Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "historical narrative" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Trudne tematy. Środkowoeuropejska narracja historyczna na przykładzie polskiego reportażu radiowego
    Difficult Topics. Central European Historical Narrative on the Example of Polish Radio Reportage
    Autorzy:
    Białek, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36855634.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    reportaż
    narracja historyczna
    dzieło audialne
    radio
    reportage
    historical narrative
    feature
    Opis:
    W artykule rozpatrywany jest reportaż radiowy jako dzieło sztuki audialnej oraz jako przykład medialnej narracji historycznej. Analizie zawartości zostały poddane reportaże radiowe powstałe w Polskim Radiu po 1989 r., czyli transformacji ustrojowej, która dokonała się w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Z kolei analiza tematyczna została zawężona do reportaży podejmujących narrację historyczną, która dotyczy relacji Polski z jej sąsiadami (Czechy i Niemcy). Podjęto próbę syntetycznego ujęcia i scharakteryzowania tej narracji z uwzględnieniem stylistyki przekazu oraz technik organizacji materii audialnej. Analiza nie ogranicza się do poetyki przekazu, ale uwzględnia także wpływ ideologii społeczno-politycznej na sposób prowadzenia narracji.
    The author tackles a radio feature as a work of audio art and an example of a historical narrative in the media. Radio features broadcast by the Polish Radio after 1989, i.e., the system transformation which took place in the countries of Central and Eastern Europe, were analysed with respect to their content. The thematic analysis was narrowed down to the features dealing with the historical narrative pertaining to the relations between Poland and its neighbours (Czech Republic and Germany). An attempt was made to approach this narrative and to characterise it synthetically, accounting for the style of the communication and the techniques of organising the audio material. The analysis is not limited to the poetics of the communication, but it also includes the impact of the socio-political ideology on the mode of the narrative.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2022, 39, 4; 283-298
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narracje historyczne w opowieści o mieście. Przypadek przewodników turystycznych po Moskwie i Kijowie
    Historical narratives in urban storytelling. The case of tourist guides to Moscow and Kyiv
    Autorzy:
    Kovalenko, Olena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080728.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    guide book
    historical narrative
    space
    city
    przewodnik
    narracja historyczna
    przestrzeń
    miasto
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    Guidebooks are practical texts that accompany people in navigating through an unknown space. Along with guiding and helping in the logistic organisation of the trip, they narrate the story of the selected place, city or region. Due to this last function, guidebooks can be a valuable source in historical research. Referring to Moscow and Kyiv Soviet guidebooks, the paper discusses the connection between text composition and historical narrative. Using the methodology of semiotics, the article shows that different elements of city space such as houses, streets, monuments, museums etc. communicate messages about history, society, and identity. Since the city space is a big “warehouse” of objects and meanings, not all of them will be incorporated into the tourist space. The article shows which places were included (but also excluded) in Moscow and Kyiv tourist routes and depicts their connection with the canon of historical events. The paper also looks more closely at the ideological and rhetorical features of guidebook texts and how they reflect the dominant historical narrative.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2021, 51; 352-369
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TOŻSAMOŚCIOWY PLECAK – MEANDRY ROZWOJU ANDRAGOGIKI W POLSCE – NARRACJA HISTORYCZNA W PERSPEKTYWIE MINIONEGO STULECIA
    Identity backpack – meanders of andragogy development in Poland – historical narrative in the perspective of the last century
    Autorzy:
    Stopińska-Pająk, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/463980.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
    Tematy:
    andragogy in Poland
    identity of andragogy
    historical narrative
    andragogika w Polsce
    tożsamość andragogiki
    narracja historyczna
    Opis:
    Artykuł składa się z kilku części: wprowadzającej i ukazującej zna- czenie historycznych narracji dla tożsamości andragogiki, ogólnej charakterystyki minionego stulecia, części egzemplifikującej, w której poprzez parę przykładów wykazano aktualność i przydatność dorobku andragogiki dla współczesnej refleksji oraz części końcowej, w której analizie poddano kwestie tożsamości grupowej an- dragogiki. Autorka wykazała konieczność wytworzenia wspólnotowej tożsamości andragogiki/andragogów, która kształtuje poczucie własnej wartości oraz ugrunto- wywania tej tożsamości w dialogu z innymi oraz poprzez doświadczenie ciągłości, czyli pamięci historycznej.
    The article consists of several parts: introduction showing the importance of historical narratives for the identity of andragogy, the general characteristics of the past century, an exemplifying part in which, through a few examples, the relevance and usefulness of andragogy’s achievements for contemporary reflection are shown and the final part, in which the issues of andragogy group identity are analysed. The author showed the necessity of creating a community identity of andragogy/ andragogues, which shapes self-esteem as well as strengthening this identity in dialogue with others and through the experience of continuity, that is historical memory.
    Źródło:
    Edukacja Dorosłych; 2018, 2; 13-25
    1230-929X
    Pojawia się w:
    Edukacja Dorosłych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Normy uprawiania nauki w badaniach historycznych
    Norms of doing historical research
    Autorzy:
    Białecki, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2077217.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-14
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    etyka badań naukowych
    narracja historyczna
    normy etyczne
    faktografia dziejowa
    research ethics
    historical narrative
    ethical norms
    historiography
    Opis:
    Postulowane normy etycznej analizy badawczej dotyczą w znacznej mierze poziomu percepcji w sposobie budowania narracji historycznej. Z problemem tym przychodzi zetknąć się również na polu badań historycznych prowadzonych w obrębie aspektu cywilizacyjnego kontekstu wojen, który przeobraża rzeczywistość, odciskając na niej swoje piętno, zarówno erodujące ład systemu geopolitycznego, jak i krystalizujące nadejście nowego. Odniesienie zagadnień etycznych teorii wojny, jako głównego czynnika cywilizacyjnego, do wytycznych historiografii i uwarunkowań na nią składających się pozwala nakreślić tło dla analizy pojęcia etyki w badaniach naukowych. Autor przedstawia zbiór istotnych z punktu widzenia rzemiosła historycznego norm uprawiania nauki w praktyce wyzwań, jakich nastręczają mu uwarunkowania metodologiczne, dydaktyczne i terminologiczne w zestawieniu z badanym zjawiskiem dziejowym. Pozwoliło to na dogłębne przyjrzenie się wyzwaniom, przed jakimi staje historyk w toku pracy nad hermeneutyką źródła.
    The proposed norms of ethical research analysis largely concern the level of perception in the way historical narration is constructed. This problem may also arise in the field of historical research conducted within in the civilisational context of wars which transforms reality and leave their mark by eroding the previous order of geopolitical system and creating a new one. The inclusion of ethical issues of the theory of war as the main factor of civilisation to the guidelines of broadly understood historiography allows us to outline the background for the analysis of the concept of ethics in the scientific research. The author of this paper presents a set of historically relevant norms related to historical research taking into account practical challenges posed by methodological, didactic and terminological conditions in relation to historical phenomena. This allows for an in-depth look at the challenges a historian faces when working on the hermeneutics of a source.
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2021, 55; 27-35
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka odrodzenia oraz współistnienia Litwy i Polski w podręcznikach wydanych na Litwie
    The Issues of the Revival and the Functioning of the Lithuanian State and the Polish State in Textbooks Published in Lithuania
    Autorzy:
    Jašinauskas, Linas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2177365.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Muzeum Pamięci Sybiru ; Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Białymstoku
    Tematy:
    narracja historyczna
    państwowość polska
    państwowość litewska
    podręczniki
    niepodległość
    historical narrative
    Polish statehood
    Lithuanian statehood
    textbooks
    independence
    Opis:
    W artykule poddano analizie narrację, którą autorzy litewskich podręczników do historii (11 pozycji wydanych w ciągu ostatnich dziesięciu lat, przeznaczonych dla klas 5–12) zastosowali do opisu problematyki odrodzenia oraz funkcjonowania państw litewskiego i polskiego w okresie I wojny światowej i w pierwszych latach po jej zakończeniu. Analiza wykazała, że szczególną uwagę poświęcono genezie odrodzenia Litwy – zjawiskom dotyczącym litewskiego życia społecznego i politycznego. Podręczniki dla klas 9–12 wyraźniej łączą próby odzyskania niepodległości inicjowane przez litewską klasę polityczną z sytuacją panującą w ówczesnej Europie. W kwestii Polski, podręczniki najczęściej wspominają o wadze, jaką państwa Ententy przywiązywały do jej niepodległości oraz o licznych konfliktach zbrojnych, które rozgorzały u zarania jej niepodległości. Narracja autorów podręczników przybliża również uczniom zróżnicowane koncepcje litewskich i polskich polityków związane z odbudową litewskiej państwowości i jej alternatywami, takimi jak chociażby idea odbudowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
    The article analyzes the narrative used by the authors of Lithuanian history textbooks (11 items published in the last ten years, intended for grades 5-12) to describe the issues of rebirth and the functioning of Lithuanian and Polish states during World War I and in the first years after its end. The analysis showed that special attention was paid to the genesis of Lithuania's rebirth – phenomena related to Lithuanian social and political life. Textbooks for grades 9–12 more clearly link the attempts to regain independence initiated by the Lithuanian political class with the situation in Europe at that time. In terms of Poland, textbooks most often mention the importance that the Entente countries attached to its independence and the numerous armed conflicts that flared up at the dawn of its independence. The narrative of the authors of the textbooks also introduces students to the diverse concepts of Lithuanian and Polish politicians related to the reconstruction of Lithuanian statehood and its alternatives, such as the idea of rebuilding the Polish-Lithuanian Commonwealth.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Pogranicza; 2022, 22; 60-81
    1641-0033
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Pogranicza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powrót do przyszłości Paula A. Rotha. Historia i nauka jako racjonalne działanie człowieka (ponownie)
    Paul A. Roth’s Back to the Future. History and Science as Rational Human Acts (Once More)
    Autorzy:
    Kowalewski Jahromi, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080802.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Paul A. Roth
    historical explanation
    historical narrative
    history of science
    wyjaśnianie historyczne
    narracja historyczna
    historia nauki
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    The main goal of this paper is to present a fully developed concept of Paul A. Roth’s philosophy of history to the Polish reader. Of course, it is just an introduction, but with the interview it should be a good starting point for further analysis. These seem desirable given Roth’s very ambitious programme, which in addition is based on “old facts”; that is, an analytical philosophy of history and science. The rapprochement between the two “visions” is not only a philosophical consideration, but also responds to the often-raised voices of practitioners. This introduction refers primarily to Roth’s latest book, indicating a possible interpretation. This “reading” is conducted by indicating the historical context, recalling philosophical analyses and determining the validity of the proposed solutions in order to decide how much science there is in history and vice versa.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2020, 50; 461-485
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Searching for inclusive narrative: Crimean Tatars in Ukrainian films
    Autorzy:
    Gontarska, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654100.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    kinematografia ukraińska
    Tatarzy Krymscy
    narracja historyczna
    film historyczny
    Chanat Krymski
    Ukrainian movies
    Crimean Tatars
    historical narrative
    historical films
    Crimean Khanate
    Opis:
    Kinematografia, w tym kinematografia ukraińska, jest wciąż niedocenianym źródłem w badaniach historycznych. Ukraińskie filmy doby niezależności stanowią natomiast bardzo interesujące i ważne źródło ilustrujące zmiany społeczne i różne perspektywy patrzenia na historię w okresie transformacji. Po 1991 r. określenie roli i miejsca Tatarów Krymskich w historii i społeczeństwie Ukrainy stało się istotnym wyzwaniem dla historiografii i państwa. Ukraińskie filmy fabularne z okresu 1991–2017 to dowody podejmowania prób zmierzenia się z tym tematem i reprezentacja różnych koncepcji dotyczących kwestii krymskotatarskiej. Films, including Ukrainian feature films, remain an undervalued source in historical research. However, Ukrainian movies produced in the period of independence are an interesting and important source and mirror social changes and various perspectives regarding history in the times of transformation. After 1991 it was a significant challenge for the state and historians to define the role of the Crimean Tatars in Ukrainian history and society. Ukrainian feature films from the years 1991–2017 are evidence of attempts to address and present various concepts related to this issue.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 3
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy (?) obraz przeszłości (?), czyli o tym, co się kryje za narracją historyczną…
    Autorzy:
    Woźniak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041183.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    past
    image of the past
    language
    historical narrative
    language turn
    przeszłość
    obraz przeszłości
    język
    narracja historyczna
    zwrot językowy
    Opis:
    The article addresses problems concerning consequences of the so-called „language turn” for the reflections on broadly understood historical narrative. In general remarks I indicate reasons for changes that have taken place (and are still ongoing) in the area of historiography/historical writing, mainly those related to the inclusion of the non-classical approach – based on different principles than the classical/traditional ones – to the language of historical narrative/historical writing/historiography, and the related consequences for the historians’ research practice. I also point out one of the (possible) ways which serves to explain the changes that took place in the field of historiography in the last decades, being in fact the consequence of discussions/reflections on the foundations of (scholarly) cognition that is/can be a reference to a certain rivalry between an objectivist and constructivist model of cognition. Simplifying the problem quite considerably, I argue that one of the most important, and – subsequently – also meaningful, elements of dispute between the objectivist model of cognition and the constructivist model of cognition was the discussion/reflection on the role of language in cognition (including the learning of the past). I assume that the possible answers – should the title of the article be recognised as a question – are dependent on a complex notion of culture and language, and the interest of historians in the narrative’s language shifted scholars’ interest from „reconstruction of the past” to the linguistic (language understood broadly there as a cultural code) images of history. Researchers’ interests in the „images of the past”/„linguistic images of the past” allowed not only to notice and reflect on the limitations of historical knowledge (also in order to identify and marginalise them) or to rationalise the adopted (consciously or not) assumptions/prejudices, but simultaneously opened historical field towards new research areas, thus broadening the cognitive horizon of historiography.
    W artykule poruszam problemy związane z konsekwencjami tzw. „zwrotu językowego” dla refleksji nad szeroko rozumianą narracją historyczną. W uwagach o charakterze ogólnym wskazuję przyczyny zmian jakie się dokonały (i wciąż dokonują) na gruncie historiografii/pisarstwa historycznego, przede wszystkim tych związanych z uwzględnieniem nieklasycznego podejścia – opartego na odmiennych do klasycznych/tradycyjnych założeniach – do języka opowieści historycznej/pisarstwa historycznego/historiografii, oraz związanych z tym skutków dla praktyki badawczej historyków. Wskazuję przy tym, że jedną z (możliwych) dróg służących wyjaśnieniu zmian jakie dokonały się na gruncie historiografii w ostatnich dekadach, będących w gruncie rzeczy rezultatem dyskusji/refleksji nad fundamentami poznania (naukowego), jest/może być odniesienie do swoistej rywalizacji między obiektywistycznym i konstruktywistycznym modelem poznania. Mocno upraszczając problem argumentuję, że jednym z istotniejszych, a w efekcie także znaczących elementów sporu między obiektywistycznym modelem poznania i konstruktywistycznym modelem poznania, była dyskusja/refleksja nad rolą języka w poznaniu (w tym w poznawaniu przeszłości). Zakładam, że możliwe odpowiedzi – jeśli uznać, że tytuł artykułu jest pytaniem – są uzależnione od złożonej koncepcji kultury oraz języka, a zainteresowanie historyków językiem narracji, przesunęło zainteresowania badaczy z „rekonstrukcji przeszłości” na rzecz językowych (język szeroko rozumiany jako kod kultury) obrazów dziejów. Zainteresowanie badaczy „obrazami przeszłości”/„językowymi obrazami przeszłości”, nie tylko pozwoliło dostrzec i poddać refleksji ograniczenia wiedzy historycznej (także w celu ich identyfikacji i marginalizacji), czy zracjonalizować przyjmowane (świadomie lub nie) założenia/przesądy, ale jednocześnie otworzyło naukę historyczną w kierunku nowych obszarów badawczych, poszerzając tym samym horyzont poznawczy historiografii.
    Źródło:
    Res Historica; 2021, 51; 705-716
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kreacja bohaterów historycznych jako istotny element interpretacji dziejów narodowych w ujęciu historyków XIX i początku XX wieku. Studium przypadku Waleriana Kalinki i Adama Skałkowskiego
    Autorzy:
    Julkowska, Violetta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2042763.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-09
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    biografia
    Walerian Kalinka
    Adam Skałkowski
    kreacja bohaterów historycznych
    interpretacja
    narracja historyczna
    historia rodzinna
    biography
    representing historical figures
    interpretation
    historical narrative
    family history
    Opis:
    W artykule poruszony jest problem kreacji wybitnych postaci historycznych w wybranych biografiach autorstwa Waleriana Kalinki i Adama Skałkowskiego. Analiza i interpretacja prowadzona jest w kierunku ukazania zmieniających się strategii narracyjnych zastosowanych w tych biografiach oraz pokazania, jak obraz dziejów, z którym utożsamia się historyk, może wpływać na sposób kreacji bohaterów. Oddzielnym wątkiem jest problem pamięci prywatnej, kształtowanej w kręgu rodzinnym przedstawionych postaci historycznych i jej wpływu na powstanie oficjalnej biografii.
    This article deals with the problem of representing prominent historical figures in selected biographical works by Walerian Kalinka and Adam Skałkowski. The author’s concern is with demonstrating how changing narrative strategies were used by these scholars to represent national heroes and what influence their general vision of history exerted upon the way in which they created particular historical portraits. A separate strand of analysis concerns the historical figures’ private memory, shaped through family interactions, and the influence it exerted upon the creation of their official biographies.
    Źródło:
    Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2020, 12; 73-96
    2450-8381
    2450-8373
    Pojawia się w:
    Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kognitivno-istoricheskiy analiz deyatelnosti sluzhby bezopasnosti organizatsii ukrainskikh natsionalistov (OUN) 1940-1955 gg.
    Cognitive and Historical Analysis of the Special Services Activity of Ukrainian Nationalist Organization (OUN) in 1940-1955
    Когнитивно-исторический анализ деятельности службы безопасности организации украинских националистов (ОУН) 1940-1955 гг.
    Autorzy:
    Mironienko, Sergiej Vladimirovich
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2140128.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    narracja historyczna
    narodowy obraz świata
    służby specjalne
    integralny nacjonalizm
    historical narrative
    national frame of the world
    special services
    integral nationalism
    Opis:
    W artykule została podjęta próba wykorzystania kognitywnego podejścia podczas badania działalności i historii wiadomej służby specjalnej. Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów jest bardzo wzorową (znamienną) dla tego typu badań. Jej członkowie w bardzo wysokim stopniu charakteryzują się narodową i ideologiczną jednorodnością. W trakcie badań w charakterze organizującego pracę członków (OUN – red.) czynnika wykorzystane zostało pojęcie narodowego obrazu świata. Określone historyczne ramy uzasadniają prowadzone wywody.
    In this article an attempt is made to use the cognitive approach in the study of the activities and history of a definite special service. The organization of Ukrainian nationalists is very significant for this kind of research. Its officers are characterized by national and ideological homogeneity to a high degree. The study used the concept of the „national frame of the world”., to define the professional work of staff factor. The declared historical framework allows to arrive to valid conclusions.
    Źródło:
    Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2018, 12, 1; 95-104
    1896-8848
    2450-3436
    Pojawia się w:
    Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gramatyka i historiografia, czyli językowy obraz świata w relacji historyka
    Autorzy:
    Tabakowska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611743.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    historical narrative
    perspectivism
    Present Perfect
    res gestae
    scientism
    scriptor rerum gestarum
    Simple Past
    subjectification
    time
    tense
    narracja historyczna
    perspektywizm
    czas teraźniejszy dokonany
    scjentyzm
    czas przeszły prosty
    subiektyfikacja
    czas fizykalny
    czas gramatyczny
    Opis:
    In spite of the growing interest in the relations that hold between language and culture, most works written within the frameworks of ethnolinguistics or cultural linguistics focus on lexical material. The purpose of this article is to substantiate von Humboldt’s statement that “grammar reflects spiritual identity of nations more intimately than lexis”. One of the crucial aspects of historical narrative is discussed: the influence of the English system of grammatical tenses upon the linguistic worldview that emerges from historical narrative of a particular type, as well as the changes that occur in its Polish translation, due to systematic differences between English and Polish. The focus falls on the domain of time, which is crucial for historiography.The paper claims that conceptualizations differ significantly between languages, even in the case of languages which belong to cultures that are not very distant; a case in point is that of grammatical tenses and their relation to time in English and Polish. The problem falls within the domain of research on linguistic worldviews, as these differences result, on the one hand, from different conceptualizations of time as an element of the (conventional) worldview, and, on the other hand, from its relation to people who experience time and who talk about time.The main types of historical narrative are defined according to the criterion of Langacker’s concept of subjectification. The empirical part brings an analysis of fragments of Beneath Another Sky. A Global Journey into History by the British historian Norman Davies and their Polish translations.
    Mimo rosnącego zainteresowania związkami języka z kulturą, w większości prac powstających w ramach językoznawstwa kulturowego i etnolingwistyki dominują analizy materiału leksykalnego. Niniejszy esej jest próbą dostarczenia dowodów na poparcie tezy Humboldta, że „gramatyka jest bliższa duchowej swoistości narodów niż leksyka”. Przedmiotem analizy jest jeden z istotnych aspektów narracji historycznej: wpływ gramatycznej kategorii czasu w języku angielskim na językowy obraz świata wyłaniający się z anglojęzycznej narracji historycznej określonego typu oraz zmiany tego obrazu w polskim przekładzie, które się pojawiają w wyniku różnic systemowych między językami angielskim i polskim. Rozważania teoretyczne koncentrują się na domenie czasu, która stanowi podstawowy wymiar historiografii.Na wstępie uzasadniono tezę, że w konceptualizacjach domeny czasu występują znaczące różnice – także między językami z nieodległych kultur – na przykład w obrębie systemu czasów gramatycznych i ich relacji do czasu fizykalnego. Problem ten wpisuje się w zakres tematyki badawczej JOS, ponieważ jego korzenie tkwią z jednej strony w rozbieżności sposobów pojmowania czasu jako elementu (konwencjonalnego) językowego obrazu świata, z drugiej zaś – w jego relacji do ludzi, którzy doświadczają (upływu) czasu i którzy o nim mówią.W artykule omówiono sposoby konceptualizacji czasu oraz językowych odniesień do domeny czasu w obu językach, a także zdefiniowano podstawowe rodzaje narracji historycznej, wyróżnione według kryterium Langackerowskiej subiektyfikacji. W części empirycznej artykułu omówiono kilkanaście fragmentów książki brytyjskiego historyka Normana Daviesa Na krańce świata w oryginale i w polskim przekładzie.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies