- Tytuł:
-
Własność komunalna a własność wspólna z perspektywy socjologicznej
Communal ownership vs common ownership in sociological perspective - Autorzy:
- Przestalski, Andrzej
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/693454.pdf
- Data publikacji:
- 2013
- Wydawca:
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Tematy:
-
ownership
common ownership
municipal ownership
benefit
privatisation
monopolisation
własność
własność wspólna
własność komunalna
korzystanie
prywatyzacja
monopolizacja - Opis:
-
The sociological perspective in ownership analysis adopted by the author is neither the only one nor a dominant one in sociology. It refers to Stanisław Kozyr-Kowalski’s ownership theory according to which ownership means a free (i.e. unpaid) benefit from an object, no matter what the legal property status of the beneficiary. Communal ownership is a form of common ownership of which two sociologically valuable theories are presented in the paper. One, known as the property rights theory, makes a sociologically significant distinction between communal property and public (state) property. While the former is a property of resources that any member of the group can use without limits, the latter is a property of scarce resources, the use of which is regulated by specially nominated bodies. The other theory presented in the paper is Florian Znaniecki’s theory of municipal ownership. Its merit lies in emphasising the fact that common ownership means making group values freely accessible to its members. Using municipal ownership as an example he shows that fees charged by the city officers or municipally run institutions do not serve to multiply the profit of the city but only to cover the costs of services performed for the town dwellers. The principal weakness of both theories, according to the author of the paper, is closing the analysis on the level of public ownership (general or group), neglecting (i) the process of actual privatising its elements by private economic subjects, (ii) the process of monopolising its elements by smaller groups of city dwellers. Both are analysed in the last part of the paper.
Przedstawiona w artykule socjologiczna perspektywa spojrzenia na własność nie jest jedyną możliwą ani dominującą w socjologii. Odwołuje się ona do teorii własności zaproponowanej przez Stanisława Kozyra-Kowalskiego, która przez własność rozumie stosunek gratisowego korzystania z obiektu, niezależnie od prawnego statusu własnościowego korzystającego. Własność komunalna jest jedną z form własności wspólnej, której dwie socjologicznie doniosłe teorie przedstawiono w artykule. Pierwsza z nich, znana jako teoria praw własności, dokonuje wartościowego socjologicznie rozróżnienia własności wspólnotowej i własności publicznej (państwowej), jako własności zasobów, z których każdy członek grupy może korzystać w dowolnym zakresie, oraz własności zasobów ograniczonych, z których korzystanie regulowane jest przez specjalnie do tego powołane ciała. Drugą prezentowaną teorią jest teoria własności komunalnej Floriana Znanieckiego. Jej zasługą jest uwypuklenie faktu, że własność wspólna charakteryzuje się gratisowym udostępnianiem wartości grupy jej członkom. Na przykładzie własności miejskiej pokazuje on, że opłaty pobierane na rzecz miasta przez jego urzędników lub zarządzane przez miasto instytucje nie mają na celu powiększania zysku miasta, lecz jedynie pokrycie kosztów świadczonych mieszkańcom usług. Za główną słabość obu teorii autor artykułu uznaje zakończenie analizy na poziomie własności publicznej (ogólnej lub grupowej) i nieuwzględnienie 1) procesów faktycznej prywatyzacji elementów tej własności przez prywatne podmioty ekonomiczne, 2) monopolizacji elementów tej własności przez mniejsze grupy obywateli miasta. Oba te procesy są przedmiotem analizy w ostatniej części artykułu. - Źródło:
-
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 3; 187-207
0035-9629
2543-9170 - Pojawia się w:
- Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł