiastical tribunals
secret in canon law - Opis:
-
Zgodnie z art. 25 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. „Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie”. Konsekwencją uznania zasady niezależności i autonomii państwa i Kościoła, a tym samym wzajemnego respektowania odrębnych systemów prawnych w zakresie uznanym przez obie strony, są gwarancje zawarte w art. 10 Konkordatu. W artykule tym orzekanie w sprawach małżeństwa kanonicznego pozostawione jest sądowej jurysdykcji kościelnej i analogicznie, orzekanie w zakresie skutków cywilnych małżeństw konkordatowych – jurysdykcji państwa. W praktyce oznacza to, że wyrok sądu cywilnego orzekającego rozwód nie rodzi żadnych skutków prawnych na forum prawa kanonicznego, a orzeczenie nieważności małżeństwa przez trybunał Kościoła Katolickiego nie wpływa na cywilny „status” konkretnego związku.
Dla zachowania autonomii trybunałów kościelnych niezwykle ważna jest kwestia nieingerowania podmiotów niekanonicznych w proces zbierania materiału dowodowego przez rzeczony trybunał oraz niewykorzystywania wspomnianego materiału na forum pozakanonicznym (np. w procesach cywilnych czy karnych toczonych w sądach państwowych). W tej kwestii niezwykle ważne jest zachowanie tajemnicy nie tylko przez pracowników sądów kościelnych, adwokatów i biegłych, ale także przez same strony procesowe. Temu zagadnieniu Autor artykułu poświęca sporo uwagi.
Wyrok sądu kościelnego determinuje zakres możliwości uczestniczenia przez każdą ze stron procesowych w życiu sakramentalnym Kościoła Katolickiego. W rzeczywistości bowiem skutki prawne wyroku kanonicznego nie dotyczą tylko możliwość zawarcia związku kanonicznego przez strony procesu z osobą trzecią (lub brak takiej możliwości). Dotykają także możliwości przystępowania rzeczonych stron do innych sakramentów, takich jak spowiedź czy Komunia święta. Patrząc z tej perspektywy, zachowanie autonomii sądów kanonicznych w zakresie procesów o nieważność małżeństwa jest kwestią fundamentalną, jeśli chodzi o możliwość korzystania z konstytucyjnego prawa do wolności sumienia i wyznania przez osoby pozostające pod jurysdykcją tych trybunałów.
According to Article 25, Paragraph 3 of the Constitution of the Polish Republic of 2 April 1997, “the relationship between the State and churches and other religious organizations shall be based on the principle of respect for their autonomy and the mutual independence of each in its own sphere.” The consequences of the principles of independence and autonomy of the State and the Church, which assume a reciprocal acceptance of independent legal systems within limits decided by both sides, are the guarantees included in Article 10 of the Concordat. In that Article, pronouncing judgments concerning canonical marriage is left to ecclesiastical jurisdiction, and, in an analogical way, pronouncing judgments concerning concordat marriage – to state jurisdiction. In practice, it means that a sentence of a civil tribunal pronouncing the divorce has no legal consequences in the sphere of canon law, while pronouncing the nullity of marriage by a Catholic tribunal does not influence the civil status of that marriage. In order to preserve autonomy of ecclesiastical tribunals it is very important that non-ecclesiastical subjects refrain from interfering with the process of collecting evidence by an ecclesiastical tribunal and from using the gathered material outside of canonical courts (for instance, in civil cases or criminal cases in state courts). The secret ought to be kept not only by employees of ecclesiastical courts, attorneys and experts, but also by the parties in litigation. The author of this paper devotes a lot of attention to this issue. A sentence of an ecclesiastical tribunal determines the range of possibilities of participating in the sacramental life of the Catholic Church by the parties to a case. In fact, the legal consequences of a canonical sentence refer not only to the possibility of getting married with a third party by the parties in litigation (or to the lack of this possibility). They also relate to the possibility of going to confession or receiving the Holy Communion. From this perspective, preserving autonomy of ecclesiastical tribunals in the sphere of the nullity of marriage is a fundamental issue when it comes to the constitutional freedoms of conscience and religion of persons remaining under the jurisdiction of those tribunals. - Źródło:
-
Roczniki Nauk Prawnych; 2020, 29, 4; 155-172
1507-7896
2544-5227 - Pojawia się w:
- Roczniki Nauk Prawnych
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł