Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Romanticism." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Postsecularity: Theoretical Concept and Historical Experience
    Autorzy:
    Warchala, Michał
    Lipszyc, Adam
    Sławek, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/979163.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    postsecularity
    modernity
    Max Weber
    Romanticism
    Jurgen Habermas
    Opis:
    My purpose in what follows is to use ‘postsecularity’ as a transhistorical concept that underpins a new reading of modern religious history. My understanding of postsecularity is inspired by Jürgen Habermas. The postsecular is thought based on the dialectical conjunction of a farewell to traditional religious orthodoxy and a plea for a heterodox revival of religious intuitions and symbols. My main contention would be that postsecularism thus understood is hardly a new phenomenon and that it is in fact a persistent undercurrent within Western modernity, bringing together such authors as William Blake, Franz Rosenzweig, and Max Weber.
    Źródło:
    The Experience of Faith in Slavic Cultures and Literatures in the Context of Postsecular Thought; 40-49
    9788323537175
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeszcze o sporach o romantyzm u progu nowoczesności (Norwid i Baudelaire)
    Dispute over romanticism on the threshold of modernity (Baudelaire-Norwid)
    Autorzy:
    Siwiec, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1361293.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    Charles Baudelaire
    romantyzm
    nowoczesność
    Romanticism
    modernity
    Opis:
    Artykuł dotyczy sporów pokolenia Norwida i Baudelaire’a z romantyzmem, które traktuję jako kontynuację polemik wewnątrzromantycznych. Jego celem jest prezentacja sposobów określenia się obu poetów wobec paradygmatu romantycznego ustanowionego przez „wielkoludów”: Mickiewicza i Hugo. Zaproponowana tu analiza komparatystyczna eksponuje nie tylko problemowy aspekt sporu, ale także dążenie do realizacji konkretnego, odmiennego od romantycznego modelu poezji. W przypadku Norwida i Baudelaire’a mamy wszak do czynienia ze znakomitymi poetami zakorzenionymi mocno w romantyzmie, z niego czerpiącymi, ale proponującymi – i to bardziej w praktyce niż w teorii – własną ścieżkę nowoczesnej poezji. Skupię się na wczesnych utworach pisarzy: Fanfarlo Baudelaire’a z jednej i wczesnych fantazjach i dramatach Norwida (Marzenie, Chwila myśli, Wieczór w Pustkach, Noc tysiączna druga...) z drugiej strony. Ambiwalentny stosunek obu pisarzy do romantyzmu – „twórcza zdrada”, zakładająca zarazem kontynuację i zerwanie ujawnia się w kreacji bohaterów – jeszcze romantycznych, ale poddających romantyczny idealizm, wyobraźnię, marzycielstwo wyraźnej krytyce. Ta krytyka ze względu na stygmantyzację romantyzmem staje się także samokrytyką.
    The subject of the paper is a dispute of the Norwid’s and Baudelaire’s generation over romanticism, a dispute treated as a continuation of intro-romantic polemics. The aim of this comparative analysis is to present the ways of defining poets relative to romantic paradigm established by the “great men” (Mickiewicz, Hugo). This ways are shown primarily in literary texts – and not only through problematic debate, but also through the realization of a concrete, different from the romantic model of poetry. In the case of Norwid and Baudelaire we are dealing with great poets deeply rooted in Romanticism, who derive from this tradition, but proposing – and more in practice than in theory – their own path of modern lyricism. are focuses on early works: Baudelaire Fanfarlo on the one hand and early Norwid fantasies and dramas (Marzenie – Dream, Chwila myśli – Moment of thought, Wieczór w Pustkach – Evening in the Void, Noc tysiączna druga – Second Thousandth Night...) on the other hand. The ambivalent attitude of both writers to romanticism – “creative betrayal,” which assumes continuity and rupture at the same time, is revealed in the heroes’ creations – yet romantic, but criticizing romantic idealism, the fantasy, dreams. This criticism – due to the “stigmatization by romanticism” also becomes self-criticism.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 161-177
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialektyka przemocy w ofiarniczych tragediach Cypriana Norwida
    Dialectics of violence in sacrifice tragedies by Cyprian Norwid
    Autorzy:
    Grabowski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682755.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    modernity
    Romanticism
    tragedy
    sacrifice
    nowoczesność
    romantyzm
    Norwid
    tragedia
    ofiara
    Opis:
    Researchers analysing the literary output by the author of The Ring of a Great Lady (Pierścień Wielkiej Damy) hold a continuous debate on his affinity with Romaticism or Modernism. The question about the modernity of Norwidian thought is at the same time a difficult question about the modernity of Polish Romanticism. To what extent was he involved in the artistic ideas originated by his great predecessors – Mickiewicz, Słowacki and Krasiński – and to what extent is his thought genuinely exceptional and ground-breaking? In the article, its author decides to focus on Norwid’s later dramatic output, since it was fully subordinated to modern reflection and presented the author of Cleopatra and Caesar (Kleopatra i Cezar) as a forerunner of concepts coined by such prominent critics of modernity as René Girard, Walter Benjamin and Michel Foucault.
    Wśród badaczy twórczości Cypriana Norwida wciąż żywy wydaje się spór o przynależność autora Pierścienia Wielkiej-Damy do romantyzmu lub modernizmu. Pytanie o nowoczesność Norwidowskiej myśli jest jednocześnie trudnym pytaniem o nowoczesność polskiego romantyzmu. Na ile poeta uwikłany był w artystyczne idee stworzone przez swoich wielkich poprzedników – Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego – a na ile jego refleksja jest wyjątkowa i przełomowa? W artykule autor postanowił skupić się na ukazaniu późnej Norwidowskiej twórczości dramatycznej jako w pełni podporządkowanej nowoczesnej refleksji, ukazując autora Kleopatry i Cezara jako prekursora koncepcji stworzonych przez tak wybitnych reprezentantów krytyki nowoczesności jak René Girard, Walter Benjamin i Michel Foucault.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2016, 5; 139-160
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Romantyczne tropy późnej nowoczesności
    Romantic tropes in late modernism
    Autorzy:
    Artwińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1534499.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Romanticism
    modernity
    reception
    postcolonial studies
    Romantic object
    cultural formation.
    Opis:
    The article discusses the book entitled Romantyzm i nowoczesność (Kraków 2009), edited by Michał Kuziak in which the authors examine a possibility of an application of modern methodological propositions for an analysis of Romanticism in literature. The reviewer presents and briefly discusses each of the articles contained in the book, focusing particularly on the extent to which individual articles correspond to the main assumptions of the volume. Thus, the reviewer provides the reader with an analysis of the concepts of modernity and Romanticism presented by the authors, but also points out convergence points, interceptions and dependencies occurring between them. The volume, presenting novel interpretations and approaches to individual literary works, methodological reflections and studies on selected problems in aesthetics and Romantic ideology, has been critically acclaimed. The reviewer recommends the book as an interesting piece of writing not only for researchers in the history of the literature of the nineteenth century, but also for those studying culture and for theoreticians of narrative discourse.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2011, 18; 225-236
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Romantyzm i narodziny myśli postsekularnej
    Romanticism and the origins of postsecular thought
    Autorzy:
    Warchala, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426647.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    postsecularism
    romanticism
    modernity
    William Blake
    William Wordsworth
    Jürgen Habermas
    Opis:
    The purpose of the paper is to use the concept of postsecularism to interpret some selected themes of the British and German Romanticism. Postsecularism is here understood in the sense given to this term by Jürgen Habermas, as a thought which: 1) takes Western secularization to be largely an accomplished fact, but at the same time: 2) claims that religion is an important source of meanings suitable for the secularized public sphere of (post)modern societies. The main contention of the paper is that one can find the roots of the postsecular thought thus understood in the period of Romanticism, in the works of such authors as William Wordswort, William Blake or Novalis. The Romantics assume that the main Christian intuitions, symbols or themes may be “saved”, but only within a highly idiosyncratic and heterodox conceptual framework.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2014, 1(36); 73-85
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Messianism and Modernity. Commentary to the Liturgy of History
    Autorzy:
    Suskiewicz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1828613.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    John Paul II
    Messianism
    Romanticism
    modernity
    millenarism
    Paweł Rojek
    Opis:
    In his recent book Liturgia dziejów [Liturgy of History], Paweł Rojek argues that Karol Wojtyła was to a large extent influenced by Polish Messianism. Although Rojek’s argument centres around this rather historical thesis, his book is essential reading not only for students of John Paul II’s legacy but anyone interested in the relationship between Christianity and modernity. It is so, because Polish Messianism, according to Rojek, was an early project of Christian modernity. By taking inspiration from the Messianists, Wojtyła was able to combine religious perspective with modern anthropocentrism.
    Źródło:
    Theological Research. A Journal of Systematic Theology; 2019, 7; 53-67
    2300-3588
    Pojawia się w:
    Theological Research. A Journal of Systematic Theology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Haupt postromantyczny? O czterech prozach i dwóch wierszach
    Postromantic Haupt? On Four Texts in Prose and Two Poems
    Autorzy:
    Niewiadomski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1532819.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-14
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    romanticism
    modernity
    metatextual/intertextual relationships
    literary game
    incommunicability
    literary Mannerism
    Opis:
    The article is devoted to the relationship between Zygmunt Haupt’s prose and the romantic worldview, more precisely to the references to Juliusz Słowacki’s works clearly visible in Haupt’s prose. The issue, which has been previously pointed out by other researchers, required verification by means of close analysis of the specific kind of game that Haupt plays with Słowacki’s texts: Beniowski, Lilla Weneda, the poems Do pastereczki… (To a shepherdess…) and Patrz nad grotą… (Look, above the grotto…), and a fragment of Raptularz (Notebook). Seemingly simple references turn out to be part of a design of making a modern attempt at challenging the incommunicable by means of referring to both Słowacki’s text and his biography, together with an ambiguous, and suspended between repetition and ironic distance, attitude towards the romantic diagnoses of existence. Haupt’s prose, referring to many other traditions as well, presents a Mannerist creative design in which the romantic tradition plays a significant role, yet is not the only point of reference.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2021, 40; 325-356
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowoczesność romantyzmu. Mickiewicz i Lelewel wśród rzeczy
    Modernity of Romanticism. Mickiewicz and Lelewel among Things
    Autorzy:
    Zawadzka, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951594.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    modernity
    romanticism
    post-humanism
    non-human realm
    Adam Mickiewicz
    Joachim Lelewel
    Opis:
    The text is devoted to material objects as they appear in selected works of two notable authors of Polish Romanticism – Adam Mickiewicz and Joachim Lelewel. Inspired by post-humanist thought, the article reviews the ambiguous currents where Romanticism intersects with modern age and ‘the century of lights’. On the one hand, both authors express their fascination with experimental thinking of the Enlightenment and the continuity of anthropocentrism. On the other, however, they notice the burden of emancipation of man, which results in his alienation from non-human realm, both contemporary and material.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2015, 7
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kryzys wartości jako rezultat rozpadu przednowoczesnego społeczeństwa – na przykładzie konwencji miłości romantycznej
    Autorzy:
    Barański, Jarosław
    Stosik, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644243.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Romantik
    Modernität
    Axiologie
    Kulturphilosophie
    romanticism
    modernity
    axiology
    philosophy of culture
    romantyzm
    nowoczesność
    aksjologia
    filozofia kultury
    Opis:
    Die Wertekrise wird im Artikel als Ergebnis des Zerfalls der vormodernen Gesellschaft bezeichnet, gleichzeitig auch als Ergebnis der Unfähigkeit der Gegenwart, die Wertesysteme aufgrund der sich dynamisch vollziehenden kulturellen Veränderungen zu festigen. Als Anlass zum Nachdenken gilt die Konvention der romantischen Liebe in der vormodernen Gesellschaft, ihr Zerfall und Verschwinden, was eine völlig andere gegenwärtige Stellung des Individuums als eines Subjekts aufzeigt, das über seine Gefühle, Fähigkeiten, Kompetenzen und letztendlich seine eigenen biografischen Entscheidungen verfügt.
    The crisis of values is considered in this paper as a consequence of pre-modern society’s disintegration. It is also attributed to the fact that modern times are not conducive to consolidating value systems due to ongoing dynamic cultural transformations. Such conclusions are drawn by taking up the case of romantic love convention, its disintegration and atrophy in pre-modern society. Shown against this background is an entirely different present-day situation of individuals as subjects in control of their emotions, abilities as well competences and ultimately their own life choices.
    Kryzys wartości jest określany w artykule jako efekt rozpadu społeczeństwa przednowoczesnego i jednocześnie jako rezultat niezdolności współczesności do utrwalenia systemów wartości ze względu na dynamicznie przebiegające zmiany kulturowe. Pretekstem do rozważań jest konwencja miłości romantycznej w społeczeństwie przednowoczesnym, jej rozpad i zanik, ukazując całkowicie odmienną współczesną pozycję jednostki jako podmiotu zarządzającego swoimi emocjami, zdolnościami kompetencjami i – ostatecznie – własnymi wyborami biograficznymi.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2019, 27
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozważania o „pamięci romantyzmu”
    Deliberations about the “memory of Romanticism”
    Autorzy:
    Niewczas, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729467.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    pamięć
    romantyzm
    historia
    współczesność
    Trybuś
    Assman
    Mickiewicz
    Słowacki
    Norwid
    Benjamin
    Miłosz
    memory
    Romanticism
    history
    modernity
    Opis:
    Krzysztof Trybuś's book is inscribed in the strong current of deliberations about memory that is present in modern humanities. It is devoted to the “memory of Romanticism”, with the main issue discussed by the author in a double perspective. Firstly: he reconstructs the record of memory that can be found in works by great Polish Romantics. Secondly: he confronts the Romantic project of memory with our modernity, checking its today's topicality. Analysis of the discourse of memory in Mickiewicz's, Słowacki's and Norwid's works constitutes the basic part of the book. In a convincing way the author analyzes the motifs, forms and mnemonic strategies typical of Polish Romantics, showing, how the record of memory in Polish Romanticism is opposed to the official historical narration.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2012, 30; 287-298
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Norwid z epoki baroku?
    Norwid from the Baroque period?
    Autorzy:
    Trybuś, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729530.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-07
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Norwid
    Agata Seweryn
    poeta
    tradycja
    barok
    alegoria
    romantyzm
    rycerz
    współczesność
    poet
    tradition
    baroque
    allegory
    romanticism
    modernity
    knight
    Opis:
    Agata Seweryn’s book  Światłocienie i dysonanse. O Norwidzie i tradycji literackiej [Chiaroscuro and dissonances. About Norwid and literary tradition] (Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013) by its subtitle clarifies the question. Outlined here by author of the review the concept of tradition in Norwid not preclude what Agata Seweryn wrote in her book. Her purpose was primarily to recognize and describe the whole area allusions in the work Norwid to the heritage of former literature. Therefore, uttered here criticism concerning only certain aspects of the considerations outlined in the book, do not undermine its value for modern Norwidology.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2015, 33; 294-302
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Norwid i pejzaż nowoczesności. Wokół Paryża poety
    Norwid; a landscape of modernity. Around the poet’s Paris
    Autorzy:
    Kuziak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729542.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-07
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Norwid
    epistolografia
    urbanizacja
    cywilizacja
    romantyzm
    modernizm
    emigracja
    nowoczesność
    Paryż
    epistolography
    modernity
    urbanization
    civilization
    Paris
    Romanticism
    modernism
    emigration
    Opis:
    The article presents one of the aspects of Norwid’s attitude towards modernity – it is the vision of the city, especially of Paris, in the poet’s works, mainly in his letters. As it turns out, the author only to a slight degree is interested in his contemporary cities, even in the one in which he has come to spend a considerable part of his life, and which was becoming the capital of the modern world at that time. He ignores the phenomena connected with the modernity that is being formed within the town. On the other hand he writes about old cities, he draws the reader’s attention to municipal libraries and art galleries. He thinks about the contemporary city in the moralist religious and historical perspective, criticizing ethical consequences of urbanization, that in his opinion are destructive. Such an attitude reveals the poet’s specific relation towards the processes of modernization – it should be added: the relation close to  Romantics, – that is ambivalence and anxiety connected with experiencing them. It also shouldbe noted that Norwid’s reflection connected with modernity is predominantly concerned with the question of the outlook on the world, and to a lesser degree – with the material experience of modernization.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2014, 32; 61-81
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Sytuacja” Norwida – „sytuacja” Baudelaire’a
    Norwid’s ‘Situation’ vs. Baudelaire’s ‘Situation’
    Autorzy:
    Siwiec, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194023.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    Charles Baudelaire
    romantyzm
    nowoczesność
    kryzys
    pokolenie
    dziewiętnastowieczność
    cezura
    Charles Baudleaire
    Romanticism
    modernity
    crisis
    generation
    19th century culture model
    time mark
    Opis:
    Artykuł dotyczy szczególnego położenia wspólnego Norwidowi i Baudelaire’owi urodzonym w tym samym 1821 r., które Paul Valéry określił mianem „sytuacji”. Jej podstawą jest konieczność określenia się wobec wielkich poprzedników − romantycznych wieszczów, odróżnienia się, walki z wpływem. Pozycja obu poetów, która określa ich stosunek do romantyzmu oparty na kontynuacji i zerwaniu (co utrudnia ustanowienie cezury), ukazana jest w kontekście współcześnie rozumianych kategorii takich jak romantyzm, dziewiętnastowieczność, pokolenie, nowoczesność czy kryzys. Taka perspektywa pozwala dostrzec wspólnotę twórczości i recepcji pisarzy zasadniczo nieporównywalnych.
    Norwid and Baudelaire, born in the same year (1821), unconsciously put themselves in a specific position which Paul Valéry described as a ‘situation’. Its fundamental basis is poets’ determination to define themselves against their great Romantic predecessors, stand out and finally, to release themselves from the constraints of the Romantic influence. The position the two poets find themselves in defines their attitude to Romanticism which is based on carrying on and breaking up with the Romantic tradition and this, on the other hand, makes a time mark even more difficult to establish. Their position is presented in the context of contemporary categories such as Romanticism, 19th-century culture model, generation, modernity, and crisis. Such perspective makes it possible to recognise a shared sense of unity in Norwid and Baudelaire’s literary outputs as well as in their reception styles despite the fact the poets are essentially beyond any comparison.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 141-160
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Boże klauny (u)topione w tradycji romantycznej
    Boże klauny [God’s Clowns] Drown in Romantic Tradition
    Autorzy:
    Pyzia, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038265.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    szaleniec boży
    szaleństwo
    Przemysław Dakowicz
    romantyzm
    transgresja
    zaburzenia umysłu
    transcendencja
    Michel Foucault
    klaun
    schizofrenia
    nowoczesność
    Divine madness
    Crazy for God
    romanticism
    transgression
    mental disorders
    transcendence
    clown
    schizophrenia
    modernity
    Opis:
    Rdzeniem kulturowego mitu szaleństwa jest uprzywilejowanie poznawczej perspektywy szaleńca, który „krocząc przed poetą”, rozbija utrwalone konwencje myślowe, rozszerza granice poznania, odcina powiązania łączące słowa z rzeczami, jakie krępują literaturę. Dzięki dziełu Michela Foucaulta Autorka pokazuje zmiany w pojmowaniu szaleństwa i wykazuje pewne interpretacyjne przesunięcia między romantyzmem a nowoczesnością. Autorka stawia tezę, że tom Boże klauny Przemysława Dakowicza jest dewaluacją romantycznej postaci „szaleńca bożego” zastępowanego przez zdegenerowanego klauna. Dakowicz z upodobaniem sięga po biografie tych bohaterów nowoczesnego świata, którzy – angażując się bez reszty w sprawy sztuki, filozofii, religii – stanęli oko w oko z własnym szaleństwem: Wacława Niżyńskiego, żony Thomasa Stearnsa Eliota, Blaise’a Pascala, Friedricha Nietzschego, Gunthera Liebchena. Co istotne, współcześni szaleńcy nie transcendują w kierunku rzeczywistości duchowej, jak czynili to romantycy. Tom Dakowicza zostaje więc dociążony symbolicznym ciężarem nieobecności, pustki i milczenia. Celem artykułu jest ukazanie, że temat szaleństwa w Bożych klaunach rozbudowuje się na romantycznym fundamencie na zasadzie ogólnej, literackiej aluzyjności, odwołuje się w większym stopniu do modalności romantycznej niż konkretnych przykładów.
    The core of the cultural myth of madness is a special treatment of the cognitive perspective of a madman, who “walks before a poet,” destroys established mental conventions, widens the boundaries of cognition, and cuts connections between words and objects that restrain literature. Thanks to the work of Michel Foucault, the author shows changes in the understanding of madness and points out some interpretive shifts between Romanticism and modernity. The author argues that the volume Boże klauny [God’s clowns] by Przemysław Dakowicz is a devaluation of the romantic figure of the “Crazy for God” into a degenerated clown. Dakowicz eagerly refers to biographies of such heroes of the modern world who entirely engaged in issues of art, philosophy, or religion – and stood eye to eye with their own madness: Vaslav Nijinsky, the wife of Thomas Stearns Eliot, Blaise Pascal, Friedrich Nietzsche, and Gunther Liebchen. Importantly, the contemporary crazy-wise do not transcend to spiritual reality, as the romantics did. Therefore, the volume by Dakowicz is weighted down with a symbolic burden of absence, emptiness, and silence. The purpose of the article is to prove that the issue of divine madness in Boże klauny is expanding from a romantic foundation based on general, literary allusiveness, and it refers more to romantic modality than to specific examples.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 127-150
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce Norwida w kulturze
    Norwid’s place in culture
    Autorzy:
    Masłowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1799422.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    człowiek
    cesarstwo
    cywilizacja
    dialog
    dobro
    inteligencja
    kopuła
    kościół
    kultura
    nowoczesność
    od-poczynanie
    Oświecenie
    parabola
    poezja
    praca
    Romantyzm
    Solidarność
    transcendencja pozioma
    uniwersalizm etyczny
    humanity
    empire
    civilization
    dialogue
    goodness
    intelligence
    copula
    church
    culture
    modernity
    un-making
    the Enlightenment
    parable
    poetry
    work
    Romanticism
    Solidarity
    horizontal transcendence
    ethical universalism
    Opis:
    Norwida, nawet w obecnej fazie „postnowoczesności”, nie sposób sprowadzić do jednej formuły – jest raczej „konstelacją”, wymagając od czytelników „dyskusji nieustającej” problemów czasu. W centrum uwagi znajduje się człowiek w perspektywie dualistycznej, zmuszającej do poszukiwania syntezy materii z duchem, w perspektywie uniwersalizmu etycznego. Odwołuje się do „kopuły„monologu-nieustannie-się-parabolizującego”: kultury jako paraboli świata. Oryginalna estetyka „bieli” odwołuje się jakby do „łagodnego powiewu wiatru” z Biblii świadczącego o przejściu Boga i jest znakiem sprzeciwu wobec romantycznego uwielbienia wulkanu, któremu przeciwstawia wagę pracy. Filozofia ta, rozwinięta przez Brzozowskiego, Tischnera i Jana Pawła II doprowadziła do samoograniczającej się rewolucji „Solidarności” lat 1980-81, i ostatecznie do delegitymizacji i upadku komunizmu; po dwusetletnim panowaniu krwawego mitu rewolucji francuskiej – do przemiany paradygmatu przemian historycznych w świecie. Norwid opracowywał romantyzm epoki przemysłowej, i przeciwstawiając się mesjanizmowi martyrologicznemu narodu wypracował swoisty „mesjanizm pracy”. Łączył go z wizją Kościoła człowieka, który „przepala glob, Sumieniem”. Kościołowi globu – przeciwstawiał parafiańszczyznę, „kościół zmieniony w salonik”. Liczy się człowiek a nie instytucja, dobro a nie Sakrament formalny. Chodzi o zmartwychwstawanie świata, a sztuka jest kościołem pracy. Bliska mu była perspektywa antropocentryczna, gdzie człowiek wezwany jest do „od-poczynania”, poczynania na nowo, w drugiej potędze – błędów przeszłości. Swoim językiem i stylem Norwid konstruował nową warstwę społeczną – inteligencji – (Łapiński) jako rodzaj kopuły narodu, zwornika sumienia, świadomości zbiorowej. Tworząc rodzaj międzyosobowej transcendencji poziomej zarówno wzwyż jak wszerz społeczeństw. Przeciwieństwem narodu ze swoją kulturą jest „cesarstwo” – źródło niewoli. Zniewalające zwłaszcza Europę Środkowo-Wschodnią. Szczególnie ważne jest starcie się cywilizacji azjatyckiej z chrześcijaństwem, czyli Europą zachodnią, „rzymską”. Poeta stawia jednak Słowianina w opozycji zarówno do Wschodu jak do Zachodu. Pada nacisk na procesualny a nie esencjonalistyczny charakter kultur narodowych. Problem dialogiczności Norwida czy dominującego monologu dzieli badaczy. Ale Norwid jest w pewnym sensie Mistrzem, nauczycielem, który wciela Innego, wciela Mądrość własnym Głosem i Gestem. Istota Mądrości jest antropocentryczna, gdyż człowiek jest kapłanem, choć „bezwiednym / I niedojrzałym”, co obala podział na sacrum i profanum. Poprzez swój uniwersalizm etyczny Norwid przynosi odpowiedzi również na Oświeceniowy kryzys pojęcia uniwersalizmu racjonalności. Emancypacja jednostki nie powinna bowiem prowadzić do rezygnacji z przynależności, co jest wspólne modernizmowi Norwida i Europy środkowej (Ch. Delsol). Kultury jako wyraz pragnienia zbiorowego kształtują odpowiedzialność i poczucie przynależności – są też odpowiedzią na kryzys indywidualizmu narcystycznego naszej epoki.
    Even in today’s “postmodern” world, Norwid cannot be reduced to a single formula. He is rather a “constellation,” requiring that readers join the “continual discussion” on issues specific to a given era. His focus is on humanity, which he regards from a dualist perspective that necessitates pursuing a synthesis of matter and spirit under the sign of ethical universalism. Norwid refers to the “cupola of ‘a monologue-that-keeps-parabolizing-itself’” andregards culture as the parable of the world. His original aesthetics of “whiteness” refers, as it were, to the biblical “gentle gust of wind,” which announces God’s presence and indicates the rejection of the Romantic veneration for volcanoes, which he contrasts with the importance of work. This kind of philosophy, developed by Brzozowski, Tischner and John Paul II, has led to the self-limiting revolution of Solidarity in the years 1980-81, and ultimately to the de-legitimization and fall of communism; finally, after the bloody myth of the French Revolution reigned for two hundred years, this philosophy altered the paradigm of historical changes around the world. Norwid elaborated on the industrial-era Romanticism and opposed martyrological messianism, developing the original idea of a “messianism of work,”linking it with a vision of human Church, which “burns through the Globe with conscience.”He would contrast the global church with the parochial “church-turned-living-room.”Human beings count more than institutions, he argued, just like goodness prevails over formal sacraments. With the ultimate goal defined as the resurrection of the world, art becomes a church of work. Norwid embraced an anthropocentric perspective, in which human beings are called upon “to un-make” [od-poczynać] the mistakes of the past, and thus to begin afresh at a whole new level. With his language and style Norwid was constructing a new social stratum: intelligentsia (Łapiński), understanding it as the nation’s copula, i.e. the unifying force of conscienceand the collective consciousness. It would form an interpersonal, horizontal transcendence spanning the length and breadth of societies. The opposite of nation and its culture is “empire” – the root of subjugation – which particularly enslaved Central and Eastern Europe. Of special importance is the clash between Asian civilization and the “Roman” one, i.e. Christianity or Western Europe. However, the poet opposes Slavs to both the Westerners and the Easterners, emphasizing the processualand not the essentialistcharacter of national cultures. The question whether Norwid’s work is fundamentally dialogic or monologic in character continues to divide scholars. However, Norwid is in a way a Master or teacherwho embodies the Other and incarnates Wisdom in his Voice and Gesture. The nature of Wisdom is anthropocentric because man is a priest, although “involuntary / And immature,” which abolishes the distinction between the sacred and the profane. Through his ethical universalism Norwid provides a solution to the Enlightenment crisis of universal reason. Emancipation of the individual should not entail abandoning a sense of belonging, which is something that Norwid’s modernism shares with that of Central Europeans (Ch. Delsol). Understood as the expression of collective desires, cultures shape responsibility and a sense of belonging, at the same time constituting an answer to the crisis of narcissistic individualism characteristic for our times.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2021, 39 Specjalny; 5-36
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies