Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Materializm" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Międzyskalowe języki antropocenu
Cross-scale Language of the Anthropocene
Autorzy:
Rogowska-Stangret, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25410831.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
antropocen
posthumanizm
skala
nowy materializm
Anthropocene
posthumanism
scale
new materialism
Opis:
Antropocen przekroczył dyscyplinarne granice nauk przyrodniczych, rozbudzając debaty w ramach szeroko pojętej humanistyki, zmuszając „nas” do myślenia inaczej niż dotąd. Jednym z wyzwań antropocenu jest kwestia skali. Wraz z antropocenem oczywistość skalowych podziałów ulega zachwianiu. Podział na skale lokalne‑globalne/planetarne i makro‑mikro to kategorie myślenia, które nie odpowiadają rzeczywistości. Międzyskalowe myślenie i język to propozycje mówienia wraz‑z antropocenem, by uchwycić jego planetarną i globalną naturę, nie tracąc z oczu usytuowanych, ucieleśnionych ludzko‑nie‑ludzkich form życia.
Stemming from the natural sciences, the concept of Anthropocene opened a variety of discussions in the humanities, provoking “us” to think otherwise. One of the challenges of the Anthropocene is the question of scale. Some question the obviousness of scale as the categories such as micro and macro, local and global/planetary no longer correspond with reality. The geologic time and time of a zoe coincide in many unobvious and unfelt ways. Cross-scale thinking and language is a way to think with the Anthropocene to grasp its planetary and global nature as well as the diverse situated and embodied human-non-human life forms.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2023, 11; 32-46
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Critical Variants of Materiality. Polish Literary Criticism from Post-structuralism to New Materialisms
Krytyczne odmiany materialności. Polska krytyka literacka od postrukturalizmu do nowych materializmów
Autorzy:
Trzeciak, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312259.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
materiality
postructuralism
posthumanism
new materialism
review
materialność
postrukturalizm
posthumanizm
nowy materializm
recenzja
Opis:
Artykuł jest przeglądem znaczeń, jakie pojęciu „materialności” nadawała (od lat 90.) i nadaje krytyka literacka. Znaczenia te, jak staram się pokazać, uzależnione są od wpływów kilku zasadniczych tendencji filozoficznych: postrukturalizmu, krytycznych teorii społecznych i posthumanizmu, co znacząco wpływa na krytycznoliterackie użycia pojęcia „materialność”. W artykule analizuję konkretne przykłady tych użyć, zaczerpnięte przede wszystkim z krytycznoliterackich wypowiedzi o najnowszej polskiej prozie, by ukazać, jak „materialność” wpływa na typ komentarzy krytycznych, w tym zwłaszcza na możliwości i ograniczenia recenzji.
The paper reviews the meanings attached to the notion of “materiality” by literary criticism since 1990s. These meanings depend on several essential philosophical tendencies: poststructuralism, critical social theories, and posthumanism, which has a significant influence on critical-literary conceptualizations of “materiality”. The paper analyzes specific examples, mostly from critical-literary texts about contemporary Polish prose in order to show how “materiality” affects different types of critical commentary, including especially the possibilities and limitations of review.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 170-183 (eng); 170-183 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polymorphic perversion of human and other-than-human bodies
Poliformiczna przewrotność ciał ludzkich i nieludzkich
Autorzy:
Gajewska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135693.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
posthumanism
new materialism
flora
posthuman sexuality
posthumanizm
nowy materializm
posthumanistyczna płciowość/seksualność
Opis:
The author examines a range of modes in which the relationship between flora and the human are portrayed. The paper begins with an inquiry into anthropomorphization of plants—a phenomenon firmly established in Western culture—only to show subsequently that such a notional approach has its counterpoise in non-anthropocentric reflection, primarily in post-humanism and new materialism. It is further demonstrated that the studies which emphasize the “vegetal facet of the human” manage to pinpoint both evolutionary and cultural relationships where the human and the non-human are seen to co-exist and cooperate. Then, the author draws attention to the very considerable role that plants play in creating phantasms relating to human gender and sexuality.
Autorka przedstawia różne sposoby prezentacji relacji flory z człowiekiem. Tekst rozpoczyna omówieniem mocno utwierdzonej w kulturze zachodniej antropomorfizacji roślin, by następnie pokazać, że postawa ta znajduje przeciwwagę w refleksji nie-antropocentrycznej, głównie w posthumanizmie i nowym materializmie. Wskazuje, że w badaniach akcentujących „roślinną stronę człowieka” wydobywane są zarówno ewolucyjne, jak i kulturowe relacje, współistnienie oraz współdziałanie tego, co ludzkie i nie-ludzkie. Następnie autorka pokazuje jak dużą rolę odgrywają rośliny w kształtowaniu fantazmatów na temat ludzkiej płciowości i seksualności.
Źródło:
Porównania; 2022, 31, 1; 277-294
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Body/Ciało/Cielesność – o materii w filmach Małgorzaty Szumowskiej
Body/Flesh/Corporeality – the Physical Matter in Małgorzata Szumowska’s Work
Autorzy:
Podsiadło-Kwiecień, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340569.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
nowy materializm
ciało
cielesność
materia
Małgorzata Szumowska
new materialism
body
flesh
matter
Opis:
Jednym z głównych tematów powracających w twórczości Małgorzaty Szumowskiej jest ciało ujęte w sposób podmiotowy, jako konstytutywny element tożsamości, oraz przedmiotowy, jako obiekt zabiegów medycznych, fragmentaryzacji, rozkładu, autopsji. Zwrócenie przez reżyserkę uwagi na materialność ciała oraz wskazanie splotu między nim a materią, która posiada własną dynamikę i sprawczość, zachęca do przyjrzenia się jej wybranym dziełom z perspektywy nowego materializmu reprezentowanego m.in. przez Karen Barad, Rosi Braidotti czy Roberta Esposita.
One of the main recurring themes in Małgorzata Szumowska’s work is the body shown subjectively as a constitutive element of identity, and objectively as a target of medical procedures, fragmentation, decomposition, autopsy. The director’s attention to the materiality of the body and her pointing at how it is intertwined with physical matter that has its own dynamics and agency encourage us to examine her selected works from the perspective of new materialism represented by Karen Barad, Rosi Braidotti and Roberto Esposito, among others.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2020, 111; 23-38
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Węzeł i supeł: Od metaforyzacji do materioforyzacji dyskursów teoretycznych
Knot/Knot*: From Metaphorization to Matterphorization of Academic Discourses
Autorzy:
Ryba, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432271.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
metafora
materiofora
węzeł/supeł
nowy materializm
performatywność
metaphor
matterphor
knot
new materialism
performativity
Opis:
Artykuł stanowi próbę krytycznej refleksji nad metaforyzacją współczesnych dyskursów teoretycznych na przykładzie metafory knot. Autor obrazuje jej performatywność, rozpisując skonwencjonalizowaną metaforę węzła gordyjskiego na figury węzła, supła i pętli, za którymi kryją się odmienne wizje rzeczywistości i odmienne logiki jej problematyzacji i konceptualizacji. Przywołuje przykłady tekstów naukowych (Dipesha Chakrabarty’ego, Donny Haraway oraz Elaine Gan i Anny Tsing), w których knot i wpisane w tę metaforę epistemologiczne pytania odgrywają istotną rolę. Pokazuje także konsekwencje lektury onto-epistemologicznych projektów naukowych przez pryzmat logiki węzła, którą dostrzega w teorii aktora-sieci Brunona Latoura, i logiki supła, którą widzi ontologii zorientowanej na przedmiot Grahama Harmana. Biorąc pod uwagę rolę, jaką we współczesnych dyskursach naukowych odgrywa materialność, autor postuluje wprowadzenie do polskiej humanistyki terminu materiofora (matterphor) zaproponowanego przez Lowella Duckerta i rozwijanego w różnych nurtach humanistyki środowiskowej. Potencjał nowego terminu widzi w tym, że można dzięki niemu połączyć myślenie o performatywności języka i performatywności materii w taki sposób, by w naukowych systemach konceptualizowania rzeczywistości nie zacierać emergentnego i przygodnego charakteru świata.
This article attempts a critical reflection on the metaphorization of contemporary theoretical discourses, using the example of the metaphor of the knot. The author demonstrates its performativity by dissecting the conventionalized metaphor of the Gordian knot into figures of knot (tied deliberately), knot* (tangled accidentally) and loop, which entail different visions of reality and different logics of its problematisation and conceptualisation. He refers to examples of academic texts (Dipesh Chakrabarty, Donna Haraway, and Elaine Gan and Anna Tsing) in which the knot and the epistemological questions inscribed in this metaphor play an important role. He also shows the implications of reading onto-epistemological projects through the logic of the knot, which he sees in Bruno Latour’s actor-network theory, and the logic of the knot*, which he sees in Graham Harman’s object-oriented ontology. Given the significance of materiality in contemporary academic discourses, the author postulates that the term matterphor, as proposed by Lowell Duckert and developed in various currents of environmental humanities, should be introduced into Polish discourse. He believes that the potential of the new term lies in the fact that it makes it possible to combine the performativity of language and the performativity of matter so as not to efface the emergent and contingent character of the world from academic systems of conceptualising reality.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 85-104
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedzialnie usytuowana krytyka afirmatywna: #MeToo w badaniach teatralnych
Responsibly Situated Affirmative Criticism: #MeToo in Theater Research
Autorzy:
Kwaśniewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14522913.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
#MeToo
criticism
affirmative humanities
new materialism
theater
krytyka
humanistyka afirmatywna
nowy materializm
teatr
Opis:
Artykuł jest próbą wypracowania w ramach dyskursu teatrologicznego postawy i metody badawczej rezonującej z przemianą, która zaczęła się w teatrze pod wpływem ruchu #MeToo i dyskusji o przemocy w szkołach teatralnych, w procesach twórczych i w teatrach. Punktem wyjścia refleksji jest spostrzeżenie, że w najnowszych spektaklach tematyzujących przemoc seksualną w teatrze widać proces przejścia od skargi na nadużycia władzy do konstruktywnych, wychylonych w przyszłość propozycji zmiany. Podstawą tego procesu jest świadomość usytuowania osób tworzących w panujących w teatrze układach władzy oraz gotowość brania pod uwagę rozmaitych konsekwencji tego usytuowania. Zaproponowany w artykule projekt odpowiedzialnie usytuowanej krytyki afirmatywnej rozumianej jako postawa badawczo-pisarska opiera się na koncepcjach wiedz usytuowanych Donny Haraway, humanistyki afirmatywnej Ewy Domańskiej, etyki posthumanistycznej (w ujęciu Karen Barad oraz Moniki Rogowskiej-Stangret) oraz krytyki afirmatywnej Harry’ego Lehmanna. Analiza dyskusji o coming outach dotyczących Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice” stanowi studium przypadku, które ma pomóc dookreślić możliwości zmiany dyskursu na temat narzędzi i etyki badań teatralnych.
This article seeks to develop within the theater studies discourse a research stance and method that would resonate with the transformation that has begun in theater in connection with the #MeToo movement and the discussion about violence in theater schools, creative processes, and theaters. The author’s point of departure is the observation that recent productions thematizing sexual violence in theater have been gradually turning from grievances against the abuse of power towards constructive, forward-leaning proposals for change. This process is founded on the awareness that theater makers are situated within the present systems of power and on the willingness to consider various implications of this situatedness. The proposed project of responsibly situated affirmative criticism, understood as a research-and-writing stance, is based on Donna Haraway’s concepts of situated knowledges, Ewa Domańska’s affirmative humanities, posthumanist ethics (as envisaged by Karen Barad and Monika Rogowska-Stangret), and Harry Lehmann’s affirmative criticism. The article offers an analysis of the discussion about comings-out concerning the “Gardzienice” Center for Theater Practices, as a case study aimed at a more precise delineation of the possibilities for changing the discourse on the instruments and ethics of theater research.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 3; 169-196
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Głos ze świata. Wersy o koniecznym oporze Szczepana Kopyta
A Voice from the World: Szczepan Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze
Autorzy:
Szaj, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2194811.pdf
Data publikacji:
2022-10-28
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Szczepan Kopyt
kapitałocen
nowy materializm
teoria krytyczna
autonomizm
Capitalocene
new materialism
critical theory
autonomism
Opis:
Autor artykułu podejmuje próbę wpisania Wersów o koniecznym oporze Szczepana Kopyta w teoretyczne ramy kapitałocenu. Punktem wyjścia czyni rekonstrukcję kondycji krytyki w antropocenie. Przeciwstawia się wyrażanym przez niektórych przedstawicieli i niektóre przedstawicielki dyskursu antropocenu przekonaniom o nieskuteczności krytyki wobec planetarnych wyzwań tej epoki. Dowodzi, że krytyka wciąż jest nam potrzebna, co podkreśla także alternatywna wobec antropocenu koncepcja kapitałocenu. Następnie autor przechodzi do dialogu z twórczością Kopyta. Korzystając zarówno z ustaleń teorii krytycznej, jak i z koncepcji (nowo)materialistycznych, wskazuje na uwikłanie Kopyta w obie te tradycje. Dowodzi, że poecie udaje się uniknąć wiązanego z krytyką „mówienia znikąd”. Kopyt mówi „ze świata”, jako jego uczestnik. Perspektywa ta, rekonstruowana w artykule na podstawie Wersów o koniecznym oporze, pozwala poecie zdiagnozować anachroniczność niektórych marksistowskich praktyk heterodoksyjnych (autonomizm), a także odnotować i twórczo rozwinąć pozytywne i negatywne splątania aktorów ludzkich i pozaludzkich w epoce kapitałocenu. 
Patryk Szaj attempts to inscribe Szczepan Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze [Verses about the Necessary Resistance] into the theoretical framework of the Capitalocene. The starting point is the reconstruction of the condition of criticism in the Anthropocene. He opposes the beliefs expressed by some representatives of the Anthropocene discourse that criticism is ineffective in the face of the planetary challenges of this epoch. He argues that we criticism is till needed, as is also emphasized by the concept of the Capitalocene as an alternative to the Anthropocene. Next, Szaj moves on to a dialogue with Kopyt’s work. Using both the findings of critical theory and (new)materialistic concepts, Szaj points to Kopyt’s debt to both these traditions. He shows that Kopyt has managed to avoid the “speaking out of nowhere” that is associated with criticism. Kopyt speaks “from the world,” and his voice is that of a participant. This perspective, reconstructed in the article on the basis of Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze, allows the poet to diagnose the anachronism of some Marxist heterodox practices (autonomism), as well as to note and creatively develop the positive and negative entanglements of human and inhuman actors in the era of Capitalocene. 
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2022, 20, 2; 1-20
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W cieniu języka [Recenzja książki: Andrzej Marzec, „Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2021, ss.256]
In the Shade of Language [A Review of „Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata” by Andrzej Marzec]
Autorzy:
Adamczewski, Tymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25455183.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
antropocen
język
zmiana klimatu
nowy materializm
realizm spekulatywny
Anthropocene
language
climate change
new materialism
speculative realism
Opis:
Artykuł stanowi recenzję książki Andrzeja Marca pt. Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. Identyfikuje główne zakresy tematyczne omawiane przez autora (nowy materializm oraz ontologię zwróconą ku przedmiotom), a także obraną przez niego metodę. Ze względu na znaczącą rolę języka w propozycji terminologicznej filozofa, poza opisem zawartości publikacji, tekst podejmuje również próbę spojrzenia na książkę jako na zapis rozważań nad możliwością zakwestionowania i wyzwolenia się z dominującego antropocentrycznego języka.
The article reviews the book by Andrzej Marzec, entitled Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. It identifies the key subject areas discussed in his work (new materialism and object‑oriented ontology), as well as the adopted method. Due to the significant role of language in the philosopher’s terminological proposition, apart from analyzing the content of the book, the article also examines the publication as an attempt to question and liberate our human selves from the possibility of the dominant, anthropocentric language.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2023, 11; 420-429
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stacy Alaimo, Exposed. Environmental Politics & Pleasures in Posthuman Times, Minneapolis (London: University of Minnesota Press, 2016), 243 s. Oprawa miękka, publikacja anglojęzyczna
Autorzy:
Kisiel, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970770.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
transcielesność
ekokrytyka
feminizm
przyjemność
nowy materializm
antropocen
trans-corporeality
environmental criticism
feminism
pleasure
new materialism
Anthropocene
Opis:
This critical note is devoted to Stacy Alaimo's "Exposed. Environmental Politics and Pleasures in Posthuman Times" published in 2016 by University of Minnesota Press. It summarises the chapters included in Alaimo's book, reconstructs their key concepts, and presents the problems they aim to tackle.
Niniejsza nota krytyczna poświęconą książce Stacy Alaimo pt. "Exposed. Environmental Politics & Pleasures in Posthuman Times" opublikowanej w 2016 roku przez University of Minnesota Press. Nota prezentuje streszczenia esejów składających się na pracę Alaimo, rekonstruuje ich kluczowe zagadnienia oraz opisuje problemy z jakimi się one mierzą. 
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2019, 39; 233-236
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dermografie: poetyka relacji. Wokół związków materii i języka w poezji Joanny Mueller
Dermographies: poetics of relations. Between language and matter in Joanna Mueller’s poetry
Autorzy:
Szopa, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1016191.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
skin
new materialism
posthumanism
onto-epistemologia
intra-action
trans-action
skóra
nowy materializm
posthumanizm
intra-akcja
transakcja
Opis:
Skóra, będąc zewnętrzną powłoką ciała, jest do tej pory niespożytkowanym aspektem w badaniach posthumanistycznych. O ile nieoceniona rozprawa Frantza Fanona o znaczącym tytule Black Skin, White Masks zredefiniowała znaczenie, jakie kryje się w myśleniu o skórze w kontekście rasy, o tyle do tej pory nie skupiano się na potencjale skórnej metaforyki. Sara Ahmed i Jackie Stacey pokazują,ż e „polityka gruboskórności” (ang. skin-tight politics),polegająca na wyznaczaniu granic ciała i płci, doprowadza do odrzucenia relacji z innością i odmiennością i podtrzymuje binarny porządek. Tworząc koncepcję „myślenia poprzez skórę”, badaczki postulują zmianę postrzegania „normatywnych”wizji cielesności. Wychodząc od propozycji Ahmed i Stacey, traktuję skórę jako metaforę zmian w obrębie myśli filozoficznej, która skutecznie wyrugowała materialność z własnego obszaru. Będą zatem Dermografie projektem łączącym zagadnienia materializmu feministycznego z neolingwistyczną poezją Joanny Mueller, który dąży do nowej wizji filozofii rozumianej przez Luce Irigaray jako dyskurs miłości.
Skin, the external boundary of the human body, has been up to now an undiscovered field in posthuman studies. Even though the brilliant work of Frantz Fanon, Black Skin, White Masks, redefined the meaning of skin in the context of race, never has anybody truly used the potential of metaphors connected to skin. SaraAhmed and Jackie Stacey demonstrate that skin-tight politics (which is focused onsetting the boundaries of body and gender) leads to a denial of the relationship without her ness and upholds binary traditions. By creating the conception of ‘Thinking through skin’, the researchers call for a shift in the perception of normative visions of corporality. Based on that idea, I treat skin as a metaphor of the changes within philosophical thought which caused the materiality to cease to be from its own area. Demographies will therefore be an intersectional project which combines feminist materialism with Joanna Mueller’s neolinguistic poetry which aspires to create a new philosophy, understood by Lucie Irigaray as the discourse of touching love.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2013, 10, 4; 137-160
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Posthumanizm: między metafizyką a etyką
Autorzy:
Hoły-Łuczaj, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644453.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Posthumanismus
der neue Materialismus
Metaphysik
Ethik
post-humanism
new materialism
metaphysics
ethics
posthumanizm
nowy materializm
metafizyka
etyka
Opis:
Das sich immer intensiver aufgrund der philosophischen Anthropologie entwickelnde posthumanistische Paradigma stellt eine neue Sichtweise auf die Stellung des Menschen im metaphysischen Universum dar, die ein anderes als das bisher herrschende Leitbild der Verhältnisse des Menschen mit nicht-menschlichen Wesen nach sich zieht. Der Posthumanismus vollzieht dadurch eine Wiederbelebung der Überzeugung, dass der Ethik die Metaphysik zugrunde liegt. Im Artikel rekonstruiere ich diese Voraussetzung am Beispiel des Entwurfs des „neuen Materialismus“ (u. a. Rosi Braidotti, Jane Bennett, Diane Coole, Samantha Frost). Ich erörtere auch Probleme, die sich mit der Möglichkeit verbinden, ethische Thesen mit Behauptungen von metaphysischem Charakter zu begründen, welche im Bereich des Posthumanismus erscheinen. Die Diagnostizierung dieser Schwierigkeiten erlaubt eine nähere Charakteristik des posthumanistischen Standpunkts und seiner besonderen Variante – des neuen Materialismus.
This paper explores the key assumption for posthumanism, according to which developing new metaphysics will bring about the establishment of new ethics, which considers not only human, but also non-human beings. The article first reconstructs this view using an example of “new materialism” (R. Braidotti, J. Bennett, D. Coole, S. Frost), and subsequently discusses problems related to the justification of ethical reasons by metaphysical assertions, which occur within posthumanism.
W artykule analizuję kluczowe dla posthumanizmu założenie, zgodnie z którym wytworzenie nowej metafizyki ustanowi fundament dla nowej etyki obejmującej nie tylko człowieka, ale też byty pozaludzkie. W artykule najpierw zrekonstruowano tę tezę na przykładzie „nowego materializmu” (R. Braidotti, J. Bennett, D. Coole, S. Frost), a następnie omówiono problemy łączące się z uzasadnianiem tez etycznych przez występujące w posthumanizmie twierdzenia metafizyczne.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2014, 11
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieantropocentryczne przewartościowanie wartości. Szkic o aksjologicznych podstawach nieantropocentryzmów na przykładzie wybranych nurtów współczesnej filozofii feministycznej
Nonanthropocentric transvaluation of all values. On axiological grounds of nonanthropocentrisms in the selected trends of contemporary feminist philosophy
Autorzy:
Rogowska-Stangret, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18105148.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
nowy materializm
krytyczny posthumanizm
nieantropocentryzm
sprawstwo
odpowiedzialność
współzależność
troska
new materialism
critical posthumanism
nonantropocentrism,
agency
responsibility
interdependence
care
Opis:
Próby nieantropocentrycznego myślenia charakteryzują wiele współczesnych myślowych trendów, na pierwszy plan wysuwają się też we współczesnej filozofii feministycznej. Na przykład w takich nurtach jak krytyczny posthumanizm (vide Rosi Braidotti) czy feministyczne nowe materializmy (vide Diana Coole). Na tym teoretycznym tle autorka kreśli aksjologiczne podstawy zwrotu ku nieantropocentryzmowi. Czyni to w dwóch krokach. Po pierwsze, wskazuje na ostatnie debaty o niemożności oddzielenia wartości od faktów (odwołując się do takich myślicieli i filozofek jak Bruno Latour, Donna Haraway czy Karen Barad). Po drugie, powołując się na koncepcję wiedz usytuowanych Haraway, autorka pokazuje, w jaki sposób podmiot wiedzy zmienia się wraz-z koniecznością uchwycenia splątania faktów i wartości. Autorka wyróżnia trzy wartości będące podstawą nieantropocentryzmu w krytycznym posthumanizmie i feministycznych nowych materializmach. Są to: odpowiedzialność jako możliwość odpowiedzi, współzależność i troska. Posthumanistyczna i nieantropocentryczna krytyka humanizmu jest tu zaprezentowana jako ugruntowana przede wszystkim w etyce.
Nonanthropocentric approaches are one of the predominant features of contemporary feminist philosophy, especially in critical posthumanities (e.g. Rosi Braidotti) and feminist new materialisms (e.g. Diana Coole). The author aims at outlining the axiological grounds of the turn to nonanthropocentrism. It is done in two steps. First, the author points to recent debates around the impossibility to separate values from facts in the mentioned contemporary trends (illustrated with reference to Bruno Latour, Donna Haraway and Karen Barad). Second, the author presents how the subject of knowledge changes together with the need to uncover the entanglement of values and facts (using the example of Haraway). The author presents responsibility (as response-ability), interdependence and care as an axiological foundation of nonanthropocentrism. The posthumanistic and nonanthropocentric critique of humanism is here presented as motivated by ethics above all other aspects.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2022, 56, 1; 1-27
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How Gandhi went Nuclear: Potentiality of Archiverse in Sid Meiers Civilization VI
Jak Gandhi pokochał bombę: potencjalność archiwersum w Sid Meiers Civilization VI
Autorzy:
Alejski, Jakub
Kowalska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034539.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
new materialism
media culture
archive
game studies
assembalge
software studies
art and science
kultura medialna
archiwa
groznawstwo
asamblaż
nowy materializm
Opis:
"Nuclear Gandhi" is a surprising and controversial image of an Indian leader - Mahatma Gandhi. Often portrayed against the backdrop of nuclear explosions, his poses and styles clearly are suggesting awe and admiration for the ongoing mass destruction. This image is related to Sid Meier’s Civilization VI – one of the most influential video games in the history of gaming. The aim of the article is to analyse this particular case study and consider processes from many different angles that led to the emergence of this controversial phenomenon. To do so, the notion of archiverse is introduced - an assemblage (after Jane Bennett) of all cultural, political, economic and technological archives performed by the user. By following the connections between different, often seemingly distant data and contexts, it is possible to propose an archive-centric perspective on video game study.
„Nuclear Gandhi” to zaskakujący i kontrowersyjny obraz indyjskiego przywódcy - Mahatmy Gandhiego. Często przedstawiany na tle wybuchów nuklearnych, jego pozy i styl wyraźnie sugerują podziw i podziw dla trwającej masowej zagłady. Ten obraz jest związany z Sid Meier’s Civilization VI - jedną z najbardziej wpływowych gier wideo w historii elektronicznej rozgrywki. Celem artykułu jest analiza tego case study i przyjrzenie się z wielu różnych perspektyw procesów , które doprowadziły do powstania tego kontrowersyjnego zjawiska. W tym celu wprowadzone zostało pojęcie archiwersum - asamblażu (za Jane Bennett) wszystkich archiwów kulturowych, politycznych, ekonomicznych i technologicznych performowanych przez użytkownika. Poprzez śledzenie powiązań między różnymi, często pozornie odległymi danymi i kontekstami w ramach archiwersum proponowana jest nowa - archicentryczna - perspektywa na badanie gier wideo.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2021, 20, 2; 7-21
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trauma Engraved in Stone: Material Community and the Singularity of a Traumatic Affect in Yusef Komunyakaa’s “Facing It”
Trauma zapisana w kamieniu. Materialna wspólnota i jednostkowość afektu traumy w „Twarzą w twarz" Yusefa Komunyaki
Autorzy:
Kisiel, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26056814.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
trauma
Wojna w Wietnamie
Pomnik Weteranów Wietnamu
Yusef Komunyakaa
posthumanizm
nowy materializm
the Vietnam War
Vietnam Veterans Memorial
posthumanism
new materialism
Opis:
The purpose of this article is to trace the behaviour of a traumatic affect based on the reading of Yusef Komunyakaa’s “Facing It,” a poetic ekphrasis of the Vietnam Veterans Memorial. Tracing the manners in which war trauma is worked through and acted out by the speaker, this paper discusses how trauma eludes both compensating processes. At the same time, the nonhuman or inhuman features of trauma are analysed alongside the nonhuman agency of the memorial. The intersection of both nonhuman modes of being makes it possible to align the trauma discourses with materialist criticism. In addition, the traumatic experience is discussed through its tactile connotations following Komunyakaa’s poem and Maya Lin’s commentaries to her monument. Touch turns out to be a potent category capable of capturing the dynamics of a traumatic affect and a promising trope on which new ethical modes of being together in trauma might be founded. Hence, the aim of this article is fourfold; it attempts to: (1) analyse how Komunyakaa’s poem, informed by the selected developments in materialist criticism and trauma studies, might illustrate and expand the affect of trauma; (2) deepen our understanding of the intersections of the material and the traumatic; (3) investigate how the speculative reorganisation of human and nonhuman boundaries, inspired by “Facing It,” might help in assessing trauma, which necessarily resides at the edges of subjectivity; and (4) propose how the figure of trauma based on vulnerable and transformative limits might revise our understanding of community and formulate an ethical obligation for the traumatic times we live in.
Niniejszy artykuł stawia sobie za zadanie prześledzenie dynamiki afektu traumy na podstawie interpretacji wiersza Yusefa Komunyaki, Twarzą w twarz, będącego poetycką ekfrazą Pomnika Weteranów Wietnamu. W oparciu o ślady przepracowywania i odgrywania traumy podmiotu lirycznego, autor stawia pytanie o taką figurę traumy, która wymyka się obu procesom. Ta dostępna staje się dzięki zestawieniu nieludzkich form bycia, współdzielonych przez pomnik oraz samą traumę, otwierając tym samym drogę dla sojuszu dyskursów traumy i badań materialistycznych. Wiersz Komunyaki wraz z refleksjami Mai Lin, autorki pomnika, pozwalają nam także przedefiniować doświadczenie traumy poprzez zmysł dotyku. To właśnie dotyk jest tym tropem, który pozwala nam nawiązać nowe relacje etyczne z innymi, dzięki współdzieleniu traumy. Tym samym, aspiracje tego artykułu można sprowadzić do czterech zasadniczych celów: 1) analizy Twarzą w twarz w oparciu o badania nad traumą i studia materialistyczne, która pokazuje i poszerza rozumienie traumy; 2) rewizji naszego rozumienia relacji pomiędzy traumą oraz materią; 3) oceny tego, jak spekulatywne przesunięcia ludzkich i nieludzkich granic pozwalają nam uchwycić traumę, która zasadniczo operuje na granicznym doświadczeniu podmiotowym; 4) propozycji figury wspólnoty opartej na kruchości i transformatywności granic oraz etycznego imperatywu z niej płynącego, wpisującego się w traumatyczną erę, w której przyszło nam żyć.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 46; 133-152
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POSTHUMANIZM, TRANSHUMANIZM, ANTYHUMANIZM, METAHUMANIZM ORAZ NOWY MATERIALIZM. RÓŻNICE I RELACJE
POSTHUMANISM, TRANSHUMANISM, ANTIHUMANISM, METAHUMANISM AND NEW MATERIALISM. DIFFERENCES AND RELATIONS
Autorzy:
Ferrando, Francesca
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423797.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
posthumanism
transhumanism
antihumanism
metahumanism
new materialism
technology
future
posthuman
transhuman
cyborg
posthumanizm
transhumanizm
antyhumanizm
metahumanizm
nowy materializm
technologia
przyszłość
postczłowiek
transczłowiek
Opis:
„Postczłowiek” stał się terminem parasolowym obejmującym (filozoficznie, kulturowo i krytycznie) posthumanism, transhumanizm (razem z takimi prądami jak extropianizm, liberalny i demokratyczny transhumanizm), nowy materializm (specyficzny ruch feministyczny w ramach posthumanizmu), a także różnorodną panoramę antyhumanizmu, posthumanizmów, i metahumanizmów. Takie ogólne i starające się ogarnąć wszystko użycie tego terminu prowadzi do metodologicznego i teoretycznego zamieszania wsród ekspertów i laików. W eseju tym podjęto próbę wyjaśnienia różnic między tymi ruchami. Uwaga została skoncentrowana na wspólnej dla nich sferze znaczeń.
„Posthuman” has become the term that embraces (philosophically, culturally and critically) posthumanism, transhumanism (together with such currents as extropianism, liberal and democratic transhumanism), new materialism (unique, feminist movement within the realm of posthumanism) and also diversified panorama of antihumanism, posthumanisms and metahumanisms. The general use of this term tries to cover all its multiple meanings, to grasp the whole, general problematic, however its generality leads to the methodological and theoretical confusion among the laics, as well as the experts. This essay is an attempt to explain the differences between these movements. The attention has been focused on the area of meanings common to them.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2016, 42, 2; 13-27
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies