Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "WANIAKOWA, JADWIGA" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Odolan – zagadkowa polska gwarowa nazwa kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis L.)
    Odolan – the mysterious Polish dialectal name of valerian (Valeriana officinalis L.)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850430.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    odolan
    nazwy roślin
    etymologia
    motywacja semantyczna
    plant names
    etymology
    semantic motivation
    Opis:
    The aim of the article is to investigate the origin of the Polish dialectal name odolan, which refers to valerian (Valeriana officinalis L.). On the basis of historical‑comparative analysis of the Slavic language material, it can be concluded that the name odolan is probably a late borrowing from Ukrainian dialects. It is related to the Proto‑Slavic form *odolěn, which is a derivative of the verb *odolěti ‘to defeat, to win’, derived from the Proto‑Slavic *dolja ‘success or failure, good or bad fate, destiny’. The Proto‑Slavic form *odolěn is motivated by the widely known healing and magical properties of valerian, but it is not a calque of Med. Lat. valeriana, because this Latin name is unlikely to be related to the verb valēre ‘to be strong, powerful; have an advantage, dominate’, and is most likely an adjectival derivative from the name of the Roman province of Valeria.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 313-325
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantyczna historia obieżyświata
    Semantic history of obieżyświat
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459179.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etymologia
    rozwój semantyczny
    motywacja semantyczna
    zapożyczenia
    kalki językowe
    etymology
    semantic development
    semantic motivation
    loanwords
    calques
    Opis:
    The article concerns the semantic development of the compositum obieżyświat ‘a person who likes to travel a lot’. It is interesting that the first attestation of the word in Old Polish (from the 15 th century) had a botanical meaning ‘Bupleurum rotundifolium L.’. The form obieżyświat was then the translation of the Old Latin plant names garowaga and girambula meaning ‘something that moves around’. The contemporary meaning of the compositum obieżyświat appeared only in the second half of the 19 th century.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 262-267
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Litewskie pochodzenie jednej z polskich gwarowych nazw wrotyczu pospolitego (Tanacetum vulgare L.)
    The Lithuanian Origin of One of the Polish Dialectal Names of Tansy (Tanacetum vulgare L.)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38585684.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    nazwy wrotyczu
    etymologia
    zapożyczenia
    motywacja semantyczna
    names of tansy
    etymology
    loanwords
    semantic motivation
    Opis:
    This article attempts to establish the etymology of the Polish dialectal name czyżma, which refers to common tansy, Tanacetum vulgare L. This name occurs in the Suwałki region. The analysis conducted shows that the Polish dial. czyżma ‘tansy’ and Polish ciżma ‘type of shoe used in the old days’ have nothing to do with each other. The Suwałki dialectal name of tansy is a loanword from Lithuanian. It comes from the Lithuanian čižmà ‘common tansy, Tanacetum vulgare L.’. The Lithuanian form is most likely a derivative of the verb čìžti, and its semantic motivation is the density (compactness) of the plant’s inflorescences or stiffness of its stems.
    Celem niniejszego tekstu jest próba ustalenia etymologii polskiej gwarowej nazwy czyżma, która odnosi się do wrotyczu pospolitego, Tanacetum vulgare L. Nazwa ta występuje na Suwalszczyźnie. Przeprowadzona analiza wykazuje, że pol. gw. czyżma ‘wrotycz pospolity’ i pol. ciżma ‘rodzaj buta używanego w dawnych czasach’ nie mają ze sobą nic wspólnego. Suwalska gwarowa nazwa wrotyczu jest zapożyczeniem z litewskiego. Pochodzi od lit. čižmà ‘wrotycz pospolity, Tanacetum vulgare L.’. Forma litewska zaś jest najprawdopodobniej derywatem od czasownika čìžti, a jej motywację semantyczną stanowi gęstość (zbitość) kwiatostanów rośliny lub sztywność jej łodyg.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwiska w nazwach roślin
    Surnames in plant names
    Autorzy:
    WANIAKOWA, JADWIGA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/597836.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    nazwy roślin
    nazwiska
    łacińskie naukowe nazwy roślin
    motywacja semantyczna
    plant names
    surnames
    Latin scientific plant names
    semantic motivation
    Opis:
    The article offers an insight into the plant names connected with surnames. There are four general groups of such plant names: 1) Latin scientific names with abbreviations of botanists’ surnames, 2) L L atin scientific names containing references to surnames, 3) names of plants containing surnames, 4) plant names derived from surnames. The last group is particularly interesting because it is the most variegated. What is more, these names do not “betray” the surnames at first glance. The plant names and their analysis show that scientific botanical names are often motivated by surnames. Such names become a peculiar monument to certain individuals, in the great majority of botanists who are well-deserved in research on particular species of plants. The names of people outside of the sphere of botanic research are quite rarely the motivation of plant names. It can also be stated that the plant names connected with surnames usually refer to genera and species that are relatively late-discovered and described (often also newly-grown ornamental plants), so they are usually exotic, and native to sparsely populated areas.
    Źródło:
    Onomastica; 2017, 61/2; 401-412
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie słownictwo gwarowe w kontekście etymologicznym (na przykładzie nazw roślin)
    Polish dialectal vocabulary in an etymological context (the example of plant names)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2008042.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialectal vocabulary
    etymology
    dialectal plant names
    semantic motivation
    słownictwo gwarowe
    etymologia
    gwarowe nazwy roślin
    motywacja semantyczna
    Opis:
    W artykule przedstawiono problematykę słownictwa gwarowego z etymologicznego punktu widzenia. Zwrócono uwagę na konieczność badania leksyki gwarowej pod względem etymologicznym, wskazując na wieloaspektowe potrzeby w tym zakresie. Wszystkie prezentowane zagadnienia omówiono na przykładzie gwarowych nazw roślin, uwypuklając konieczność znajomości wszelkich cech botanicznych poszczególnych gatunków w celu ustalenia właściwej motywacji semantycznej nazw. Podkreślono, że w sferze etymologii gwarowych nazw roślin ogromnie ważne są nie tylko ich formy, ale też motywacja semantyczna i historia. To po ich zbadaniu (za pomocą metody historyczno-porównawczej) można wywodzić wnioski etymologiczne, gdzie kluczową rolę odgrywa końcowe stwierdzenie, czy dana nazwa gwarowa rośliny jest autentycznie gwarowa, czy jest odziedziczona lub zapożyczona. Stwierdzono ponadto, że metodologia etymologicznych badań gwarowych, oprócz zwykłych zasad stosowanych w dociekaniach etymologicznych, musi także brać pod uwagę wpływrealiów wiejskich, wierzeń, zwyczajów itd., innymi słowy, całokształtu kultury wiejskiej na motywację semantyczną słownictwa gwarowego. Stąd badania etymologiczne nad słownictwem gwarowym wymagają dużo bogatszego niż zazwyczaj warsztatu etymologicznego i dodatkowej wiedzy z zakresu dialektologii, historii kultury wiejskiej oraz etnologii.
    The article presents the issues of dialectal vocabulary from the etymological point of view. Attention has been drawn to the need of studying dialectal vocabulary with regard to the etymology, pointing to the multi-faceted requirements in this respect. All the presented issues have been discussed by using the example of dialectal plant names. Emphasis has been placed on the fact that one should know all the botanical features of individual species in order to determine the proper semantic motivation behind the names. It has been stressed that in the etymology of dialectal names of plants, not only their forms but also the semantic motivation and history are of extreme importance. After examining them (using the historical-comparative method), etymological conclusions can be drawn whether a given dialectal name of a plant is authentically dialectal, inherited or borrowed. Moreover, it has been found out that the methodology of etymological dialectal research, in addition to the typical principles used in etymological surveys, must take into account the influence of rural life, beliefs, customs, etc. In other words, the entire rural culture of the semantic motivation of the dialectal vocabulary needs to be considered. Hence, etymological research into dialectal vocabulary requires more sophisticated etymological techniques and additional knowledge of dialectology, history of rural culture and ethnology.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2020, 12; 247-255
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etymology and ethnolinguistics: Different methodologies with a common goal
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081398.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    etymology
    ethnolinguistics
    semantic motivation
    calques
    loanwords
    etymologia
    etnolingwistyka
    motywacja semantyczna
    kalki
    zapożyczenia
    Opis:
    The article focuses on the relationship between etymology and ethnolinguistics. The two fields come to foreground in analyses of dialectal plant names, especially of their origin. It is concluded that both fields should function in symbiosis and use each other’s achievements. Therefore, etymologists make ample use of ethnolinguistic findings in their semantic analyses. Those findings help determine the historical semantic motivation of the words being studied. Ethnolinguists, in turn, on the basis of etymological findings, arrive at the original senses of words, helpful in analysing their subjective meanings.
    Autorka skupia uwagę na relacjach między etymologią a etnolingwistyką, które uwidoczniają się przy analizie gwarowych nazw roślin, zwłaszcza przy ustalaniu ich pochodzenia. Ostatecznie dochodzi do wniosku, że obie dziedziny powinny pozostawać w symbiozie i wzajemnie korzystać ze swoich osiągnięć. W związku z tym etymolodzy podczas analiz semantycznych mogą korzystać obficie z wyników pracy etnolingwistów. Analizy etnolingwistyczne pomagają etymologom ustalić historyczną motywację semantyczną badanych wyrazów. Etnolingwiści z kolei, opierając się na ustaleniach etymologów, mogą docierać do pierwotnych sensów form wyrazowych, które są pomocne przy analizie subiektywnego znaczenia słów.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 21-34
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies